Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Pennaeth Cyllid ac Archwilio (copi ynghlwm).

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol dros Gyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol, y Cynghorydd Gwyneth Ellis, y Cynllun Cyfalaf 2023/24 – 2026/27 ac argymhellion adroddiad y Grŵp Craffu Cyfalaf (a gylchlythyrwyd yn flaenorol).

Roedd yr adroddiad yn diweddaru'r Aelodau gyda Chynllun Cyfalaf wedi'i ddiweddaru a'r Adroddiad Strategol Cyfalaf ar gyfer 2024/25. Mae'r Cynllun Cyfalaf yn cofnodi holl wariant a chyllid cyfalaf Cronfa'r Cyngor (CF) gwirioneddol a rhagamcanol. Darparodd y Strategaeth Gyfalaf drosolwg lefel uchel, cryno a chynhwysfawr i Aelodau o sut mae gwariant cyfalaf Cymunedau yn Gyntaf a’r Cyfrif Refeniw Tai (CRT), cyllid cyfalaf a gweithgarwch rheoli’r trysorlys yn cyfrannu at ddarparu gwasanaethau’r Cyngor.

Adroddwyd ar y Cynllun Cyfalaf llawn ddiwethaf i'r Cyngor ym mis Chwefror 2023, a chyflwynwyd diweddariadau misol i'r Cabinet.

Roedd y Grŵp Craffu Cyfalaf wedi adolygu bidiau cyfalaf ac wedi gwneud argymhellion i'w cynnwys yn y Cynllun Cyfalaf o 2024/25 ymlaen. Manylwyd ar y rhain yn Atodiad 3 ac fe’u crynhoir yn Atodiad 4.

Yn ystod y trafodaethau, codwyd y pwyntiau a ganlyn –

• Ailddatblygu Marchnad y Frenhines y Rhyl – cadarnhawyd bod adeilad Marchnad y Frenhines wedi'i drosglwyddo i'r Cyngor yr wythnos ddiwethaf. Byddai rhagor o wybodaeth yn cael ei dosbarthu i'r Aelodau yn y dyfodol agos.

• Cymunedau Cynaliadwy ar gyfer Dysgu – Band B – cadarnhawyd bod prosiectau amrywiol yn cael eu gweithio drwyddynt.

• Gofynnodd y Cynghorydd Huw Hilditch-Roberts ar ran y Grŵp Annibynnol am warant na fyddai'r flwyddyn nesaf yn orwariant a byddai'r arbedion o £3miliwn yn cael eu gwneud. Ymatebodd y Prif Weithredwr, Graham Boase ei bod yn anodd gwybod beth fyddai'n digwydd yn y dyfodol ac na ellid gwarantu na fyddai gorwariant y flwyddyn nesaf. Roedd Penaethiaid Gwasanaeth yn gweithio tuag at yr arbediad targed o £3.4miliwn

• Bod cyflwr y priffyrdd o fewn y sir yn broblem. Roedd llai o arian ar gyfer priffyrdd ond roeddent yn mynd yn ôl i lefel a oedd wedi'i chynnal yn flaenorol. Roedd trafodaethau pellach i'w cynnal gyda'r aelodau i roi'r wybodaeth ddiweddaraf iddynt am gynnydd ffyrdd ac a oedd ganddynt broblemau gydag unrhyw ffyrdd penodol yn eu wardiau.

• Prosiect newid gwastraff. Roedd 27 o swyddi ychwanegol wedi'u creu. Byddai'r prosiect newydd yn costio llai i'w redeg. Costiodd y model gwastraff presennol £7.6miliwn eleni, byddai'r prosiect newydd yn costio £7.1miliwn gan olygu arbediad o £500k y flwyddyn ariannol.

• Cost y terfyn cyflymder 20 mya i'r Awdurdod Lleol. Llywodraeth Cymru oedd yn talu am gost yr 20 mya.

• Prosiectau eraill yn costio £6.8miliwn, a chadarnhawyd y byddai rhestr o'r prosiectau yn cael ei darparu i'r Aelodau.

• Gofynnodd y Cynghorydd Rhys Thomas am ymateb ysgrifenedig i'r holl aelodau gan ei fod yn datgan mai cyfanswm y gyllideb ar gyfer cymunedau cynaliadwy ar gyfer dysgu Band B oedd £51.9 miliwn a bod ynddo ddadansoddiad o'r hyn yr oedd Llywodraeth Cymru a Chyngor Sir Ddinbych yn ei ariannu. Pryd gwnaethpwyd yr addewid o £51.9 miliwn neu £36.1miliwn? Hoffwn wybod beth fyddai’r symiau yn awr, gan gymryd chwyddiant i ystyriaeth? Roedd y Cynghorydd Thomas yn bryderus ynghylch yr hyn y byddai'n rhaid i Sir Ddinbych ei wario er mwyn cael arian cyfatebol. Hysbysodd y Pennaeth Cyllid yr Aelodau y byddai'n cael ymateb llawn ar yr amseriad pan oedd y ffigurau hynny a beth oedd y sefyllfa ddiweddaraf.

Cynigiwyd ac eiliwyd adroddiad Cynllun Cyfalaf 2023/24 – 2026/27 ac Argymhelliad y Grŵp Craffu Cyfalaf. Cynhaliwyd pleidlais drwy godi dwylo fel a ganlyn -

O blaid – 27

Yn erbyn – 12

Ymatal - 0

PENDERFYNWYD –

(i) Nododd yr Aelodau'r sefyllfa ddiweddaraf ar y Cynllun Cyfalaf cyfredol 2023/24 – 2026/27 sydd wedi'i gynnwys yn Atodiad 1 a'r diweddariad ar brosiectau mawr yn Atodiad 2.

(ii) Cefnogodd yr Aelodau argymhelliad y Grŵp Craffu Cyfalaf o fidiau cyfalaf i'w cynnwys yng Nghynllun Cyfalaf 2024/25. Manylir ar yr argymhellion hyn yn Atodiad 3 ac fe’u crynhoir yn Atodiad 4

(iii) Cymeradwyodd yr Aelodau Gynllun Cyfalaf 2024/25 a gynhwyswyd yn Atodiad 1

(iv) Cymeradwyodd yr Aelodau'r Adroddiad Strategaeth Gyfalaf ar gyfer 2024/25 fel y manylir arno yn Atodiad 5