Eitem ar yr agenda

I ystyried adroddiad (mae copi ynghlwm) gan y Swyddog Monitro ar gyfarfod Fforwm Pwyllgorau Safonau Gogledd Cymru a gynhaliwyd ar 26 Tachwedd 2014.

Copi o adroddiad gan y Swyddog Monitro (MO) (copi’n amgaeedig) a oedd yn rhoi gwybod am y drafodaeth yn Fforwm Pwyllgorau Safonau Gogledd Cymru (NWSCF) ar 26 Tachwedd, 2014, a oedd wedi'i fynychu gan Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru (PSOW).

Prif fusnes y cyfarfod oedd cwrdd ag Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus newydd Cymru (PSOW), Mr Nick Bennett, a gofyn am ei farn ynglŷn â materion sy'n wynebu Pwyllgorau Safonau yng Nghymru ar hyn o bryd.  Roedd y NWSCF wedi ysgrifennu 13 o gwestiynau er mwyn strwythuro'r drafodaeth gyda'r PSOW.   Ceir copi o'r cwestiynau a ofynnwyd i'r PSOW, ynghyd â chofnod o'i atebion, yn Atodiad 1 yr adroddiad hwn.

Crynhodd yr MO yr adroddiad ac eglurodd fod y PSOW yn awyddus i gwrdd â chynrychiolwyr y Pwyllgor Safonau, a gwrando ar eu barn a'u pryderon am faterion cyfredol.  Roedd yn gefnogol iawn i waith Fforwm Pwyllgorau Safonau Gogledd Cymru ac i’r cymorth y mae Pwyllgorau Safonau yng Ngogledd Cymru yn ei gynnig i’w gilydd drwy gyfrwng y Fforwm.  Darparodd yr MO grynodeb manwl o drafodion y cyfarfod.

Gosododd y PSOW waith ei swyddfa yng nghyd-destun llai o adnoddau cyhoeddus a'r angen i waith ei swyddfa gynnal hyder y cyhoedd yn y broses ddemocrataidd tra blaenoriaethir adnoddau prin sydd ganddo.  Pwysleisiodd y PSOW nad oedd ganddo fawr o feddwl o gwynion blinderus a dywedodd bod angen i’r ymchwiliadau y bydd ei swyddfa yn eu cynnal fod yn gymesur â'r lles i’r cyhoedd yn y mater yr ymchwilir iddo.  Roedd y PSOW wedi bod yn awyddus i gefnogi datrys cwynion yn lleol mewn perthyn â’r Cod Ymddygiad a fyddai'n cynyddu pa mor gyflym y gellir ymdrin â chwynion.

Cadarnhaodd yr Ombwdsmon ei fwriad i gyhoeddi canllawiau diwygiedig i awdurdodau lleol yng ngoleuni dyfarniad diweddar ac i symleiddio'r canllawiau a ddarperir i Aelodau, yn enwedig mewn perthynas â datgan cysylltiad.  Byddai prawf lles y cyhoedd hefyd yn cael ei gyflwyno ac roedd hyn yn destun adroddiad ar wahân i'r Pwyllgor Safonau.

 Ystyriodd y Fforwm eitem ar ddarparu hyfforddiant Cod Ymddygiad i Gynghorau Dinas, Tref a Chymuned, ac maent wedi cael gwybod am ddull Cyngor Sir Ynys Môn i ddarparu hyfforddiant wedi'i deilwra i glercod Cynghorau Dinas, Tref a Chymuned er mwyn eu galluogi i fod yn y pwynt cyntaf o gyngor mewn perthynas â materion Cod Ymddygiad.  Roedd y dull hwn wedi arwain at ddatblygu'r berthynas sydd rhwng clercod a'r MO, ac yn dilyn yr hyfforddiant roedd nifer o glercod wedi manteisio ar y cyfle i gysylltu â'r MO i drafod materion yn ymwneud â'u Cynghorau.  Roedd trafodaeth ar rinweddau Awdurdodau eraill yn cymryd agwedd debyg at ddarparu hyfforddiant i Gynghorau Dinas, Tref a Chymuned.

Cafwyd yr ymatebion canlynol i gwestiynau gan y Cynghorydd W.L. Cowie:-

-                  Cytunodd y Cadeirydd i ofyn am farn yr NWSCF ynglŷn â phresenoldeb Cynghorwyr Sir mewn cyfarfodydd NWSCF.

-                  Cytunodd yr MO i ddarparu eglurhad ynghylch presenoldeb Aelodau o'r Pwyllgor Safonau mewn cyfarfodydd Cynghorau Dinas, Tref a Chymuned, wrth ystyried eitemau busnes Rhan II.   Rhoddwyd cadarnhad i Aelodau y byddai'r Pwyllgor Safonau â hawl i fynychu unrhyw gyfarfod o Gynghorau Dinas, Tref a Chymuned y Sir, wrth ystyried eitemau busnes Rhan II.

Ymatebodd yr MO i gwestiynau gan y Cyng. D.E.  Jones ac esboniodd fod cyfarfodydd y Cyngor Cymuned, cyfarfodydd lleol y Cyngor, yn gyfarfodydd cyhoeddus a gall unrhyw aelod o’r cyhoedd eu mynychu.  Amlygodd y Cynghorydd Jones sylwadau hefyd yn ymwneud ag argaeledd adnoddau digonol ar gyfer clercod Cynghorau Tref a Chymuned i weithredu protocol datrysiad lleol. 

Yn dilyn trafodaeth bellach:-

PENDERFYNWYD -bod y Pwyllgor Safonau:-

(a)            yn derbyn ac yn nodi cynnwys yr adroddiad,

(b)            y Swyddog Monitro i ddarparu eglurhad ynghylch presenoldeb Aelodau o'r Pwyllgor Safonau mewn cyfarfodydd Cynghorau Dinas, Tref a Chytundeb, wrth ystyried eitemau busnes Rhan II.

  (G. Williams i weithredu ar hyn)