Eitem ar yr agenda

I ystyried adroddiad gan y Pen Lyfrgellydd / Partner Busnes Gwasanaeth Cwsmeriaid, sy'n amlinellu perfformiad y Gwasanaeth Llyfrgell yn erbyn Fframwaith Llywodraeth Cymru o Safonau Llyfrgelloedd Cyhoeddus 2014-17, ac ystyried hyn yng nghyd-destun Fframwaith Darparu Gwasanaeth Cwsmeriaid Wyneb yn Wyneb newydd Sir Ddinbych, a oedd eisoes wedi’i ddosbarthu.

                                                                                                          11.30 a.m.

Roedd copi o adroddiad ar y cyd gan y Prif Lyfrgellydd a'r Partner Busnes Gwasanaethau Cwsmeriaid, a oedd yn amlinellu perfformiad y Gwasanaeth Llyfrgell yn erbyn Fframwaith Safonau Llyfrgelloedd Cyhoeddus Llywodraeth    Cymru 2014-17, ac yn gofyn i'r Pwyllgor ystyried hyn yng nghyd-destun Fframwaith Darparu Gwasanaethau Cwsmeriaid Wyneb yn Wyneb newydd Sir Ddinbych, wedi ei ddosbarthu gyda'r papurau ar gyfer y cyfarfod.

Roedd manylion am ddyletswyddau statudol Awdurdodau Llyfrgelloedd yng Nghymru wedi eu hamlinellu yn yr adroddiad, a chyfeiriwyd yn arbennig at ofynion Deddf Llyfrgelloedd Cyhoeddus ac Amgueddfeydd 1964.  Roedd Fframweithiau Safonau Llyfrgelloedd Cyhoeddus Cymru yn galluogi Adran Amgueddfeydd, Archifau a Llyfrgelloedd Llywodraeth Cymru, CyMAL yn flaenorol, i fesur ac asesu sut oedd Awdurdodau yn cyflawni eu dyletswyddau statudol.  Roedd y Pumed Fframwaith wedi ei lansio ar 1 Mai, 2014.

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol Cwsmeriaid a Chymunedau yr adroddiad ar Asesiad LlC o berfformiad y Gwasanaeth Llyfrgell ar gyfer 2014/15, a oedd hefyd yn rhoi gwybod i aelodau am y gwaith a wnaed ac a gynlluniwyd gyda'r bwriad o ddatblygu llyfrgelloedd yn ganolfannau cymunedol.  Rhoddodd y Prif Lyfrgellydd fanylion am gynnwys yr adroddiad mewn perthynas â pherfformiad y Gwasanaeth Llyfrgell yn erbyn safonau LlC, tra gwnaeth y Partner Busnes Gwasanaethau Cwsmeriaid egluro’r gwaith mewn perthynas â datblygu llyfrgelloedd yn ganolfannau cymunedol a'r Fframwaith sy'n gysylltiedig â'r gwaith hwnnw.

Dywedwyd wrth yr Aelodau:-

·                      Roedd 17 allan o'r 18 Hawl Craidd yn Fframweithiau Safonau Llyfrgelloedd Cyhoeddus Cymru wedi eu bodloni, roedd yr unig un heb ei gyflawni yn ymwneud ag argaeledd Strategaeth a Gweledigaeth y Gwasanaeth.  Nid oedd hyn wedi ei fodloni oherwydd bod y Gwasanaeth, fel rhan o'r broses Rhyddid a Hyblygrwydd wedi bod yn ailstrwythuro.  Byddai’r hawl craidd terfynol hwn yn cael ei fodloni erbyn mis Mawrth 2016 gan y byddai'r weledigaeth ar gael yn ddwyieithog ar-lein ac wedi ei hargraffu erbyn hynny;

·                      O ran y Dangosyddion Ansawdd sydd wedi'u cynnwys yn y Fframwaith Safonau, fel a restrir yn yr adroddiad, roedd y Cyngor dim ond yn rhannol wedi bodloni’r Dangosyddion Ansawdd sy’n ymwneud â mynediad at ddeunyddiau darllen cyfredol ac ni fyddai'n ei fodloni yn y flwyddyn gyfredol chwaith.    Nid oedd y Cyngor yn poeni’n ormodol am hyn gan fod benthyciadau llyfrau ar draws y sir yn uchel, sydd yn ei hun yn arwydd bod y Gwasanaeth yn prynu'r hyn y mae darllenwyr eisiau ei ddarllen;

·                      Roedd y Dangosydd Ansawdd sy'n ymwneud â gwariant priodol ar ddeunyddiau darllen hefyd dim ond wedi ei fodloni’n rhannol - roedd hyn oherwydd bod y Sir yn cymryd y dull o roi blaenoriaeth i brynu llyfrau ar gyfer plant.  Roedd y Cyngor yn gwario yn uwch na tharged LlC ar lyfrau plant gyda'r bwriad o wella sgiliau darllen a llythrennedd sylfaenol, ac roedd yn dilyn y dull gweithredu hwn yn ystod y flwyddyn gyfredol.  Roedd swyddogion wedi cwrdd â Dirprwy Weinidog Llywodraeth Cymru dros Ddiwylliant, Chwaraeon a Thwristiaeth i bwysleisio’r ymagwedd hon;

·                      Dangosydd Ansawdd arall a oedd wedi ei fodloni’n rhannol yn unig oedd yr un yn ymwneud â lefelau staffio a chymwysterau - byddai hyn yn cael sylw eto yng ngoleuni'r ailstrwythuro staffio i weld beth y gellid ei fodloni mewn perthynas â'r Dangosydd Ansawdd; a

·                      Dylai'r Fframwaith newydd helpu'r Cyngor i gyflawni dangosyddion ansawdd sy’n ymwneud â thudalennau gwe a nifer cwsmeriaid sy'n manteisio ar wasanaethau TGCh.

Mewn ymateb i gwestiynau’r Aelodau gwnaeth yr Aelod Arweiniol a’r swyddogion ddweud:-

·                      Y gronfa ar gyfer prynu deunyddiau darllen ar gyfer 2014/15 oedd £160K;

·                      Roedd Fframwaith newydd yr Adran Amgueddfeydd, Archifau a Llyfrgelloedd braidd yn rhagnodol ac yn canolbwyntio gormod ar fewnbwn yn hytrach nag ar allbynnau, canlyniadau a manteision i ddinasyddion, sef yr hyn yr oedd Gwasanaeth Llyfrgell Sir Ddinbych yn awyddus i ganolbwyntio arno;

·                      Cynhaliwyd cyfarfodydd gyda Dirprwy Weinidog LlC dros Ddiwylliant, Chwaraeon a Thwristiaeth a Cyfarwyddwr yr Adran Amgueddfeydd, Archifau a Llyfrgelloedd o ran natur ragnodol y Safonau Fframwaith, ac roedd y ddau wedi nodi eu cefnogaeth lawn i Sir Ddinbych am ei ymagwedd at ehangu'r ystod o wasanaethau a gynigir o fewn llyfrgelloedd a’u troi’n ganolfannau cymunedol;

·                      Ni allai LlC atal cyllid i'r gwasanaeth llyfrgell ar y sail nad oedd yn bodloni pob dangosydd gofynnol, pe gallai'r Gwasanaeth brofi ei fod yn darparu gwasanaethau y mae preswylwyr eu heisiau ac yn eu gwerthfawrogi;

·                      Roeddent yn hyderus y byddai Wi-fi ar gael ym mhob un o lyfrgelloedd y sir erbyn diwedd mis Mawrth 2016. Roedd swyddogion wedi gofyn hefyd bod y Gwasanaeth yn cael ei gynnwys fel rhan o gynllun peilot Wi-fi Nova;

·                      Roedd swyddogion o'r Gwasanaeth Llyfrgelloedd yn cyfarfod yn rheolaidd gyda staff y Gwasanaeth Addysg, byddent hefyd yn y dyfodol agos yn cyfarfod â staff y Gwasanaeth Ieuenctid, gyda'r bwriad o gefnogi mentrau ôl-16 a rhai nad ydynt mewn Addysg, Cyflogaeth na Hyfforddiant (NEET);

·                       O dan y Fframwaith Gwasanaeth i Gwsmeriaid ‘Wyneb yn Wyneb’ roedd y Cyngor yn anelu at gynnig darpariaeth gwasanaeth cyson i'w holl gwsmeriaid, trwy eu dull darparu gwasanaeth a ffefrir e.e. wyneb yn wyneb, dros y ffôn, electronig, hunanwasanaeth;

·                      Byddai’r ail-strwythur staffio, recriwtio staff eraill wedi'u cyfuno â rhaglen hyfforddi â ffocws yn sicrhau bod yr holl staff yn meddu ar y sgiliau angenrheidiol i ddarparu pob gwasanaeth sydd ar gael yn y ‘canolfannau’;

·                      Roedd staff yn cerdded o gwmpas yn rheolaidd i sicrhau nad yw cwsmeriaid yn aros yn hir am gymorth;

·                      Yn dilyn gwaith adnewyddu diweddar yn Llyfrgell y Rhyl, roedd bellach desg Heddlu yn y Llyfrgell ac roedd dau aelod o staff Refeniw a Budd-daliadau wedi eu lleoli yno yn gweithio mewn partneriaeth â'r Ganolfan Waith yn cynorthwyo pobl i wneud cais am y Credyd Cynhwysol newydd ar-lein.  Roedd y CAB hefyd yn cynnal cymorthfeydd cyfnodol yn y Llyfrgell;

·                      Yn Rhuddlan roedd gwaith ar y gweill gyda'r Cyngor Tref gyda golwg ar ailadrodd model tebyg i'r un yn y Rhyl, ond gyda mwy o bwyslais ar ganolbwynt cymunedol h.y. caniatáu grwpiau lleol i gyfarfod yn adeilad y llyfrgell;

·                      Yn Ninbych roedd trafodaethau ar y gweill gyda swyddogion Cymunedau yn Gyntaf gyda'r bwriad eu bod yn defnyddio adeilad y Llyfrgell, byddai hyn yn galluogi'r Cyngor i wneud cais am grantiau penodol sydd ar gael i sefydliadau Cymunedau yn Gyntaf ar gyfer addasu’r adeilad.  Er gwaethaf y ffaith fod adeilad y Llyfrgell ei hun y tu allan i’r ardal Cymunedau yn Gyntaf yn y dref, roedd y sefydliad o'r farn mai hwn oedd yr adeilad mwyaf priodol yn yr ardal i ddarparu eu gwasanaethau;

·                      At ddiben diogelu’r gwasanaeth ar gyfer y dyfodol roedd pob lleoliad yn cael ei asesu ar sail ei allu a'i ddefnydd posibl er mwyn gwneud y gorau o’u defnyddio.

Llongyfarchodd yr Aelodau y Gwasanaeth ar ei berfformiad ac ar ei weledigaeth ar gyfer y dyfodol, a oedd yn galonogol yn enwedig ar adeg pan mae nifer o awdurdodau lleol yn trafod cau nifer o'u llyfrgelloedd.

 PENDERFYNWYD - yn amodol ar y sylwadau uchod, derbyn Asesiad Llywodraeth Cymru o berfformiad y Gwasanaeth Llyfrgell 2014/15, cefnogi ymateb ac ymagwedd Sir Ddinbych i gyflwyno'r gwasanaethau yn enwedig yng nghyd-destun y Fframwaith Darparu Gwasanaethau Cwsmeriaid newydd, a chymeradwyo dull y Cyngor sy'n canolbwyntio ar y cwsmer i ddarparu gwasanaethau i'r gymuned.