Eitem ar yr agenda

Derbyn adroddiad gan y Pennaeth Cynllunio a Gwarchod y Cyhoedd (copi’n amgaeëdig) ar y posibilrwydd i’r Cyngor gyflwyno rheolaethau cyfreithiol ychwanegol dros gŵn a'u perchnogion ar draws y Sir.

                                                                                                       10.55 a.m.

Roedd copi o adroddiad gan y Pennaeth Cynllunio a Gwarchod y Cyhoedd (PCaGC), a oedd yn manylu ar y potensial i’r Cyngor gyflwyno rheolaethau cyfreithiol ychwanegol dros gŵn a’u perchnogion ledled y Sir, wedi cael ei ddosbarthu gyda phapurau’r cyfarfod.

Cyflwynodd y Cynghorydd D.I. Smith yr adroddiad a hysbysodd yr Aelodau ynghylch pwerau cyfreithiol ychwanegol sydd ar gael i gymryd camau gorfodi yn erbyn perchnogion cŵn anghyfrifol, a gofynnodd am gymeradwyaeth i ganiatáu i swyddogion ganlyn arni ag ymgynghoriad cyhoeddus ynghylch cyflwyno Gorchmynion Rheoli Cŵn ledled y Sir.

Roedd Deddf Cŵn (Baeddu Tir) 1996 a Deddf Cymdogaethau Glân a’r Amgylchedd 2005 wedi cael eu crynhoi yn yr adroddiad. Roedd cwynion yn dod i law yn fynych ynghylch baeddu gan gŵn ac roedd pwerau cyfredol yn cyfyngu ar y camau gweithredu y gellid eu cymryd yn erbyn perchnogion cŵn a oedd yn caniatáu i’w cŵn faeddu mewn ardaloedd penodol. Roedd dadl glir o safbwynt iechyd y cyhoedd a gwella amwynder dros gyflwyno mwy o reolaethau cyfreithiol, ar ffurf Gorchmynion Rheoli Cŵn, i fynd i’r afael â phroblem rheoli cŵn mewn ffordd wahanol a mwy cadarn. Roedd baeddu gan gŵn yn cael ei reoli ar hyn o bryd gan Ddeddf Cŵn (Baeddu Tir) 1996, a oedd yn ei gwneud yn anghyfreithlon methu â chodi baw wedi i’ch ci faeddu tir.

Fodd bynnag roedd esemptiadau ar gyfer rhai mathau o dir cyhoeddus gan gynnwys tir a ddefnyddir ar gyfer amaethyddiaeth neu goetiroedd, tir comin gwledig, tir sy’n bennaf yn gorstir, gweundir neu rostir a thir priffordd â therfyn cyflymder o 40mya neu fwy. Nid oedd modd cymryd camau gorfodi ar hyn o bryd yn yr ardaloedd hyn.

Eglurodd y Cynghorydd Smith fod cynnig yn cael ei wneud i gyflwyno 3 Gorchymyn Rheoli Cŵn yn amodol ar ymgynghori â Chynghorau Dinas, Tref a Chymuned, aelodau o’r cyhoedd a rhanddeiliaid perthnasol eraill. Roedd y Gorchmynion hyn yn cynnwys:-

·                 Gorchymyn Baeddu Tir gan Gŵn (CSDd) Drafft 2014.  Byddai hwn yn ei gwneud yn anghyfreithlon baeddu ar unrhyw dir o fewn ardal weinyddol y Cyngor oni bai fod yr unigolyn wedi cael caniatâd gan y tirfeddiannwr.

·                 Gorchymyn Cŵn ar Dennyn yn ôl Cyfarwyddyd (CSDd) Drafft 2014.  Byddai hwn yn ei gwneud yn anghyfreithlon bod â chi yn eich gofal nad oedd ar dennyn ar unrhyw briffordd neu unrhyw dir arall oedd ag arwydd eglur ym mhob mynedfa’n dynodi bod yn rhaid i gŵn gael eu cadw ar dennyn. Roedd yr ardaloedd o ‘dir arall’ wedi cael eu diffinio yn Atodiad 1.

·                 Gorchymyn Gwahardd Cŵn (CSDd) Drafft 2014. Byddai hwn yn ei gwneud yn anghyfreithlon i gŵn fynd i mewn i ardal ddynodedig oedd ag arwyddion eglur ym mhob mynedfa’n dynodi bod cŵn wedi’u gwahardd yn benodol. Byddai’r ymgynghoriad yn nodi pa ardaloedd yn union y gellir eu cynnwys fel ardaloedd gwahardd, ac roedd hyn wedi’i gynnwys yn Atodiad 2.

Byddai torri Gorchmynion yn gyfystyr â thramgwydd troseddol a gellid naill ai erlyn amdano yn y Llys Ynadon neu roi’r cyfle i berchennog y ci dalu HCB rhwng £75 a £150. Y gosb ariannol ar hyn o bryd oedd £75 a byddai’r dull gorfodi llym mewn perthynas â methiant i dalu’r HCB yn parhau, gyda phobl sy’n dewis peidio â thalu eu HCB yn cael eu herlyn. Cynigiodd y Cynghorydd H.O. Williams, gyda’r Cynghorydd C.H. Williams yn eilio, welliant bod yr HCB yn cael ei godi o £75 i £100. Roedd y bleidlais yn gyfartal a defnyddiodd y Cadeirydd ei bleidlais fwrw o blaid yr argymhelliad yn yr adroddiad, bod yr HCB yn aros ar £75, ac fe fethodd y gwelliant.

Roedd manylion y broses ymgynghori a ddilynwyd wedi cael eu cynnwys yn yr adroddiad. Roedd yr angen am reolaethau cyfreithiol ychwanegol ar ffurf Gorchmynion Rheoli Cŵn wedi cael ei gytuno’n flaenorol fel rhan o Strategaeth Gorfforaethol y Cyngor ar Atal Baeddu gan Gŵn. Pe rhoddid cymeradwyaeth i symud ymlaen, byddai cyfnod ymgynghori 28 diwrnod yn cael ei gynnal gyda Chynghorau Dinas, Tref a Chymuned, Cynghorwyr Sir, aelodau’r cyhoedd a rhanddeiliaid dynodedig eraill. Byddai’r holl ymatebion yn cael eu trafod gyda’r Aelod Arweiniol, a phwysleisiwyd pe bai’r Gorchmynion yn cael eu gweithredu y byddai angen i’r dull gorfodi fod yn sensitif, yn gymesur ac yn raddol. Byddai hyn yn cynnwys defnyddio rhybuddion llafar, arwyddion priodol a chyhoeddusrwydd.

Gofynnodd y Cynghorydd H.O. Williams am ystyriaeth i’r posibilrwydd o ymestyn ardaloedd gorfodi y tu hwnt i derfynau meysydd parcio gwledig, megis yr un yn Moel Famau, i gynnwys llwybrau troed, ardaloedd o fewn yr AHNE a lleoliadau poblogaidd eraill a ddefnyddir gan y cyhoedd. Eglurodd y Cynghorydd Smith fod problemau wedi codi mewn perthynas â gosod biniau ac arwyddion gwastraff cŵn o fewn yr AHNE.

Roedd y Pwyllgor yn cefnogi’r ceisiadau canlynol gan Aelodau-:

·                 bod fersiwn Cymraeg yr arwyddion baeddu gan gŵn yn cael ei gywiro gan fod y cyfieithiad yn anghywir.

·                 bod copi o’r llythyr a anfonwyd at yr holl Gynghorau Tref a Chymuned yn erfyn arnynt i brynu biniau baw cŵn a buddsoddi mewn cadw eu cymunedau’n daclus yn cael ei anfon at bob cynghorydd sir er gwybodaeth.

·                 bod cyfathrebiad yn cael ei anfon at yr holl Gynghorwyr Sir yn eu hysbysu ble y gellid cael bagiau baw cŵn er mwyn iddynt allu hysbysu eu trigolion.

·                 bod dichonoldeb anfon hysbyslenni at yr holl drigolion gyda’u biliau Treth Gyngor yn amlinellu’r cosbau am droseddau baeddu gan gŵn yn cael ei archwilio.

Darparwyd manylion cyfyngiadau mewn perthynas â chŵn ar draethau o fewn y Sir mewn ymateb i bryderon a godwyd gan Aelodau. Cynigiodd y Cynghorydd H.O. Williams, gyda’r Cynghorydd C.H. Williams yn eilio, welliant bod yr HCB yn cael ei godi o £75 i £100. Roedd y bleidlais yn gyfartal a defnyddiodd y Cadeirydd ei bleidlais fwrw o blaid yr argymhelliad yn yr adroddiad, bod yr HCB yn aros ar £75, ac fe fethodd y gwelliant.

Yn dilyn trafodaeth bellach rhoddodd y Pwyllgor ei gefnogaeth i egwyddor cyflwyno gorchmynion rheoli cŵn ledled y Sir, ac yna:-

PENDERFYNWYD – fod y Pwyllgor:-

(a)  yn cefnogi ac yn cytuno â’r opsiynau ar gyfer Gorchmynion Rheoli Cŵn a gyflwynir yn yr adroddiad,

(b)  yn argymell bod swyddogion yn cael canlyn arni ag ymgynghoriad cyhoeddus ynghylch cyflwyno Gorchmynion Rheoli Cŵn ledled y Sir, ac

(c)  yn argymell bod yr Hysbysiadau Cosb Benodedig sy’n gysylltiedig â’r Gorchmynion Rheoli Cŵn arfaethedig yn cael eu pennu ar £75.