Eitem ar yr agenda
STRATEGAETH TAI A DIGARTREFEDD
Ystyried adroddiad
(copi ynghlwm) gan y Rheolwr Cynllunio Strategol a Thai sy’n gofyn i’r Pwyllgor
ystyried y cynnydd a wnaed wrth gyflawni’r Strategaeth Digartrefedd diwygiedig a’r
Cynllun Gweithredu a gymeradwywyd gan y Cyngor Sir ar 8 Rhagfyr 2020.
10.10 – 10.50 a.m
Cofnodion:
Croesawodd y Cadeirydd yr
Aelod Arweiniol Tai a Chymunedau, y Cynghorydd Rhys Thomas ynghyd â swyddogion
i arwain yr aelodau drwy'r eitem ar y rhaglen.
Fe wnaeth yr Aelod Arweiniol arwain yr aelodau drwy'r
adroddiad (a ddosbarthwyd ymlaen llaw), gan ddweud wrth y Pwyllgor ei fod yn
darparu gwybodaeth am y cynnydd a wnaed o ran cyflawni'r Strategaeth Tai a
Digartrefedd a'r Cynllun Gweithredu diwygiedig a gymeradwywyd gan y Cyngor Sir
ar 8 Rhagfyr 2020. Dywedodd wrth yr aelodau bod y Strategaeth wedi'i rhoi ar
waith i barhau hyd at 2026. Cydnabu'r Aelod Arweiniol waith yr Aelodau
Arweiniol blaenorol am y gwaith a gwblhawyd yn ystod tymor y Cyngor diwethaf.
Dywedodd
wrth yr aelodau bod y Grŵp Tai a Digartrefedd Strategol (SHHG) yn
goruchwylio'r gwaith o gyflawni'r Cynllun Gweithredu, a oedd yn cael ei
gadeirio ganddo ef yn ei rôl fel Aelod Arweiniol Tai a Chymunedau. Roedd
Aelodau o'r Grŵp yn cynnwys Aelodau Arweiniol â chyfrifoldeb am ardal o dai
neu ddigartrefedd o fewn eu portffolios, Penaethiaid Gwasanaeth perthnasol a’r
Rheolwr Cynllunio Strategol a Thai. Cyfarfu'r Grŵp bob tri mis er mwyn
monitro'r strategaeth ac i rannu gwybodaeth. Roedd y ddogfen yn ddogfen fyw, yn
cael ei monitro a’i gweithredu'n rheolaidd.
Clywodd yr Aelodau bod y Strategaeth yn cyd-fynd â Chynllun Gweithredu
41 pwynt. Mae’n nodi cyfrifoldebau’r timau perthnasol o fewn y Cyngor mewn mwy
o fanylder, a sut roeddent yn gweithio gyda phartneriaid i helpu i gyflawni
gweledigaeth y Cyngor ar gyfer tai a digartrefedd. Roedd gan y Strategaeth Tai
a Digartrefedd hyd oes o bum mlynedd (2021 - 2026) a byddai angen ei hadolygu
erbyn 2026.
Yn
ogystal, dywedodd y Rheolwr Cynllunio Strategol a Thai fod crynodeb o'r
Strategaeth wedi'i atodi i'r dogfennau a oedd wedi’u cynnwys ym mhecyn y
rhaglen, roedd copi o'r strategaeth lawn ar gael ar-lein. I gyd-fynd â'r
cynllun gweithredu roedd adroddiad cynnydd ar waith ar gyfer pob pwynt
gweithredu ar wahân. Pwysleisiodd wrth yr aelodau fod y Strategaeth yn ddogfen
allweddol i'r awdurdod, ei bod yn ddogfen gorfforaethol a oedd yn darparu
fframwaith ar gyfer yr holl waith a gwblhawyd mewn perthynas â thai.
Nododd y Strategaeth chwe "Thema" sydd yn
feysydd blaenoriaeth i dargedu camau gweithredu:
·
Mwy o gartrefi i
fodloni’r angen a’r galw lleol;
·
Creu cyflenwad o dai
fforddiadwy;
·
Sicrhau cartrefi diogel
ac iach;
·
Atal a rhoi diwedd ar
ddigartrefedd yn Sir Ddinbych;
·
Cartrefi a chymorth i
bobl ddiamddiffyn;
·
Hyrwyddo a chefnogi
cymunedau.
Yn gynwysedig yn yr adroddiad
roedd nodiadau ar y meysydd allweddol
o gynnydd. Pwysleisiwyd bod
llawer o waith da a chynnydd wedi'i wneud ac yn parhau
i gael ei wneud. Roedd cydweithio
agos ar draws gwahanol wasanaethau yn allweddol i gyflawni yn erbyn
pob pwynt gweithredu.
Diolchodd y Cadeirydd i’r Aelod Arweiniol a’r swyddogion
am yr adroddiad manwl a’r cyflwyniad.
Gan ymateb i gwestiynau’r Aelodau, dywedodd yr Aelod
Arweiniol a swyddogion:
·
Roedd 316 o aelwydydd mewn llety brys a llety
dros dro yn y sir. Cafodd hyn ei dorri
i lawr i 184 o aelwydydd mewn llety brys
a 132 mewn llety dros dro. Yn
ystod y 12 mis diwethaf roedd y gwasanaeth wedi cefnogi 324 o aelwydydd i denantiaethau drwy wasanaethau digartrefedd. Roedd nifer yr
aelwydydd mewn llety brys wedi
tueddu i aros yn weddol sefydlog
ers dechrau Pandemig Covid. Sylwyd bod mwyafrif yr aelwydydd a oedd yn datgan
eu bod yn ddigartref yng Ngogledd y Sir, roedd cyfran fawr o aelwydydd
yn byw yn
y Rhyl.
·
Ar ôl cwblhau datblygiad
tai ym Mhrestatyn, byddai 14 o fflatiau ar gael i drigolion hŷn/aelwydydd
yn y gymuned. Byddai'r rhain yn cael eu dyrannu i bobl sydd ar y gofrestr Un
Llwybr Mynediad at Dai (SARTH) ar hyn o bryd.
·
Nid oedd tan
feddiannaeth wedi'i gynnwys yn y cynllun gweithredu ar hyn o bryd, cytunodd
swyddogion y byddai'n ychwanegiad cadarnhaol i'w gynnwys yn y cynllun
gweithredu. Byddai gallu cael eiddo sy’n cael ei dan feddiannu ar gael i’w osod
i deuluoedd drwy gartrefu preswylwyr presennol mewn llety o faint priodol yn
helpu i wireddu argaeledd cartrefi maint teulu. Fodd bynnag, roedd hwn yn faes
cymhleth a sensitif na ellid ei ddatrys dros nos.
·
Ar hyn o bryd roedd 3 o
bobl hysbys yn cysgu ar y stryd yn y sir. Roedd gan bob un ohonynt anghenion
cymhleth gwahanol ac maent wedi gwrthod cymorth gan y gwasanaeth. Cynhaliodd
swyddogion lefel uchel o gyfathrebu dyddiol gyda phob unigolyn. Roedd
swyddogion yn rhagweithiol iawn ac yn gefnogol i unigolion a oedd yn cysgu ar y
stryd.
·
Nid oedd aelwydydd a
oedd yn byw mewn cartrefi gwyliau/carafanau wedi'u cynnwys yn yr ystadegau
digartrefedd, gan fod gan yr aelwydydd hynny a oedd yn byw mewn llety gwyliau
hefyd gyfeiriad cartref parhaol.
·
Byddai ailstrwythuro'r
Tîm Arwain Strategol yn dod i rym o 1 Ebrill. Yn dilyn yr ailstrwythuro byddai
manylion ynglŷn â phenodiadau neu newidiadau i swyddi yn cael eu cynnwys
yn y ddogfen. Byddai’r Rhaglen Datblygu Tai yn rhan o rôl y Pennaeth Cyfathrebu
a Gwasanaethau Cwsmeriaid o 1 Ebrill 2023.
·
Roedd nifer o ffactorau,
gan gynnwys Pandemig Covid, wedi achosi oedi cyn cwblhau prosiectau o fewn y
Rhaglen Datblygu Tai. Clywodd yr aelodau bod nifer o brosiectau tai i'w cwblhau
yn y dyfodol agos.
·
Bu oedi wrth gyflwyno'r
Cynllun Datblygu Lleol oherwydd nifer o faterion. Parhaodd y gwaith i ddatblygu
a mabwysiadu Cynllun newydd ac roedd yn mynd rhagddo'n dda.
·
Roeddent yn ymwybodol
bod nifer o aelwydydd yn dod yn ddigartref oherwydd bod landlordiaid yn
penderfynu gwerthu eiddo. Clywodd yr Aelodau fod yr Awdurdod wedi rhoi cyngor
am gynllun prydlesu’r sector preifat. Bu cyfathrebu â'r landlordiaid yn eu
hannog i ymuno â'r cynllun hwnnw. Y targed oedd cael 80 o landlordiaid ar y
cynllun o fewn y 5 mlynedd nesaf. Pwysleisiwyd y byddai cyflawni’r targed hwn
yn her.
·
Roedd cynllun prydlesu’r
sector preifat yn gynllun gan Lywodraeth Cymru a oedd yn gwarantu rhent i
landlordiaid ar gyfradd y lwfans tai lleol gyda ffi reoli fach ar ben hynny.
Byddai hynny'n cael ei gynnwys dros brydles 5-20 mlynedd. Roedd gwarant y
byddai'r eiddo'n cael ei ddychwelyd yn yr un cyflwr ag y cafodd ei brydlesu
gyntaf. Derbyniwyd cyllid gan Lywodraeth Cymru i reoli’r cynllun hwnnw. Y
gobaith oedd marchnata'r cynllun hwn dros y cyfryngau cymdeithasol a
chyfathrebu â landlordiaid.
·
Byddai dyletswydd
statudol yn dechrau 56 diwrnod cyn i aelwydydd gael eu gwneud yn ddigartref.
Ystyriwyd bod atal ac ymyrraeth gynnar yn flaenoriaeth i gefnogi unigolion a
bod yn well gwasanaeth.
·
Roedd swyddogion hefyd
yn rhoi cymorth parhaus i denantiaid i gynnal tenantiaeth mewn llety ar rent.
Clywodd yr Aelodau am gontract atal ac ymyrraeth gynnar sy’n cael ei gynnal
drwy Shelter a Chlwyd Alyn o’r enw Fy Nghartref Sir Ddinbych. Roedd gan y contract
hwn hefyd gyfrifoldeb i leihau'r risg o ddigartrefedd.
Amlinellodd yr Aelod Arweiniol a Swyddogion eu huchelgeisiau
ar gyfer cyflawni’r Strategaeth, gan gynnwys: cynnal
safle Sir Ddinbych fel yr awdurdod
sy’n perfformio orau ar gyfer
tai fforddiadwy fesul pen o’r boblogaeth, caffael adnoddau i gwblhau prosiectau a chynlluniau, parhau â’r gwaith partneriaeth
i gyflawni yn erbyn y cam gweithredu cynllun, cynnydd wrth weithredu'r Cynllun Datblygu Lleol, gostyngiad o 15% yn nifer yr
unigolion sy'n mynd i'r gwasanaeth
digartrefedd o flwyddyn i flwyddyn dros y pum mlynedd nesaf
a sicrhau bod mwy o dai fforddiadwy ar gael.
Diolchodd yr aelodau i'r swyddogion am y drafodaeth fanwl
a'r atebion i'r sylwadau a'r cwestiynau.
Ar ddiwedd trafodaeth fanwl,
fe wnaeth y Pwyllgor:
Benderfynu: yn amodol ar y sylwadau uchod
(i)
derbyn a chadarnhau'r cynnydd a
wnaed hyd yma o ran cyflawni'r Strategaeth Tai a Digartrefedd a’r Cynllun
Gweithredu diwygiedig; a
(ii) cytuno i barhau i fonitro’r gwaith o gyflawni Cynllun
Gweithredu'r Strategaeth Tai a Digartrefedd bob chwe mis.
Dogfennau ategol:
- H&HS Action Plan Report 160223, Eitem 5. PDF 239 KB
- H&HS Action Plan Report 160223 - App A, Eitem 5. PDF 537 KB
- H&HS Action Plan Report 160223 - App B.docx, Eitem 5. PDF 2 MB