Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad llafar mewn perthynas â Rheolaeth Ariannol Ysgolion.

Darparwyd adroddiad llafar ar drefniadau rheolaeth ariannol ysgolion gan y Pennaeth Archwilio Mewnol, y Rheolwr Cynllunio ac Adnoddau Addysg a’r Rheolwr Cyllid Ysgolion.

Cyfeiriodd y Pennaeth Archwilio Mewnol at drafodaethau yn y cyfarfod blaenorol mewn perthynas â’r Cynllun Adfer Ariannol ar gyfer Ysgol Mair, Rhyl, ynghyd â phryderon a chwestiynau a godwyd gan Aelodau mewn perthynas â threfniadau a phrosesau Rheolaeth Ariannol Ysgolion, a rôl Rheolwyr Busnes a Chyllid Ysgolion. Mynegodd y Cadeirydd bryder nad oedd ysgolion oedd wedi profi anawsterau ariannol wedi cael Ymgynghorydd Ariannol ar gyfer Ysgolion, a cheisiwyd eglurhad ynghylch y ddarpariaeth o gyngor ac arweiniad ariannol sydd ar gael i ysgolion ynghyd â manylion y prosesau sydd yn eu lle i ddarparu cymorth.

Amlinellodd y Rheolwr Cynllunio ac Adnoddau Addysg y broses mewn ysgolion clwstwr, yr oedd ganaddynt Reolwr Busnes a Chyllid ym mhob un o’r Ysgolion Uwchradd sydd wedyn yn darparu cymorth i’w hysgolion bwydo priodol. Cyfeiriodd at Gymdeithas Llywodraeth Leol Cymru ac eglurodd yr ystyriwyd bod y broses a fabwysiadwyd yn Sir Ddinbych yn enghraifft dda, a’i bod yn cael ei gweld fel model ar gyfer Cymru yn nhermau y gweithdrefnau a’r prosesau a fabwysiadwyd. Cyfeiriwyd at yr heriau sy’n cael eu wynebu gan ysgolion i’r dyfodol oedd yn profi pwysau ariannol cynyddol. Cadarnhawyd y byddai’r Rheolwr Cyllid Ysgolion yn ymweld ag ysgolion sy’n cael anawsterau i ddarparu cymorth a chyngor, ac y byddai’r cymorth a’r help o’r clwstwr yn cynorthwyo i fynd i’r afael â phroblemau. Eglurodd Mr P. Whitham y nodwyd na fu Ysgol Mair, y Rhyl, yn rhan o Glwstwr y Rhyl.

Mewn ymateb i bryder a godwyd gan y Cynghorydd S.A. Davies ynghylch y newidiadau mewn amcanestyniadau, darparodd y Rheolwr Cyllid Ysgolion gadarnhad y gallai prosiectau newid ar fyr rybudd am sawl rheswm ac amlygodd yr anawsterau a wynebir o ran rhagweld a mynd i’r afael â’r amcanestyniadau. Yn ogystal, awgrymodd y Cynghorydd Davies y gellid cysylltu â’r Esgobaeth gyda gylwg ar geisio cynnydd yn lefel y gefnogaeth a’r cymorth ariannol ar gyfer eu hysgolion priodol.

Cyfeiriodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol: Cymunedau at y Darpariaethau Statudol yr oedd yn ofynnol i ysgolion eu cyflawni oedd yn cyfrannu at yr anawsterau a wynebir wrth ragweld amcanestyniadau, gyda chyfeiriad arbennig at y cymarebau athro i ddisgybl, materion iechyd a diogelwch a ffigurau derbyn.                                          

Rhoddodd y Prif Gyfrifydd wybod i’r Aelodau bod ffigurau mewn perthynas â demograffi wedi eu hymgorffori yn y broses, a darparodd fanylion goblygiadau effaith Cronfa Bensiwn yr Athrawon ar y gyllideb ysgolion.

Mewn ymateb i bryderon a godwyd gan y Cynghorydd P.C. Duffy ynghylch lefel y gefnogaeth a ddarperir i Ysgol Mair, eglurodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Cymunedau y gwahoddwyd y swyddogion i fynychu’r cyfarfod blaenorol gan y gellid fod wedi darparu rhagolwg manylach o’r amgylchiadau. Cadarnhaodd bod cymorth a chefnogaeth, a ddarperir gan dîm rhagweithiol ac ymroddedig iawn, ar gael i bob ysgol, ac na dderbyniwyd unrhyw gwynion ynghylch lefel neu ansawdd y gefnogaeth a’r cymorth a ddarparwyd. Cefnogodd yr Aelodau’r farn a fynegwyd gan y Cadeirydd sef, yn achos bod unrhyw achosion tebyg yn cael eu cyflwyno gerbron y Pwyllgor am ystyriaeth, byddai’r swyddogion priodol yn cael eu gwahodd i fynychu. Cadarnhaodd y Rheolwr Cynllunio ac Adnoddau Addysg bod cefnogaeth a chymorth ar gael i Ysgol Mair, a rhoddodd fanylion y materion a’r problemau a brofwyd yn yr ysgol.     

Mewn ymateb i gwestiynau gan Aelodau ynghylch y mecanweithiau a roddwyd ar waith i wella’r broses amcanestyniadau, eglurodd y Prif Gyfrifydd, er mai’r cynnig oedd i anrhydeddu amddiffyniad ar gyfer Cyllidebau Dirprwyedig Ysgolion, rhagwelwyd y gallai nifer yr ysgolion oedd yn profi anawsterau gynyddu oherwydd pwysau chwyddiant a’r gostyngiad ym malansau ysgolion dros flynyddoedd diweddar, sydd wedi lleihau’r lefel o hyblygrwydd.

Yn ystod y drafodaeth ddilynol, cadarnhaodd y Cadeirydd y byddai adroddiad cynnydd o ran Ysgol Mair yn cael ei gyflwyno i’r Pwyllgor ym mis Medi 2016, a chytunwyd y byddai’r swyddogion priodol yn cael eu gwahodd i fod yn bresennol.

PENDERFYNWYD – bod y Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol yn cytuno:-

(a)          bod yr adroddiad yn cael ei dderbyn a’i nodi.

(b)          i wahodd swyddogion i fynychu cyfarfod y Pwyllgor ym mis Medi 2016 i ystyried yr adroddiad cynnydd mewn perthynas ag Ysgol Mair, y Rhyl ac

(c)          yn achos cyflwyno unrhyw achosion tebyg gerbron y Pwyllgor ar gyfer eu hystyried, y byddai’r swyddogion priodol yn cael eu gwahodd i fod yn bresennol.

        (IL, CJ, IB i Weithredu)