Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Pennaeth Gwasanaethau Oedolion a Busnes (copi ynghlwm) yn rhoi diweddariad ar allu’r Gwasanaeth Diogelu Oedolion i ddelio gyda chynnydd posibl mewn atgyfeiriadau.

                                                                                                          9.35 a.m.

Roedd copi o adroddiad gan Bennaeth y Gwasanaethau Oedolion a Busnes, a oedd yn rhoi diweddariad ynglŷn â chynhwysedd y Gwasanaeth Diogelu Oedolion i ymdrin â chynnydd posibl mewn atgyfeiriadau, wedi cael ei gylchredeg ynghyd â’r ddogfennaeth ar gyfer y cyfarfod.

Cyflwynodd Pennaeth y Gwasanaethau Oedolion a Busnes (PGOB) yr adroddiad gan amlygu’r newidiadau fyddai i lwyth gwaith cyffredinol Diogelu Oedolion Diamddiffyn pe bai cynnydd sylweddol yn nifer yr atgyfeiriadau.  Sefydlwyd swydd Cymhorthydd Diogelu Oedolion Diamddiffyn yn 2010, a chafodd hynny effaith gadarnhaol, ond yn gyffredinol mae’r dull presennol o weithio wedi bod yn anghynaliadwy.

Sefydlwyd grŵp tasg a gorffen ym mis Mai 2012 i ystyried dulliau gweithio o bob rhan o Gymru a rhannau o Loegr, argymhellion yr Arolygiaeth Gofal a Gwasanaethau Cymdeithasol Cymru (AGGCC) yn dilyn eu harolygiad o Ddiogelu Oedolion yn Sir Ddinbych, Mawrth 2010, ac argymhellion yr archwiliad Diogelu Oedolion Diamddiffyn, Mai 2012.

Roedd yr atodiadau a oedd ynghlwm wrth yr adroddiad yn manylu ar ychydig o’r prif ddata sy’n ymwneud â gwaith diogelu oedolion diamddiffyn o fewn Sir Ddinbych o fis Ionawr 2012 hyd fis Ionawr 2013.   Hefyd cafodd manylion yn ymwneud â darparu hyfforddiant eu cynnwys ynghyd ag ystadegau dangosyddion perfformiad, gweithdrefnau diogelu oedolion diamddiffyn, a datblygiadau ar lefel leol a chenedlaethol.  Roedd Atodiad 7 yn manylu ar yr Asesiad Effaith Cydraddoldeb a gynhaliwyd i’r model ar gyfer rheolaeth diogelu oedolion yn y Sir i’r dyfodol.

Bu ymateb gan Swyddogion i’r pryderon canlynol a leisiwyd gan yr Aelodau:-

- Cyhyd ag y bo’n bosibl, roedd taflenni a ddosbarthwyd ar ran Fforwm Diogelu Oedolion Diamddiffyn Gogledd Cymru a oedd yn cynnwys rhif ffôn anghywir i drigolion Sir Ddinbych ei ddefnyddio i adrodd am ddigwyddiadau honedig wedi cael eu galw’n ôl er mwyn cynnwys y rhif ffôn cywir, a chafodd y rhif cywir ei restru ar eu gwefan.  Cytunodd y Cydlynydd Diogelu Oedolion Diamddiffyn i wirio a gafodd y daflen ei chynnwys yn rhan o’r pecyn Gofalwyr a ddosbarthwyd gan Wasanaeth Gwybodaeth i Ofalwyr Gogledd Ddwyrain Cymru (GOGDdC) a darparu ateb i’r Cynghorydd J.A. Davies. 

- Rhoed gwybod i’r Aelodau fod y ddarpariaeth hyfforddi i weithwyr gofal yn cael ei monitro trwy’r broses monitro contractau, a bod gan asiantaethau gofal gyfrifoldeb, trwy eu prosesau sicrhau ansawdd, i sicrhau fod gweithwyr gofal yn ffit ac yn addas i ymgymryd â’u dyletswyddau.  Eglurwyd na ellid cynnal y broses monitro staff gofal yng nghartrefi defnyddwyr gwasanaeth heb ganiatâd y defnyddiwr gwasanaeth.

- Mewn ymateb i awgrym ynglŷn â p’un ai y gellid defnyddio dull gweithredu ‘siopwr cudd’ fel teclyn i fonitro’r ddarpariaeth gofal, dywedodd y PGOB fod y Ganolfan Gofal Cymdeithasol ar hyn o bryd yn ymchwilio i ddull o'r fath fel teclyn gwerthuso posibl.

- Roedd y broses o asesu anghenion gofal yn cynnwys cynhyrchu cynlluniau gofal i’w cyflwyno i’r asiantaeth  briodol a fyddai’n darparu gweithiwr gofal wedi’i hyfforddi’n briodol i ymgymryd â’r dyletswyddau a nodwyd.  

- Mynegwyd pryderon bod honiadau wedi eu gwneud fod 31% o ofalwyr cyflogedig wedi bod yn gyfrifol am achosi camdriniaeth yn ystod 2012/13.  Rhoddwyd sicrwydd i’r Aelodau fod adolygiadau’n cael eu cynnal yn rheolaidd a hynny ar sail asesiad risg blynyddol.

- Cyfeiriwyd at yr angen, i wneud cofnod o’r asesiadau sydd wedi eu cynnal ar gael er gwybodaeth, ac eglurodd y PGOB y gellid darparu’r wybodaeth hon.

- Amlinellwyd manylion ynglŷn â’r ddarpariaeth hyfforddi a’r broses hyfforddi gan y PGOB.  Amlygodd hefyd y targedau hyfforddi cenedlaethol ar gyfer staff gofal a oedd yn cynnwys elfen ynglŷn â diogelu.

- Mewn ymateb i bryderon gan y Cynghorydd E.A. Jones ynglŷn â nifer uchel yr honiadau am gamdriniaeth sy'n cael eu tynnu'n ôl a'r posibilrwydd fod trothwyon y meini prawf wedi cael eu gosod yn rhy uchel, cadarnhaodd y Cydlynydd Diogelu Oedolion Diamddiffyn y byddai asesiadau risg yn cael eu cynnal yn yr amgylchiadau hyn.  Cyfeiriodd y PGOB at y broses ymchwilio, y canllawiau cenedlaethol priodol a’r trothwyon, ac at hawl y defnyddiwr gwasanaeth unigol i wrthod cymorth.

- Ymatebodd y PGOB i'r pryderon a fynegwyd gan yr Aelodau a darparu manylion ynglŷn â Pholisi Chwythu Chwiban y Cyngor a'r amddiffyniad sy'n cael ei ddarparu i chwythwyr chwiban.  Eglurodd y CCMLl fod y Polisi’n cael ei adolygu ac y byddai gofyn i unrhyw staff adrodd am unrhyw bryderon sydd ganddynt ynglŷn â diogelu. Bydd drafft terfynol y Polisi Chwythu Chwiban yn cael ei gyflwyno ger bron y Cyngor i’w gymeradwyo a’i fabwysiadu.

-  Mewn ymateb i’r cwestiwn ynglŷn â chanran y digwyddiadau honedig sy’n ymwneud â chamdriniaeth yn y sector anableddau dysgu, cafwyd gwybod gan y Cydlynydd Diogelu Oedolion Diamddiffyn fod nifer y digwyddiadau’n dueddol o fod yn isel, ond cytunodd i ddarparu'r wybodaeth berthnasol i’r Cynghorydd J.R. Bartley.

Yn ystod y drafodaeth a ddilynodd cadarnhaodd y CC:MLl y byddai cyfarfod yn cael ei gynnal gyda’r Cynghorwyr J.A Davies, E.A. Jones a’r PGOB i drafod y pryderon sydd ganddynt mewn perthynas â threfniadau monitro gofal yn y cartref.  Cytunwyd y bydd adroddiad ynglŷn â goblygiadau Bil Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles (Cymru) mewn perthynas â diogelu a diogelu oedolion diamddiffyn yn cael ei gyflwyno yng nghyfarfod nesaf y Pwyllgor, ac y dylai'r adroddiad hefyd gynnwys y sefyllfa ddiweddaraf ynglŷn ag ymweliadau rota a manylion ynglŷn â’r cynnydd sydd wedi ei wneud wrth fynd i’r afael â phryderon a godwyd mewn perthynas â monitro gofal yn y cartref. 

PENDERFYNODD y Pwyllgor -

(a)   dderbyn a nodi cynnwys yr adroddiad yn amodol ar y materion a godwyd gan yr Aelodau i’w trafod yn y cyfarfod y cytunwyd ei gynnal rhwng yr Aelodau a swyddogion,

(b)    gydnabod pwysigrwydd bod â dull gweithio corfforaethol tuag at Ddiogelu Oedolion Diamddiffyn a bod y Cyngor â chyfrifoldeb i edrych ar hyn fel prif faes blaenoriaeth,

(c)     y bydd adroddiad ynglŷn â goblygiadau Bil Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles (Cymru) mewn perthynas â diogelu a diogelu oedolion diamddiffyn yn cael ei gyflwyno ger bron y Pwyllgor yng nghyfarfod 25 Ebrill 2013, a bod yr adroddiad hefyd yn cynnwys y sefyllfa ddiweddaraf ynglŷn ag ymweliadau rota a manylion ynglŷn â’r cynnydd sydd wedi ei wneud wrth fynd i’r afael â phryderon a godwyd mewn perthynas â monitro gofal yn y cartref.