Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Swyddog AHNE (copi ynghlwm) i’r Pwyllgor roi sylwadau ynghylch y trefniadau llywodraethu arfaethedig ar gyfer AHNE Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy.

Roedd copi o adroddiad gan y Swyddog Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol (AHNE) wedi ei ddosbarthu gyda'r papurau ar gyfer y cyfarfod.

Cyflwynodd y Cynghorydd H.Ll. Jones yr adroddiad ac eglurodd fod Gorchymyn Dynodi AHNE Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy yn darparu cydnabyddiaeth genedlaethol newydd a diogelu tirwedd i ran sylweddol o Sir Ddinbych, Sir y Fflint a Wrecsam.  Roedd manylion daearyddol yr AHNE wedi eu cynnwys yn Atodiad 1.

Dywedodd y Prif Swyddog Cefn Gwlad: Gwasanaethau Warden wrth y Pwyllgor fod y Pwyllgor AHNE presennol a'r Cyd-bwyllgor Ymgynghorol, i gydnabod yr ardal estynedig, wedi adolygu eu haelodaeth a chytuno ar aelodaeth gytbwys ar gyfer ALl gyda phob un yn cael eu gwahodd i anfon 3 Aelod i gyfarfodydd o'r Cyd-bwyllgor Ymgynghorol yn y dyfodol.   Roedd y Cyd-bwyllgor Ymgynghorol wedi argymell perthynas gryfach â’r ALl a chytunwyd mai’r Model Cyd-bwyllgor fyddai’r dull gorau o gyflawni’r amcan hwn.    Roedd Cadeirydd y Cyd-bwyllgor Ymgynghorol a Swyddog AHNE wedi cwrdd â'r Arweinwyr, Prif Weithredwyr a Swyddogion Arweiniol a oedd yn gefnogol.   Roedd y Pwyllgor wedi darparu arsylwadau ynglŷn â llywodraethu, yn bennaf craffu’r trefniadau ar gyfer y Cyd-bwyllgor newydd o fewn Cyngor Sir Ddinbych, Sir y Fflint a Wrecsam.    Mae’r Cytundeb Cyfreithiol, (Atodiad 2), yn diffinio aelodaeth y Cyd-bwyllgor, pwerau dirprwyol a rolau.

Cadarnhaodd y Prif Swyddog Cefn Gwlad: Gwasanaethau Warden mai prif rôl y Cyd-bwyllgor fyddai 'cyflawni swyddogaethau a ddirprwywyd rheolwyr AHNE’, ac mai’r rôl allweddol fyddai ‘cadwraeth a gwella harddwch naturiol yr ardal.’ 

Roedd AHNE Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy yn ymgorffori màs tir daearyddol canolog sylweddol gydag atyniadau poblogaidd, ac roedd yr AHNE yn cynnig cyfle iechyd a lles sylweddol i'r cytrefi yng Nglannau Dyfrdwy, Wrecsam, Sir Gaer a Glannau Mersi.  Cyfeiriwyd at y newid yn swyddogaeth economaidd y priod ALl gyda dibyniaeth gynyddol ar dwristiaeth wledig.   Roedd crynodeb o fanteision allweddol canlynol y Cyd-bwyllgor wedi eu cynnwys yn yr adroddiad:-

·                 Gwell Gwelededd i’r AHNE.

·                 Gwell eglurder.

·                 Gwell cydlynu o Gamau Gweithredu’r AHNE.

·                 Gwell effeithlonrwydd ac effeithiolrwydd.

·                 Strategaeth benodol.

·                 Arweinyddiaeth â Chanolbwynt.

·                 Stiwardiaeth gyfrifol.

·                 Eiconau.

Cafodd y Cyd-bwyllgor ei ystyried yn 'arfer da' ar gyfer llywodraethu’r AHNE a byddai Swyddogion yr AHNE yn datblygu llawer o agweddau ar y Cyd-bwyllgor Ymgynghorol Dros Dro presennol.  Byddai'r Cyd-bwyllgor yn sefydlu Partneriaeth AHNE yn ei gyfarfod cyntaf, ac roedd manylion aelodaeth wedi eu darparu.  Er mwyn dangos ymdriniaeth fwy cynhwysfawr i ymgynghoriad byddai’r AHNE yn cynnal Fforwm AHNE yn flynyddol a byddai gan bob un thema amserol.  Byddai aelodau ALl a Chynghorau Cymuned y mae eu Ward, neu ran o'u Ward yn rhan o'r AHNE yn cael eu gwahodd ynghyd ag unrhyw gyrff neu unigolion eraill sydd â diddordeb.

Wrth ystyried yr adroddiad cynghorwyd Aelodau am y rhesymeg y tu ôl i gael nifer gyfartal o Aelodau'r Cabinet o bob un o'r tri Awdurdod Lleol ar y Cyd-bwyllgor a’r Grŵp Partneriaeth, er gwaethaf y ffaith fod y rhan fwyaf o'r AHNE yn ddaearyddol o fewn ffiniau sirol Sir Ddinbych.

Eglurwyd mai Sir Ddinbych fyddai'r Awdurdod Arweiniol. Byddai cyfraniad Sir Ddinbych a chyfraniad Cynghorau eraill tuag at weinyddiaeth yr AHNE yn cael ei dalu i mewn a’i gyfrif amdano ar linell cyllideb ar wahân at ddibenion archwilio a thryloywder.  Dywedwyd wrth y Pwyllgor ar ôl i'r holl ALl gymeradwyo'r cynnig i sefydlu Cyd-bwyllgor, at y diben o gyflawni swyddogaethau dirprwyedig Rheoli'r AHNE, byddai Grŵp Partneriaeth ar y Cyd sy’n cynnwys grŵp ehangach o fudd-ddeiliaid yn cael ei sefydlu i ddatblygu cynllun rheoli ar gyfer ardal yr AHNE. 

Rhoddwyd sicrwydd pe byddai angen adnoddau ariannol ychwanegol ar unrhyw adeg y byddai’n rhaid i swyddogion AHNE fynd at yr holl Gynghorau cyfansoddol gyda chais am y cyllid ychwanegol.  Pwysleisiodd yr Aelodau bwysigrwydd caniatáu datblygiadau tai 'fforddiadwy' mewn cymunedau gwledig gyda'r bwriad o gynnal yr economi leol a sicrhau bod amwynderau cymunedol yn hyfyw. 

Gofynnodd Aelodau am gael gweld y ddeddfwriaeth ar gyfer Cydbwyllgorau sy'n nodi bod aelodaeth Cydbwyllgorau yn gyfyngedig i Aelodau’r Pwyllgor Gweithredol / Cabinet.  Wrth gymeradwyo’r cynigion gofynnodd Aelodau hefyd bod ymweliad yn cael ei drefnu ar gyfer Aelodau'r Pwyllgor, yn ystod haf 2014, i AHNE a safleoedd Gwasanaethau Cefn Gwlad ledled y Sir er mwyn iddynt allu deall yn llawn gwerth y sefydliadau hyn i drigolion ac i'r economi leol. 

Yn dilyn trafodaeth bellach:-

PENDERFYNWYD:-

(a) bod y Pwyllgor, yn amodol ar yr arsylwadau uchod, yn cefnogi'r trefniadau llywodraethu arfaethedig ar gyfer AHNE Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy.

(b) bod adroddiad cynnydd ar gyflawniadau’r Cyd-bwyllgor o ran cyflawni ei amcanion yn cael ei gyflwyno i'r Pwyllgor ymhen 12 mis.

(c) bod y Pwyllgor yn cael manylion y ddeddfwriaeth a oedd yn nodi aelodaeth y Cydbwyllgorau, a

(d) bod y Pwyllgor yn gofyn bod ymweliad yn cael ei drefnu i weld rhannau o'r AHNE.