Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Swyddog Arwain: Llyfrgelloedd, Archifau a Chelfyddydau (copi ynghlwm) sy’n manylu perfformiad y Gwasanaeth Llyfrgell mewn perthynas â Fframwaith Asesu Blynyddol CyMAL ar gyfer Awdurdodau Llyfrgell Cyhoeddus yng Nghymru.

                                                                                                         11.15 a.m.

Roedd copi o adroddiad gan y Swyddog Arwain: Llyfrgelloedd, Archifau a Chelfyddydau, yn manylu perfformiad y Gwasanaeth Llyfrgell mewn perthynas â Fframwaith Asesu Blynyddol CyMAL ar gyfer Awdurdodau Llyfrgelloedd Cyhoeddus Cymru, wedi ei ddosbarthu gyda’r papurau ar gyfer y cyfarfod.

Cyflwynodd y Pennaeth Cyfathrebu, Marchnata a Hamdden yr adroddiad, a oedd yn crynhoi perfformiad 2011/12 y Gwasanaeth Llyfrgell o gymharu â 9 Safon Llyfrgelloedd Cyhoeddus Cymru, 7 Dangosydd Perfformiad Llyfrgelloedd Cyhoeddus Cymru ac yn manylu Fframwaith Asesiad Blynyddol CyMAL ar gyfer Llyfrgelloedd Cyhoeddus Cymru. Byddai’r Fframwaith yn weithredol am gyfnod o dair blynedd o Ebrill 2011 i Fawrth 2014, ac yn canolbwyntio ar gynnal gwasanaeth llyfrgell craidd.

Cadarnhaodd asesiad CyMAL o Adroddiad Blynyddol Sir Ddinbych bod yr Awdurdod yn 2011/12 wedi cyflawni 5 o’r 9 Safon Llyfrgelloedd Cyhoeddus Cymru, wedi cyflawni 3 Safon yn rhannol ac wedi methu â chyflawni un Safon. Ystyriai CyMAL bod perfformiad Sir Ddinbych ychydig yn is na’r cyfartaledd o gymharu ag awdurdodau eraill yng Nghymru. 

Roedd crynodeb o’r safonau a gyflawnwyd, a gyflawnwyd yn rhannol a nas cyflawnwyd gan Sir Ddinbych wedi eu cynnwys yn yr adroddiad. Gan mai'r cyfartaledd yng Nghymru o ran cyflawni’r Safonau oedd 6, roedd yn awgrymu bod perfformiad Sir Ddinbych yn is na’r cyfartaledd. Fodd bynnag, roedd Dangosyddion Perfformiad yn cynnig safbwynt gwahanol:-

·        Gwasanaeth Llyfrgell gyda niferoedd ymweld a defnyddio 2il uchaf yng Nghymru.

·        Awdurdod 3ydd uchaf yng Nghymru am fenthyg llyfrau a deunyddiau eraill.

·        17eg o ran canran cyllideb refeniw’r Gwasanaeth Llyfrgell a werir ar stoc.

·        12fed ar gyfer canran defnydd cyfrifiaduron sydd ar gael i’r cyhoedd.

Roedd ffigurau defnydd a benthyg uchel Sir Ddinbych ar gyfer 2011-12 wedi adlewyrchu llwyddiant ei Her Ddarllen yn yr Haf, y mwyaf llwyddiannus erioed yn y Sir. Roedd Sir Ddinbych yn 4ydd ar gyfer gwariant net fesul 1,000 o’r boblogaeth ar Wasanaethau Llyfrgell. Fodd bynnag, roedd yn 20fed gyda chost o £2.29 fesul ymweliad a defnydd, o gymharu â chyfartaledd Cymru o £2.84, a’r uchaf yng Nghymru, sef £4.24.

Roedd data Dangosyddion Perfformiad ar gyfer holl awdurdodau Cymru wedi eu cynnwys yn Atodiad A a chadarnhaodd swyddogion y buasent yn cysylltu â Gwasanaethau Llyfrgell eraill a oedd yn perfformio’n dda, megis Sir Fynwy, i rannu arferion da a dysgu o’u profiad hwy. Adroddwyd ar berfformiad mewn perthynas â’r Fframwaith Asesu ar gyfer 2011-14 yn flynyddol i CyMAL. Roedd yr arfarniad diweddaraf yn awgrymu bod Sir Ddinbych wedi tanberfformio o ran cyflawni 5 o’r 9 Safon. Fodd bynag, roedd Dangosyddion Perfformiad yn dangos bod Sir Ddinbych yn un o’r rhai a oedd yn perfformio orau o ran ymweliadau â’r llyfrgell, defnydd a benthyciadau. Nid oedd unrhwy risgiau’n gysylltiedig â’r asesiad presennol ac roedd y gwasanaeth yn hyderus y gallai gyflawni ei flaenoriaethau ei hun o ran diwallu anghenion trigolion lleol a chymunedau Sir Ddinbych.

Esboniodd y Cadeirydd iddo gyfarfod â’r Aelod Arweiniol, y Cynghorydd H.Ll. Jones, a’r Prif Swyddog: Llyfrgelloedd, Archifau a Chelfyddydau, Arwyn Jones, i drafod yr hyn a oedd yn fwyaf perthnasol i gyflwyno’r Gwasanaeth Llyfrgell yn Sir Ddinbych. Pwysleisiodd y Pennaeth Cyfathrebu, Marchnata a Hamdden bwysigrwydd y Strategaeth Llyfrgell, a fyddai’n datblygu ystod newydd o fetrigau gan ddarparu mwy o wasanaethau cymunedol yn y llyfrgelloedd. Byddai hyn hefyd yn codi proffil y Gwasanaeth Llyfrgell ac yn ffurfio rhan o’r ymateb i CyMAL.

Esboniodd y Pennaeth Cyfathrebu, Marchnata a Hamdden bod gwasanaethau Llyfrgell Llanelwy wedi eu colli oherwydd difrod llifogydd a fyddai’n effeithio ystadegau i’r dyfodol. Mewn ymateb i bryderon a fynegwyd gan y Cynghorydd M Ll Davies ar yr angen i ddarparu cyfleusterau dros dro, esboniwyd y byddai’r Llyfrgelloedd yn Rhuddlan a Dinbych yn rhoi cefnogaeth, gyda’r posibilrwydd o anfon yr Uned Symudol Ieuenctid i’r ardal i alluogi i drigolion lleol ddefnyddio gwasanaethau. Cadarnhaodd y Pennaeth Cyfathrebu, Marchnata a Hamdden na roddid ystyriaeth i leihau oriau llyfrgell nes byddai’r effaith ar wasanaethau cysyltiedig yn glir, gan ganfod arbedion trwy ddefnyddio adnoddau presennol yn fwy effeithiol.

Mewn ymateb i bryderon a fynegwyd gan y Cynghorydd A  Roberts, cadarnhaodd y Pennaeth Cyfathrebu, Marchnata a Hamdden nad oedd cynigion yn y cynllun ariannol presennol nac o fewn yr Her Gwasanaeth i gau Llyfrgell Rhuddlan. Cadarnhaodd bod problemau mewn perthynas â’r to a’r system wresogi wedi eu cyferio at y Gwasanaethau Adeiladu a chytunodd holi ynglŷn â’r mater. Fodd bynnag, ystyriwyd y byddai gwneud gwaith cynnal a chadw yn destun blaenoriaethu ac a fyddai arian ar gael.

Yn ystod y drafodaeth a ddilynodd, cymeradwyodd y Pwyllgor y gwaith a ymgymerwyd ac fe:-

BENDERFYNWYD – bod y Pwyllgor Craffu Perfformiad:-

(a)     yn derbyn yr adroddiad a chymeradwyo perfformiad y Gwasanaeth Llyfrgell mewn perthynas â’r Fframwaith Asesu Blynyddol, a

(b)     yn cytuno anfon datganiad i CyMAL ar berfformiad y Gwasanaeth Llyfrgell.