Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan Reolwr y Tîm Gwella Corfforaethol (copi’n amgaeëdig) yn gofyn am gymeradwyo fersiwn drafft terfynol y Cynllun Corfforaethol 2012/17.

 

Dosbarthwyd copi o adroddiad gan y Rheolwr Tîm Gwella Corfforaethol, a oedd yn gofyn am gymeradwyo fersiwn ddrafft Cynllun Corfforaethol 2012-17 y Cyngor, â phapurau’r cyfarfod.  Hysbyswyd yr Aelodau ei bod yn ofynnol cael penderfyniad i gymeradwyo fersiwn ddrafft derfynol Cynllun Corfforaethol 2012-17, ynghlwm fel Atodiad I yr adroddiad.  

 

Cyflwynodd yr Arweinydd, y Cynghorydd H.H. Evans, yr adroddiad ac esboniodd, er nad oedd y gwaith o wella Sir Ddinbych wedi’i gwblhau eto, roedd y sylfeini yn eu lle yn awr a gellid gwireddu’r dyheadau. Amlinellwyd llwyddiannau o Gynllun Corfforaethol 2008/12 a chyfeiriwyd at yr Awdurdod yn cyrraedd y nod o fod yn Gyngor sy’n perfformio ar lefel uchel, ac roedd cyfleoedd i wella wedi eu hadnabod hefyd. Cyfeiriodd yr Arweinydd at y ddwy her ymarferol yn y Cynllun, sef yr angen i fonitro a mesur effeithlonrwydd y blaenoriaethau, a sicrhau bod y Cynllun Corfforaethol yn ymateb i anghenion trigolion. Pwysleiswyd gwerthoedd allweddol Sir Ddinbych - Undod, Parch, Uniondeb a Balchder - wrth yr Aelodau.

 

Esboniodd y Prif Weithredwr bod y Cynllun Corfforaethol yn ddogfen strategol lefel uchel a ddatblygwyd i lywio cyfeiriad y Cyngor am y pum mlynedd nesaf, gyda’r buddsoddiad o £134m i gyflawni’r blaenoriaethau allweddol, yn cynnwys buddsoddiad sylweddol o £97 miliwn mewn addysg. Paratowyd y Cynllun Corfforaethol yn unol â’r polisi a’r cyd-destun ariannol i Awdurdodau Lleol Cymru, ac roedd yn diffinio prif flaenoriaethau strategol y Cyngor ac yn nodi ei uchelgais i’r dyfodol yn glir. Roedd y Cyngor wedi’i weddnewid yn ystod y pum mlynedd ddiwethaf, a bellach yn cael ei ystyried yn rhagweithiol yn hytrach nag adweithiol, ac eglurodd y Prif Weithredwr ei fod yn hyderus y byddai’r Uwch Dîm Rheoli yn cynnal y safonau uchel sy’n cael eu cyflawni yn awr, gydag arweinyddiaeth wleidyddol ac arweinyddiaeth swyddogion yn elfen hanfodol bwysig ar gyfer sicrhau llwyddiant. 

 

Hysbyswyd yr Aelodau y byddai’r Cynllun Corfforaethol drafft yn edrych ar y meysydd allweddol a ganlyn:-

 

·           Gwella perfformiad ym maes addysg a gwella ansawdd adeiladau ysgolion

·           Datblygu’r economi leol

·           Gwella ffyrdd

·           Diogelu pobl fregus a’u galluogi i fyw mor annibynnol ag y bo modd

·           Strydoedd glân a thaclus

·           Sicrhau mynediad i dai ansawdd da

·           Moderneiddio’r cyngor er mwyn sicrhau effeithlonrwydd a gwella’r gwasanaethau i gwsmeriaid. 

 

Byddai’r prif gynigion buddsoddi yn ystod y cyfnod pum mlynedd yn cynnwys:-

 

·           £97 miliwn i wella adeiladau ysgolion, cynnal adolygiadau ardal, ailwampio a gwelliannau eraill i ysgolion

·           buddsoddi £10.4 miliwn yn y ffyrdd

·           buddsoddi £21 miliwn mewn tri cynllun gofal ychwanegol yn y sir

·           buddsoddi £2 filiwn i roi hwb i’r economi

·           buddsoddi £4 miliwn mewn technoleg gwybodaeth a chyfathrebu (TGCh) a swyddfeydd.

 

Rhagwelir y bydd grantiau gan Lywodraeth Cymru yn cynorthwyo â chyllido gwaith cynlluniedig i wella ysgolion a ffyrdd, gyda phartneriaid eraill yn debygol o gyfrannu at y prosiectau tai gofal ychwanegol cynlluniedig. Byddai cyfanswm o £78 miliwn yn dod o ystod o ffynonellau, yn cynnwys cyllid wedi’i sicrhau trwy fenthyca darbodus. 

 

Esboniodd y Prif Weithredwr bod y Cynllun Corfforaethol yn canolbwyntio’n glir ar wella gwasanaethau i gwsmeriaid, gyda’r Cyngor wedi ymrwymo i fod yn fwy ymatebol i anghenion cwsmeriaid. Byddai cyflawni’r Cynllun Corfforaethol yn gweddnewid bywydau pobl yn Sir Ddinbych ac yn creu gwaddol i’r dyfodol. Cadarnhaodd y bwriedir ymdrin â phob un o’r blaenoriaethau mewn ffordd wahanol, ag amserlenni gwahanol a gwahanol ofynion o ran buddsoddiad ariannol. Byddai gan y blaenoriaethau sy’n canolbwyntio ar yr economi ac addysg amserlen sy’n mynd y tu hwnt i bum mlynedd y Cynllun. Disgwylir cynnydd go iawn yn y meysydd blaenoriaeth hyn, gyda’r budd llawn i’w gweld y tu hwnt i 2017.    

 

Byddai’r angen i fod yn fwy cost effeithiol yn hanfodol trwy gyflwyno dulliau gweithio hyblyg. Byddai cyflawni’r agenda moderneiddio yn allweddol o ran diogelu gwasanaethau rheng flaen a diogelu swyddi, a bydd y flaenoriaeth hon yn bwysig fel sylfaen i flaenoriaethau eraill y Cyngor hefyd. 

 

Gofynnodd y Cynghorydd B.A. Smith i’r Aelodau roi sylw i’r broses fonitro, a gynhwyswyd yn yr adroddiad, sy’n ddogfen weithiol. 

 

Amlinellwyd effaith potensial maint y cyllido yn y Cynllun Corfforaethol, a oedd yn cynrychioli newid enfawr i’r Awdurdod, gan y Cynghorydd J. Thompson-Hill. Rhoddodd sicrwydd i’r Aelodau, er bod y Cynllun yn uchelgeisiol y gellid ei gyflawni, ac y byddai’n cynorthwyo i hybu’r economi. Hefyd cadarnhaodd y gellid addasu’r Cynllun yn y dyfodol, petai angen, er mwyn ymateb i unrhyw ffactorau allanol. 

 

Nid oedd y Cynllun Corfforaethol yn cynnwys manylion am bopeth y byddai’r Cyngor yn ei wneud yn ystod y cyfnod i gefnogi’r blaenoriaethau corfforaethol. Y bwriad yw i’r Cynllun Corfforaethol fod yn ddogfen hygyrch ac ni chynhwyswyd manylion am yr holl ddangosyddion a mesuriadau perfformiad a ddefnyddiwyd i werthuso llwyddiant y Cyngor. Byddai dogfen ar wahân yn diffinio’r dulliau monitro’r Cynllun yn cael ei chyhoeddi, a byddai Dogfen Cyflawni’r Cynllun Corfforaethol yn cael ei chynhyrchu’n flynyddol i ddarparu manylion am yr hyn y disgwylir i’r Cyngor ei gyflawni yn y flwyddyn ariannol benodol honno i gefnogi’r blaenoriaethau. 

 

Mewn ymateb i gwestiynau oddi wrth yr Aelodau, esboniodd y Pennaeth Busnes, Cynllunio a Pherfformiad y darparwyd crynodeb o’r ymgynghoriadau a gynhaliwyd a chyhoeddwyd set ddrafft o flaenoriaethau corfforaethol ar gyfer ymgynghori â’r cyhoedd. Roedd yr holl sylwadau a dderbyniwyd yn Atodiad 2. Estynnwyd y cyfnod ymgynghori â Chynghorau Tref a Chymuned a dosbarthwyd rhestr lawn o’r adborth, ynghyd ag un ymateb arall i’r ymgynghoriad, i’r Aelodau. Roedd y Tîm Gwella Corfforaethol yn ystyried blaenoriaethau eraill a nodwyd gan Aelodau unigol yn ystod y sesiwn ar y Cynllun Corfforaethol, a byddai dogfen yn dangos sut mae’r gwasanaethau’n ymateb i’r blaenoriaethau hynny ar hyn o bryd yn cael ei dosbarthu i’r Aelodau.  Roedd Atodiad 3 yn cynnwys casgliadau’r Asesiad o’r Effaith ar Gydraddoldeb a gynhaliwyd ar y Cynllun Corfforaethol 2012-17 drafft, a wnaed gan y Tîm Gwella Corfforaethol mewn ymgynghoriad â gwasanaethau perthnasol.   

 

Rhoddwyd yr atebion isod i gwestiynau a materion a godwyd gan yr Aelodau yng nghyswllt y Cynllun Corfforaethol:-

 

·        Tudalen 87 – Mewn ymateb i bryderon a fynegwyd gan y Cynghorydd M.Ll. Davies, cytunodd y Rheolwr Gwella Corfforaethol i adolygu’r geiriad ynghylch y costau.

·        Tudalen 94, Pobl fregus yn byw’n annibynnol – hysbyswyd yr Aelodau bod ansicrwydd ynghylch nifer y cynlluniau Tai Gofal Ychwanegol i’w darparu yn y sir a dyma’r rheswm am y geiriad presennol.  

·        Tudalen 105, Mynwentydd – mynegodd y Cynghorwyr J. Butterfield ac A. Roberts bryder am ddiffyg plotiau beddau ym Mynwentydd y Rhyl a Rhuddlan, ac agweddau diogelwch cerrig beddau o ran bodloni gofynion Iechyd a Diogelwch. Esboniodd y Pennaeth Busnes, Cynllunio a Pherfformiad y cynhaliwyd proses ymgynghori ar y mater hwn a byddai sylwadau’r Aelodau yn cael eu nodi a’u cyfeirio at y Pennaeth Gwasanaethau Amgylcheddol.

·        Mewn ymateb i gwestiynau oddi wrth y Cynghorwyr W.L. Cowie a R.L. Feeley ynghylch yr angen am weithredu gorfodol yng nghyswllt baw cŵn, troseddau parcio’n anghyfreithlon a chynnwys ysgolion yn yr ymgyrch Glân a Thaclus, esboniodd y Pennaeth Busnes, Cynllunio a Pherfformiad mai’r ffordd orau o ymdrin â’r materion hyn fyddai’n gorfforaethol trwy orfodaeth, addysgu’r cyhoedd a newid agweddau a diwylliant. 

·        Tudalen 115, Datblygu’r Economi Leol – Mewn ymateb i bryderon a godwyd gan y Cynghorydd C.L. Hughes am yr angen i bwysleisio’r gair “lleol” a sicrhau gwasanaethau busnesau lleol, esboniodd y Pennaeth Cyllid ac Asedau bod caffael yn cael ei lywodraethu gan ddeddfwriaeth. Serch hynny, roedd gwaith yn cael ei wneud ar hyn o bryd ar y strategaeth gaffael.     

·        Tudalen 82 – Gofynnodd y Cynghorydd S.A. Davies am fanylion y costau ynghlwm â darparu cyfieithiadau. Esboniodd y Rheolwr Gwella Corfforaethol y cafwyd dau gais yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf am gyfieithiaid i ieithoedd ac eithrio’r Gymraeg neu’r Saesneg, ac mai dim ond gwybodaeth yn ymwneud â’r cwestiynau penodol a gyfieithwyd.  

·        Ymatebodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol: Moderneiddio a Lles i gwestiwn gan y Cynghorydd S.A. Davies a chadarnhaodd bod cynlluniau Tai Gofal Ychwanegol a ddarparwyd gan Sir Ddinbych yn llawn. Cadarnhaodd nad oedd hi’n rhagweld unrhyw broblemau yn denu pobl i fyw yn y datblygiadau newydd arfaethedig a nodir yn y Cynllun Corfforaethol. 

·        Mewn ymateb i faterion a nodwyd gan y Cynghorydd H. Hilditch-Roberts ynghylch eglurder o ran gwireddu’r cynigion, esboniodd y Prif Weithredwr bod Cyngor Sir Ddinbych wedi darparu amlinelliad clir o’i fwriadau. Fodd bynnag, dan amgylchiadau penodol byddai unrhyw newidiadau a gyflwynwyd gan y Llywodraeth, megis newidiadau i gyllid grant, yn medru dylanwadu ar gyflawni’r cynigion a gynhwysir yn y Cynllun Corfforaethol. Hefyd esboniodd, oherwydd gofynion cyhoeddi roedd agendâu cyfarfodydd yn cael eu cyhoeddi cyn ystyried materion mewn cyfarfodydd, a chyfeiriodd yn benodol at y Blaen Raglen Waith, ac roedd hyn yn rhoi cyfle i’r wasg a’r cyfryngau gyhoeddi straeon cyn i’r Aelodau drafod y mater. 

·        Esboniodd y Pennaeth Busnes, Cynllunio a Pherfformiad, mewn ymateb i bryderon a fynegwyd gan y  Cynghorydd E.W. Williams, bod nifer y blaenoriaethau a nodwyd yn cael eu monitro gan Swyddfa Archwilio Cymru. Hefyd cadarnhaodd bod mwy o strwythur a ffocws i’r blaenoriaethau yn awr. 

·        Pwysleisiodd y Cynghorydd T.R. Hughes bwysigrwydd sicrhau bod adroddiadau diweddariad a chynnydd ar y Cynllun Corfforaethol yn cael eu cyflwyno i’r Cyngor Llawn i’w monitro. Cadarnhaodd y Cynghorydd J. Thompson-Hill y byddai adroddiadau am y Cynllun Cyfalaf yn cael eu cyflwyno i’r Cyngor yn chwarterol.  Eglurodd y Pennaeth Busnes, Cynllunio a Pherfformiad y byddai Adroddiad Perfformiad Chwarterol yn cael ei gyflwyno i’r Cabinet a Chraffu, ynghyd â chyhoeddi’r ddogfen flynyddol Cyflawni’r Cynllun Corfforaethol yn amlinellu’r gefnogaeth i’w darparu i’r Cynllun Corfforaethol yn ystod y flwyddyn ddilynol.

·        Cadarnhaodd y Pennaeth Busnes, Cynllunio a Pherfformiad bod mater cysylltiadau cyhoeddus a chyfleu a chyfathrebu’r negeseuon yn y Cynllun Cyfalaf, a gwaith y Cyngor yn gyffredinol, yn hanfodol bwysig. 

 

Yn ystod y drafodaeth a ddilynodd mynegodd yr Aelodau eu cefnogaeth unfrydol i’r argymhelliad yn yr adroddiad, a:-

 

PHENDERFYNWYD – yn amodol ar y newidiadau y cytunwyd arnynt, bod y Cyngor yn cymeradwyo drafft terfynol Cynllun Corfforaethol 2012-17 i alluogi cyfieithu a chyhoeddi’r ddogfen.