Eitem ar yr agenda

Ystyried y wybodaeth ddiweddaraf ynghylch perfformiad y Cyngor yn erbyn ei swyddogaethau, gan gynnwys amcanion y Cynllun Corfforaethol a Chydraddoldeb Strategol gan y Swyddog Cynllunio a Pherfformiad (copi’n amgaeedig).

11.15am – 12pm

 

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol a Phennaeth y Gwasanaeth Cymorth Corfforaethol:  Perfformiad, Digidol ac Asedau yr adroddiad (a ddosbarthwyd ymlaen llaw) a oedd yn rhoi’r wybodaeth ddiweddaraf am berfformiad y Cyngor yn erbyn y Cynllun Corfforaethol hyd at ddiwedd chwarter 2, Medi 2023.

 

Roedd newidiadau o ran cyflwyniad yr Adroddiad Diweddaru Perfformiad o gymharu â chwarter 1, a amlygwyd o dan adran 4.4 yn yr adroddiad, er mwyn ei gwneud yn haws nodi llwyddiannau corfforaethol a meysydd ar gyfer gwella.

 

Roedd y Cabinet wedi ystyried yr Adroddiad Diweddaru Perfformiad yr wythnos gynt, gan nodi dau faes perfformiad ar gyfer gwella, a ychwanegwyd at adroddiad chwarter 2:

 

·       Gwasanaethau Amgylcheddol a Thai – rhoi diweddariad ar berfformiad yn erbyn y dangosydd yn ymwneud â chanran y ffyrdd a phalmentydd wedi’u difrodi a wnaed yn ddiogel o fewn yr amser targed.

·       Bod y Sefydliad yn rhoi trosolwg o’r cynnig diwylliannol a ddarperir ar draws gwasanaethau’r Cyngor fel rhan o’r cynllun i ddatblygu’r gwaith o gyflwyno’r Strategaeth Ddiwylliannol a sut y byddai hynny’n gysylltiedig â lles personol ac economaidd.

 

Rhagwelwyd y byddai cynnal perfformiad yn dueddol o fod yn heriol wrth symud ymlaen, o ystyried y pwysau ariannol a’r gostyngiadau anochel i wasanaethau yn sgil hynny.

 

Rhoddodd y Swyddog Cynllunio a Pherfformiad drosolwg o’r adroddiad, gan egluro mai’r amcan oedd nodi statws y mesuryddion perfformiad ar gyfer pob prosiect, gweithgaredd a naw thema’r Cynllun Corfforaethol.

 

Ar y cyfan, roedd y sgoriau perfformiad ar gyfer:

·       Mesuryddion – oren (derbyniol) a

·       Phrosiectau – melyn (profi rhwystrau) ar wahân i’r thema Sir Ddinbych teg, diogel a mwy cyfartal oedd â sgôr coch (blaenoriaeth ar gyfer gwella) oherwydd y problemau parhaus o ran tlodi a diweithdra.

 

Wrth grynhoi statws y gwahanol Themâu Corfforaethol, dywedodd y Swyddog Cynllunio a Pherfformiad:

 

Tai o ansawdd yn Sir Ddinbych sydd yn bodloni anghenion pobl -

·       Roedd ymyriad newydd ‘Fy Nghartref Sir Ddinbych’ wedi arwain at lai o unigolion yn datgan eu bod yn ddigartref. Roedd llai o bobl ar y rhestr aros Un Llwybr Mynediad at Dai (ULlMaD), ond roedd y niferoedd yn parhau’n uwch na’r hyn roedd yr Awdurdod yn dymuno ei weld ar y rhestr.

·       Bu i bwysau ariannol a diffyg capasiti brofi’n heriol o ran prosiectau effeithlonrwydd ynni cartrefi’r Cyngor er mwyn paratoi ar gyfer Safonau Ansawdd Tai newydd Cymru.

 

Sir Ddinbych ffyniannus -

·       Mae rhai heriau o ran prosiectau mwy yn Ninbych a’r Rhyl yn parhau, oherwydd oedi a phrinder cyllid. Rhagwelwyd y byddai’r cyhoeddiad diweddar o ddyraniad Ffyniant Bro 3 yn mynd i’r afael â’r problemau hyn.

·       Gwelwyd cynnydd o ran twristiaeth a gwariant cysylltiedig.

·       Roedd cyflogau a swyddi yn parhau’n flaenoriaeth ar gyfer gwella. Cafodd strategaeth economaidd ei llunio, gan ddefnyddio gallu ac arbenigedd allanol gan Swyddfa Comisiynydd Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol.

 

Sir Ddinbych iachach, hapusach a gofalus -

·       Roedd rhai heriau o ran cyflwyno’r dull ysgol gyfan ar gyfer iechyd meddwl.

 

Sir Ddinbych sy'n dysgu a thyfu - 

·       Roeddent yn parhau i aros am fesuryddion cyrhaeddiad gan Lywodraeth Cymru er mwyn gallu deall perfformiad ysgolion o fewn y cyd-destun dan sylw.

·       Roedd y Rhaglen Moderneiddio Addysg yn parhau i brofi oedi – cafodd diweddariadau penodol eu cynnwys yn yr adroddiad.

·       Roedd Cymorth y Blynyddoedd Cynnar, Llwybrau a Sir Ddinbych yn Gweithio yn cyflawni canlyniadau cadarnhaol.

 

Sir Ddinbych sydd wedi cysylltu’n well - 

·       Mae trwsio difrod i ffyrdd a phalmentydd yn parhau’n destun pryder.

·       Mae’r terfyn cyflymder 20mya wedi cael ei gyflwyno bellach.

 

 

Sir Ddinbych mwy gwyrdd -

·       Rydym yn parhau i chwilio am ddulliau ar gyfer mesur y gostyngiad mewn tunelledd carbon o gadwyni cyflenwi.

·       Roedd paratoadau ar y gweill i adolygu’r strategaeth.

 

Sir Ddinbych teg, diogel a mwy cyfartal - 

·       Roedd y rhaglen prydau ysgol am ddim yn ehangu.

·       Gwelwyd cynnydd yn y ffigyrau a dderbyniwyd gan Heddlu Gogledd Cymru (HGC) ynghylch trais domestig a throseddu mynych. Deallwyd mai newid i’r dulliau adrodd oedd yn gyfrifol am y cynnydd.

·       Mynegwyd pryderon ynglŷn â gweithwyr yn cwblhau modiwlau cydraddoldeb ac roedd sylw’n cael ei roi i hyn.

 

Sir Ddinbych â diwylliant bywiog lle mae'r Gymraeg yn ffynnu -

·       O ganlyniad i’r pandemig a’r cyfnodau clo yn ei sgil, gwelwyd gostyngiad yn nifer y plant sy’n parhau â’u haddysg drwy gyfrwng y Gymraeg. Roedd cynlluniau ar y gweill i ddenu mwy o blant i feithrinfeydd cyfrwng Cymraeg.

·       Roedd gwaith ar y strategaeth ddiwylliannol wedi’i oedi ers tro, ond roedd llawer o brosiectau ar y gweill ar gyfer cefnogi’r Gymraeg a diwylliant Cymru trwy leoliadau treftadaeth, twristiaeth, llyfrgelloedd a pharciau cenedlaethol a’r prosiectau ffyniant bro ac ati. 

 

Cyngor sy'n cael ei gynnal yn dda, ac sy’n uchel ei berfformiad -

Roedd bod yn agored a thryloyw yn rhan o werthoedd craidd y Cyngor.  Sefydlwyd y Bwrdd Cyngor sy’n cael ei gynnal yn dda ac sy’n uchel ei berfformiad er mwyn cynnwys mwy ar y diwylliant sefydliadol. Roedd gweithdy wedi’i drefnu ar gyfer yr holl aelodau ym mis Ionawr 2024, er mwyn ystyried sut roeddent yn dymuno cymryd rhan.

 

Gan ymateb i gwestiynau’r Pwyllgor, dywedodd y Swyddogion:

 

·       Roeddent ar ei hôl hi o ran perfformiad (3 mis) ac felly o bosibl y byddai materion ynghylch gallu gweithwyr yn cael eu cofnodi ym mis Rhagfyr – o ystyried y cyfyngiad a gafodd ei weithredu ym mis Medi ar swyddi gwag.  Byddai effaith newidiadau yn y dyfodol yn cael eu hadrodd yn yr un modd.

·       Efallai y bydd angen ailystyried trothwyon/ mesuriadau, gan ddibynnu ar effaith y newidiadau arfaethedig.

·       Byddai angen cynnal trafodaethau â’r Cabinet ar y posibilrwydd o gael llai o Themâu Corfforaethol, yn sgil y toriadau i’r gyllideb.

·       Dim ond y swyddogaethau yr oedd y Cyngor yn talu amdanynt oedd ar gael trwy system rheoli perfformiad Verto - a ddefnyddir yn gyffredinol ar gyfer adrodd yn hytrach na rheoli perfformiad.

·       Byddai’r Bwrdd Cyngor sy’n cael ei gynnal yn dda ac sy’n uchel ei berfformiad yn edrych ar ddiwylliant y Cyngor ac yn ystyried sut y caiff data Gwybodaeth Perfformiad ei ddefnyddio.

·       Roedd yn ddyletswydd statudol i adrodd ar y saith maes llywodraethu allweddol, a nodwyd yn yr adroddiad. Fe wnaethant gyfeirio at faterion megis y prosesau cynllunio corfforaethol, rheoli perfformiad, rheolaeth ariannol, prosesau caffael ac ati, trefniadau llywodraethu’r Cyngor yn hytrach na’r swyddogaethau a’r gwasanaethau a ddarperir. 

·       Roedd disgwyl i Fynegai Amddifadedd Lluosog Cymru (MALlC) gael ei ddiweddaru ddiwedd 2025 neu ddechrau 2026.

·       Wrth ddatblygu’r thema ar gyfer Sir Ddinbych teg, diolch a mwy cyfartal, cyrchwyd gwybodaeth o nifer o ddata cenedlaethol oedd ar gael ynghylch tlodi, gan gynnwys Data Cymru.

·       Gellid caffael ffynonellau i’w cynnwys yn y Fframwaith Perfformiad o gyfeiriadau gwahanol, megis:

o   Cyhoeddiadau cenedlaethol

o   Llywodraeth Cymru

o   Cynlluniau gwasanaeth

o   Byrddau Strategol

·       Efallai bod modd i’r Cyngor wella cynhyrchiant trwy ddulliau megis Deallusrwydd Artiffisial (AI) / ChatGBT. Byddai angen i’r defnydd ohono roi sylw i egwyddorion moesegol a’r ddeddfwriaeth diogelu data (GDPR).

 

Mynegodd y Pwyllgor bryder ynghylch canran y rhai sy’n gadael yr ysgol ym mlwyddyn 11, nad ydynt mewn Addysg, Gwaith na Hyfforddiant. Dywedodd y Cydlynydd Craffu fod adroddiad i’w gyflwyno i’r Pwyllgor Craffu Perfformiad yn y flwyddyn newydd ar Sicrhau Ymgysylltiad mewn Addysg.

 

Yn dilyn y drafodaeth

 

Bu i’r Pwyllgor

 

Benderfynu: yn amodol ar yr uchod, a bod ystyriaeth yn cael ei rhoi i’r materion a godwyd yn ystod y drafodaeth o ran gallu’r Cyngor i gyflawni’r gyfres lawn o flaenoriaethau corfforaethol yn ystod cyfnod hir o gyfyngiadau ariannol, i dderbyn a chydnabod y cynnydd a wnaed hyd yma wrth gyflawni Cynllun Corfforaethol y Cyngor yn ystod Chwarter 2 2023/24.