Eitem ar yr agenda

Hysbysiad o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel mater o frys yn unol ag Adran 100B(4) o Ddeddf Llywodraeth Leol, 1972.

 

Dim materion brys.

 

 

Cwestiwn a gyflwynwyd i'r Cyngor Blynyddol gan Mr Ataur-Raziq Gonzalez –

 

Yng Nghynllun Corfforaethol Cyngor Sir Ddinbych 2022 i 2027, a ddiwygiwyd yn 2024, mae adran ar Gydraddoldeb, Amrywiaeth a Hawliau Dynol sy’n datgan;

 

“Rydym wedi ymrwymo i ddathlu amrywiaeth a hyrwyddo cydraddoldeb ym mhopeth a wnawn”

 

Ac y byddwch yn “ymgysylltu, lle bo'n briodol, â grwpiau sy'n cynrychioli pobl â nodweddion gwarchodedig”.

 

Ac, yn yr adran Asesiad Llesiant rydych yn nodi bod eich Asesiadau o’r Effaith ar Les wedi’u cynllunio i asesu effaith debygol cynigion ar lesiant cymdeithasol, economaidd, amgylcheddol a diwylliannol Sir Ddinbych, Cymru a’r byd.

 

A allwch ddweud wrthyf felly beth y mae Cyngor Sir Ddinbych yn ei wneud yn weithredol i ymgysylltu â grwpiau lleiafrifol a sicrhau bod eu hanghenion llesiant yn cael sylw yn Sir Ddinbych gan sicrhau bod eu barn yn cael ei chynrychioli a’u bod yn gallu teimlo eu bod yn cael eu parchu a’u gwerthfawrogi gan Gyngor Sir Ddinbych?

 

 

Diolchodd yr Arweinydd, y Cynghorydd Jason McLellan, i Mr Gonzales am ei gwestiwn.  Eglurodd mai'r protocol yn y mater hwn oedd y byddai'r cwestiwn yn cael ei ateb gan yr Aelod Arweiniol ar y Cabinet yr oedd ei bortffolio yn cynnwys testun y cwestiwn ac yn yr achos hwn, yr Aelod Arweiniol oedd y Cynghorydd Julie Matthews a oedd wedi paratoi ymateb manwl.

 

Ymatebodd y Cynghorydd Julie Matthews fel a ganlyn -

 

Rydym wedi ymrwymo i ddathlu amrywiaeth a hyrwyddo cydraddoldeb ym mhopeth a wnawn i wella ansawdd bywyd i bawb sy’n byw, yn gweithio ac yn ymweld â Sir Ddinbych.  Datblygwyd ein gweledigaeth ar gyfer dyfodol y Cyngor mewn partneriaeth â chymunedau lleol a phartneriaid.  Ein nod strategol yw bod yn Gyngor sy'n perfformio'n dda yn nes at y gymuned. 

 

Fel y dywedwch, mae Cynllun Corfforaethol Cyngor Sir Ddinbych yn gwneud ymrwymiad cryf i gydraddoldeb ac amrywiaeth.  Mae'r Cynllun yn cynnwys ein hamcanion cydraddoldeb a lles ac adroddir ar y rhain yn ein hadroddiadau chwarterol.  Bydd yr adroddiad nesaf yn adroddiad blynyddol i'r Cyngor ym mis Gorffennaf.   Mae'r Cynllun ar gael ar ein gwefan gyda'n hamcanion cydraddoldeb wedi'u nodi'n glir.  Mae ymgysylltu a gwrando ar leisiau pobl â nodweddion gwarchodedig, pobl sy’n profi anfantais economaidd gymdeithasol a grwpiau nas clywir yn aml yn bwysig i ni bob amser ac yn rhywbeth yr ydym bob amser yn ceisio ei wella.  Rydym hefyd yn ystyried yr effaith ar y grwpiau a grybwyllwyd uchod ac yn ystyried cyfleoedd i sicrhau’r cydraddoldeb mwyaf drwy ein hasesiadau o’r effaith ar les neu ein hasesiadau effaith integredig. 

 

Rhaid i gyrff rhestredig fel y cyngor baratoi a chyhoeddi amcanion cydraddoldeb bob pedair blynedd a rhaid iddynt gynnwys pobl sy'n cynrychioli buddiannau pobl sy'n rhannu un neu fwy o'r nodweddion gwarchodedig ac sydd â diddordeb yn y ffordd y mae'r awdurdod yn cyflawni ei swyddogaethau.

 

Mae ein porth ymgysylltu ar-lein yn cael ei ddefnyddio’n gyson i ymgysylltu ac ymgynghori ar ein cynigion neu’r hyn a alwn, ein sgyrsiau sirol a byddwn yn ymgysylltu’n fuan i ddarganfod beth yw barn pobl am ein polisi ymgysylltu wedi’i ddiweddaru a’n strategaeth cyfranogiad y cyhoedd.   Rydym yn casglu barn pawb yn y gymuned ac rydym yn nodi rhanddeiliaid penodol a allai gael eu heffeithio gan gynnig sy’n asesiadau o’r effaith ar les, er enghraifft ar gyfer unrhyw ymgysylltiadau manylach.

 

Mae’r polisi porth hwn a strategaeth cyfranogiad y cyhoedd yn arwain y gwaith ymgysylltu sy’n cael ei ddatblygu ar draws y cyngor boed hynny gyda grwpiau sy’n draddodiadol anodd eu cyrraedd gan addysg a gwasanaethau plant a gofal cymdeithasol oedolion a digartrefedd, o fewn ein gwasanaeth tai a chymuned o ran ymgysylltu â sipsiwn roma.  O fewn ein gwasanaethau cynllunio gwarchod y cyhoedd a chefn gwlad gyda'n hymgysylltiad wedi'i dargedu o amgylch ein cynllun datblygu lleol ac o fewn ein gwasanaeth cyllid ac archwilio o ran refeniw a buddion.  Mae llawer iawn o weithgarwch ymgysylltu yn digwydd bob amser. 

 

Er enghraifft, o ran datblygu'r Cynllun Corfforaethol, cynhaliom weithdai ac arolwg, adolygwyd y wybodaeth a oedd gan yr holl bartneriaid eisoes o'r ymgysylltiadau a'r ymgynghoriadau er mwyn osgoi gofyn yr un cwestiynau dro ar ôl tro.  Archwiliwyd ystadegau ac ymchwil i ddeall sut mae anghydraddoldeb yn edrych ar draws y sir a sut y gallai barhau, ee; o ran canlyniadau iechyd, addysg neu dlodi.  Mae llawer iawn o wybodaeth bellach wedi’i chyhoeddi ar wefan y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus hefyd.  Hefyd, trwy Fwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus Conwy a Sir Ddinbych, cynhaliom fforwm llais cymunedol rhyngweithiol rhanbarthol ar gyfer cynrychiolwyr grwpiau nas clywir yn aml.  Mynychodd dros 50 o sefydliadau, a chynigiwyd gweithdai ychwanegol i fforymau byddar a nam ar eu golwg. 

 

Yn bwysig, bob blwyddyn trwy ein harolwg rhanddeiliaid blynyddol a gynhaliwyd yn fwyaf diweddar rhwng mis Medi 2023 a mis Chwefror 2024, rydym yn ymgynghori’n eang â rhanddeiliaid cynrychioliadol yn ein cymunedau ar gynnwys a pherthnasedd Amcanion ein Cynllun Corfforaethol yn enwedig ynghylch materion cydraddoldeb a thegwch.   Bydd canlyniadau diweddaraf yr arolwg rhanddeiliaid yn cael eu cynnwys yn adroddiad mis Gorffennaf i'r Cyngor Sir.

 

Yn dilyn y newidiadau i'r Cynllun Corfforaethol yn gynharach eleni, fe wnaethom gau'r Bwrdd tecaf diogel a mwy cyfartal a gwella cylch gorchwyl y Grŵp Cydraddoldeb ac Amrywiaeth Strategol i gynnwys trosolwg o'r holl faterion cydraddoldeb ac amrywiaeth.  Mae'r Grŵp yn chwarae rhan allweddol wrth gytuno ar gynnwys adroddiadau dyletswydd cydraddoldeb statudol y sector cyhoeddus a'r bwlch cyflog rhwng y rhywiau.  Mae’n ystyried sefyllfa Sir Ddinbych mewn perthynas ag amrywiol gynlluniau cydraddoldeb Llywodraeth Cymru ac yn ystyried ac yn adolygu ansawdd Asesiadau o’r Effaith ar Les ac yn fwy diweddar trefnwyd i CLlLC ddarparu hyfforddiant cydraddoldeb ac amrywiaeth i aelodau. 

 

Y neges o waith ymgysylltu a wnaed ar lefelau lleol, rhanbarthol a chenedlaethol yw bod angen inni wella o ran cynnwys pobl mewn penderfyniadau sy’n effeithio ar eu bywydau a’u cymunedau a gweithio i leihau amddifadedd.  Rydym eisoes yn gwneud cynnydd yn y meysydd hyn yn enwedig mewn perthynas â gofal cymdeithasol a gwasanaethau cymorth cymunedol.

 

Yn ein Cynllun Corfforaethol gwnaethom amrywiaeth o addewidion i wella, er enghraifft, cyrhaeddiad, canlyniadau economaidd, tai, cydlyniant cymunedol ac ati, a gwnaethom addewid hefyd i gryfhau ein hymgysylltiad â phobl â nodweddion gwarchodedig, y rhai sy’n profi anfantais economaidd gymdeithasol a y rhai sy'n profi gwahaniaethu neu anfantais ac mae hyn wedi'i gynnwys o dan thema 6 cyngor sy'n cael ei redeg yn dda.  

 

I'r perwyl hwn, rydym wedi datblygu, a bydd y Grŵp Cydraddoldeb ac Amrywiaeth Strategol yn cymeradwyo, coladu rhestr gynhwysfawr o sefydliadau sy'n cefnogi pobl â nodweddion gwarchodedig a'r rhai sy'n byw gydag anfantais economaidd-gymdeithasol yn y sir, gan gynnwys grwpiau nas clywir yn aml. 

 

Mewnforiwyd cysylltiadau ychwanegol i'r rhestr o adnoddau gan gynnwys Rhwydwaith Cydraddoldeb Sector Cyhoeddus Gogledd Cymru, Partneriaeth Diogelwch Cymunedol Conwy a Sir Ddinbych, a CGGSDd.  Bydd y rhestr yn cael ei hadolygu'n flynyddol.   Bydd defnyddio’r rhestr gyswllt yn ein galluogi i gryfhau ein gwaith ymgysylltu a chyfathrebu a sicrhau canlyniadau mwy cyfartal i bobl, gan gynnwys lleihau anghydraddoldebau sy’n gysylltiedig â thlodi. Bydd y rhestr ar gael gan y tîm cyfathrebu a marchnata yn y cyngor, ar gael ar ein gwefan Cyngor Sir Ddinbych ac ar gael i'n partneriaid er mwyn ymgymryd ag ymrwymiadau cydraddoldeb. 

 

Bydd y Bwrdd sy'n perfformio'n dda hefyd yn gwerthuso ei ffrydiau gwaith presennol i sicrhau ein bod yn gwneud y mwyaf o'n cyfraniad i'r addewid hwn.

 

Cwestiwn atodol a gyflwynwyd gan Mr Gonzalez -

 

Rwy’n aelod o’r grŵp cymunedol o’r enw Lleisiau dros Heddwch Prestatyn ac ar 1 Mai eleni, anfonodd un o’n haelodau e-bost at yr Arweinydd yn uniongyrchol yn gofyn a fyddech yn chwifio baner Palestina ar 15 Mai sef Diwrnod Nakba.  Mae Nakba yn golygu trychineb mewn Arabeg sy'n cyfeirio at ddadleoli torfol a gwarediad Palestiniaid yn 1948.

 

Mae Cyfansoddiad Cyngor Sir Ddinbych yn dweud bod gennych chi, fel Arweinydd y Cyngor, yr awdurdod i roi cyfarwyddiadau ar gyfer chwifio baneri yn swyddfeydd y cyngor a goleuo adeiladau Hamdden Sir Ddinbych ar adegau arwyddocaol. 

 

Derbyniodd fy nghydweithiwr ymateb y bore yma gan un o swyddogion y cyngor yn dweud na fyddwch yn chwifio baner Palestina fel yr oedd yn erbyn polisi chwifio baner y cyngor.   Fodd bynnag, mae hyn wedi'i wneud o'r blaen, i gefnogi pobl gorthrymedig mewn rhannau eraill o'r byd.    Fe wnaethoch chi gynnau adeiladau oherwydd bod bywydau du yn bwysig yn 2020, yn 2022 fe wnaethoch chi chwifio baner Wcráin a goleuo adeiladau, felly rwy'n gofyn i chi yn gyhoeddus heddiw, gan eich bod chi'n dweud eich bod mor ymrwymedig i gydraddoldeb, a fyddwch chi'n dangos bod cydraddoldeb yn awdurdodi hedfan. baner Palestina ar adeiladau mawr Sir Ddinbych ac yn goleuo adeiladau Hamdden Sir Ddinbych yn lliwiau baner Palestina fel yr ydych wedi'i wneud i bobl eraill sydd dan ormes?

 

Ymateb gan yr Aelod Arweiniol, y Cynghorydd Julie Matthews –

 

Diolchodd y Cynghorydd Matthews i Mr Gonzalez am ei gwestiwn atodol a dywedodd y byddai ymateb ysgrifenedig yn cael ei ddarparu cyn gynted â phosibl.