Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant (copi ynghlwm), sy’n ceisio cymeradwyaeth ar gyfer adnoddau ychwanegol, er mwyn sicrhau y gall y gwasanaeth ailgylchu trolibocs wythnosol newydd a swyddogaethau casglu gwastraff cysylltiedig weithredu fel y rhagwelwyd.

 

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn –

 

(a)      cymeradwyo £1.299m ychwanegol mewn gwariant cyfalaf er mwyn caffael cerbydau ailgylchu ychwanegol, wedi’i ariannu drwy fenthyca darbodus;

 

(b)      cymeradwyo £1.067m ychwanegol o gostau refeniw er mwyn sicrhau y gall y newid gwasanaeth ddarparu fel y cynlluniwyd ar sylfaen gynaliadwy.   Mae hyn yn cynnwys y costau refeniw ar gyfer benthyca darbodus ar gyfer y cerbydau y cyfeirir atynt yn 3.1 yr adroddiad;

 

(c)      cytuno bod y penderfyniad yn cael ei weithredu ar unwaith heb gael ei alw i mewn, yn unol ag adran 7.25 yng Nghyfansoddiad y Cyngor, a

 

(d)      cadarnhau ei fod wedi darllen, deall ac ystyried yr Asesiad o Effaith ar Les (Atodiad A yr adroddiad) fel rhan o’i ystyriaethau.

 

Cyflwynodd y Cynghorydd Barry Mellor yr adroddiad oedd yn ceisio cymeradwyaeth y Cabinet ar gyfer adnoddau ychwanegol, er mwyn sicrhau y gallai’r gwasanaeth ailgylchu trolibocs wythnosol newydd a swyddogaethau casglu gwastraff cysylltiedig weithredu fel y rhagwelwyd.

 

Cyfeiriodd y Cynghorydd Mellor at weithrediad y gwasanaeth gwastraff/ailgylchu newydd ar 3 Mehefin 2024 nad oedd wedi gweithio fel y disgwyl, ac roedd o a’r Arweinydd wedi ymddiheuro'n gyhoeddus i breswylwyr, ac wedi ymrwymo i fynd i’r afael â’r problemau er mwyn sicrhau bod y system newydd yn gweithredu’n effeithiol.   Byddai adolygiad craffu dan arweiniad aelodau am gyflwyno’r system newydd yn cael ei gynnal er mwyn deall beth aeth o’i le, a pha wersi y gellid eu dysgu ar gyfer y dyfodol.   Fodd bynnag, roedd adroddiad heddiw yn ymwneud yn benodol â mynd i’r afael â’r problemau oedd wedi dod i’r amlwg ac i sicrhau bod y system newydd yn gweithio.

 

Ers cyflwyno’r gwasanaeth newydd, nid oedd nifer o’r rowndiau ailgylchu newydd wedi llwyddo i gwblhau eu casgliadau dyddiol gan arwain at niferoedd annerbyniol o gasgliadau’n cael eu methu/gwastraff ddim yn cael eu casglu, ac roedd adnoddau dros dro ychwanegol wedi cael eu dyrannu’n sydyn i fynd i’r afael â’r broblem.   Roedd yna gost ar gyfer yr adnoddau ychwanegol dros dro, ond fe fydd cyfanswm y gost ychwanegol ar gyfer 2024/25 yn cael ei osod yn erbyn taliad untro yn sgil ail ariannu Partneriaeth Trin Gwastraff Gweddilliol Gogledd Cymru, gan olygu nad oes yna bwysau cyllidebol yn y flwyddyn ariannol bresennol ar gyfer y gwasanaeth.   Serch hynny, mae angen datrysiad parhaol i alluogi’r gwasanaeth i fod yn llwyddiannus a chynaliadwy yn yr hirdymor fel y nodwyd yn yr adroddiad.   Yn gryno, nid oedd yna ddigon o rowndiau ailgylchu wedi’u cynllunio wrth ddylunio’r gwasanaeth, ac roedd angen adnoddau ychwanegol i ddarparu datrysiad parhaol a gwasanaeth cynaliadwy.

 

Fe argymhellodd y Cynghorydd Mellor y cynnig fel y nodwyd yn yr adroddiad i ddyrannu adnoddau ychwanegol i alluogi’r gwasanaeth i weithredu fel y rhagwelwyd.   Byddai methiant i wneud hynny yn arwain naill ai at barhau i glustnodi adnoddau ychwanegol dros dro nad oedd yn effeithlon ac yn fwy drud na’r datrysiad parhaol arfaethedig, neu gael gwared ar yr adnoddau ychwanegol dros dro a fyddai eto’n arwain at niferoedd uchel o gasgliadau’n cael eu methu - nid oedd modd cefnogi yr un dewis na’r llall.

 

Cyflwynodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol: Yr Amgylchedd a’r Economi fwy o fanylion i’r adroddiad.   Roedd y model ar gyfer y gwasanaeth ailgylchu newydd wedi cael ei seilio ar nifer o ragdybiaethau a gafodd eu profi’n anghywir. Y prif broblem oedd bod rhai o’r rowndiau ailgylchu dyddiol wedi cael eu dylunio gyda gormod o gartrefi ac nid oeddynt yn cael eu cwblhau.  Byddai angen rowndiau ailgylchu ychwanegol i ddarparu’r gwasanaeth newydd yn llwyddiannus ac yn gynaliadwy.   Roedd y model gwreiddiol wedi cael ei seilio ar 20 rownd ailgylchu fesul diwrnod ac roedd y nifer o rowndiau ychwanegol oedd eu hangen yn amrywio o 6 i 8 rownd, yn dibynnu ar ddiwrnod yr wythnos.   Roedd hyn yn golygu bod angen prynu 8 cerbyd ychwanegol ar gost cyfalaf o tua £1.3m (wedi’i ariannu trwy fenthyca darbodus) a gyrwyr a llwythwyr ychwanegol i weithredu’r cerbydau.   Y costau refeniw oedd yn gysylltiedig â’r rowndiau ychwanegol oedd  £1.067m, oedd yn cynnwys costau refeniw ar gyfer benthyca darbodus y cerbydau ychwanegol.   Byddai cais ffurfiol yn cael ei gyflwyno i Lywodraeth Cymru am gyllid cyfalaf ychwanegol i gynorthwyo â’r gost o brynu’r cerbydau.   Bydd angen ystyried y gyllideb ychwanegol sydd ei hangen (£1.067m) o fis Ebrill 2025 yn rhan o broses gosod y gyllideb ar gyfer 2025/26. 

 

Yn olaf, cafodd y Cabinet wybod petai nhw’n cymeradwyo’r cynnig, gallai gwaith ddechrau ar gynllunio i weithredu’r rowndiau ailgylchu diwygiedig, a’r gobaith yw y byddent ar waith o fewn wythnosau.   Roedd y Cyfarwyddwr Corfforaethol yn hyderus y byddai’r rowndiau newydd yn darparu datrysiad parhaol ac yn galluogi’r gwasanaeth i fod yn fwy cynaliadwy.

 

Diolchodd yr Arweinydd i’r Aelod Arweiniol a’r Cyfarwyddwr Corfforaethol am roi eglurhad am y sefyllfa.  Fe ystyriodd y Cabinet yr adroddiad yn ofalus ac fe wnaethant edrych eto ar werth y gwasanaeth newydd o ran y manteision amgylcheddol, yr effaith gadarnhaol ar greu swyddi yn y gwasanaeth ac o adeiladu depo gwastraff newydd yn cynnwys cadw ac ehangu gweithrediadau busnes lleol a swyddi lleol, ynghyd â’r heriau ariannol sy’n gwaethygu o dan y system flaenorol.   Wrth ystyried y cynnig a’r ffordd ymlaen, yn y lle cyntaf, gofynnodd y Cabinet am dystiolaeth i ddarparu sicrwydd bod yr adnoddau ychwanegol sydd eu hangen fel yr amlinellir yn yr adroddiad yn ddigonol i roi sylfaen gynaliadwy i’r system newydd. Pwysleisiodd y Cabinet nad oedd arnynt eisiau dychwelyd i’r broblem o ran adnoddau eto. Gofynnodd y Cabinet am sicrwydd pellach a gofynnodd gwestiynau am agweddau gwahanol o’r adroddiad, yn enwedig o ran yr Asesiad o’r Effaith ar Les ac effaith ar staff a phreswylwyr (gan gynnwys cefnogaeth bwrpasol) goblygiadau ariannol, manteision amgylcheddol ac amserlenni a disgwyliadau oedd yn gysylltiedig â’r model diwygiedig.

 

Fe ymatebodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol: yr Amgylchedd a’r Economi i’r cwestiynau a godwyd gan y Cabinet fel a ganlyn -

 

·       rhoddodd sicrwydd am y gwaith caled oedd wedi cael ei wneud i edrych eto ar y model, gan ystyried y profiad o weithredu’r system yn ymarferol gyda thystiolaeth go iawn, yn hytrach na rhagdybiaethau damcaniaethol oedd wedi cael eu defnyddio yn y cyfnod cynllunio, ac roedd yna hyder y byddai’r cynnig yn gweithio ac y byddai’n cael ei reoli’n llwyddiannus tra hefyd yn derbyn fod yna risg gydag unrhyw newid

·       fe fu yna nifer o newidiadau rheoli o fewn y gwasanaeth gwastraff ers dechrau’r prosiect yn 2018 ac roedd y gwaith diweddaraf o ail ddylunio'r rowndiau wedi cael eu gwneud gan y gwasanaeth gyda chyfraniad gan WRAP Cymru (Rhaglen Gweithredu ar Wastraff ac Adnoddau), ac yn fwy diweddar roeddynt hefyd wedi bod yn rhoi cefnogaeth rheoli gweithredol, ac fe gawsant gyfranogiad gan awdurdodau lleol eraill gyda rheolwyr gweithredol yn edrych ar fanylder y rowndiau, er roedd profiad a’r gwersi oedd wedi’u dysgu ers ei gyflwyno wedi bod yn hollbwysig wrth ffurfio’r rowndiau a ail ddyluniwyd

·       roedd yna ystod o ddewisiadau a datrysiadau unigryw i breswylwyr allai ganfod y ffordd newydd o gyflwyno gwastraff yn her, ac unwaith y byddai’r gwasanaeth yn gweithredu fel y rhagwelwyd, fe fyddai gan y gwasanaeth fwy o gapasiti i ddelio â’r materion pwysig yma a sicrhau datrysiad gwahanol i weddu amgylchiadau unigol - byddai preswylwyr angen cofnodi’r materion yma drwy Wasanaethau i Gwsmeriaid.

·       byddai’r newidiadau arfaethedig yn y cefndir, ac i breswylwyr yr unig newid fyddai i’r rheini sy'n derbyn gwasanaeth anghyson a fyddai’n dechrau cael gwasanaeth cyson, a byddai eu hailgylchu yn cael ei gasglu ar y diwrnod casglu - ni fyddai yna newidiadau i’r diwrnod casglu ailgylchu ar gyfer unrhyw breswylydd

·       cafodd y model newydd ei gyflwyno er mwyn cyrraedd targed ailgylchu statudol o 70% gan Lywodraeth Cymru, a thra ei bod rhy gynnar i gadarnhau a fyddai hwnnw’n cael ei gyrraedd, roedd y dangosyddion cychwynnol yn addawol.   Mae’n ymddangos bod data dros bedwar mis cyntaf y system newydd am faint a gwerth yr ailgylchu a gasglwyd yn gyson gyda’r amcanestyniadau, ac roedd yn rhoi hyder yn y model newydd gan alluogi’r Cyngor i gyrraedd y targed o 70%.   Serch hynny, dylid nodi bod y Cyngor yn dal i weithredu’r hen fodel casglu yn ystod Chwarter 1 y flwyddyn ariannol bresennol, felly ni fyddai’r effaith llawn o ran cyfraddau ailgylchu blynyddol yn cael eu gweld tan 2025/26.  Fe all Cynghorau gael dirwy am beidio â chyrraedd y targed ailgylchu statudol.

·       cyn newid drosodd i’r system newydd roedd yna bwysau cyllidebol yn y gwasanaeth gwastraff; yn 2023/24 roedd gan y gwasanaeth gwastraff gyllideb o £7.2m a gwir gost y gwasanaeth oedd £8m gan olygu £800,000 o orwariant

·       Roedd y Cyngor wedi cael incwm ar gyfer yr ailgylchu cymysg pan gyflwynwyd y system honno gyntaf, ond erbyn 2018/19 y gost i’r Cyngor i dalu am drin ailgylchu cymysg oedd £315,000, ac roedd hyn wedi cynyddu i £1.1m erbyn 2023/24 a byddai wedi parhau i gynyddu; roedd y risg honno wedi cael ei dileu drwy gyflwyno’r system newydd ac roedd y Cyngor bellach yn cael incwm am yr ailgylchu wedi’u didoli - a dros amser, gyda mwy o addysg, y gobaith yw cynyddu nifer ac ansawdd y deunydd ailgylchu sy’n cael ei ddidoli i wella’r elfen gyllidebol. 

·       yn nhri mis cyntaf y system newydd gwerthodd y Cyngor 1,107 tunnell o ddeunydd ailgylchu am £250,000 ac er nad oedd yn swm sefydlog o ystyried amrywiadau yn y farchnad, yr amcanestyniadau oedd tua £1m y flwyddyn ac felly roedd y swm yn gyson â’r amcanestyniadau hynny.

·       petai’r Cabinet yn cymeradwyo’r cynnig, gallai cais ffurfiol gael ei gyflwyno i Lywodraeth Cymru am gyfraniad cyfalaf i helpu â chost y cerbydau ychwanegol

·       roedd cofrestriadau ar gyfer gwasanaeth cynnyrch hylendid amsugnol (AHP) wedi agor yn ddiweddar ar roedd ceisiadau’n cael eu derbyn ar hyn o bryd ac yn cael eu hasesu, ac o ran casgliadau â chymorth, roedd llythyrau wedi cael eu hanfon at aelwydydd sydd wedi derbyn y gwasanaeth ers mwy na 3 blynedd i ofyn a oeddynt dal angen y gwasanaeth o ystyried yr adnodd ychwanegol i’w weithredu, unwaith y byddai’r data wedi cael ei gasglu ar y ddwy elfen yna, fe fyddai’n cael ei rannu gydag aelodau

·       mae pob gwasanaeth gwastraff wedi methu casgliadau, cyn cyflwyno’r gwasanaeth newydd ar gyfartaledd roedd gan Sir Ddinbych 120 o gasgliadau’n cael eu methu bob wythnos ar gyfer y cyfnod rhwng 1 Ionawr at ddechrau mis Mehefin  - roedd y ffigurau yna’n gymharol hawdd i’w rheoli a delio â nhw gan y gwasanaeth, a’r nod oedd cyrraedd sefyllfa debyg pan fo nifer y casgliadau oedd yn cael eu methu yn gallu cael eu rheoli a’u trin gan y gwasanaeth fel busnes arferol.

·       roedd rhai agweddau o’r swydd megis codi a symud yn gorfforol, gofynion a goblygiadau corfforol yn achosi rhwystr i rai gweithwyr, a chyfeiriwyd at gyfleoedd datblygu staff oedd yn cynnwys cynllunio ar gyfer olyniaeth a datblygu sgiliau gweithwyr presennol, ac fe nodwyd fod yna gyfleoedd hefyd yn y gwasanaeth ehangach ac ar draws y Cyngor cyfan.

 

Ar y pwynt hwn, agorodd yr Arweinydd y drafodaeth i aelodau nad oeddent yn aelodau o’r Cabinet.

 

Yn ystod y drafodaeth a ddilynwyd, roedd yna drafodaethau a chyfeiriadau at elfennau ehangach oedd yn ymwneud â’r gwasanaeth gwastraff yn ehangach a nifer o benderfyniadau a wnaed gan y Cabinet blaenorol ers dechrau’r prosiect yn 2018 [a phrosesau amrywiol a chamau gweithredu cysylltiedig a gymerwyd cyn gweithredu’r gwasanaeth newydd.]  Serch hynny, nid oeddynt yn faterion ar gyfer cyfarfod heddiw (oedd yn canolbwyntio ar yr adnoddau ychwanegol oedd eu hangen er mwyn sicrhau gwasanaeth ailgylchu cynaliadwy wrth symud ymlaen) a byddent yn cael eu hystyried yn rhan o adolygiad craffu dan arweiniad aelodau i gyflwyno’r gwasanaeth newydd.   Cafodd aelodau hefyd eu hannog i ddefnyddio’r broses graffu i graffu ymhellach ar elfennau penodol oedd yn ymwneud â’r gwasanaeth nad oedd yn cael ei gynnwys yng nghylch gwaith yr adolygiad craffu dan arweiniad yr aelodau i’r broses o gyflwyno’r gwasanaeth.

 

Fe ailadroddodd nifer o aelodau nad ydynt yn rhan o’r Cabinet eu rhwystredigaeth a phryderon parhaol am weithrediad y gwasanaeth newydd a’r effaith ar breswylwyr a staff.   Mynegwyd pryderon am ddiffyg manylder, metrig, sail dystiolaeth ac amserlen ar gyfer y cynnig, a thynnwyd sylw at yr angen am gynllun busnes wedi’i gostio’n llawn gydag amserlenni cyn ymrwymo arian ychwanegol, ac roedd yna bryderon pellach am ddibyniaeth ar ragdybiaethau   O ystyried y pryderon hynny am ddiwydrwydd dyladwy, nid oedd gan rai aelodau hyder y byddai’r cynnig yn mynd i’r afael â’r problemau yn y gwasanaeth.

 

Atebodd yr Arweinydd, Aelod Arweiniol a’r swyddogion y cwestiynau a phryderon fel a ganlyn –

 

·       taliad blynyddol y Cyngor i Barc Adfer (yn rhan o Bartneriaeth Trin Gwastraff Gweddilliol Gogledd Cymru) oedd £2.1m

·       ni fyddai’r targed statudol o 70% wedi cael ei gyrraedd o dan y system ‘bin glas’ blaenorol, gyda’r tebygolrwydd o ddirwyon sylweddol am fethu targedau a chost gynyddol am gael gwared ar ailgylchu cymysg gan arwain at bwysau anferth ar y gyllideb

·       anghytuno nad oedd yna gynllun manwl i weithredu’r gwasanaeth newydd ar sail gynaliadwy wrth symud ymlaen, ac roedd cynnig ar sylfaen dystiolaeth wedi cael ei gyflwyno

·       nid oedd modd rhoi dyddiad penodol o ran pryd fyddai’r gwasanaeth newydd yn gweithredu fel ‘busnes arferol’, ond petai’r Cabinet yn cymeradwyo’r cynigion, fe allai’r rowndiau newydd gael eu cyflwyno o fewn wythnosau, ac unwaith y byddai’r rowndiau newydd wedi cael eu cyflwyno, roedd yna hyder y byddai’r gwasanaeth yn symud i sefyllfa gynaliadwy o fewn wythnosau

·       cytunwyd fod cysondeb a bod yn gyfarwydd â’r rowndiau ailgylchu yn allweddol a byddai’r cynnig yn helpu i symud i sefyllfa o beidio â bod yn ddibynnol ar staff asiantaeth

·       fe nodwyd yr awgrym am ad-daliad cynhwysfawr i gwsmeriaid gwastraff gwyrdd a masnachol fel arwydd o ewyllys da, ond roedd yn fater a fyddai’n cael ei ystyried yn y dyfodol

·       roedd yr Arweinydd wedi cydnabod y pwysau ar bob Aelod yn gyson yn sgil cyflwyno’r system, a diolchodd iddynt i gyd am ddelio ag o

·       petai’r gyllideb ychwanegol yn cael ei chymeradwyo, roedd hi’n bwysig bod y gwaith i weithredu’r llwybrau casglu gwastraff diwygiedig yn dechrau ar unwaith i roi’r gwasanaeth ar sylfaen gynaliadwy a lleihau lefelau presennol o wariant; felly gofynnwyd i’r Cabinet gadarnhau bod y penderfyniad yn cael ei weithredu ar unwaith

·       roedd y cynnig wedi cael ei ystyried yng Ngweithdy’r Cyngor, yn y Cabinet arbennig yma, a byddai hefyd yn cael ei ystyried gan Bwyllgor Craffu Cymunedau ar 24 Hydref; gallai pwyllgorau craffu wneud argymhellion ffurfiol i’r Cabinet a oedd yn gorfod ystyried yr argymhellion hynny

·       nid oedd y £500,000 gwreiddiol a dybiwyd o ostyngiad ym mhwysau’r gyllideb yn mynd i gael ei wireddu o ystyried yr angen i gynyddu nifer y rowndiau ailgylchu

·       roedd pob gwasanaeth newydd wedi’i seilio ar ragdybiaethau gan nad oeddynt yn bodoli nes bod y gwasanaeth yn cael ei gyflwyno, ac felly roeddynt yn ddamcaniaethol tan y pwynt y cafodd y gwasanaeth ei weithredu - ar ôl pedwar mis o brofiad a thystiolaeth o’i gyflwyno, roedd hi’n amlwg bod y nifer o rowndiau ar gyfer y gwasanaeth wedi cael eu tan gyfrifo byddai’r cynnig yn unioni’r sefyllfa drwy gynyddu nifer o rowndiau

·       fe ailadroddwyd arwyddion cynnar y byddai’r targed ailgylchu statudol o 70% yn cael ei gyrraedd o dan y system newydd, ond roedd angen rhagor o dystiolaeth; roedd hi’n amlwg na fyddai’r targed o 70% wedi cael ei gyrraedd o dan y system flaenorol

·       roeddynt wedi cysylltu â Llywodraeth Cymru am gefnogaeth ariannol ychwanegol sawl gwaith wrth i’r prosiect fynd rhagddo ac roeddynt wedi ymateb yn gadarnhaol gyda chyfraniad o tua £12m; byddai cais pellach yn cael ei wneud petai’r cynnig yn cael ei gymeradwyo, ond nid oedd modd gwybod a fyddent yn cymeradwyo’r cyllid

·       roedd yna drafodaeth am yr effeithiau ar staff/morâl staff yn y gwasanaeth a’r Cyngor yn ehangach, a rhoddwyd sicrwydd o ran y ddarpariaeth gefnogaeth

·       cydnabuwyd fod cyflwyno’r gwasanaeth wedi bod yn amser heriol i bawb, yn enwedig i breswylwyr, ac roedd aelodau a swyddogion wedi gweithio’n galed i unioni’r diffygion

·       roedd yr adolygiad craffu dan arweiniad aelodau i mewn i gyflwyno’r gwasanaeth yn cael ei groesawu, fel yr oedd cynnwys y cyhoedd yn rhan o’r broses honno

·       cydnabuwyd yr effeithiau dilynol ar wasanaethau eraill, fel y manylir yn Atodiad 2 yr adroddiad, o ystyried bod adnoddau wedi cael eu dargyfeirio i fynd i’r afael â’r problemau yn y gwasanaeth ailgylchu, a byddai’r cynnig yn galluogi i adnoddau rheoli ganolbwyntio ar elfennau eraill y gwasanaeth gwastraff

·       fe ailadroddwyd ei fod yn faes gwasanaeth cymhleth gyda nifer o risgiau ariannol.  Byddai costau ac incwm yn amrywio o flwyddyn i flwyddyn yn ddibynnol ar rymoedd y farchnad ac elfennau amrywiol eraill.   Felly, roedd angen monitro’r gyllideb yn barhaus

·       y bwriad yn y flwyddyn newydd yw cynnal Gweithdy’r Cyngor er mwyn egluro gwaith y depo ailgylchu er mwyn rhoi dealltwriaeth iawn o’r broses honno

·       gan ymateb i awgrym fod aelodau yn cael gweld y llwybrau arfaethedig ymlaen llaw o ystyried eu gwybodaeth o’r ardal leol, cadarnhaodd swyddogion y byddent yn ystyried rhannu’r wybodaeth honno gan nodi bod rhai rowndiau yn croesi sawl ardal ward

·       Roedd WRAP wedi bod yn rhan o’r broses ac ni fu yna ffraeo yn y gwasanaeth mewn cysylltiad â’r cynnig, ac roedd pawb yn fodlon â’r rowndiau newydd arfaethedig

·       roedd y llwybrau newydd arfaethedig wedi cael eu seilio ar ddata a thystiolaeth gwirioneddol o weithredu’r gwasanaeth dros y pedwar mis diwethaf, felly roedd yna hyder y byddai’r model newydd yn gweithio.   Y bwriad oedd rhoi diweddariadau cynnydd i bob aelod ar ddiwedd bob dydd ar ôl gweithredu’r rowndiau ychwanegol

·       roedd gan bob prosiect gofrestr risg, roedd gan bob gwasanaeth gofrestr risg ac roedd yna hefyd Gofrestr Risg Gorfforaethol a oedd yn cael ei hadolygu bob chwe mis a fyddai’n cynnwys y gwersi a ddysgwyd; byddai’r adolygiad craffu dan arweiniad aelodau yn darparu mwy o ddysgu manwl, ond gellir hefyd ystyried a ddylai’r Gofrestr Risg Gorfforaethol gynnwys risg penodol am brosiectau mawr ddim yn cyflawni’r canlyniadau disgwyliedig

·       fe eglurwyd y cyfeiriad at y 31 rownd y dydd ar hyn o bryd, a’r sefyllfa dros dro pan roddwyd cynlluniau ar waith ar fyr rybudd i fynd i’r afael â’r nifer annerbyniol o gasgliadau a fethwyd.   Roedd y cynnig ar gyfer 26-28 rownd y dydd wedi cael ei seilio ar lwybrau diffiniedig a chynllunio manwl ar gyfer effeithlonrwydd i symud i sefyllfa lle’r oedd llai o adnoddau’n cael eu defnyddio na sy’n digwydd ar hyn o bryd, ond a fyddai’n arwain at system well na’r datrysiad dros dro sy’n weithredol ar hyn o bryd

·       roedd y cynnig yn ymwneud yn benodol ag adnoddau ar gyfer y gwasanaeth ailgylchu gan nad oes digon o rowndiau ailgylchu ar hyn o bryd i ddarparu  gwasanaeth cyson i bob aelwyd yn y Sir; roedd yna ddigon o adnoddau i ddarparu gwasanaethau eraill i breswylwyr yn cynnwys gweddilliol, gwastraff gwyrdd ac AHP, a byddai’r cynnig yn rhyddhau adnoddau i ganolbwyntio ar yr elfennau hynny yn y gwasanaeth

·       byddai parhau â’r datrysiadau dros dro wrth symud ymlaen yn arwain at ddefnydd aneffeithlon o adnoddau, rhagor o gostau cynyddol, a chasgliadau anghyson parhaus i rai preswylwyr, ac roedd yna hyder y byddai’r cynnig yn mynd i’r afael â’r diffygion yn y system bresennol a sicrhau gwasanaeth cynaliadwy wrth symud ymlaen.

 

Diolchodd yr Arweinydd i bob Aelod am eu cyfraniadau i drafodaeth faith a manwl a oedd wedi rhoi cyfle i bob Aelod leisio eu pryderon, gofyn cwestiynau, herio’r cynnig, a chyflwyno argymhellion.  

 

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn –

 

(a)      cymeradwyo £1.299m ychwanegol mewn gwariant cyfalaf er mwyn caffael cerbydau ailgylchu ychwanegol, wedi’i ariannu drwy fenthyca darbodus;

 

(b)      cymeradwyo £1.067m ychwanegol o gostau refeniw er mwyn sicrhau y gall y newid gwasanaeth ddarparu fel y cynlluniwyd ar sylfaen gynaliadwy.   Mae hyn yn cynnwys y costau refeniw ar gyfer benthyca darbodus ar gyfer y cerbydau y cyfeirir atynt yn 3.1 yr adroddiad;

 

(c)      cytuno bod y penderfyniad yn cael ei weithredu ar unwaith heb gael ei alw i mewn, yn unol ag adran 7.25 yng Nghyfansoddiad y Cyngor, a

 

(d)      cadarnhau ei fod wedi darllen, deall ac ystyried yr Asesiad o Effaith ar Les (Atodiad A yr adroddiad) fel rhan o’i ystyriaethau.

 

Daeth y cyfarfod i ben am 4.20pm.