Eitem ar yr agenda

Roedd copi o adroddiad gan y Swyddog Perfformiad Effeithiolrwydd Ysgolion: Uwchradd a oedd yn dilysu perfformiad arholiadau allanol ysgolion Sir Ddinbych yng Nghyfnod Allweddol 4 ac ôl-16, ac yn darparu dadansoddiad o ganlyniadau o gymharu â gwybodaeth a pherfformiad a feincnodwyd yn erbyn awdudordau lleol eraill, wedi ei ddosbarthu gyda’r papurau ar gyfer y cyfarfod.

Cyflwynodd y Swyddog Perfformiad Effeithiolrwydd Ysgolion: Uwchradd (SEPO:S) yr adroddiad a oedd yn rhoi gwybodaeth ar berfformiad asesiadau athrawon ac arholiadau allanol ysgolion Sir Ddinbych. Roedd yr holl ddanogsyddion allweddol yn CA4 ar gyfer cymwysterau allanol wedi gwella yn ystod y flwyddyn i fod yn y deg a oedd yn perfformio orau yng Nghymru. Bu gwelliant arwyddocaol ym mhob dangosydd ers 2010, yn enwedig Trothwy Lefel 2 a Lefel 2 gan gynnwys Saesneg, Cymraeg a Mathemateg. Cynhwyswyd crynodeb o Safleoedd Asesiadau ac Arholiadau yn yr adroddiad.

Esboniwyd mai’r dangosydd perfformiad allweddol ar ddiwedd cyfnod allweddol 4 oedd Trothwy Lefel 2 gan gynnwys Saesneg, Cymraeg a Mathemateg. Roedd manylion canran disgyblion yn cyflawni Lefel 2, a pherfformiad ysgolion unigol, wedi eu cynnwys yn yr adroddiad. Roedd Trothwy Lefel 2 yn nodi nifer y disgyblion a oedd yn cael 5 TGAU A*-C neu gymwysterau galwedigaethol cyfatebol, ac roedd hyn yn disodli’r dangosydd 5A*-C a ddefnyddiwyd mewn blynyddoedd blaenorol. Canran disgyblion yn cael Trothwy lefel 2 oedd 83%, a oedd 10% yn uwch na’r flwyddyn flaenorol. Dyma’r bedwaredd flwyddyn yr oedd dangosydd Lefel 2 wedi cynyddu yn ysgolion uwchradd Sir Ddinbych ac roedd yn dodi Sir Ddinbych yn gyntaf yng Nghymru yn 2012, ac roedd hyn wedi bod yn welliant mawr wrth symud o 18fed yn 2010. Pwysleisiodd y Pennaeth Addysg bwysigrwydd canolbwyntio ar welliannau a gafwyd mewn perthynas â Throthwy Lefel 2, a chyfeiriwyd yn benodol ar broffil cyrhaeddiad disgyblion, y llwyddiant a gafwyd mewn ysgolion arbennig a'r gwelliannau a welwyd yn ysgolion y Rhyl. Pwysleisiodd ei bod yn bwysig peidio â mynd yn hunanfodlon, er mwyn sicrhau cynnal lefelau gwella.

Cadarnhaodd y SEPO:S bod yr holl ysgolion wedi gwella eleni gyda’r Bendigaid Edward Jones ac Ysgol Uwchradd y Rhyl yn gweld y cynnydd uchaf, sef 22% a 25% yn eu tro ar gyfer Trothwy Lefel 2. At hyn roedd Ysgol Uwchradd Prestatyn (91.%), Ysgol Dinas Bran (98.%), Ysgol Glan Clwyd (91%) ac Ysgol Santes Ffraid (96%) oll wedi cyflawni dros 90% ar gyfer Trothwy Lefel 2. Gadawodd deg disgybl (0.8%) yr ysgol heb gymhwyster cydnabyddedig yn 2012 ac roedd hyn wedi gosod Sir Ddinbych y 18fed yng Nghymru. Nodwyd manylion llwyddiannau canlyniad arholiadau disgyblion o Ysgol Plas Brondryffyn ac Ysgol Tir Morfa yn yr adroddiad.

Roedd Llywodraeth Cymru yn defnyddio Bandiau fel ffordd o ddefnyddio data cenedlaethol ar berfformiad ysgolion mewn cyd-destun i grwpio ysgolion yn ôl lle ‘roeddynt ar eu taith tuag at wella o gymharu ag ysgolion eraill yng Nghymru. Roedd ysgolion Band 1 yn dangos perfformiad a chynnydd cyffredinol da, a rhai ym Mand 5 yn dangos perfformiad a chynnydd gwael o gymharu ag ysgolion eraill. Roedd proffil bandiau ysgolion Sir Ddinbych yn 2012 wedi gwella ac roedd pob ysgol ym Mand 2 ac eithrio Ysgol Dinas Bran, a oedd yn aros ym Mand 1 ac Ysgol Uwchradd Dinbych, a oedd wedi gwella o Fand 4 i Fand 3.

Y dangosydd perfformiad ar gyfer ôl-16 oedd Trothwy lefel 3, a oedd yn cyfateb â 2 Lefel A neu gymwysterau galwedigaethol cyfatebol, ac roedd canlyniadau ôl-16 wedi aros fwy neu lai yn sefydlog.

Roedd canran ymgeiswyr yn cael Trothwy Lefel 3 wedi gwella 3% i 99% yn 2012 ac roedd hyn yn uwch na chyfartaledd Cymru, sef 97%. Roedd sgôr pwyntiau cyfartalog ehangach wedi gwella i 694 yn 2012, ond roedd hyn islaw cyfartaledd Cymru, sef 773. Roedd canran graddau A ac A* wedi syrthio i 19.4% yn 2012 o 22.5% yn 2011 a chyfartaledd Cymru oedd 23.6%.  

Roedd nifer ymgeiswyr a gafodd Ddiploma Uwch Cymhwyster Bagloriaeth Cymru wedi syrthio. Fodd bynnag, roedd y cymhwyster wedi ei gymryd gan nifer arwyddocaol uwch o ddisgyblion yn 2012.  Cyfeiriodd y SEPO:S at y rhwydwaith o ysgolion a chadarnhaodd nad oeddynt wedi creu effaith negyddol a bod problemau cychwynnol, megis problemau cludiant, wedi eu trin.  

Hysbyswyd yr Aelodau bod Gwella Perfformiad mewn addysg ac ansawdd adeiladau ein hysgolion yn un o Flaenoriaethau Corfforaethol newydd y Cyngor ar gyfer 2012-17.  Amlinellwyd manylion risgiau posibl, a’r camau a gymerwyd i’w lleihau, yn yr adroddiad.

Cyfeiriodd y Cynghorydd A Roberts at ddarganfyddiadau archwiliad Estyn yn ddiweddar yn ysgol Clocaenog a oedd yn cadarnhau’r casgliadau mewn perthynas â’r cynnydd a wnaed mewn blynyddoedd diweddar gyda chyflwyniad addysg yn y sir. Amlinellodd y Pennaeth Addysg y ffactorau a oedd yn cyfrannu tuag at gael gwelliannau arwyddocaol, gan gyfeirio’n benodol at ysgolion yn y Rhyl. Pwysleisiodd fanteision gwaith partneriaeth ag ysgolion a’r strategaethau cadarn a fabwysiadwyd i gael gwelliannau a chynnydd parhaus. Cyfeiriodd y Pennaeth Archwilio Mewnol at yr adroddiad archwilio mewnol mewn perthynas ag Ysgol Uwchradd y Rhyl a phwysleisiodd y gwelliannau a gafwyd o ran perfformiad a rheoli’r ysgol. Esboniodd y Cynghorydd E.W. Williams bod y llwyddiant i raddau arwyddocaol wedi ei ddylanwadu gan y £1.2m a fuddsoddwyd mewn Addysg ddwy flynedd ynghynt i wella’r gwasanaeth.

Cyfeiriodd y Cynghorydd H. Hilditch-Roberts at y risgiau posibl yn deillio o’r heriau, o ran arwain, rheoli a Phenaethiaid a’r angen i sicrhau cynnydd cadarnhaol. Pwysleisiodd hefyd yr angen i broffilio Llywodraethwyr Ysgol pan gânt eu penodi ac ystyried achrediad ar gyfer arweinyddiaeth mewn perthynas â Phenaethiaid. Cydnabu’r Pennaeth Addysg yr heriau mewn perthynas â chadw'r sefyllfa bresennol mewn cysylltiad â Dangosydd Lefel 2. Cyfeiriodd at effeithiau newid carfanau, yn enwedig ar ysgolion llai, a chanlyniad perfformiad a phroffil disgyblion ar broffil cyrhaeddiad cyffredinol ysgol. Cyfeiriwyd at yr angen i gyfarfod heriau cenedlaethol, materion yn ymwneud ag Arolwg Moderneiddio Addysg a’r argyfwng mewn perthynas â recriwtio a chadw Penaethiaid. Cadarnhawyd bod cyrsiau datblygu arwain a rheoli yn cael eu darparu a bod etheg gwaith partneriaeth cryf iawn wedi ei fabwysiadu gyda Phenaethiaid a Chyrff Llywodraethol. Pwysleisiodd y Cynghorydd E.W. Williams yr angen i roddi cyhoeddusrwydd i a hyrwyddo swyddi Penaethiaid yn Sir Ddinbych a chyfeiriodd at benodi Rheolwyr Busnes a Chyllid mewn ysgolion i gynorthwyo gyda dyletswyddau ariannol a gweinyddol. Teimlai y dylai bodolaeth Rheolwyr Busnes a Chyllid ar gyfer ysgolion gael ei ddefnyddio’n fwy effeithiol i werthu swyddi penaethiaid i ddarpar ymgeiswyr. 

Ymatebodd y Pennaeth Addysg i gwestiwn gan y Cynghorydd G Sandilands a chadarnhaodd bod Sir Ddinbych yn gweithio’n agos gyda Llywodraeth Cymru a bod yna, ar draws Cymru, waith yn mynd rhagddo yn lobïo Llywodraeth Cymru mewn perthynas â darpariaeth ariannol, yn enwedig mewn perthynas â’r categori 14 – 19. Rhoddodd y SEPO:S amlinelliad o ffrydiau ariannu 14-19 a chyfeiriodd at y gwelliannau a gafwyd mewn meysydd lle’r oedd cyllid wedi ei fuddsoddi.

Mewn ymateb i gwestiynau yn ymwneud ag Ysgol Uwchradd Dinbych, pwysleisiodd y Cynghorwyr C Hughes ac R J Davies a’r swyddogion y llwyddiant a'r lefel o welliant a gyflawnwyd yn yr ysgol yn ystod y deuddeg mis diwethaf.

Yn ystod y drafodaeth a ddilynodd, pwysleisiodd y Cynghorydd D Owens bwysigrwydd y llwyddiant a gafwyd mewn perthynas â darpariaeth Addysg o fewn yr Awdurdod o ran codi proffil y Sir a chynorthwyo gyda’i hadfywiad.     

PENDERFYNWYD – bod y Pwyllgor yn derbyn yr adroddiad ac yn cydnabod perfformiad ysgolion o gymharu gyda pherfformiad yn y gorffennol a meincnodau allanol.