Eitem ar yr agenda

I ystyried adroddiad gan y Swyddog Arweiniol – Tai Cymuned (copi ynghlwm) yn ceisio barn yr aelodau ar ddeilliant perfformiad ar gyfer ail-osod cartrefi Cyngor a’u cefnogaeth ar gyfer y dull gweithredu sydd wedi ei fabwysiadau gan y Cyngor a'r targed perfformiad diwygiedig cysylltiedig.

9.40 a.m.– 10.10 a.m.

Cyflwynodd y Cynghorydd Barbara Smith, Aelod Arweiniol dros Foderneiddio a Thai yr adroddiad (a ddosbarthwyd yn flaenorol) ar berfformiad y Cyngor wrth ail-osod tai Cyngor a'r dull a gymerwyd mewn perthynas â sicrhau gwell canlyniadau i denantiaid yn hytrach na bodloni'r dangosydd perfformiad dynodedig.  Diben cyflwyno’r adroddiad oedd ymateb i gais gan aelod etholedig gyda phryderon nad oedd y Cyngor yn cyrraedd y targed ar gyfer ail-osod eiddo fel y nodir yn y Cynllun Corfforaethol.

Eglurodd y Pennaeth Cyfleusterau, Tai ac Asedau a'r Swyddog Arweiniol - Tai Cymunedol er bod y Cyngor wedi cwrdd â Safon Ansawdd Tai Cymru (SATC), roedd y gwaith i fodloni'r safon honno wedi canolbwyntio ar agweddau penodol o dai cymdeithasol, hy ceginau, ystafelloedd ymolchi, ffenestri, systemau gwresogi, ac ati. Ar ôl cyflawni’r gwaith hwnnw cafodd adolygiad ei wneud ar safonau cartrefi wedi’u hail-osod gan y Cyngor i denantiaid.  Yn ôl yr adolygiad hynny, er bod WHQSs wedi eu cwrdd, i gwrdd â'r dangosydd perfformiad ar gyfer ail-osod tai cyngor roedd yr awdurdod mewn sawl achos yn ail-osod tai mewn cyflwr gwael o ran gwaith cynnal a chadw yn fewnol ac yn allanol.  Roedd hyn yn annheg ar y tenantiaid newydd, a oedd yn fwy aml na pheidio heb ddigon o incwm i’w wario ar wella’r eiddo hyd at safon resymol o addurno, ac ati. Dangoswyd sleidiau Powerpoint i'r pwyllgor i ddangos cyflwr rhai o'r tai a ail-osodwyd i denantiaid yn y gorffennol a rhai wedi’u hail-osod rŵan ers i’r cyngor fabwysiadu dull o sicrhau bod ei eiddo yn cael ei ail-osod hyd at safonau priodol.  Y rhesymeg y tu ôl i'r dull oedd bod eiddo yn cael ei  ail-osod mewn cyflwr da yn ogystal â’r addurno y tu mewn a thu allan, gan gynnwys gerddi twt a thaclus, a fyddai'n annog tenantiaid i gymryd balchder yn eu cartrefi a hefyd yn lleihau ymddygiad gwrthgymdeithasol mewn rhai ardaloedd.  Mae'r gost i'r Cyngor o adnewyddu’r eiddo hyn ar gyfartaledd tua £1k fesul eiddo, mae arian i wneud y gwaith ar gael yn y Cyfrif Refeniw Tai (HRA).  Eglurodd y swyddogion y broses o adleoli eiddo’r cyngor a chydlynu'r gwaith cynnal a chadw ac addurno fel eu bod yn cyrraedd y safon gofynnol cyn eu hail-osod.  Ar hyn o bryd mae’r weithred yn cymryd 43 diwrnod, fodd bynnag, yn y dyfodol rhagwelir y byddai hyn yn lleihau i tua 35 diwrnod a oedd yn dal i fod yn uwch na'r targed o 26 diwrnod a osodwyd yn y Cynllun Corfforaethol.  Gyda’r bwriad o geisio sicrhau bod targed newydd o 35 diwrnod yn ymarferol a bod y dull newydd a gymerwyd mewn perthynas ag ail-osod eiddo'r Cyngor mor dynn ag y gallai fod i sicrhau gwell canlyniadau i denantiaid, mae’r Gwasanaeth Tai wedi comisiynu Archwiliad Mewnol i adolygu'r prosesau dan sylw.

Mewn ymateb i gwestiynau'r aelodau dywedodd yr Aelod Arweiniol a'r swyddogion bod -

·         proses fonitro lem bellach ar waith i sicrhau bod tenantiaid yn cymryd balchder yn eu heiddo a’u cynnal yn unol â hynny

·         y Cyngor wedi gosod tua 200 eiddo y flwyddyn

·         mewn amser y rhagwelir bod yr amser a gymerir i ailosod eiddo yn lleihau gyda’r gobaith y bydd tenantiaid a oedd wedi ymrwymo i gytundebau tenantiaeth ar eiddo o safon uchel yn ymfalchïo ynddynt ac yn eu gadael maes o law mewn cyflwr rhesymol

·         y Gwasanaeth wedi cymryd penderfyniad ymwybodol i ddefnyddio deunyddiau manyleb uwch wrth adnewyddu eiddo'r Cyngor gan fod y Cyngor yn teimlo y byddai cynnyrch o ansawdd uwch yn talu ar ei ganfed yn y dyfodol ac yn sylweddoli gwerth am arian yn y tymor hir

·         y Pennaeth Gwasanaeth yn ymweld yn rheolaidd ag eiddo'r Cyngor gydag aelod o'r Tîm Tai

·         yr isafswm ar gyfer dangosydd perfformiad ar gyfer ail-osod tai cymdeithasol oedd 20 diwrnod, fodd bynnag mae landlordiaid sy'n cyrraedd y targed hwn yn aml yn tarfu ar fywydau tenantiaid yn ddiweddarach gan orfod gwneud y gwaith cynnal a chadw pan oeddent yn byw yno.  Nid oedd hyn yn sefyllfa ddelfrydol ar gyfer naill ai y tenant neu'r landlord

·         hysbysebion i fod i gael eu cyhoeddi yn y dyfodol agos ar gyfer pedwar Swyddog Datblygu Cymunedol i weithio fel rhan o’r tîm Tai.  Byddai'r swyddogion hyn yn gweithio'n uniongyrchol gyda thenantiaid a Chymdeithasau Tenantiaid sy’n ymdrin ag unrhyw bryderon oedd ganddynt gan gysylltu â'r Cyngor ar eu rhan os oes angen.  Byddent hefyd yn dod i adnabod y tenantiaid yn eu hardaloedd gan ddeall eu hanghenion a'u pryderon gan fod yn 'llygaid' a ‘chlustiau’ y Gwasanaeth Tai yn y cymunedau.  Rhagwelwyd drwy gael swyddogion wedi'u lleoli yn y cymunedau y byddai ymdeimlad o barch, balchder a pherchnogaeth yn eu cymdogaeth a'r amgylchedd yn cael ei feithrin yn y gymuned ac y byddai hyn hefyd yn helpu i leihau achosion o ymddygiad gwrthgymdeithasol.  Byddai bodolaeth Swyddogion Datblygu Cymunedol hefyd yn darparu gwasanaeth mwy teg ar draws y sir, gan y byddent yn gwasanaethu ardaloedd trefol a gwledig.  Yn y dyfodol efallai y bydd y gweithwyr datblygu cymunedol newydd yn dymuno ail-gyflwyno'r ymweliadau i stadau gan aelodau lleol yn eu ward

·         gyda’r bwriad i sicrhau bod tenantiaid yn cynnal eu heiddo i safon rhesymol a byddai gweithwyr y Gwasanaeth Eiddo sy’n edrych ar yr eiddo yn gadael cardiau 'boddhad' i’r tenantiaid i roi adborth ar eu sylwadau ar y gwaith a wnaed.  Byddai'r gweithwyr hefyd yn cynnal arolwg o gyflwr yr eiddo.  Yn y dyfodol y gobaith yw cyflawni arolwg 'cyflwr' tebyg gan unrhyw aelod o staff y Cyngor sy’n ymweld ag eiddo'r Cyngor gan y farn oedd ei fod yn ddull effeithiol o sicrhau bod safonau disgwyliedig yn cael eu bodloni

·         y gobaith drwy gynnal safon eiddo'r Cyngor ar ystadau yn rhesymol yn fewnol ac yn allanol, yw bod perchnogion o gyn-eiddo'r cyngor ar yr un stad yn teimlo bod yn rhaid iddynt hwythau wella cyflwr eu heiddo a gerddi at o leiaf safon gyfatebol

·         roedd y Gwasanaeth Tai ar hyn o bryd yn gweithio gyda Cartrefi Conwy gyda'r bwriad o ddysgu gwers o hyn ac o ganlyniad yn gallu gwella terfynau amser a safonau ar gyfer ail-osod drwy fabwysiadu unrhyw un o'i harferion, ac i'r gwrthwyneb

·         y Gwasanaeth yn edrych ar wella ei system TG er mwyn gwella darpariaeth gwasanaeth

·         yn y tymor hir yr oedd hi’n uchelgais gan y Cyngor i wella ar y targed o ail-osod o fewn 35 diwrnod.  Mae gwaith yn mynd rhagddo ar hyn o bryd ar strategaethau tai cymdogaeth er mwyn deall anghenion tai yn y dyfodol, caffael mwy o stoc tai a thir i adeiladu tai cymdeithasol ac i ailddosbarthu rhai eiddo presennol i'w gwneud yn haws i'w gosod i unigolion ar gyfer teuluoedd sydd eu hangen

·         gwaith amgylcheddol yn ardal Tan yr Eglwys o Ruddlan wedi’i gynnwys yn y cynllun busnes cyfredol ac y byddai'n cael ei gynnal unwaith y bydd yr holl waith dichonolrwydd rhagarweiniol wedi ei gwblhau

·         y tîm Strategaeth Tai wedi bod yn gweithio’n agos gyda Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig (LCC) yn yr ardal ac os oedd y Cyngor o'r farn nad yw LCC yn cynnal ei eiddo neu ardaloedd amgylcheddol hyd at y safonau disgwyliedig y byddai'n rhoi gwybod bod siawns i ran o'i gyllid gan yr awdurdod lleol (grant tai cymdeithasol) gael ei ddal yn ôl hyd nes y bydd gwaith cynnal a chadw gofynnol wedi’i gwblhau

·         y tîm yn ail-ymweld â’r Cynllun 'Arbed' sydd ar y gweill ar hyn o bryd ar nifer o eiddo'r cyngor i edrych ar y manteision yn cynnwys ffiniau eiddo o fewn y Cynllun yn y dyfodol

·         yn hyderus bod y gwaith yn cychwyn ar brosiectau tai cymdeithasol yn y sir wedi eu cyflwyno gan y Cyngor cyn diwedd y flwyddyn gan fod tir eisoes wedi ei gaffael ac arian wedi'i ddyrannu o fewn Cynllun busnes y Cyfrif Refeniw Tai ar gyfer y gwaith.  Roedd trafodaethau ar y gweill gyda'r Adran Gynllunio mewn perthynas â datblygu briff cynllunio ar gyfer Dinbych, a llwybr i'r farchnad ar gyfer caffaeliadau tir Gogledd y sir.

Ar ddiwedd y drafodaeth, cytunodd y pwyllgor gyda swyddogion ac Aelodau Arweiniol bod dull o ddarparu trigolion a chymunedau â'r hyn y tybir yn angenrheidiol i ddiwallu eu hanghenion a’r hyn oedd yn gydnaws â gwell ansawdd bywyd yn llawer mwy priodol na thargedau 'mynd ar drywydd'.  Felly -

PENDERFYNWYD, yn amodol ar y sylwadau uchod, i gefnogi'r ymagwedd a fabwysiadwyd gan y Cyngor o ran ail-osod tai Cyngor a'r targed perfformiad diwygiedig cysylltiedig.

Yn y fan hon (10.30 am) cafwyd egwyl am luniaeth.