Eitem ar yr agenda

Derbyn adroddiad Strategaeth Rheoli'r Trysorlys gan y Pennaeth Gwasanaeth, Cyllid ac Archwilio (copi ynghlwm) er mwyn i'r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio cymeradwyo'r Strategaeth Rheoli Trysorlys blynyddol ar gyfer 2025/2026 a'r diweddariad chwarterol ar gyfer 2024/25.

Cyflwynodd y Pennaeth Cyllid ac Archwilio, ynghyd â’r Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol, Ddatganiad Strategaeth Rheoli'r Trysorlys 2025/26 ac Adroddiad Diweddaru Reoli'r Trysorlys Ch3 2024/45 (a ddosbarthwyd ymlaen llaw).

Mae'r Datganiad Strategaeth Rheoli'r Trysorlys yn dangos sut y byddai'r Cyngor yn rheoli ei fuddsoddiadau a'i fenthyciadau am y flwyddyn i ddod. Mae hefyd yn pennu'r polisïau y mae'r swyddogaeth Rheoli'r Trysorlys yn eu dilyn wrth weithredu. Mae’r Adroddiad Diweddaru ar Reoli’r Trysorlys yn rhoi manylion gweithgareddau Rheoli Trysorlys y Cyngor yn ystod chwarter 3 2024/25.

Roedd y Cyngor yn gyfrifol am ei benderfyniadau a’i weithgareddau Rheoli Trysorlys, a oedd yn cynnwys gofalu am arian parod y Cyngor. Roedd hyn yn rhan hanfodol o waith y Cyngor gan fod tua £0.5 biliwn yn mynd drwy gyfrif banc y Cyngor bob blwyddyn.

Mae graffiau’r adroddiad yn dangos lefelau balansau benthyca a buddsoddi’r Cyngor dros y tair blynedd diwethaf. Mae’r siart gyntaf yn dangos cynnydd yn y swm y mae’r Cyngor wedi’i fenthyca dros y cyfnod hwn. Mae’r ail siart yn dangos gostyngiad yn y swm o arian sydd ar gael i’w fuddsoddi. Mae’r ddau’n cyd-fynd â’r rhagolygon ac wedi’u cysylltu’n uniongyrchol â Chynllun Cyfalaf y Cyngor.

Gan gyfeirio at yr adroddiad diweddaru ar Reoli’r Trysorlys, rhoddodd y Pennaeth Cyllid ac Archwilio rywfaint o gefndir i’r adroddiad, cyn rhoi cyfle i’r aelodau ofyn cwestiynau: Byddai’r effaith ar y DU o Gyllideb yr Hydref y Llywodraeth, toriadau cyfraddau llog arafach, twf economaidd cymharol wannach dros y tymor canolig, yn ogystal ag effaith ail dymor yr Arlywydd Trump yn ei swydd ac ansicrwydd ynghylch polisi domestig a thramor yr Unol Daleithiau, yn cael dylanwad sylweddol ar Strategaeth Rheoli Trysorlys yr Awdurdod ar gyfer 2025/26. Rhoddwyd gwybod i’r aelodau hefyd y byddai’r adroddiad rheoli’r trysorlys nesaf yn cael ei drafod yng nghyfarfod y pwyllgor ym mis Ebrill.

Trafododd yr Aelodau’r materion canlynol ymhellach -

• Tynnodd yr aelodau sylw at y graff yn Atodiad Un, a oedd yn dangos cynnydd yn 2066; Ymatebodd swyddogion drwy ddweud bod y mater yn ymwneud yn ôl â 2015/16 a phrynu allan y cymhorthdal ​​stoc tai, sef rhyddhau cronfa'r Cyfrif Refeniw Tai o dalu'r cymhorthdal ​​i lywodraeth ganolog, a rhyddhau arian i wella ansawdd y stoc dai.
• Teimlai’r Aelod Lleyg, Nigel Rudd, fod rhywfaint o fylchau rhwng strategaeth y Cyngor, gwaith rhaglennu a Rheoli’r Trysorlys. Yn sylfaenol, roedd gallu benthyca er mwyn ariannu gwaith cyfalaf yn hollbwysig. Cafodd y penderfyniadau hynny effaith sylweddol ar gyfrif refeniw’r awdurdod, a byddaf yn trafod hyn eto yn yr eitem nesaf: y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio, sef yr awdurdod dirprwyedig i adolygu ar ran trefniadau rheoli trysorlys y Cyngor. Teimlai’r Aelod Lleyg, Nigel Rudd fod angen rhoi sylw i’r bylchau yn y broses. Mewn ymateb i'r ymholiad, fe hysbyswyd yr aelodau gan y Pennaeth Cyllid ac Archwilio fod y grŵp craffu cyfalaf yn trafod materion cyfalaf; roedd ambell aelod o’r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio yn aelodau; roeddent yn mynd trwy fanylion pob achos ac effaith costau refeniw; roedd y cwestiwn yn sicrhau trafodaeth bellach rhwng y Pennaeth Cyllid ac Archwilio a’r Cyfarwyddwr Corfforaethol: Llywodraethu a Busnes; er mwyn sicrhau bod gan y Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio fwy o gefndir ynghylch materion trysorlys o fewn y Cyngor. Ymatebodd yr Aelod Lleyg, Nigel Rudd drwy ddiolch i’r Pennaeth Cyllid ac Archwilio am yr ymateb gan ddweud nad oedd yn dymuno i'r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio ymgymryd â’r gwaith o asesu’r rhaglen gyfalaf; fodd bynnag, roedd angen i’r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio ddarparu elfen o amddiffyniad yn achos penderfyniadau sy’n gysylltiedig â Rheoli Trysorlys. Gofynnwyd hefyd a oedd y Pennaeth Cyllid ac Archwilio wedi cael unrhyw drafodaethau gydag Arling Close ynghylch Rheoli Trysorlys. Roedd y mater yn parhau. Mae Arlene Close wedi cysylltu â’r Pennaeth Cyllid ac Archwilio ac mae’r mater wedi’i ohirio oherwydd llwyth gwaith y Pennaeth Cyllid ac Archwilio, sydd angen ymateb iddynt.
• Codwyd y terfyn benthyca; cafodd benthyciadau dros dro gan awdurdodau eraill eu cynnwys gyda’r terfyn ar fenthyca.
• Cytunodd yr aelodau a’r Pennaeth Cyllid ac Archwilio y dylai aelodau’r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio dderbyn hyfforddiant blynyddol ar Reoli Trysorlys.

Cynigiodd Nigel Rudd ddiwygiad i’r argymhellion yn yr adroddiad: dylai swyddogion ailgyflwyno adroddiad i’r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio ar gyfer ystyried y dewisiadau o ran lefel y wybodaeth ac amseriad penderfyniadau ynghylch y cynllun cyfalaf a’r effaith ar y gyllideb refeniw.

Cytunodd y pwyllgor ar y diwygiad.

PENDERFYNWYD  

1. Bod y pwyllgor yn adolygu’r Datganiad Strategaeth Rheoli’r Trysorlys ar gyfer 2025/26 a’r Dangosyddion Darbodus ar gyfer 2025/26, 2026/27 a 2027/28.
2. Bod y pwyllgor yn nodi’r adroddiad diweddaru Rheoli’r Trysorlys.
3. Bod y pwyllgor yn cadarnhau ei fod wedi darllen, deall ac ystyried yr Asesiad o Effaith ar Les (Atodiad 3) fel rhan o’i ystyriaethau.
4. Dylai swyddogion ailgyflwyno adroddiad i’r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio ar gyfer ystyried y dewisiadau o ran  lefel y wybodaeth ac amseriad penderfyniadau y dylid eu hailgyflwyno i’r Pwyllgor Llywodraethu ac Archwilio mewn perthynas â’r cynllun cyfalaf a’r effaith ar y gyllideb refeniw.