Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Prif Gyfrifydd (copi ynghlwm) sy’n rhoi’r diweddariad ynglŷn â’r sefyllfa refeniw derfynol a’r argymhellion ar gyfer ymdrin â’r balansau.

 

 

Roedd copi o adroddiad gan y Prif Gyfrifydd, oedd yn darparu diweddariad sefyllfa derfynol refeniw a thriniaeth arfaethedig balansau, wedi’i gylchredeg gyda’r papurau ar gyfer y cyfarfod.

 

Roedd yr adroddiad alldro terfynol wedi’i dderbyn gan y Cabinet ar 25 Mehefin 2013. Roedd yr adroddiad yn darparu manylion y sefyllfa derfynol ar ddiwedd y flwyddyn ariannol er mwyn i’r Cyngor Sir ystyried a chymeradwyo triniaeth yr arian wrth gefn a’r balansau arfaethedig.  Byddai drafft cyntaf Datganiad Cyfrifon Blynyddol ar gyfer 2012/13 yn cael ei gyflwyno i’r archwilwyr allanol ar 28 Mehefin, ac yna byddai'r cyfrifon wedi'u harchwilio yn cael eu cyflwyno i’r Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol ym mis Medi i’w cymeradwyo’n ffurfiol.

 

Y sefyllfa alldro ariannol gyffredinol ar gyfer  2012/13 yw i’r Cyngor dan wario yn erbyn y gyllideb a gymeradwywyd ac iddo weld cynnydd yn arenillion Treth y Cyngor, ac mae hynny’n cryfhau sefyllfa ariannol y Cyngor.  O ganlyniad roedd modd gwneud argymhellion i symud yr arian i gronfeydd wrth gefn penodol i gynorthwyo'r Cyngor i ddelio â phwysau ariannol trwm dros y blynyddoedd nesaf a dechrau sefydlu adnoddau ariannol i gyflawni'r Cynllun Corfforaethol. Mae’r ffigyrau Alldro Refeniw terfynol yn Atodiad 1. Sefyllfa derfynol cyllideb y gwasanaethau a’r gyllideb gorfforaethol yw tanwariant o £1.525 miliwn.

 

Roedd sefyllfa alldro cyllideb y gwasanaethau a’r gyllideb gorfforaethol £530 mil yn uwch na'r hyn a gafodd ei adrodd wrth y Cabinet ym mis Mawrth.  Roedd y symudiad mwyaf arwyddocaol o fewn Gwella a Chynhwysiant Ysgolion (£223 mil).  Mae sefyllfa derfynol Gwasanaethau Cyfreithiol a Democrataidd wedi gwella o £76 mil ac mae sefyllfa’r cyllidebau corfforaethol wedi gwella o £113 mil ers y rhagolwg a gafodd ei adrodd ym mis Mawrth.  Mae’r gwasanaethau’n parhau i fod yn rhagweithiol wrth gynllunio ar gyfer arbedion yn y blynyddoedd sydd i ddod, a dechreuwyd weld effaith ariannol rhai o’r cynigion hynny ar waith tuag at ddiwedd 2012/13. Rhoddodd wasanaethau wybod am ymrwymiadau yn erbyn balansau o £849 mil ym mis Mawrth.  Roedd y mwyafrif o’r balansau wedi eu rhagweld oherwydd materion amseru ac mae balansau ymrwymedig y gwasanaethau bellach yn £1.139 miliwn ac mae rhagor o fanylion i’w gweld yn yr adroddiad.

 

Roedd gwariant ar ysgolion yn £1.069m yn llai na’r gyllideb a ddyrannwyd gydag Ysgolion Arbennig wedi gwella o £490mil.  Roedd ffactorau yn ymwneud â symudiad yr Ysgolion Arbennig wedi’u cynnwys yn yr adroddiad.  Roedd balansau ysgolion yn £2.870m ac roedd manylion y balansau wedi'u cynnwys yn Atodiad 4.

 

Cyllidebodd y cyngor ar gyfer gwneud cyfraniad o £300 mil i’r balansau sydd, yn gyson ag adroddiadau blaenorol, yn dybiaeth o fewn y sefyllfa alldro terfynol.  Cyllidebodd y cyngor ar gyfer gwneud cyfraniad i ariannu’r Cynllun Corfforaethol a oedd angen oddeutu £25 miliwn o arian parod a £52 miliwn o fenthyciad er mwyn cyflawni uchelgeisiau’r Cyngor.  Yng nghyllideb 2012/13, roedd tybiaeth y byddai £2.073 yn cael ei gynhyrchu trwy fod arian blaenoriaeth wedi’i ddyrannu i wasanaethau a thrwy fod darpariaethau wedi eu cyllidebu o fewn cyllidebau corfforaethol.

 

Roedd gwybodaeth bellach ynglŷn ag alldro terfynol y gwasanaeth wedi'i fanylu yn yr adroddiad fel a ganlyn:-

 

Cynllunio Busnes a Pherfformiad – y sefyllfa derfynol yw tanwariant o £60mil.

Cyllid ac Asedau – tanwariant o £16mil.

Priffyrdd ac Amgylchedd – sefyllfa o danwariant o £278mil, gwelliant o £15mil o’r hyn a ragwelwyd ym mis Mawrth.

Cynllunio a Rheoleiddio – cynnig i’w ddefnyddio i gyllido costau ailstrwythuro fel rhan o gyflawni arbedion ar gyfer 2013/14.

Gwasanaeth Oedolion a Busnes - wedi cyflawni eu cyllideb. 

Gwasanaethau Plant a Theuluoedd – adroddwyd ei fod yn £148 mil.

Tai a Datblygu Cymunedol - oherwydd i adolygiad o ariannu trwy grantiau allanol ar ddiwedd y flwyddyn amlygu costau ychwanegol y gellir eu hawlio.

Cyfathrebu, Marchnata a Hamdden – roedd y sefyllfa alldro terfynol yn danwariant o £37.5 mil

TGCh/Trawsnewid Busnes – y gyllideb yn £108 mil yn is.

Cwsmeriaid a Chymorth Addysg – tanwariant o £245 mil.

Gwella Ysgolion – tanwariant o £349mil.

Treth y Cyngor – wedi’i effeithio gan nifer yr anheddau yn y Sir, ynghyd â lefel uchel o gasglu trethi o dros 98%. Roedd lefel derfynol enillion Treth y Cyngor £315mil yn uwch na’r amcangyfrifiad gwreiddiol.

 

Oherwydd sefyllfa gyffredinol y gwasanaethau, cynigwyd fod yr adrannau yn dwyn unrhyw danwariant yn ei flaen yn llawn i gynorthwyo cyflawni strategaeth gyllidebol 2013/14 a diwallu unrhyw ymroddiadau cyfredol.  Byddai’n rhaid i wasanaethau ddarparu mwy o fanylion, yn Adroddiad Ariannol i’r Cabinet ym mis Hydref, am sut y defnyddiwyd y balansau a gafodd eu dwyn ymlaen yn 2013/14.  Roedd y sefyllfa derfynol yn golygu fod gan y Cyngor £651mil o arian ar gael. Mae hyn yn llwyddiant sylweddol ac mae'n rhaid i'r Cyngor sicrhau y defnyddir yr arian yn y ffordd fwyaf effeithiol posibl, a chynigiwyd y byddai hyn yn cyfrannu at yr arian wrth gefn yr oedd ei angen i ariannu’r Cynllun Corfforaethol. 

 

Roedd cynllun uchelgeisiol o fuddsoddiad cyfalaf y Cyngor trwy’r Cynllun Corfforaethol angen swm sylweddol o arian ac mae Cronfa Wrth Gefn y Cynllun Corfforaethol o tua £25m wedi’i sefydlu ar gyfer y diben hwn. Roedd adolygiad o'r arian cyfredol i benderfynu a oedd lefelau balansau a chronfeydd wrth gefn yn rhesymol, ac a ellir symud ychydig o'r arian wrth gefn i Gronfa Wrth Gefn y Cynllun Corfforaethol, wedi'i gwblhau. Roedd yr adolygiad wedi cadarnhau y byddai’n addas symud £6.274m o’r arian wrth gefn cyfredol i Gronfa Wrth Gefn y Cynllun Corfforaethol.

 

Mae manylion yr holl gronfeydd wrth gefn a glustnodwyd wedi’u cynnwys fel Atodiad 2, ac mae crynodeb o’r symudiadau a gynigir fel yr adroddwyd i’r Pwyllgor Llywodraethu Corfforaethol wedi’u cynnwys fel Atodiad 3. Mae nifer o gyfraniadau eraill i’r cronfeydd wrth gefn a'r darpariaethau, ac ohonynt, wedi paratoi ar eu cyfer yn y cyfrifon ac mae manylion y rhain yn Atodiad 2 a byddai angen i’r Cyngor eu cymeradwyo.    Mae’r symudiadau sylweddol i’r cronfeydd wrth gefn nad ydynt eisoes wedi eu hamlygu wedi eu cynnwys yn yr adroddiad ac yn ymwneud â’r canlynol:

 

·                                            £563mil wedi’i glustnodi i ariannu amddiffyn ysgolion a effeithir gan y newidiadau diweddar i’r fformiwla gyllido

·                                            £185mil wedi ei ychwanegu at y Gronfa Yswiriant Wrth Gefn i gyfrif am y rhwymedigaethau sy’n parhau mewn perthynas ag MMI, cyn yswirwyr yr awdurdodau a oedd yn rhagflaenu Sir Ddinbych, a hawliadau posibl eraill.  Ymatebodd Pennaeth Cyllid ac Asedau i gwestiwn gan y Cynghorydd Hugh Irving ac eglurodd y gall y rhwymedigaethau posib a nifer yr hawliadau gynyddu yn y dyfodol

·                                            Mae cyllid wedi symud o’r Gronfa Statws Sengl Wrth Gefn i ddarpariaeth i ariannu hawliadau cyflog cyfartal

 

Mewn ymateb i gwestiwn gan y Cynghorydd S.A. Davies yn ymwneud â chronfa wrth gefn Bws Melyn o £101,000, eglurodd Pennaeth Cyllid ac Asedau am gaffaeliad y bws a chytunodd ddarparu adroddiad pellach ynglŷn â’r gronfa Arian At Raid ar gyfer darpariaeth un newydd o bosib yn y dyfodol. 

 

Ymatebodd Pennaeth Cyllid ac Asedau i gwestiwn gan y Cynghorydd M.Ll. Davies ac eglurodd ffigurau oedd yn cael eu cynnwys yn Atodiadau 2 a 3 yr adroddiad. 

 

PENDERFYNWYD - fod y Cyngor yn cymeradwyo sefyllfa alldro refeniw terfynol ar gyfer 2012/13 a thriniaeth cronfeydd wrth gefn a balansau a fanylir yn yr adroddiad.