Eitem ar yr agenda

I ystyried adroddiad gan y Cynghorydd Julian Thompson-Hill, Aelod Arweiniol Cyllid, y Cynllun Corfforaethol a Pherfformiad (copi'n amgaeedig) yn darparu'r sefyllfa ariannol ddiweddaraf ar y Cynllun Corfforaethol.

PENDERFYNWYD -

(a)       Bod y Cabinet yn cadarnhau'r rhagdybiaethau a nodir yn y Cynllun.

(b)       aelodau i ofyn am adroddiadau pellach i'r Cabinet ym mis Ionawr 2016 ac yn rheolaidd wedi hynny ar y cynnydd sy'n cael ei wneud ar bob un o'r prosiectau a nodwyd yn Atodiad 1 i'r adroddiad.

Cyflwynodd y Cynghorydd Julian Thompson-Hill yr adroddiad a oedd yn rhoi diweddariad ar sefyllfa ariannol y Cynllun Corfforaethol.

Lansiwyd y Cynllun Corfforaethol yn 2012 ac roedd yn gosod allan raglen uchelgeisiol o fuddsoddiad cyfalaf mewn ysgolion, ffyrdd, gofal cymdeithasol a moderneiddio. Roedd cyflawni’r Cynllun yn dibynnu ar sicrhau cyllideb i dalu am fenthyca a chynnal cronfeydd arian parod ynghyd â grant llywodraeth i helpu i gyflawni rhaglen Ysgolion yr 21ain Ganrif, ac yn y blynyddoedd cynt roedd grant llywodraeth wedi helpu i dalu am fuddsoddiad priffyrdd ychwanegol hefyd. Roedd y Cynllun wedi datblygu ers 2012 ac er mwyn gallu ei fforddio, bu’n rhaid ei ddiwygio rywfaint ochr yn ochr â newidiadau mewn rhagdybiaethau cynllunio.

Manylodd y Cynghorydd Thompson-Hill ar elfennau ariannol y Cynllun Corfforaethol, yn cynnwys rhagdybiaethau allweddol, gan gyfeirio’n arbennig at -

·         gytundeb y Cyngor i roi blaenoriaeth i gyflawni’r Cynllun yn y cylchoedd cyllideb nesaf

·         newidiadau allweddol i’r Cynllun gwreiddiol fyddai cael gwared ar y prosiect Swyddfeydd a gostyngiad yn amcan gost y rhaglen Ysgolion yr 21ain Ganrif

·         cytunodd y Cabinet ym mis Mehefin 2015 i gynyddu gwariant Priffyrdd £3.2m i £18.4m drwy ddyraniad ychwanegol o £800k y flwyddyn

·         y sefyllfa ddiweddaraf am gyllido rhaglen Ysgolion yr 21ain Ganrif yw y derbyniwyd cadarnhad yn ddiweddar gan LlC fod y Rhaglen Amlinellol Strategol a gyflwynwyd ym Mehefin 2015 yn dderbyniol ac y byddai pob cynllun (yn cynnwys y prosiect ysgol ffydd, Ysgol Tref Rhuthun, Ysgol Carreg Emlyn, ardaloedd Llanfair/Pentrecelyn ac Ysgol Pendref yn Ninbych) yn cael eu cyllido ar 50%

·         cyfanswm yr amcan gostau cyfalaf oedd £126m ac roedd ciplun o’r llif arian presennol a’r gwariant hyd at 2019/20 wedi’i gynnwys yn Atodiad 1 yr adroddiad.

I gloi dywedodd y Cynghoyrdd Thompson-Hill fod y cynllun yn un cadarn ac, â phopeth arall yn gyfartal, fod adnoddau yn eu lle i barhau i allu cyflawni’r Cynllun.

Wrth ystyried yr adroddiad trafodwyd y materion canlynol –

·         Ailadroddodd y Cynghorydd Eryl Williams y ffaith fod Sir Ddinbych ar flaen y gad o ran buddsoddi mewn adeiladau ysgol a bod y strategaeth yn dwyn ffrwyth erbyn hyn gyda LlC yn ariannu pob cynllun ar 50%. Canmolodd y cyngor blaenorol am eu gweledigaeth hirdymor i ysgolion a’r cyngor presennol am barhau â’r buddsoddiad hwnnw - dywedodd fod sefyllfa Sir Ddinbych yn cyferbynnu â chynghorau eraill nad oeddent mewn sefyllfa i fuddsoddi.

·         eglurwyd fod y rhagdybiaeth wreiddiol ar gyfer yr ysgol ffydd yn seiliedig ar 15% o gyllid y cyngor a chyllid o 100% i ysgolion ardal Rhuthun - drwy gyfuno’r elfennau hyn a chytuno ar becyn ariannu newydd o 50% gyda LlC, roedd y cyngor bellach yn elwa ar gyllid ychwanegol o £6m

·         gofynnwyd am sicrhad ynghylch cyflawni’r prosiectau tai gofal ychwanegol. Adroddodd y Cynghoryrdd Bobby Feeley am yr amserlenni a’r cynnydd a wnaed a dywedodd fod cynnydd yn dibynnu ar bartneriaid allanol hefyd

·         tynnodd yr aelodau sylw at yr angen i gadw llygad manwl ar y prosiectau er mwyn osgoi llithriad ac adroddodd y Cynghorwyr Eryl Williams a Julian Thompson-Hill ar waith y Bwrdd Moderneiddio Addysg yn sicrhau fod y prosiectau ysgolion yn cael eu cyflwyno’n brydlon – byddai adroddiad cynnydd ar y prosiect ysgol ffydd yn cael ei gyflwyno i gyfarfod Briffio nesaf y Cyngor

·         atebodd y Cynghorydd David Smith gwestiynau am gyllid priffyrdd a chadarnhaodd fod £800k ychwanegol wedi’i ddyrannu i briffyrdd i geisio cynnal safonau i ffyrdd blaenoriaeth ond er gwaethaf y buddsoddiad ychwanegol, ei bod yn debygol y byddai lefelau’n dirywio’n araf

·         wrth ymateb i gwestiynau ar fenthyca darbodus, cadarnhaodd y Cynghorydd Thompson-Hill fod prynu cymhorthdal y PFI a HRA wedi arwain at enillion ariannol. Roedd dangosyddion darbodus yn cael eu cytuno arnynt yn flynyddol gan y cyngor yn cynnwys y gymhareb fenthyca ac roedd yn gyffyrddus â lefel bresennol y benthyca. Nodwyd fod gan y Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol ran mewn monitro’r ffigyrau hyn hefyd.

Nododd y Cabinet nad oedd pob un o’r prosiectau yn y Cynllun Corfforaethol fod i gael eu cwblhau yn ystod tymor presennol y cyngor a holodd a oedd unrhyw amddiffynfeydd yn eu lle i sicrhau y byddai’r Cynllun yn cael ei gyflawni’n llawn yn dilyn yr etholiadau lleol yn 2017. Dywedwyd wrth y Cabinet, yn seiliedig ar yr amcanestyniadau presennol, y byddai’r rhan fwyaf o brosiectau wedi symud ymlaen gryn dipyn ac felly byddai rhwymedigaethau cytundebol arnynt i barhau. Ond, roedd perygl o lithriad, yn enwedig o ran y tai gofal ychwanegol. Teimlai’r Cabinet felly y dylid adolygu’r mater hwn yn ofalus a gwneud pob ymdrech i sicrhau fod y Cynllun Corfforaethol yn cael ei gyflawni’n llawn. Cyfeiriodd y Prif Weithredwr at wahanol gamau a chymhlethdodau’r prosiectau yn y Cynllun, yr her o’u gweithredu, a’i farn ef y dylai’r Cabinet gymryd mwy o ran yn hyn. Cytunwyd y byddai’r Cabinet yn cael adroddiadau cynnydd rheolaidd ar y gwahanol brosiectau.

Roedd y Cabinet yn falch o nodi cadernid y Cynllun a’r mecanweithiau a oedd yn eu lle i oruchwylio a sicrhau ei fod yn mynd yn ei flaen yn llwyddiannus. Amlygodd y Cadeirydd y penderfyniadau anodd ac amhoblogaidd a wnaed yn ddiweddar ac roedd yn falch o dynnu sylw at y gwahaniaeth cadarnhaol y byddai cyflawni’r Cynllun yn ei wneud i’r sir.

PENDERFYNWYD –

(a)       fod y Cabinet yn cadarnhau’r rhagdybiaethau a nodwyd o fewn y Cynllun, a

(b)       bod yr aelodau’n gofyn am adroddiadau pellach i’r Cabinet ym mis Ionawr 2016 ac yn rheolaidd wedi hynny ar y cynnydd sy’n cael ei wneud ar bob un o’r prosiectau a nodwyd yn Atodiad 1 yr adroddiad.