Eitem ar yr agenda
STRATEGAETH YNNI GOGLEDD CYMRU, Y CYNLLUN GWEITHREDU CYSYLLTIEDIG Â CHYNLLUNIO YNNI ARDAL LEOL YN SIR DDINBYCH
Ystyried
adroddiad gan y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a
Chludiant (copi ynghlwm), yn gofyn am gymeradwyaeth y Cabinet ar gyfer
Strategaeth Ynni Gogledd Cymru, a nodi’r wybodaeth a ddarparwyd ynglŷn â
chychwyn Cynllunio Ardal Leol yn Sir Ddinbych.
Penderfyniad:
PENDERFYNWYD
bod y Cabinet yn -
(a) cymeradwyo Strategaeth Ynni
Gogledd Cymru a Chynllun Gweithredu fel sydd ynghlwm i’r adroddiad, yn
cymeradwyo’r weledigaeth ac uchelgais y strategaeth, ond yn dymuno mynegi
amheuaeth am y defnydd o niwclear i gyflawni uchelgeisiau datgarboneiddio’r
rhanbarth, a
(b) nodi dechrau Cynllunio Ynni
Ardal Leol yn y sir.
Cofnodion:
Cyflwynodd y Cynghorydd
Barry Mellor adroddiad yn gofyn am gefnogaeth Strategaeth a Chynllun Gweithredu
Ynni Gogledd Cymru, ac i nodi’r wybodaeth a ddarparwyd ynglŷn â pharhau
gyda Chynllunio Ardal Leol yn Sir Ddinbych.
Mae pob rhanbarth yng
Nghymru wedi datblygu Strategaeth a Chynllun Gweithredu Ynni a bellach yn gofyn
am gefnogaeth ddemocrataidd gan bob rhanbarth awdurdod lleol.
Eglurodd y Rheolwr Rhaglen
Newid Hinsawdd fod gan Gymru darged deddfwriaethol i leihau ei allyriadau
carbon i sero net erbyn 2050. Mae
Strategaeth Ynni Gogledd Cymru wedi nodi’r prif flaenoriaethau a chyfleoedd i
gyflawni ei huchelgais ar gyfer datgarboneiddio ac mae’r Cynllun Gweithredu yn
dehongli’r blaenoriaethau’n gamau gweithredu ac ymyriadau strategol. Mae gwaith wedi cael ei wneud gan Lywodraeth
Cymru ac Uchelgais Gogledd Cymru dros y blynyddoedd diwethaf, ynghyd â
budd-ddeiliaid yn cynnwys y Cyngor, i lunio’r ddogfennaeth hynny. Roedd rhai camau gweithredu lle'r oedd
awdurdodau lleol wedi cael eu cynnig i arwain; nid oedd angen cyllid ar lawer
ond byddai’n golygu amser staff ar draws ystod o wasanaethau. Un cam gweithredu oedd cwblhau Cynllun Ynni
Ardal Leol ar gyfer pob sir, gan gynnwys Sir Ddinbych, i ddarparu dull yn
seiliedig ar dystiolaeth i adnabod y ffordd fwyaf effeithiol i gwrdd â’r targed
sero net yn lleol ac yn genedlaethol.
Dechreuodd y gwaith hynny yn Ionawr 2023 gyda’r bwriad o’i orffen yn
Ionawr 2023 gyda chynlluniau i gael eu cyflwyno i’r Cabinet i’w cymeradwyo.
Nododd y Cabinet yr adroddiad cynhwysfawr a
phwysigrwydd y strategaeth ynni ar gyfer cyflawni uchelgeisiau’r rhanbarth ar
gyfer datgarboneiddio. Wrth ystyried yr
adroddiad, canolbwyntiodd y drafodaeth ar y meysydd canlynol -
·
Mynegodd y Cynghorydd Rhys Thomas ei bryderon ei hun,
ac eraill ar y Cyngor, ynglŷn â’r defnydd posib o ynni niwclear yn y
rhanbarth fel y cyfeirir ato yn y Strategaeth.
Eglurodd y Rheolwr Rhaglen Newid Hinsawdd fod niwclear yn y rhestr fel
rhan o gymysgedd technoleg, yn arbennig mewn perthynas â chreu trydan
adnewyddadwy er mwyn cwrdd â tharged 2050, ac roedd yn unol â pholisïau Llywodraeth
Cymru a’r DU. Tynnwyd sylw at raddfa’r
cyfraniad niwclear y byddai’r Strategaeth yn ei ddisgwyl er mwyn cwrdd â’r
targed ochr yn ochr ag ynni gwynt ar y tir ac ar y môr, PV solar ac ynni llanw
a morol. Y disgwyl fyddai bod prosiectau
niwclear yn cael eu cyfyngu i safleoedd trwyddedig yn barod fel Wylfa a
Thrawsfynydd gyda rheoli gwastraff yn cael ei wneud yn y fan a’r lle. Cynigodd y Cynghorydd Rhys Thomas fod
diwygiad yn cael ei wneud i argymhelliad 3.1, ac eiliwyd hynny gan y Cynghorydd
Barry Mellor, i fynegi amheuaeth ynglŷn â defnyddio niwclear er mwyn cwrdd
ag uchelgeisiau datgarboneiddio’r rhanbarth, gyda’r holl Gabinet yn pleidleisio
o blaid y diwygiad.
·
Cyfeiriodd y Cynghorydd Gwyneth Ellis at y Cynllunio
Ynni Ardal Leol gan gynnig y defnydd o gynlluniau ynni lleol fel yr un yng
Nghorwen, fel rhan o’r broses gan ganmol y gwaith o ran hynny. Roedd y Cynghorydd Julie Matthews hefyd yn
awyddus i sicrhau fod y cymunedau lleol yn elwa. Cadarnhawyd fod perchnogaeth leol o ynni
adnewyddadwy yn cael ei gynnwys ym mlaenoriaethau’r Strategaeth
·
Roedd y Cynghorydd Barry Mellor yn falch o adrodd ar
ei ymweliad sydd i ddod o Ysgol Tir Morfa, Y Rhyl, ac i weithio i leihau
allyriadau carbon yr ysgol gydag offer newydd wedi’i gomisiynu gan Dîm Ynni'r
Adran Eiddo. Mae cwmni bwyler o’r DU,
‘Ideal’ wedi darparu dau bwmp gwres yr awyr i’w gosod yn yr ysgol fel rhan o
gynllun peilota ac mae’r Tîm Ynni wedi gosod PV solar a storfa batri er mwyn
cefnogi’r lleihad mewn allyriadau carbon ar y safle, a allai leihau biliau
tanwydd a lleihau allyriadau carbon.
·
Roedd y Cynghorydd Bobby Feeley yn awyddus i sicrhau
fod cyllid digonol ar gael gan Lywodraeth Cymru er mwyn cyflawni’r Cynllun
Gweithredu. Cydnabuwyd fod mwy o waith
manwl angen ei wneud i adnabod y gofynion a ffynonellau ariannu ar gyfer unrhyw gamau gweithredu heb
gael eu costio, a bod rhai camau gweithredu yn cael eu cyflawni gan Sir
Ddinbych ond byddai llawer yn gyfrifoldeb sectorau eraill fel darparwyr ynni a
chludiant ac ati. Cyfeiriwyd at ffrydiau
ariannu posib fel gwaith, yn cynnwys prosiectau bargen twf a phrosiectau ynni
clyfar yn lleol. Mae’r Arweinydd a’r
Aelod Arweiniol wedi adrodd ar y drafodaeth agored gyda Llywodraeth Cymru trwy
Gymdeithas Llywodraeth Leol Cymru a sianeli eraill ar lefel gweinidogol gyda’r
nod gyffredinol o leihau allyriadau.
Ychwanegodd y Prif Weithredwr fod gan lawer ran i’w chwarae mewn
cyflawni’r Strategaeth a’r Cynllun Gweithredu, yn y sectorau preifat a
chyhoeddus, a budd-ddeiliaid eraill, ar lefel lleol a chenedlaethol.
PENDERFYNWYD
bod y Cabinet yn -
(a) cymeradwyo Strategaeth Ynni
Gogledd Cymru a Chynllun Gweithredu fel sydd ynghlwm i’r adroddiad, yn
cymeradwyo gweledigaeth ac uchelgais y strategaeth, ond yn dymuno mynegi
amheuaeth am y defnydd o niwclear i gyflawni uchelgeisiau datgarboneiddio’r
rhanbarth, a
(b) nodi dechrau Cynllunio Ynni
Ardal Leol yn y sir.
Dogfennau ategol:
- NORTH WALES ENERGY STRATEGY REPORT, Eitem 6. PDF 306 KB
- NORTH WALES ENERGY STRATEGY - APPENDIX 1 SUMMARY, Eitem 6. PDF 638 KB
- NORTH WALES ENERGY STRATEGY - APPENDIX 2 STRATEGY ACTION PLAN, Eitem 6. PDF 549 KB
- NORTH WALES ENERGY STRATEGY - APPENDIX 3 PRIORITIES, Eitem 6. PDF 81 KB
- NORTH WALES ENERGY STRATEGY - APPENDIX 4 ACTIONS, Eitem 6. PDF 343 KB
- NORTH WALES ENERGY STRATEGY - APPENDIX 5 PERTINENT RISKS, Eitem 6. PDF 128 KB