Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Pennaeth Gwella Busnes a Moderneiddio (copi ynghlwm) i roi gwybod i Aelodau am gasgliad a chynigion gwella SAC, ac i sicrhau cymeradwyaeth y Cyngor o ymateb i'r adroddiad.

 

 

Cyflwynodd y Cynghorydd Julian Thompson-Hill, Arweinydd Arweiniol dros Gyllid ac Asedau, Adroddiad Gwella Blynyddol Swyddfa Archwilio Cymru (a ddosbarthwyd eisoes) i roi gwybod i’r Cyngor am ganlyniad y Swyddfa Archwilio a chynigion ar gyfer gwella, ac i gael cymeradwyaeth y Cyngor o ran ymateb i’r Adroddiad.

 

Yn unol â’r Mesur Llywodraeth Leol, mae Swyddfa Archwilio Cymru yn cynnal adolygiad blynyddol o gynnydd y Cyngor wrth gyflawni ei amcanion, a’r rhagolygon ar gyfer parhau i wella yn y flwyddyn i ddod.

 

Cadarnhaodd cynrychiolydd Swyddfa Archwilio Cymru, Gwilym Bury, mai hwn fyddai’r adroddiad Blynyddol olaf yn ei ffurf bresennol. Yn y dyfodol, byddai pedwar adroddiad byrrach yn cael eu llunio yn ystod y flwyddyn, fel a ganlyn:

 

(i)              Cydnerthedd ariannol;

(ii)             Trefniadau Gweddnewid;

(iii)            Trefniadau llywodraethu a

(iv)           Threfniadau corfforaethol.

 

Yn gyffredinol, roedd hwn yn adroddiad cadarnhaol iawn ac ni wnaed argymhellion, fodd bynnag, roedd yr adroddiad yn tynnu sylw at rai meysydd a oedd yn peri pryder lle’r ystyrid bod angen mwy o waith. Roedd y rhain fel a ganlyn:-

 

·       Daeth AGGCC i’r casgliad nad oedd y trefniadau o ran diogelu oedolion sy’n agored i niwed yn foddhaol. Mynegodd y rheoleiddiwr bryderon hefyd ynglŷn â’r ffordd y caiff ansawdd Gofal y Cartref ei fonitro. Cymerwyd nifer o gamau i fynd i’r afael â’r pryderon hyn.

·       Roedd presenoldeb aelodau yng nghyfarfodydd Archwilio wedi lleihau, ynghyd â phresenoldeb Aelodau Archwilio yng nghyfarfodydd Her y Gwasanaethau. Roedd y Cyngor wedi cymryd camau i geisio gwella’r sefyllfa. 

·       Dylai’r Cyngor ffurfioli ei ddull o ddefnyddio modelau cyflenwi amgen, er mwyn nodi gwerth am arian yn fwy eglur. Cynigir hefyd y dylai’r Cyngor atgyfnerthu ei ddull o gynhyrchu incwm er mwyn gwella cysondeb. Mae’r Cyngor eisoes wedi datblygu nifer o fodelau cyflenwi amgen llwyddiannus.

·       Gwerthusiad Estyn o berfformiad ysgolion. Yn gyffredinol, roedd y gwerthusiad yn gadarnhaol.  Roedd perfformiad Sir Ddinbych wedi gwella rhywfaint ers y llynedd ond wedi gostwng ychydig o’i gymharu â Chynghorau eraill. Gofynnodd yr Aelod Arweiniol dros Addysg am gymryd arian i ystyriaeth oherwydd fod un Cyngor yn ne Cymru wedi derbyn £4miliwn ond £800,000 yn unig a roddwyd i wella ysgolion ar draws Gogledd Cymru.

 

Trafodwyd y mater yn helaeth a chodwyd y pwyntiau a ganlyn:

 

·       Dros y blynyddoedd diwethaf mae nifer cynyddol o bobl ag anawsterau dysgu ac anghenion cymhleth yn aml o’r tu allan i’r sir a hyd yn oed y tu hwnt i Gymru wedi cael eu lleoli gyda darparwyr annibynnol yn Sir Ddinbych. Canfu AGGCC fod nifer sylweddol o bobl yn y gwasanaethau hyn yn annhebygol o fod yn hysbys i’r Cyngor, ac y bydd angen iddynt efallai, ar ryw adeg, fanteisio ar wasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol sylfaenol, a manteisio hefyd ar ddiogelwch y prosesau diogelu a weithredir gan y Cyngor. Byddai angen i’r Cyngor (a phartneriaid) wneud mwy o waith i asesu a rhagweld angen ac adnoddau yn y dyfodol yn hyn o beth, ac ystyried effaith bosibl unrhyw newid o’r cymorth dwys i leoliadau cymunedol yn y sir.

·       Er bod presenoldeb aelodau yng nghyfarfodydd y pwyllgorau Archwilio wedi bod yn broblem roedd gan Sir Ddinbych bwyllgorau Archwilio effeithiol a dyma un o’r rhesymau pam yr oedd Sir Ddinbych yn Awdurdod Lleol mor llwyddiannus.

·       Cyflenwi Gwasanaethau – roedd Sir Ddinbych wedi llwyddo i gyflenwi’r un gwasanaethau ag a wnaeth 5-6 blynedd yn ôl ond gyda llawer llai o arian. Yn anffodus, nid oedd yr adroddiad yn cydnabod hyn.

·       Mae Sir Ddinbych yn Sir uchelgeisiol. Roedd ysgolion newydd yn mynd i gael eu hagor ar draws y sir a fyddai’n fanteisiol iawn i ddisgyblion.

·       Roedd trefniadau monitro yn eu lle a oedd yn rhan o Brotocol yr Awdurdod Lleol.

 

Eglurodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol: Cymunedau fod Adroddiad Gwella Blynyddol Swyddfa Archwilio Cymru yn ymdrin â’r flwyddyn ariannol 14 mis yn ôl. Roedd crynodeb o’r gwelliannau a wnaed er 2014/15 wedi bod ar gael er gwybodaeth.  Roedd prosesau wedi gwella’n sylweddol ac roedd AGGCC wedi gweld gwelliannau yn digwydd yn gyflym.

 

Mae Sir Ddinbych yn cymryd y lleoliadau o’r tu allan i’r sir o ddifrif. Roedd protocolau yn eu lle gydag Awdurdodau Lleol yng Nghymru a Lloegr. Dywedodd fod bob amser lle i wella ac roedd Sir Ddinbych yn gweithio’n agos gyda’r darparwyr.

 

Mynegodd y Prif Weithredwr ei ddiolch i gynrychiolydd Swyddfa Archwilio Cymru am yr adroddiad cadarnhaol. Cadarnhaodd fod Sir Ddinbych yn ymateb i welliant ar bob cyfle. Cyfeiriwyd at ddulliau cyflenwi amgen ond byddai cyfyngiadau ariannol yn ffactor pwysig yma a byddent yn cael eu trafod o fewn proses y gyllideb.

 

Dywedodd y Prif Weithredwr ei fod wedi ymrwymo i ganlyniadau gwell ac yn ei farn ef, nid oedd canlyniadau’r ysgolion gystal ag yr oeddynt 2-3 blynedd yn ôl.

 

Diolchodd y Prif Weithredwr gynrychiolydd Swyddfa Archwilio Cymru, Gwilym Bury a’i gydweithwyr am eu holl waith gan iddynt ddod i nifer o gyfarfodydd.

 

Gofynnodd y Cadeirydd i’r aelodau ddangos eu dwylo i dderbyn yr adroddiad.  Derbyniwyd yr adroddiad yn unfrydol.

 

PENDERFYNWYD yn amodol ar yr uchod, bod y Cyngor yn nodi ac yn derbyn Adroddiad Gwella Blynyddol Swyddfa Archwilio Cymru.