Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Pen Reolwr: Cefnogi Busnes, Gwasanaethau Cefnogaeth Gymunedol, sy'n manylu ar y materion allweddol sy'n codi o werthusiad Arolygiaeth Gofal a Gwasanaethau Cymdeithasol Cymru o berfformiad Gwasanaethau Cymdeithasol Sir Ddinbych ar gyfer 2014-15, a oedd eisoes wedi’i ddosbarthu ynghynt.

                                                                                                            9.35 a.m.

Roedd copi o adroddiad gan y Prif Reolwr: Cymorth Busnes, Gwasanaethau Cymorth Cymunedol, wedi ei ddosbarthu gyda'r papurau ar gyfer y cyfarfod.

Cyflwynodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol: Cymunedau yr adroddiad ac eglurodd fod y gwerthusiad yn seiliedig ar amrywiaeth eang o dystiolaeth gan y Cyngor, rheoleiddwyr a defnyddwyr gwasanaeth.  Ar y cyfan roedd gwerthusiad y Rheoleiddiwr o Wasanaethau Gofal Cymdeithasol y Cyngor yn un cadarnhaol, gyda dim ond ychydig o feysydd ar gyfer gwelliant wedi’u nodi.   Y prif feysydd y byddai Arolygiaeth Gofal a Gwasanaethau Cymdeithasol Cymru (AGGCC) yn cysylltu yn rheolaidd gyda'r Cyngor amdanynt yn ystod y flwyddyn bresennol gyda golwg ar sicrhau y byddent yn cael eu cryfhau neu eu symud ymlaen oedd:-

·                     Y newidiadau i seilwaith uwch reolwyr ar gyfer cyflwyno gofal cymdeithasol a’u heffaith ar blant ac oedolion;

·                      Diogelu Oedolion Diamddiffyn (PoVA) - gwella amseroldeb ac ymgysylltiad PoVA ac ymgymryd ag adolygiad o lefelau trothwy

·                     Monitro ansawdd yr holl ddarparwyr gofal cartref (gan gynnwys cael barn a phrofiadau defnyddwyr gwasanaeth o’r gwasanaethau); a

·                     Gwaith partneriaeth integredig gyda Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr (BIPBC)

Amlinellodd Cyfarwyddwr Rhanbarthol Gogledd Cymru AGGCC i'r Pwyllgor y prif bwyntiau a amlygwyd yn adroddiad y Rheoleiddiwr.  Yn ogystal â'r meysydd a restrir uchod a oedd angen eu cryfhau dywedodd:-

·                     Mae astudiaeth genedlaethol gan Swyddfa Archwilio Cymru yn ddiweddar wedi dod i'r casgliad bod angen mwy o ddefnydd o Teleofal a thechnoleg gynorthwyol ar draws Cymru, felly byddai’r Rheoleiddwyr yn monitro'r sefyllfa ar draws y wlad;

·                      O ran yr angen i wella monitro ansawdd darparwyr gofal cartref, byddai angen i'r Cyngor roi sylw i adroddiad cenedlaethol sydd i'w gyhoeddi yng ngwanwyn 2016 wrth ddatblygu’r agwedd hon o'i waith;

·                     Roedd y cynnydd o 38% yn nifer y bobl sy'n cael taliadau uniongyrchol ar gyfer pobl ag anableddau dysgu neu anghenion iechyd meddwl yn gymeradwy;

·                     Roedd proffilio pobl â phroblemau iechyd meddwl yn faes ar gyfer gwella ar draws rhanbarth Gogledd Cymru.  Roedd angen eglurder ynghylch nodi, asesu a chomisiynu gwasanaethau;

·                     Roedd gan Sir Ddinbych nifer eithriadol o uchel o bobl ag anableddau dysgu, yn aml ag anghenion cymhleth, o'r tu allan i'r sir yn byw o fewn ei ffiniau.  Roeddent yn bennaf yn byw mewn llety a gynhelir gan ddarparwyr annibynnol, roedd nifer ohonynt wedi'u sefydlu yn dilyn cau hen Ysbyty Gogledd Cymru.     Gan fod nifer o'r preswylwyr o'r tu allan i Sir Ddinbych, roedd risg nad oeddynt ar hyn o bryd yn hysbys naill ai i'r gwasanaethau iechyd neu ofal cymdeithasol, ond roedd yn debygol y daw amser pan fyddai angen iddynt gael mynediad i wasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol sylfaenol a chael eu diogelu gan wasanaethau diogelu'r Cyngor.   Felly roedd angen i'r Cyngor a'i bartneriaid asesu pwysau posibl ar eu gwasanaethau yn y dyfodol;

·                     Mae dull atal ac ymyrryd yn fuan y Cyngor trwy amrywiol dimau sy'n gweithio o fewn y Gwasanaethau Plant a Theuluoedd wedi arwain at ostyngiad sylweddol mewn atgyfeiriadau ac ail-atgyfeiriadau i'r Gwasanaeth.    Serch hynny, roedd angen olrhain a monitro canlyniadau i blant a theuluoedd a gaiff eu cyfeirio at wasanaethau eraill;

·                       Gan fod y gofal seibiant anghyfrannol ar gyfer plant ag anableddau yn awr wedi dod i ben, byddai angen monitro a oedd rhai teuluoedd yn dewis peidio â derbyn gofal seibiant ar sail ariannol, a'r effaith ganlyniadol oedd yn ei gael ar y teulu cyfan;

·Hefyd byddai angen monitro mynediad a chanlyniadau i blant a theuluoedd nad oeddent ar hyn o bryd yn cyrraedd y trothwy i gael mynediad uniongyrchol i gymorth gan y Gwasanaethau Plant – byddai’r Fframwaith Canlyniadau Cenedlaethol newydd (sy’n cael ei dreialu ar hyn o bryd gan Sir Ddinbych) yn cynorthwyo gyda'r agwedd hon;

·Er bod gwelliannau o ran gwasanaethau a gynigir i Blant sy'n Derbyn Gofal roedd angen mwy o waith o ran sicrhau archwiliadau iechyd a deintyddol rheolaidd ar gyfer plant sy'n derbyn gofal ac mewn perthynas â chynllunio ymlaen a chanlyniadau i bobl ifanc sy'n gadael gofal;

·                     Roedd y cynllun peilot Fframwaith Canlyniadau Cenedlaethol yn y sir fel pe bai’n gweithio'n dda; ac

·                      Roedd y Rheoleiddiwr yn fodlon gydag arweinyddiaeth a llywodraethu gwasanaethau gofal cymdeithasol yn y sir - roedd o'r farn bod y broses herio gwasanaeth a chraffu ar y ddarpariaeth gwasanaeth yn gadarn. 

Wrth ymateb i gwestiynau Aelodau, dywedodd swyddogion a Chyfarwyddwr Rhanbarthol AGGCC:-

·                     Nid oedd clystyrau mawr o ddarpariaeth gofal annibynnol ar gyfer pobl sydd ag anableddau dysgu anghenion dwys/cymhleth yn cyd-fynd ag ethos bwriedig cau’r hen sefydliadau iechyd meddwl;

·                      Byddai darpariaethau Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014, pan fyddant yn dod i rym ym mis Ebrill 2016, yn cryfhau pwerau sy'n ymwneud â rhannu gwybodaeth;

·                     Roedd angen rhoi'r Gwasanaeth SPoA ar gyllid ariannol mwy diogel, roedd yn ddibynnol iawn ar arian grant ar hyn o bryd.  Roedd angen hefyd tyfu’r gwasanaeth i gynnwys mwy o bartneriaid/budd-ddeiliaid, ar hyn o bryd Iechyd, Gofal Cymdeithasol a'r sector gwirfoddol oedd yn cymryd rhan yn y gwasanaeth.  Gallai Gwasanaeth yr Heddlu fod yn un partner posibl yn y dyfodol;

·                     Roedd y Cyngor yn cymryd ei gyfrifoldebau o ran diogelu plant ac oedolion o ddifrif.  Un o amcanion ail-strwythuro presennol y Gwasanaethau Cymorth Cymunedol oedd cryfhau agweddau ar ddiogelu.  Yn ogystal, roedd adolygiad cymheiriaid wedi ei wneud gyda Chyngor Bwrdeistref Sirol Conwy a byddai mesurau a nodwyd fel rhan o ganfyddiadau'r adolygiad hwnnw yn cael eu hymgorffori yn y gwasanaeth, fel y byddai canfyddiadau Adolygiad Operation Jasmine LlC.   Roedd Rheolwyr Arweiniol dynodedig hefyd wedi bod yn destun hyfforddiant meithrin hyder arbenigol a byddai swydd newydd Rheolwr Tîm Diogelu yn hanfodol wrth roi arweiniad proffesiynol ym maes diogelu;

·                     Dylai Rhan 6 Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 helpu o ran sicrhau gwell canlyniadau addysgol a chynllunio ymlaen ar gyfer plant sy'n derbyn gofal, fel y byddai'r newid polisi o gwmpas ‘Pan Fydda i’n Barod’.   Fodd bynnag, roedd gan Sir Ddinbych eisoes bolisi tebyg o ran penderfynu ar yr amser mwyaf priodol i berson ifanc adael gofal, a elwir yn ‘Staying Put’, byddai hyn angen rhywfaint o fireinio er mwyn sicrhau ei fod yn unol â'r ddeddfwriaeth newydd.  Roedd nyrs plant sy'n derbyn gofal wedi ei benodi yn ystod 2014/15 ac roedd hyn wedi gwella perfformiad o ran sicrhau bod plant sy'n derbyn gofal wedi'u cofrestru gyda meddyg teulu a Deintydd;

·                     Sir Ddinbych oedd yr awdurdod lleol cyntaf yng Ngogledd Cymru i sefydlu Tîm SPoA.   Mae’r tîm ar y cyd rhwng Iechyd, Gwasanaethau Cymdeithasol a'r sector gwirfoddol yn cael sgwrs ‘Beth sy'n Bwysig’ gydag unigolion a'u teuluoedd/gofalwyr er mwyn sefydlu'r math o gefnogaeth sydd ei hangen ac i'w cyfeirio at wasanaethau neu sefydliadau perthnasol eraill.  Roedd gwerthusiad ffurfiol o'r Gwasanaeth SPoA wedi ei gynnal yn ddiweddar ac roedd wedi dod i'r casgliad ei fod yn wasanaeth da, gwerthfawr a oedd o fudd i breswylwyr.  Roedd y gwasanaeth yn cydymffurfio â gofynion Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 newydd.  Roedd perthnasoedd gwaith da eisoes yn bodoli rhwng staff gofal cymdeithasol a nyrsys ardal ac roedd gwaith ar y gweill ar hyn o bryd gyda'r bwriad o feithrin perthynas debyg gyda staff a therapyddion trydydd sector.  Byddai hyn yn helpu i nodi unrhyw fylchau gwasanaeth;

Cynhaliwyd trafodaeth ar werth ‘galwadau gwirio’ 15 munud i ddefnyddwyr gwasanaeth yn eu cartrefi eu hunain.  Pwysleisiwyd nad oedd disgwyl i'r rhai sy'n gwneud y galwadau hyn weinyddu gofal.  Fodd bynnag, wrth gomisiynu pecynnau gofal roedd rhaid i’r Cyngor roi sylw i farn defnyddwyr gwasanaeth unigol ar y math o ofal y maent ei angen.  Byddai’r astudiaeth genedlaethol o ofal cartref a oedd ar y gweill yn edrych ar bob agwedd ar ofal cartref e.e. hyd y galwadau, amser teithio rhwng galwadau, parhad gofal/gofalwyr ac ati.  Wrth benderfynu ar y contractau gofal cartref yn y dyfodol a monitro’r contractau hynny byddai angen i'r Cyngor roi sylw i ganfyddiadau'r astudiaeth genedlaethol.

Dywedwyd wrth y Pwyllgor fod y Pwyllgor Archwilio Partneriaethau eisoes wedi rhoi adroddiad yn edrych ar faterion Diogelu Oedolion Diamddiffyn ac adroddiad ar ‘Annibyniaeth Pobl Hŷn’ yn ei raglen gwaith i'r dyfodol ar gyfer mis Chwefror 2016.  Felly:

PENDERFYNWYD - yn amodol ar y sylwadau uchod, a'r ffaith fod y Pwyllgor Archwilio Partneriaethau  eisoes wedi trefnu bod adroddiadau ar agweddau ar y meysydd a nodwyd ar gyfer gwella ar ei raglen gwaith i'r dyfodol, derbyn Gwerthusiad ac Adolygiad Blynyddol AGGCC o Wasanaethau Cymdeithasol Sir Ddinbych ar gyfer 2014/15 a Chynllun Gweithredu cysylltiedig y Cyngor.