Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan Reolwr Gwasanaethau Ymyrraeth Gynnar, Strategaeth a Chefnogi (copi ynghlwm) sy’n cynnwys hunanasesiad gofal cymdeithasol Sir Ddinbych ac yn nodi blaenoriaethau gwelliant ar gyfer 2013/2014.

 

 

Roedd copi o adroddiad gan Reolwr Gwasanaethau  Ymyrraeth Gynnar, Strategaeth a Cefnogi, oedd yn darparu hunanasesiad o ofal cymdeithasol yn Sir Ddinbych a nodi blaenoriaethau gwelliant a nodwyd ar gyfer 2013/14, wedi’i gylchredeg gyda’r rhaglen.

 

Darparodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol: Moderneiddio a Lles (CCMLl) grynodeb ddwys o'r adroddiad ac eglurodd fod pob Cyfarwyddwr y Gwasanaethau Cymdeithasol yng Nghymru yn gorfod cynhyrchu Adroddiad Blynyddol yn crynhoi eu barn am effeithiolrwydd Gwasanaethau Gofal Cymdeithasol a Blaenoriaethau Gwelliant yr Awdurdod. Mae drafft Adroddiad Blynyddol ar gyfer 2012/2013 wedi’i gynnwys fel Atodiad 1. Roedd yr adroddiad yn darparu darlun onest o’r gwasanaethau yn Sir Ddinbych i’r cyhoedd ac yn arddangos dealltwriaeth glir o’r cryfderau a’r heriau.

 

Cyfeiriodd y CCMLl at y Gwasanaethau Plant a phwysleisio pwysigrwydd yr adroddiad yn dilyn adroddiadau yn y cyfryngau yn ddiweddar, gan gyfeirio’n benodol at Adroddiadau Jilings a Waterhouse oedd yn ymwneud â cham-drin plant mewn cartrefi plant, a darparodd fanylion mewn perthynas â:- 

 

-               Nifer y newidiadau deddfwriaethol a rheoleiddio sy’n effeithio ar Wasanaethau Plant.

-               Argymhellion Waterhouse yn rhan o fframwaith deddfwriaethol Cymru yn awr, a sefydlu Comisiynydd Plant Cymru.  

-               Gwelliannau yn ymwneud â darpariaeth Gwasanaethau Plant.

-               Ymyrraeth gynnar i ddelio â phroblemau a phwysigrwydd gwrando ar blant.

-               Gwasanaethau Dwys Cefnogi Teuluoedd

-               Ymgynghoriad wedi’i gynnal gyda Gweithwyr Gofal mewn perthynas â Strategaeth Arwain a Rheoli.

-               Hyfforddiant dwys a ddarparwyd i ofalwyr maeth.

-               Pwysigrwydd diogelu plant.

-               CCyflawni lleoliadau sefydlog i blant, drwy ddarparu cartrefi sefydlog a gofalgar.

-               Roedd prif flaenoriaethau'r Gwasanaethau Plant ar gyfer 2013-14 wedi'u cynnwys ar dudalennau 18 ac 19 o'r Adroddiad Blynyddol.

 

Darparodd y CCMLl fanylion ynglŷn â Gwasanaethau Oedolion ac amlygwyd y meysydd:-

 

-               Cynnydd mewn perthynas â Bil Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles.  Roedd prif oblygiadau’r Bil, oedd yn berthnasol i Gymru, yn ymwneud â Gwasanaethau Oedolion, ond roeddent hefyd yn cynnwys Gwasanaethau Plant.

-               Roedd angen newid dull darparu Gwasanaethau Oedolion, yn tarddu o ddisgwyliadau'r cyhoedd gan fod arnynt angen mwy o ddewis a rheolaeth drwy hyrwyddo annibyniaeth.

-      Cynnydd yn nifer yr unigolion sydd ag anableddau dysgu a gofalwyr.

-               Adborth bositif a dderbyniwyd ynglŷn â darpariaeth Gwasanaethau Ymyrryd, ail-alluogi,  gofal ychwanegol a gwaith a wnaed yn y gymuned.

-               Cynnydd a wnaed gyda chefnogaeth sy'n canolbwyntio ar ddinasyddion.

-               Cynllunio defnyddio cyllid neilltuol yn y Gwasanaethau Cymdeithasol.

-               Gwelliannau sydd eu hangen o ran absenoldeb oherwydd salwch yng Ngwasanaethau Plant ac Oedolion.

-               Angen datblygu darpariaeth gwasanaethau drwy gyfrwng y Gymraeg ymhellach yn flaenoriaeth bwysig a chynyddol.

-               Problemau’n tarddu o gefndir demograffig a'r boblogaeth sy’n heneiddio.

 

Darparwyd crynodeb o’r pedair elfen ganlynol yn Fframwaith Adrodd Blynyddol y Cyngor ar gyfer yr Aelodau:-

 

(i)            Hunanasesiad a dadansoddiad manwl o effeithiolrwydd

 (ii)       Trywydd tystiolaeth

(iii)         Integreiddio gyda chynllunio busnes

(iv)         Cyhoeddi adroddiad blynyddol

 

Yn unol â chanllawiau llywodraethu proses ACRF roedd yr Adroddiad Blynyddol wedi'i gynhyrchu ar gyfer y cyhoedd a bydd yn cael ei gyhoeddi erbyn 31 Gorffennaf 2013.  Roedd yr asesiad cyffredinol yn arddangos fod Gwasanaethau Cymdeithasol Sir Ddinbych wedi llwyddo i wneud gwelliannau mewn perthynas â'r meysydd canlynol yn nhermau perfformiad ac ansawdd dros y flwyddyn ddiwethaf:-

 

·                     cefnogi teuluoedd yn llwyddiannus yn gynnar er mwyn atal problemau rhag gwaethygu

·                     darparu cefnogaeth gynnar a rhoi cymorth i bobl adennill eu hyder a’u gallu i ofalu amdanynt eu hunain e.e. ar ôl syrthio.  

·                     cefnogi pobl i fyw yn annibynnol yn y gymuned a lleihau nifer yr unigolion sy’n mynd i Gartrefi Gofal.

·                     darparu cartrefi sefydlog a gofalgar i blant sy'n derbyn gofal.

·                     diogelu plant ac oedolion diamddiffyn yn effeithiol

·                     gweithio mewn partneriaeth gydag awdurdodau ac asiantaethau eraill

·                       gweithlu sefydlog sy’n cael eu cefnogi gyda'u datblygiad proffesiynol

·                     arweiniad cryf i yrru’r rhaglen yn ei flaen

·                     gwell prosesau sicrwydd ansawdd

·                     rheoli cyllid yn gadarn sydd wedi darparu’r gwasanaethau o fewn y gyllideb

 

Roedd nifer o heriau ar gyfer Gwasanaethau Oedolion a Busnes a Gwasanaethau Plant ac roedd Atodiad 2 yn darparu trosolwg o’r heriau a’r ymatebion a ddarparwyd. Roedd y blaenoriaethau gwella oedd wedi’u cynnwys yn yr Adroddiad Blynyddol yn cydnabod bod angen parhau i addasu a moderneiddio gwasanaethau er mwyn ymateb i ddisgwyliadau a gofynion Bil Gwasanaethau Cymdeithasol a Lles Llywodraeth Cymru.

 

Roedd nodweddion allweddol o ymagwedd Sir Ddinbych i ailfodelu, a datblygu patrymau gwasanaeth newydd i wella gwasanaethau lleol yn cynnwys:-

 

·                                datblygu gwasanaethau cefnogi teuluoedd gwell gyda gwasanaeth 7 diwrnod yr wythnos i gefnogi teuluoedd

·                                cryfhau cefnogaeth pontio ar gyfer pobl ifanc gydag anableddau sy'n symud o wasanaethau plant i wasanaethau oedolion.

·                                gweithredu model Gwasanaeth Cefnogi Teuluoedd Integredig;

·                                datblygu Gofal Ychwanegol ychwanegol;

·                                datblygu cynllun tair blynedd i ddatblygu gwasanaethau i gefnogi gofalwyr;

·                                buddsoddiad ychwanegol mewn ail-alluogi a gweithgareddau i gefnogi pobl i fyw’n annibynnol heb ofal cymdeithasol parhaus

·                                lleihau absenoldebau oherwydd salwch, canran uwch o werthusiadau perfformiad wedi eu cwblhau, ac ymateb i gwynion yn gynt

 

Byddai angen i ddyfodol gwasanaethau Sir Ddinbych edrych yn wahanol a byddai ymroddiad i foderneiddio yn cynnwys cynnydd mewn buddsoddiad mewn gwasanaethau ataliol ac ymyrraeth gynnar er mwyn galluogi dinasyddion i fod yn annibynnol, yn wydn ac yn abl. Bydd angen cefnogi’r ymagwedd gydag amrywiaeth o wasanaethau, gweithgareddau a rhwydweithiau cefnogi y gall pobl gael mynediad atynt yn eu cymunedau eu hunain.   Byddai darparu’r rhaglen yn gofyn am ddatrysiadau ar draws y cynghorau/gwasanaethau ac ar draws sectorau gan gynnwys mentrau wedi’u harwain gan y cymunedau.

 

Nodwyd y byddai ailfodelu a datblygu gwasanaethau ac ymagweddau newydd yn cynnwys addasiadau amhoblogaidd.  Fodd bynnag, golyga'r hinsawdd economaidd na ellir osgoi penderfyniadau anodd ac y byddai angen canolbwyntio ar weithredu newidiadau sy'n darparu gwasanaethau effeithiol, cynaliadwy sy’n sicrhau fod pobl ddiamddiffyn yn cael eu diogelu ac yn derbyn gwasanaethau o ansawdd uchel sy’n darparu urddas mewn gofal a chanlyniadau da.

           

Mae'r blaenoriaethau sy'n cael eu nodi yn yr ACRF yn cyfrannu at flaenoriaeth 4: mae pobl ddiamddiffyn yn cael eu diogelu a gallant fyw mor annibynnol ag sy’n bosibl ac roedd esiamplau yn yr adroddiad, ynghyd â manylion y broses ymgynghori a gynhaliwyd, sut y byddai costau'n effeithio ar wasanaethau eraill, goblygiadau ariannol a chamau gweithredu i rwystro unrhyw risgiau.

 

Byddai'r adroddiad yn ffurfio rhan allweddol o werthusiad perfformiad Arolygiaeth Gofal a Gwasanaethau Cymdeithasol Cymru (AGGCC) o wasanaethau cymdeithasol Sir Ddinbych, a byddai’r gwerthusiad yn rhoi gwybodaeth ar gyfer asesiad Swyddfa Archwilio Cymru o Gyngor Sir Ddinbych fel rhan o’r  Adroddiad Gwella Blynyddol.

 

Eglurodd y Cynghorydd J. Chamberlain-Jones fod y Gwasanaeth Maethu a Mabwysiadu yn perfformio’n dda ond byddai’n rhaid delio â'r mater o lefelau is o staff, gan gyfeirio'n benodol at benodi Swyddog Cyswllt Addysg yn y Gwasanaethau Plant a Theuluoedd.  Mynegodd bryderon ynglŷn â thoriadau ar dudalen 127 yr adroddiad, a phwysigrwydd cynnal darpariaeth gofal dydd yn y Sir.  Eglurodd o ran lefelau absenoldeb oherwydd salwch, fod arolygon staff wedi cynhyrchu canlyniadau positif heb unrhyw feysydd pryder mewn perthynas â lefelau straen.  Cafwyd cadarnhad na fyddai toriadau cyllid Gwasanaethau Amddiffyn Oedolion o reidrwydd yn golygu y byddai gwasanaethau oedolion a diogelu amddiffyn oedolion yn cael eu cyfaddawdu gan fod cost darparu tai gofal ychwanegol yn llai na gofal preswyl.  Eglurodd y Cynghorydd Chamberlin-Jones fod nifer yr unigolion sy'n mynychu Canolfannau Dydd wedi gostwng gan nad oedd Meddyg Teulu bellach yn gallu atgyfeirio, a chadarnhaodd y CCMLl fod uchafswm cost o £50 yr wythnos ar gyfer darparu gwasanaeth gofal dydd.

 

Mewn ymateb i bryderon a fynegwyd gan y Cynghorydd M.L. Holland, cadarnhaodd y CCMLl y byddai lefel darpariaeth gwasanaeth yn y dyfodol ar gyfer unigolion sydd â dementia ac alzheimer’s, sydd wedi cynyddu’n sylweddol, yn fater i’r holl asiantaethau ei ystyried.  Pwysleisiwyd pwysigrwydd amlygu'r mater yn yr Adroddiad Blynyddol a chyfeiriwyd at strategaeth ranbarthol gofal dementia.

 

Eglurodd y Cynghorydd J. Butterfield fod darpariaeth llety gwarchod yn dda ond roedd rhai sefyllfaoedd lle yr oedd rhai o’r henoed yn unig a chyfeiriwyd at fodelau eraill o ddelio â darpariaeth gwasanaeth.  Amlygodd y Cynghorydd Butterfield bwysigrwydd monitro a gwerthuso’r sefyllfa a gofynnodd am adroddiad yn adolygu canolfannau ail-alluogi i'w gyflwyno i'r Cyngor Sir ei ystyried.  O ran Polisi Plant Sy'n Derbyn Gofal, cadarnhaodd y CCMLl na fyddai plant diamddiffyn yn cael eu symud cyn creu cynllun gofal.

 

Mewn ymateb i bryderon a fynegwyd gan y Cynghorydd J.A Davies ynglŷn â phwysigrwydd canfod gofalwyr cudd i sicrhau ein bod yn darparu cefnogaeth, eglurodd y CCMLl fod rhwydwaith dda wedi’i gosod a bod Sir Ddinbych yn ariannu 6 sefydliad ar hyn o bryd i ddarparu cefnogaeth i ofalwyr, gan gynnwys cyllid ar gyfer GOGDdC.  Cyfeiriwyd at fesurau gofalwyr newydd, datblygu fframwaith monitro contract rhanbarthol newydd a’r angen am well Gofal Seibiant a gwybodaeth rhyddhau.

 

Ymatebodd y CCMLl i gwestiynau gan y Cynghorydd M. McCarrol ac eglurodd fod datblygu strategaeth, gyda’r Gwasanaethau Hamdden, ar gyfer byw’n annibynnol, cynllun 3 blynedd i ddatblygu gwasanaethau i gefnogi gofalwyr a gweithredu cynllun gwirfoddoli Sir Ddinbych i roi cyfle i drigolion i fod yn aelodau gweithgar o'u cymunedau  yn gamau gweithredu i'w symud ymlaen yn y deuddeg mis nesaf.  Mewn ymateb i gwestiwn gan y Cynghorydd W.Mullen-James, eglurodd y CCMLl fod y gwasanaeth EDT yn un ar y cyd wedi’i leoli yn Wrecsam.

 

Pwysleisiodd y Cynghorydd J.M. McLellan bwysigrwydd monitro asesiadau gwaith cymdeithasol a chynlluniau sy’n cael eu cyflwyno i’r Llys, a sicrhau datblygiad canolbwyntio ar y teulu fyddai’n sicrhau ymyrraeth gynnar.

 

Yn ystod y drafodaeth cymeradwyodd y Cynghorydd R.L. Feeley yr adroddiad oedd wedi’i gynhyrchu mewn cyfnod anodd a heriol, ac eglurodd fod Sir Ddinbych wedi ymateb yn gyflym ac yn llawn dychymyg tuag at y dyfodol.  Hysbysodd yr Aelodau fod CCMLl Sir Ddinbych yn cael eu parchu a'u hedmygu ledled Cymru.

           

PENDERFYNWYD – fod y Cyngor yn cadarnhau:-

 

(a)          Hunanasesiad Cyfarwyddwr gofal cymdeithasol yn Sir Ddinbych.

(b)          Blaenoriaethau Gwella ar gyfer 2013/14, a

(c)          fod yr adroddiad drafft yn darparu cyfrif clir o berfformiad