Eitem ar yr agenda
AIL BLEIDLAIS ARDAL GWELLA BUSNES (AGB) Y RHYL
- Meeting of Cabinet, Dydd Mawrth, 19 Medi 2023 10.00 am (Item 5.)
- View the declarations of interest for item 5.
Ystyried
adroddiad gan y Cynghorydd Jason McLellan, Arweinydd ac Aelod Arweiniol Twf
Economaidd a Threchu Amddifadedd (copi yn amgaeedig) ar gynigion ar gyfer ail
dymor Ardal Gwella Busnes y Rhyl.
Penderfyniad:
PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn –
(a) nodi cynnwys Cynllun Busnes yr AGB
(Atodiad 1 yr adroddiad) ac yn cefnogi’r argymhelliad nad oes unrhyw sail i roi
feto ar y cynigion o dan Ddeddfwriaeth AGB Cymru (2005) (gweler paragraffau 4.8
a 4.9 yr adroddiad);
(b) awdurdodi swyddogion i gyflawni unrhyw
gytundebau cyfreithiol angenrheidiol ar gyfer gweithredu Ardoll yr AGB,
trefniadau gwasanaeth a’r bleidlais ac unrhyw faterion angenrheidiol eraill ar
gyfer yr AGB arfaethedig;
(c) cadarnhau y bydd CSDd yn defnyddio un o’i
bleidleisiau ym mhleidlais AGB o blaid yr AGB, a
(d) chadarnhau ei fod wedi darllen, deall ac
ystyried yr Asesiad o Effaith ar Les (Atodiad II yr adroddiad) fel rhan o’i
ystyriaethau.
Cofnodion:
Cyflwynodd y
Cyfarwyddwr Corfforaethol: yr Economi a’r Amgylchedd yr adroddiad a oedd yn
egluro cefndir sefydlu AGB y Rhyl ym mis Tachwedd 2018 ynghyd â’r broses o
ddatblygu’r AGB a’r agweddau cyfreithiol yn hynny o beth. Roedd y tymor 5 mlynedd cyntaf yn dod i ben
ac roedd angen pleidlais newydd pe bai’r AGB am barhau. Roedd Cyfarwyddwr Corfforaethol: yr Economi
a’r Amgylchedd yn Gyfarwyddwr AGB y Rhyl gan gynrychioli’r Cyngor. Gofynnwyd i’r Cabinet ystyried y canlynol –
·
a oedd yn cytuno ag
argymhelliad y swyddog, sef nad oedd sail i roi feto ar gynnig yr AGB. Gallai'r Cyngor roi feto ar gynnig yr AGB pe
bai’n gwrthdaro ag unrhyw bolisi corfforaethol CSDd neu yn gosod baich ariannol
sylweddol anghymesur ar unrhyw unigolyn neu ddosbarth o unigolion. Ar ôl adolygu’r Cynllun Busnes newydd
(ynghlwm i’r adroddiad), roedd swyddogion o’r farn nad oedd yr un o’r
darpariaethau’n berthnasol, a
·
sut ddylai’r Cyngor (CSDd)
ddefnyddio ei bleidleisiau yn y bleidlais.
Roedd y Cyngor yn berchen ar nifer o eiddo yn ardal AGB y Rhyl ac roedd
yn gymwys i ddefnyddio 20 o bleidleisiau.
Barn y Cyfarwyddwr Corfforaethol oedd y gallai AGB fod yn rym da a chadarnhaol
a byddai ail dymor o fudd i waith adfywio parhaus y dref. Roedd y Cynllun Busnes yn cefnogi thema Sir
Ddinbych Ffyniannus yn y Cynllun Corfforaethol ac roedd barn Llywodraeth Cymru
yn cefnogi’r AGB. Felly, roedd yn
gobeithio bod AGB y Rhyl yn parhau y tu hwnt i’r bleidlais am ail dymor ac y
byddai’r gymuned fusnes yn cefnogi parhad yr AGB.
Diolchodd yr
Arweinydd i’r Cyfarwyddwr Corfforaethol am y gefnogaeth roedd wedi’i darparu
trwy gydol y broses. Diolchodd hefyd i
Nadeem Ahmed, Cadeirydd AGB y Rhyl ac Abigail Pilling, Rheolwr AGB y Rhyl, yr
oedd wedi cwrdd â nhw’n ddiweddar gyda’r Cynghorydd Barry Mellor, ac am eu
presenoldeb yn y Pwyllgor Craffu Partneriaethau, ac roedd yn gwerthfawrogi
gwaith y Pwyllgor a’i Gadeirydd wrth graffu ar y cynigion.
Dywedodd yr
Arweinydd fod AGB yn rhoi pŵer i fusnesau benderfynu ar welliannau yr
oeddent am eu gwneud mewn ardal ddaearyddol a chodi arian i’w darparu. Roedd yn ffurf leol iawn o ddemocratiaeth. Er bod CSDd yn fudd-ddeiliad allweddol yn AGB
y Rhyl, roedd yn annibynnol i’r Cyngor.
Fodd bynnag, roedd yr AGB wedi’i chael yn anodd cael eu hystyried yn
annibynnol o ystyried sylwadau mai dim ond oherwydd bod gan CSDd gyfran
anghyfiawn o’r pleidleisiau yr oedd wedi llwyddo. Roedd o’r farn fod gan yr AGB gefnogaeth
busnesau, ond roedd yn anodd dadlau yn erbyn y naratif negyddol oherwydd y
nifer isel a bleidleisiodd. Cafodd 99 o’r 463 o bleidleisiau cymwys eu bwrw;
enillodd y bleidlais gadarnhaol o 66 pleidlais, ond roedd 36 o’r pleidleisiau
hynny wedi’u bwrw gan CSDd. Gellid priodoli amryw resymau i’r nifer isel a
bleidleisiodd, ond disgwyliwyd nifer uwch mewn ail bleidlais, a byddai mwy o
fusnesau’n gefnogol o ystyried yr hyn a oedd wedi’i ddarparu dros y tymor 5
mlynedd.
Cytunodd yr
Arweinydd gyda swyddogion nad oedd sail i roi feto ar gynigion yr AGB a
gofynnodd i’r Cabinet roi ystyriaeth ofalus i sut i ddefnyddio pleidleisiau
CSDd mewn ail bleidlais. Cyfeiriodd at
ymgynghoriadau gyda chraffu ac eraill, gan gynnwys argymhelliad Grŵp Ardal
yr Aelodau y Rhyl, sef nad yw CSDd yn arfer ei hawl i bleidleisio yn rownd
nesaf yr AGB. Barn yr Arweinydd oedd fod
AGB y Rhyl yn chwarae rôl sylweddol yn adfywiad y dref, ar ôl darparu mentrau
cadarnhaol yn y tymor cyntaf, ac y dylai’r Cabinet fod yn glir ei fod yn cefnogi’r
AGB a’i fod am barhau i weithio mewn partneriaeth er gwelliant y Rhyl. Fodd bynnag, o ystyried y canfyddiadau
negyddol o ran dylanwad CSDd yn y bleidlais gyntaf, roedd yn teimlo y dylid
sicrhau digon o bleidleisiau gan fusnesau lleol i ennill y bleidlais am ail
dymor. Felly, cynigiodd fod CSDd yn
defnyddio un o’i bleidleisiau yn unig yn yr ail bleidlais.
Ystyriodd y Cabinet
yr adroddiad, gan gynnwys yr ymgynghoriadau a gynhaliwyd, ynghyd â barn yr
Arweinydd am gynnig yr AGB a threfniadau pleidleisio. Cydnabu’r Cabinet fanteision AGB y Rhyl a’i
barhad gan gytuno â barn yr Arweinydd yn hynny o beth. Roedd y Cabinet hefyd yn cytuno â’r cynnig i
CSDd fwrw un bleidlais i gefnogi’r AGB, a fyddai’n dangos ymrwymiad i degwch,
gyda chanlyniad y bleidlais yn cael ei benderfynu gan y gymuned fusnes
leol. Amlygwyd bod angen sicrhau
ymgysylltiad priodol â busnesau er mwyn codi ymwybyddiaeth a chynyddu nifer y
bobl sy’n pleidleisio. Dywedodd
Cyfarwyddwr Corfforaethol: yr Economi a’r Amgylchedd fod AGB y Rhyl eisoes wedi
gwneud llawer o waith ymgysylltu a chadarnhaodd y gallai’r Cyngor wneud rhagor
o waith yn hynny o beth er mwyn pwysleisio’r pwysigrwydd fod busnesau’n
pleidleisio yn yr ail bleidlais.
Ar y pwynt hwn,
agorodd yr Arweinydd y drafodaeth i’r Aelodau nad oeddent ar y Cabinet a
mynegwyd sawl barn wahanol am y ffordd orau ymlaen, gan gynnwys CSDd yn ymatal
yn llwyr rhag pleidleisio yn yr ail bleidlais a pheryglon posibl peidio â
defnyddio ei ddyraniad pleidleisio llawn.
Cafwyd rhywfaint o drafodaeth am y trefniadau blaenorol hefyd a sut yr
oeddent wedi’u rheoli, gan gynnwys y broses gwneud penderfyniadau, nifer isel
yn pleidleisio yn y bleidlais ddechreuol, ynghyd â materion o ran ymgysylltu â
budd-ddeiliaid allweddol ar y cyd a phwysigrwydd cydweithio er budd y
Rhyl. Ailadroddwyd bod angen proses deg
a chynhwysol, a sicrhau nad yw busnesau bach yn cael eu heffeithio mewn modd
anghymesur yn yr hinsawdd economaidd anodd.
Ymatebodd yr
Arweinydd i’r materion a godwyd a gwnaeth y pwyntiau allweddol canlynol –
·
roedd hyder y byddai
busnesau lleol yn cefnogi ail dymor AGB y Rhyl, a fyddai’n cryfhau AGB y Rhyl
wrth symud ymlaen
·
nid oedd safbwynt y Cabinet
yn mynd yn groes i argymhelliad swyddogion ac ni oedd gofyniad cyfreithlon i’r
Cyngor arfer pob un o’i bleidleisiau
·
roedd yn briodol y dylai’r
Cabinet fynegi barn am yr ail bleidlais ond peidio â defnyddio pob un o’i
bleidleisiau cymwys, gyda bwriad o ddylanwadu ar ganlyniad y bleidlais
·
y bwriad oedd defnyddio’r
un bleidlais a oedd agosaf at werth trethiannol cyfartalog holl bleidleisiau
cymwys CSDd
·
nid oedd peidio ag arfer
pob un o’i bleidleisiau cymwys yn adlewyrchu ymrwymiad y Cyngor a’i gefnogaeth
ar gyfer ail dymor i AGB y Rhyl, a oedd yn glir
·
roedd yn briodol bod barn
Grŵp Ardal Aelodau y Rhyl yn cael ei hystyried gan mai nhw oedd y
cynrychiolwyr etholedig ar gyfer ardal yr AGB
·
roedd rhywfaint o ymddieithrio
yn y broses ond byddai ymdrech ar y cyd gan CSDd i bawb gydweithio er budd y
Rhyl
·
byddai’r Cabinet a CSDd yn
gweithio’n gadarnhaol ar y cyd â busnesau lleol a budd-ddeiliaid allweddol er
budd yr ardal.
Yn ystod y
drafodaeth, codwyd mater sy’n ymwneud ag ymddygiad ar sail y cyfarfod â
Chynrychiolwyr AGB y Rhyl a chyhoeddiad honedig am benderfyniad y Cabinet cyn
cyfarfod heddiw. Gwadodd yr Arweinydd
a’r Cynghorydd Barry Mellor fod unrhyw benderfyniad wedi’i wneud na’i rannu ac
eglurwyd amgylchiadau’r cyfarfod yn dilyn gwahoddiad gan AGB y Rhyl i drafod y
cynigion am ail bleidlais. Cadarnhaodd y
Swyddog Monitro nad oedd unrhyw achos o dorri’r Cod Ymddygiad. Gofynnodd y Cynghorydd Mellor fod ei bryderon
difrifol am y mater a’r torri ymddiriedaeth yn cael eu cofnodi. Cyfeiriodd y Cynghorydd Win Mullen-James at
honiad ar wahân a wnaed yn ystod y cyfarfod a oedd yn ymwneud â sylwadau a
wnaed yng Nghyngor Tref y Rhyl a oedd yn gweithio yn erbyn yr AGB yn 2018 a gofynnodd
eu bod yn cael eu hymchwilio’n llawn.
Ailddatganodd y
Cabinet eu bod yn cefnogi AGB y Rhyl a’r bwriad i fwrw un bleidlais, ar sail
gwerth trethiannol cyfartalog, o blaid dangos eu cefnogaeth i’w pharhad, wrth
ganiatáu i fusnesau lleol benderfynu ar ganlyniad cyffredinol yr ail bleidlais.
PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn –
(a) nodi cynnwys Cynllun Busnes yr AGB
(Atodiad 1 yr adroddiad) ac yn cefnogi’r argymhelliad nad oes unrhyw sail i roi
feto ar y cynigion o dan Ddeddfwriaeth AGB Cymru (2005) (gweler paragraffau 4.8
a 4.9 yr adroddiad);
(b) awdurdodi swyddogion i gyflawni unrhyw
gytundebau cyfreithiol angenrheidiol ar gyfer gweithredu Ardoll yr AGB,
trefniadau gwasanaeth a’r bleidlais ac unrhyw faterion angenrheidiol eraill ar
gyfer yr AGB arfaethedig;
(c) cadarnhau y bydd CSDd yn arfer un o’i
bleidleisiau ym mhleidlais yr AGB i gefnogi’r AGB, a
(d) chadarnhau ei fod wedi darllen, deall ac
ystyried yr Asesiad o Effaith ar Les (Atodiad II yr adroddiad) fel rhan o’i
ystyriaethau.
Dogfennau ategol:
- RHYL BIDv2, Eitem 5. PDF 303 KB
- RHYL BID - Appendix I Rhyl BID Business Plan 2024-2029, Eitem 5. PDF 3 MB
- RHYL BID - Appendix II Well-being Impact Assessment, Eitem 5. PDF 103 KB
- RHYL BID - Appendix III_WG position on Rhyl BID, Eitem 5. PDF 184 KB