Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Cynghorydd R.L. Feeley, Aelod Arweiniol Gofal Cymdeithasol a Gwasanaethau Plant (copi’n amgaeëdig) yn manylu’r datblygiadau diweddaraf yn y trefniadau arfaethedig ar gyfer Rhaglen Cefnogi Pobl a gofyn i’r Cabinet gytuno ar gynrychiolaeth Aelod Arweiniol ar y Cyd-bwyllgor Rhanbarthol.

Cyflwynodd y Cynghorydd Feeley yr adroddiad a oedd yn amlinellu datblygiadau diweddar yn y trefniadau arfaethedig i’r Rhaglen Cefnogi Pobl (SPP) ac yn ceisio cymeradwyaeth y Cabinet i gynrychiolaeth yr Aelod Arweiniol ar y Pwyllgor Cydweithredol Rhanbarthol. 

Darparwyd crynodeb o’r newidiadau allweddol i weinyddiad yr SPP a oedd yn digwydd ledled Cymru.  Roedd y newidiadau hyn yn cynnwys symud tuag at fformiwla ddosbarthu arian newydd a throsglwyddo cyfrifoldebau contractio rhai gwasanaethau o Lywodraeth Cymru i awdurdodau lleol. Roedd trefniadau llywodraethu newydd, gan gynnwys Pwyllgorau Cydweithredol Rhanbarthol (RCC) gyda chyfrifoldebau allweddol am yr SPP, yn cael eu sefydlu ledled Cymru ar hyn o bryd. 

Esboniwyd bod yr SPP yn rhaglen arwyddocaol a oedd yn darparu  gwasanaethau cymorth “cysylltiedig â thai” i ystod eang o grwpiau sy’n agored i niwed. Nod y rhaglen oedd eu galluogi i fanteisio ar sicrwydd tŷ wrth ddatblygu agweddau eraill o’u bywydau gan hyrwyddo annibyniaeth.  Roedd y Rhaglen wedi’i gwerthuso ar lefel cenedlaethol gan ddangos ei bod yn arwain at fuddion ariannol ac anariannol cadarnhaol iawn. Yn 2011/12, derbyniodd Sir Ddinbych £6.9m o arian trwy’r SPP a oedd yn ddigon i ariannu oddeutu 2404 uned cefnogaeth, sef y mwyaf posibl, gan gynnwys gwasanaethau warden i henoed, ar unrhyw adeg, ar draws ystod o anghenion ac ymyriadau.

Roedd argymhellion allweddol adolygiad annibynnol y SPP, a gomisiynwyd gan Lywodraeth Cymru (LlC), wedi’u cynnwys yn yr adroddiad, ynghyd â chrynodeb o’r goblygiadau mwyaf nodedig i Sir Ddinbych, a oedd yn cynnwys materion ariannu. Pwysleisiodd yr Arweinydd a’r Cynghorydd Feeley y byddai gan y Pwyllgor Craffu rhan bwysig i’w chwarae o ran monitro ac arolygu’r rhaglen wrth iddi ddatblygu, a chytunwyd y dylid cynnwys hyn yn Rhaglen Waith y Pwyllgor Craffu perthnasol.  Cyfeiriodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol: Moderneiddio a Lles at bryderon Sir Ddinbych ynghylch datblygiad y rhaglen, yn enwedig y cydbwysedd pŵer ar lefel rhanbarthol ac Awdurdod unigol mewn perthynas â’r broses gwneud penderfyniadau. Mewn ymateb i gwestiwn gan yr Arweinydd, mynegodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol bryder ynghylch cyfansoddiad y Pwyllgorau Cydweithredol Rhanbarthol a’r posibilrwydd o wrthdaro rhwng y darparwyr gwasanaeth a’r cyrff sy’n comisiynu gwasanaethau. 

Hysbyswyd aelodau bod y newidiadau arfaethedig wedi bod yn ddadleuol mewn rhai ffyrdd. Fodd bynnag, yn dilyn ymgynghoriad a thrafodaethau, roedd LlC wedi newid rhywfaint ar y canllawiau, yn enwedig ynghylch rôl y Pwyllgorau Cydweithredol Rhanbarthol. Roedd Cymdeithas Awdurdodau Lleol Cymru wedi dangos eu bod yn cefnogi’r trefniadau newydd ac roedd LlC wedi cytuno i arolygu’r trefniadau a amlinellwyd yn y canllawiau o fewn y flwyddyn bontio.  Roedd pob rhanbarth wedi cael cais i arddangos eu “parodrwydd” i sefydlu Pwyllgorau Cydweithredol Rhanbarthol erbyn 1 Awst 2012 ac roedd Gogledd Cymru wedi bodloni’r meini prawf a osodwyd gan LlC. Roedd Sir Ddinbych wedi derbyn amodau a thelerau’r grant newydd a’r canllawiau newydd. Fodd bynnag, roedd rhai pryderon yn dal i fod, ac roeddynt wedi’u cofnodi’n ffurfiol gyda LlC.

Roedd manylion yn ymwneud â’r strwythur gweithredol newydd wedi’u cynnwys yn Atodiad 1.  Roedd hyn yn cynnwys y rôl arfaethedig i’r Pwyllgor Cydweithredol Rhanbarthol a’r Awdurdod Lleol a oedd yn Cydlynu, ac roedd hefyd yn amlinellu sut y rhagwelwyd y byddai rôl yr Awdurdod Lleol unigol yn ffitio gyda’r strwythur rhanbarthol. Mae’r argymhellion a nodwyd ym mharagraffau 3.1 a 3.2 o’r adroddiad yn adlewyrchu’r farn y dylai Sir Ddinbych gyfranogi yn y trefniadau newydd, er gwaetha’r risgiau.  Fodd bynnag, esboniwyd y byddai angen i'r Pwyllgor Craffu gadw golwg agos ar effaith y risgiau cysylltiedig â’r trefniadau newydd dros y 12 mis nesaf wrth i’r newidiadau mawr gael eu cyflwyno.  

Mewn ymateb i bryderon a fynegwyd gan y Cynghorydd  J.R. Bartley ynghylch gostyngiad yn narpariaeth y gyllideb yn effeithio ar lefelau cynnal gwasanaethau, y goblygiadau posibl i Sir Ddinbych a’r posibilrwydd o sicrhau Wardeniaid newydd i olynu Wardeniaid a fyddai’n ymddeol neu’n  gadael eu swyddi. Esboniwyd na fyddai’r SPP yn effeithio ar y Gwasanaeth Warden a fyddai’n destun adolygiad ei hun. 

Yn dilyn trafodaeth bellach:-

PENDERFYNWYD:- bod y Cabinet:-

(a)      yn enwebu’r Aelod Arweiniol dros Ofal Cymdeithasol a Gwasanaethau Plant i fod yn  gynrychiolydd aelodau etholedig Cyngor Sir Ddinbych ar Bwyllgor Cydweithredol Rhanbarthol Cefnogi Pobl Gogledd Cymru, gyda’r Cyfarwyddwr Moderneiddio a Lles yn swyddog dirprwyedig yn ei habsenoldeb, ac yn 

(b)   atgyfeirio effaith y trefniadau Cefnogi Pobl newydd ar ddarparu ac ariannu gwasanaethau Cefnogi Pobl yn Sir Ddinbych, ar gyfer ystyriaeth fanwl a thrylwyr fel rhan o Raglenni Gwaith Craffu.