Eitem ar yr agenda

I ystyried adroddiad gan y Pennaeth Archwilio Mewnol (copi'n amgaeedig) ar adroddiad Archwiliad Mewnol diweddar ar Ddiogelu Corfforaethol a gafodd sgôr sicrwydd 'Isel'.

 

 

Roedd adroddiad gan y Pennaeth Archwilio Mewnol wedi’i ddosbarthu’n flaenorol.

 

Eglurodd y Pennaeth Archwilio Mewnol fod yr adroddiad yn rhoi manylion am yr Adroddiad Archwilio Mewnol diweddar ar Ddiogelu Corfforaethol a gafodd sgôr sicrwydd 'Isel'.  Y neges allweddol sy'n codi o'r Adroddiad Archwilio Mewnol, Atodiad 1 yw, er nad oedd gan y Cyngor fesurau ar waith i reoli diogelu, nid yw'r rhain yn gadarn ac nid ydynt wedi'u hymgorffori ar draws holl swyddogaethau'r Cyngor.

 

Roedd angen ystyried Diogelu yn faes ‘corfforaethol’, yn hytrach na dim ond maes ar gyfer y Gwasanaethau Cymdeithasol neu Addysg.  Felly, roedd angen i'r Cyngor godi ymwybyddiaeth drwy ail-lansio'r Polisi Diogelu Corfforaethol, a sicrhau fod ei Aelodau Etholedig a’i swyddogion wedi cael eu hyfforddi yn ddigonol. 

 

Roedd yr Adroddiad Archwilio Mewnol yn cynnwys Cynllun Gweithredu a oedd yn codi 12 maes i'w gwella.  Roedd y Panel Diogelu Corfforaethol wedi cymryd perchnogaeth dros y cynllun gweithredu drwy'r Cyfarwyddwr Corfforaethol: Cymunedau, a chytunwyd ar gamau gweithredu, cyfrifoldebau ac amserlenni i fynd i'r afael â'r holl faterion.

 

Mynegodd y Cadeirydd bryder nad oedd y mesurau sydd ar waith i reoli diogelu wedi cael eu hymgorffori yn gorfforaethol ar draws holl swyddogaethau'r Cyngor.

 

Mewn ymateb i gwestiwn gan Mr P. Whitham, teimlwyd, gan fod risgiau wedi cael eu nodi ar lefel gorfforaethol, a gyda golwg ar greu ymwybyddiaeth gorfforaethol, dylai fod cofnod yn y Gofrestr Risgiau Corfforaethol mewn perthynas â'r mater hwn.  Cyfeiriodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol: Cymunedau (CDC) at y risg yn ymwneud â diogelu a dealltwriaeth o'r gwahaniaeth rhwng diogelu a dyletswyddau statudol yn ymwneud ag amddiffyn oedolion a phlant diamddiffyn.  Eglurwyd nad oedd y mater o Ddiogelu Corfforaethol yn ymwneud â'r ddyletswydd statudol sy'n llywodraethu Gwasanaethau Cymdeithasol ac Addysg ond yn ymwneud â risg cyffredinol.  Pwysleisiodd y byddai angen i'r Pwyllgor benderfynu a yw'r bwrdd yn cyflawni cyfrifoldebau Diogelu, a'r rheolaethau ac roedd y mesurau lliniaru sy'n cyfeirio at y Bartneriaeth Diogelwch Cymunedol, y Cynllun Gweithredu a chyfrifoldebau o wella ymwybyddiaeth a pherchnogaeth, wedi eu cynnwys yn y camau gweithredu.

 

Dywedodd y Pennaeth Archwilio Mewnol, ers cynnal yr archwiliad, a chyflwyno’r Cynllun Gweithredu, bod y Gofrestr Risg Gorfforaethol wedi cael ei newid ac y byddai'n amodol ar y camau gweithredu priodol.

 

 Cyfeiriodd y Cynghorydd H.H. Evans, Aelod Arweiniol dros Ddiogelu Corfforaethol, at bwysigrwydd cadw'r Dyletswyddau Statudol yn ymwneud â’r Gwasanaethau Cymdeithasol ac Addysg ar wahân, a phwysleisiodd yr angen i gymryd cyfrifoldeb corfforaethol am ddiogelu er nad oedd yr agwedd hon yn cael ei hystyried yn Gyfrifoldeb Statudol.  Eglurwyd ei fod wedi cymryd cyfrifoldeb a pherchnogaeth dros Ddiogelu Corfforaethol, a’n bod eisoes wedi mynd i’r afael â rhai o'r materion sy'n peri pryder a amlygwyd gan yr Archwiliad Mewnol.  Rhoddwyd sicrwydd i’r Pwyllgor y byddai proffil Diogelu Corfforaethol yn cael ei ddyrchafu, a chadarnhaodd y Cynghorydd Evans y byddai'n arwain ar gyfuno Gwasanaethau Gofal Cymdeithasol Plant ac Addysg.  Awgrymodd hefyd y byddai'n fuddiol pe bai’n aelod o'r Panel Diogelu, gyda'r bwriad o fonitro ymateb yr Awdurdod i gymryd perchnogaeth dros Ddiogelu Corfforaethol ac ymateb i ddisgwyliadau.

 

Yn ystod y drafodaeth a ddilynodd, tynnwyd sylw at y materion canlynol a rhoddwyd ymatebion gan y swyddogion:-

 

-                  rheoli Diogelu ym mhob Adran, a mabwysiadu arferion gorau ac ymagwedd unffurf o fewn yr Awdurdod.

-                  cyflwyno archwiliad gan y Panel Diogelu Corfforaethol gyda’r bwriad o greu cysondeb o fewn Adrannau unigol.

-                  cyfeiriwyd at y farn a fynegwyd yn Adolygiad Swyddfa Archwilio Cymru o drefniadau Diogelu Corfforaethol yng Nghynghorau Cymru, a chydnabuwyd y daith rydym arni.  Cytunodd y CDC y gellid rhannu dolen i Adolygiad Swyddfa Archwilio Cymru o Drefniadau Diogelu Corfforaethol yng Nghynghorau Cymru gydag Aelodau'r Pwyllgor.

-                  manylion darpariaeth hyfforddiant Diogelu i Aelodau Etholedig a swyddogion.

-                    amlinelliad o effaith y newidiadau a brofwyd, a natur gadarn y gwasanaethau statudol a ddarperir gan yr Awdurdod.

 

Cyfeiriodd Cynrychiolydd Swyddfa Archwilio Cymru (GB) at yr Adroddiad Cenedlaethol a chadarnhaodd bod y polisïau’r Awdurdodau yn eu lle ac yn addas at y diben.  Cyfeiriodd hefyd at y Cynllun Gweithredu a'r angen a phwysigrwydd symud ymlaen i'w weithredu.

 

Yn ystod y drafodaeth a ddilynodd cytunodd yr Aelodau i gynnwys adroddiad cynnydd yn rhaglen gwaith i’r dyfodol gychwynnol y Pwyllgor ar gyfer mis Ionawr, 2016, gyda'r bwriad o asesu effaith rhoi’r Cynllun Gweithredu ar waith.

 

Mewn ymateb i gwestiwn gan y Cadeirydd, cyfeiriodd y CDC at y rhaglen hyfforddiant orfodol, a'r ddarpariaeth hyfforddiant a drefnwyd ar gyfer tair sesiwn Briffio nesaf y Cyngor.  Mae'r meysydd i'w cwmpasu’n cynnwys: -

 

·                 Cyflwyniad i Ddiogelu a Gwarchod.

·                 Cam-fanteisio’n Rhywiol ar Blant

·                 Gwersi a ddysgwyd oddi wrth Awdurdodau eraill.

 

 Eglurwyd y byddai Grŵp Tasg a Gorffen yn cael ei sefydlu yn dilyn y sesiwn briffio derfynol a fyddai’n cynnwys Aelodau a swyddogion i archwilio gwersi a ddysgwyd oddi wrth awdurdodau lleol eraill lle y bu problemau diogelu a'r gwahanol becynnau hunan asesu / llinell sylfaen sydd ar gael.   Yna gellid defnyddio’r wybodaeth hon i gynnal hunanasesiad yn erbyn y canfyddiadau unigol.  Pwysleisiodd y Cadeirydd bwysigrwydd dysgu gwersi o brofiadau Awdurdodau eraill.

 

PENDERFYNWYD bod y Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol yn:-

 

(a)            derbyn yr adroddiad Archwilio Mewnol.

(b)            nodi'r sicrwydd bod y Cynllun Gweithredu yn yr adroddiad yn cael ei roi ar waith yn effeithiol ac o fewn y terfynau amser y cytunwyd arnynt.

(c)            gofyn i gael rhannu dolen i Adolygiad Swyddfa Archwilio Cymru o Drefniadau Diogelu Corfforaethol yng Nghynghorau Cymru gydag Aelodau'r Pwyllgor, a

(d)            cytuno i gynnwys adroddiad cynnydd yn rhaglen gwaith i’r dyfodol y Pwyllgor ar gyfer mis Ionawr, 2016, gyda'r bwriad o asesu effaith rhoi’r Cynllun Gweithredu ar waith.

   (NS, IB i Weithredu)