Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Pennaeth Gwasanaethau Cyfreithiol a Democrataidd (copi ynghlwm) a cheisio barn yr aelodau ar drosglwyddo meysydd o Gylch Gorchwyl y Pwyllgor hwn i Bwyllgor Safonau y Cyngor.

 

Cafodd adroddiad gan y Dirprwy Swyddog Monitro, a oedd yn ceisio barn y Pwyllgor ar drosglwyddo meysydd o Gylch Gorchwyl y Pwyllgor i Bwyllgor Safonau'r Cyngor yn flaenorol.

 

Eglurodd yr HLHDS fod llwyth gwaith y Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol yn cynyddu.  Roedd yr adroddiad yn gofyn am safbwyntiau ar drosglwyddo meysydd y gellid ymdrin â hwy o bosibl gan y Pwyllgor Safonau.

           

Roedd ‘awdurdod’ presennol y Pwyllgor Safonau ond yn ymdrin â chydymffurfio monitro â’r Cod Ymddygiad i Aelodau, codi safonau moeseg a gonestrwydd, hyfforddiant ar y Cod Ymddygiad a chwynion ynghylch Aelodau a delio â chyfeiriadau gan Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru (OGCC); gan gynnwys chwarae rôl ym Mhrotocol Hunan Reoliadol y Cyngor.  Roedd y Pwyllgor Safonau yn cyfarfod bob dau fis ar gyfartaledd ac yn cynnwys 2 Gynghorydd Sir, 4 aelod annibynnol a gafodd eu recriwtio drwy hysbyseb cyhoeddus ac 1 aelod o Gyngor Cymuned.   Dim ond pan fyddai’r mwyafrif sy’n bresennol yn Aelodau annibynnol y gallai’r Pwyllgor Safonau fod yn gworwm.

 

Roedd rhai awdurdodau lleol wedi ymestyn cylch gorchwyl eu Pwyllgor Safonau i ymdrin â materion fel rhannu pryderon a chwynion i Ombwdsmon Gwasanaethau Cyhoeddus Cymru gan aelodau o'r cyhoedd ynghylch camweinyddu.  Eglurodd y Dirprwy Swyddog Monitro fod cyfle i ystyried llwyth gwaith cynyddol y Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol a’i drosglwyddo i'r Pwyllgor Safonau.  Byddai'r penderfyniad terfynol yn cael ei wneud gan y Cyngor Llawn ac yn cael ei ymgorffori yn yr adolygiad o'r Cyfansoddiad.  Roedd yr adroddiad yn gofyn am farn y Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol ar yr ymagwedd hon.

 

Roedd trafodaethau rhwng Cadeiryddion y Pwyllgorau yn ymddangos bod lle i ddadlau ar drosglwyddo rhai neu bob un o'r meysydd canlynol o’r Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol i’r Pwyllgor Safonau, yn ogystal â chadw ei gylch gwaith presennol:-

 

a)              Rhannu pryderon.

b)              Indemniadau ar gyfer Swyddogion ac Aelodau.

c)              Cwynion gan gynnwys Cwynion i’r OGCC gan aelodau o'r cyhoedd am y Cyngor (camweinyddu).

d)              Cwynion Comisiynydd Gwybodaeth ac adolygiad o weithgareddau’r Cyngor o dan y Ddeddfwriaeth Gwybodaeth (Diogelu Data a Rhyddid Gwybodaeth).

 

Cafodd y materion eu trafod yn sydyn yn y Pwyllgor Safonau ar 18 Gorffennaf, 2014 ac roedd diddordeb wedi bod mewn ymgymryd â chylch gwaith ehangach.

 

Mynegwyd y safbwyntiau canlynol gan Aelodau o'r Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol: -

 

Teimlai'r Cadeirydd y gellid trosglwyddo a) a b) i'r Pwyllgor Safonau, ond mynegodd amheuon ynghylch trosglwyddo c) a d).  Teimlai y dylai d) aros gyda'r Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol, fel c), a allai olygu mynd i'r afael â materion ar lefel gorfforaethol.

 

Mynegodd y Cynghorydd G.M.  Kensler y farn y gellid trosglwyddo d) i’r Pwyllgor Safonau, a chadw a) ac c) gyda'r Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol.

 

Teimlai'r Cynghorydd J. Butterfield y gellid trosglwyddo a), b), ac c) i'r Pwyllgor Safonau, ond roedd angen rhagor o wybodaeth mewn perthynas â d).

 

Cyfeiriodd y Cynghorydd M.L. Holland at gyfansoddiad y Pwyllgor Safonau.  Roedd o'r farn y gellid trosglwyddo a) i’r Pwyllgor Safonau o ystyried y gymhareb o Aelodau Annibynnol.

 

 Awgrymodd Mr P. Whitham y gallai'r gwaith a wneir gan y Pennaeth Archwilio Mewnol, o ran blaen raglen waith y Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol, a chynnwys Adroddiad Blynyddol y Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol, gael eu defnyddio wrth ystyried trosglwyddo meysydd gwaith.  Gan fod d) wedi cael ei nodi fel Risg Gorfforaethol, teimlai y dylai aros gyda'r Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol, a gan fod a) yn rhan annatod o'r Polisi Gwrth-dwyll, Llygredigaeth a Llwgrwobrwyo, y dylai aros gyda'r Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol.

 

Hysbysodd HLHDS y Pwyllgor y byddai angen taro cydbwysedd o ran d) ynghylch ble byddai’r lle mwyaf priodol i osod meysydd gwaith.  Eglurodd y byddai swyddogion yn delio â cheisiadau am wybodaeth a bod Polisi ar waith i fynd i'r afael â materion cysylltiedig.  Fel un o’r Risgiau Corfforaethol sy’n gysylltiedig â Diogelu Data, awgrymwyd y dylai d) aros gyda'r Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol o bosibl.  O ran cwynion yn ymwneud â’r Ombwdsmon, esboniwyd y gallai cwynion ymwneud â sut y mae gwasanaeth yn cael ei gyflwyno ac nid yn fater sy’n ymwneud ag ymddygiad Aelod neu gyflogai.

 

Amlygodd y Pennaeth Archwilio Mewnol bwysigrwydd yr angen i wahaniaethu rhwng rolau'r ddau Bwyllgor priodol.  Eglurodd y gallai cwynion a dderbyniwyd ymwneud ag unigolyn neu system, neu ymddygiad swyddogion neu Aelodau, a chwestiynodd a fyddai'n briodol i'r Pwyllgor Safonau archwilio cwynion sy'n seiliedig ar wasanaethau.  Cymeradwyodd PCChA y safbwyntiau a fynegwyd bod mater y cwynion yn fater gwasanaeth ac y dylai aros gyda’r Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol.

 

Ymatebodd y Cynghorydd B.A. Smith i gwestiynau gan Aelodau a chyfeiriodd at y rhestr o Bolisïau’r Cyngor, yr oedd AD yn gweithio arnynt i’w gwneud yn haws eu defnyddio.

 

Crynhodd y Cadeirydd y drafodaeth a chadarnhaodd y Pwyllgor y canlynol: -

 

a) Rhannu pryderon - Mynegwyd safbwyntiau amrywiol.

b) Indemniadau ar gyfer Swyddogion ac Aelodau – Gellid eu trosglwyddo i'r Pwyllgor Safonau.

Cwynion gan gynnwys Cwynion i’r OGCC gan aelodau o'r cyhoedd am y Cyngor (camweinyddu) – Mynegwyd safbwyntiau amrywiol. Dylai cwynion lefel gwasanaeth aros gyda'r Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol, tra gallai cwynion yn ymwneud ag unigolion gael eu trosglwyddo o bosibl i'r Pwyllgor Safonau.

Cwynion Comisiynydd Gwybodaeth ac adolygiad o weithgareddau’r Cyngor o dan y Ddeddfwriaeth Gwybodaeth (Diogelu Data a Rhyddid Gwybodaeth) – Consensws cyffredinol safbwyntiau yw aros gyda’r Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol.

 

Yn ystod y drafodaeth a ddilynodd, gofynnodd y Pwyllgor i’r HLHDS gynnwys barn y Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol yn yr Adolygiad Cyfansoddi, cysylltu â'r Pwyllgor Safonau ynghylch y safbwyntiau a fynegwyd, edrych ar y Cyfansoddiad yn ei gyd-destun ehangach a chyflwyno adroddiad cynnydd pellach i'r Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol.

 

PENDERFYNWYD - bod y Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol:-

 

(a)            yn derbyn ac yn nodi’r manylion yn yr adroddiad.

(b)            yn gofyn bod HLHDS yn cynnwys barn y Pwyllgor o ran yr Adolygiad Cyfansoddi, cysylltu â'r Pwyllgor Safonau ynghylch y safbwyntiau a fynegwyd ac yn edrych ar y Cyfansoddiad yn ei gyd-destun ehangach, ac

(c)            yn cytuno bod y Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol yn derbyn adroddiad cynnydd pellach.

     (GW ac IB i Weithredu)