Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Pen Swyddog Cyllid sy'n rhoi diweddariad ar y broses i gyflawni'r gyllideb refeniw ar gyfer 2016/17 (copi’n amgaeedig).

Roedd adroddiad gan y Prif Swyddog Cyllid, a oedd yn rhoi diweddariad ar y broses i gyflawni'r gyllideb refeniw ar gyfer 2015/16 a 2016/17, wedi ei ddosbarthu eisoes.

Roedd y Cyflwynodd y Cynghorydd J Thompson-Hill yr adroddiad a darparu manylion y ddau weithdy cyllideb aelodau cyntaf a oedd wedi canolbwyntio ar y cynigion a ohiriwyd o weithdai cyllideb blaenorol, a chafodd y cynigion a argymhellwyd yn y gweithdai eu cymeradwyo gan y Cyngor ar 7 Gorffennaf.  Roedd y cynigion yn dod i gyfanswm o £650 mil ac yn canolbwyntio ar effeithlonrwydd a moderneiddio.  Roedd cyfres arall o fesurau, gwerth £640 mil, wedi’i gyflwyno i’r Cyngor yn amlinellu'r arbedion a gynhyrchir yn sgil penderfyniadau rheoli o fewn gwasanaethau.  Cymeradwywyd cynnig arall a gyflwynwyd gan yr Aelodau, a gallai arbed hyd at £900 y flwyddyn.

an   Ni chodwyd unrhyw bryderon ar ôl ystyried y cynigion yn y Cydbwyllgor Ymgynghori Lleol.

Mae'r gweithdy cyllideb a gynhaliwyd ym mis Mehefin wedi canolbwyntio ar gynllunio ariannol a rhagolygon economaidd, ac roedd wedi nodi ystyriaethau cenedlaethol a fyddai'n effeithio ar gynllunio cyllideb y Cyngor.  Rhagwelwyd y byddai’r bwlch yn y gyllideb ar gyfer 2016/17 yn tua £8.8m, a hyd yma, roedd cynigion gwerth cyfanswm o £4m wedi'u cymeradwyo.  Roedd y lefel sylweddol o ansicrwydd yn debygol o fodoli o ran y Setliad Llywodraeth Leol tebygol dros y misoedd nesaf.  Yn absenoldeb gwybodaeth fwy dibynadwy am y Setliad, byddai angen i gynlluniau’r gyllideb barhau i ddatblygu cynigion i gwmpasu amrywiaeth o wahanol sefyllfaoedd.

Roedd effaith cyhoeddiadau Cyllideb yr Haf ar weinyddiaethau datganoledig yn aneglur, a chafodd adolygiad o wariant ei drefnu ar gyfer yr hydref a fyddai'n llywio lefel y Grant Bloc i Gymru.  Deallwyd y byddai adolygiad ar lefel Llywodraeth Cymru pan fyddai manylion Setliad y Llywodraeth Leol yn dod i'r amlwg.  Roedd arwyddion yn awgrymu y bydd y Grant Bloc i Gymru yn wastad yn nhermau arian parod ar gyfer y ddwy flynedd nesaf ond byddai penderfyniadau polisi yn llywio'r dyraniad rhwng y ddwy gyllideb fwyaf arwyddocaol yng Nghymru, sef cyllideb llywodraeth leol a chyllideb iechyd.  Oherwydd y ddau adolygiad o wariant, byddai'r Setliad Drafft ar gyfer llywodraeth leol yn cael ei gyhoeddi yn ddiweddarach eleni.

Roedd cyfres o gyfarfodydd wedi eu cynnal gyda gwasanaethau i adolygu cyllidebau ac i ystyried cynigion cyllideb newydd.  Yn ystod gweithdy mis Mehefin ystyriwyd amlinelliad o rai o'r cynigion sy'n dod i'r amlwg, a byddai’r rhain yn cael eu datblygu ymhellach yn ystod yr haf.  Roedd ffurflen wedi cael ei rhoi i Aelodau er mwyn eu helpu i gyflwyno unrhyw gynigion i'w hystyried, a hyd yma, cafodd chwech o gynigion eu cyflwyno a’u hasesu.

Byddai cynigion cyllideb a nodwyd yn cael eu mireinio a’u cyflwyno i'r gweithdy cyllideb ym mis Hydref 2015, gyda'r bwriad o gyflwyno rhai ohonynt i'r Cyngor eu cymeradwyo ym mis Rhagfyr.  Byddai'r gweithdy ym mis Rhagfyr yn canolbwyntio ar gynigion terfynol i gydbwyso'r gyllideb, a byddai'r cofnodion ffurfiol yn cael eu cymryd ym mhob gweithdy cyllideb yn y dyfodol.  Byddai'r holl gynigion sy’n dod i'r amlwg yn cael eu hasesu gan yr adran Gyllid i benderfynu ar effaith y gyllideb debygol yn 2016/17. Cafodd y siart proses cyllideb diweddaraf ei gynnwys fel Atodiad 1, a chafodd manylion am y broses ymgynghori eu cynnwys yn yr adroddiad.

Cyfeiriodd yr aelodau at yr ansicrwydd o ran cyllideb y DU i Gymru, ac awgrymodd y gallai fod angen mwy o Weithdai i ystyried unrhyw oblygiadau, a rheoli unrhyw risgiau canlyniadol, yn dilyn cyhoeddi'r setliad.  Amlinellodd y Cynghorydd Thompson-Hill y broses, gan gynnwys amserlenni, a dywedodd yn sicr y gallai Gweithdai Cyllideb ychwanegol gael eu galw yn ôl yr angen.  Nododd bwysigrwydd ystyried barn yr Aelodau, y mewnbwn gan wasanaethau ac adborth yn dilyn ymgysylltu â'r cyhoedd.  Yn ystod y drafodaeth a ddilynodd, cytunodd y Pwyllgor y dylid galw Gweithdy Cyllideb yn ystod, neu ar ôl, yr ail wythnos ym mis Medi.

Mewn ymateb i gwestiwn gan Mr P. Whitham ynghylch darparu sicrwydd y byddai cynigion cyllideb 2015/16 yn cael eu cyflwyno, esboniodd y Cynghorydd Thompson-Hill bod adroddiadau rheolaidd ar gynnydd darpariaeth cynlluniau’r flwyddyn gyfredol wedi cael eu cyflwyno i'r Cabinet bob mis.  Cadarnhaodd fod 73% o'r arbedion a nodwyd eisoes wedi eu cyflawni heb unrhyw broblemau mawr, ac na fyddai unrhyw effaith andwyol ar gyllideb 2016/17.

Mynegodd y Cadeirydd bryder ynghylch ffigurau presenoldeb isel mewn Gweithdai ac awgrymodd bod ystyriaeth yn cael ei rhoi i amseriad cyfarfodydd, a'r posibilrwydd o gynnal cyfarfodydd gyda'r nos.  Cyfeiriodd yr HLHRDS at ganlyniad yr arolwg a wnaed, a ofynnodd am farn yr Aelodau ar gynnal cyfarfodydd gyda'r nos.  Cytunodd i godi'r mater gydag Arweinyddion Grwpiau a chyfleu’r pryderon a fynegwyd gan yr Aelodau ynghylch ffigyrau presenoldeb isel.

PENDERFYNWYD - bod y Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol: -

(a)            yn derbyn ac yn nodi cynnwys yr adroddiad ar y wybodaeth ddiweddaraf.

(b)            yn cytuno bod Gweithdy Cyllideb yn cael ei drefnu ym mis Medi, 2015, ac

(c)            yn gofyn i'r HLHRDS gyfleu’r pryderon a fynegwyd gan y Pwyllgor ynghylch ffigurau presenoldeb isel yn y Gweithdai Cyllideb i Arweinwyr y Grwpiau.

             (GW, RW i Weithredu)