Eitem ar yr agenda

Derbyn cyflwyniad ar y Canllawiau ar Grefydd, Gwerthoedd a Moeseg.

Rhoddodd yr Ymgynghorydd Addysg Grefyddol gyflwyniad am Ganllawiau a deunydd hyfforddiant Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg (CGM) y gall athrawon eu defnyddio i’w cynorthwyo i ddeall a chynllunio cwricwlwm CGM priodol yn seiliedig ar Faes Llafur Cytunedig Sir Ddinbych.

Darparwyd hyfforddiant i athrawon Conwy yn ystod tymor yr hydref, a chafodd ei groesawu, a’r bwriad oedd recordio sesiwn tebyg ar gyfer ei ddosbarthu wedi hynny i athrawon Sir Ddinbych.

Yr oedd y meysydd a gwmpaswyd yn y cyflwyniad cynhwysfawr yn cynnwys –

·         defnyddio delweddau, gyda llawer o ddarnau jig-so’n cynrychioli’r gwahanol ddarnau i’w rhoi at ei gilydd i gynrychioli’r cwricwlwm yn ei gyfanrwydd

·         defnyddio’r pedwar diben fel man cychwyn – dysgwyr uchelgeisiol a galluog; cyfranwyr mentrus a chreadigol; dinasyddion egwyddorol, gwybodus; unigolion iach a hyderus – a sut maent yn gysylltiedig â CGM

·         dolenni i Faes Dysgu a Phrofiad (MDPh) y Dyniaethau, y ceir mynediad iddo drwy Hwb a chanllawiau pellach, gan gynnwys Adran 5, Dylunio eich Cwricwlwm, ac ystyriaeth benodol ar gyfer y maes hwn, gan annog dull holistaidd o ddysgu

·         statws cyfreithiol canllaw CGM y cytunwyd arno gan Sir Ddinbych i fod yn Faes Llafur Cytunedig.  Yr oedd CGM yn elfen fandadol o’r pwnc ac yn rhan orfodol o’r Cwricwlwm i Gymru; a dolenni i feysydd cefnogaeth eraill ar Hwb

·         prif agweddau yn cwmpasu cynnwys argyhoeddiadau crefyddol ac athronyddol anghrefyddol; peidio â chaniatáu i blant gael eu tynnu o CGM; rhoi ystyriaeth a newidiadau yn yr iaith, a’r dysgu’n gorfod adlewyrchu’r ffaith bod traddodiadau crefyddol yng Nghymru yn Gristnogol yn bennaf, gan ystyried y prif grefyddau eraill a gynrychiolir yng Nghymru, a bod ystod o argyhoeddiadau athronyddol anghrefyddol yn cael eu harddel yng Nghymru

·         yr oedd Canllawiau Ategol Sir Ddinbych ar gyfer CGM, sydd ar gael i ysgolion, yn cwmpasu Disgyblaethau CGM, Datblygiad Ysbrydol, CGM a’r pedwar diben, Cysyniadau CGM, lens CGM, a Dilyniant Dysgwyr a Siwrneiau Dysgu CGM

·         wedi hwyluso gêm eiriau (‘wordle’) fel ffordd o ysgogi’r meddwl a thrafodaeth

·         nodau ac amcanion cyffredinol AG yn ôl Polisïau AG

·         cyffredinedd rhwng MDPh y Dyniaethau ac enghreifftiau’n ymwneud ag ystyr Datganiadau o’r Hyn sy’n Bwysig

·         Disgyblaethau CGM, gan gynnwys astudiaethau crefyddol, athroniaeth, diwinyddiaeth, cymdeithaseg, seicoleg ac anthropoleg, a chwestiynau mawrion gydag enghreifftiau a fyddai’n ddefnyddiol i’w hymgorffori i’r canllawiau

·         Cysyniadau CGM a sut oeddynt yn ymddangos yn y Maes Llafur Cytunedig ynghyd â nifer o themâu allweddol i’w hystyried fel rhan o’r cwricwlwm hwnnw

·         Lensys CGM a sut oeddynt yn ymddangos yn y Maes Llafur Cytunedig ynghyd â chrynodeb o’r saith lens a datganiadau cysylltiedig ‘Mae’n ymwneud â hyn’

·         enghreifftiau o Siwrneiau Dysgu CGM, gan gynnwys disgwyliad a chynnydd

·         cysyniadau’r Maes Llafur Cytunedig wedi eu croesgyfeirio â’r cysyniadau a nodir yn Natganiadau o’r Hyn sy’n Bwysig a Disgrifiadau Dysgu MDPh y Dyniaethau

·         cysyniadau a nodir yn y Maes Llafur Cytunedig ond nas cyfeirir atynt yn y Datganiadau o’r Hyn sy’n Bwysig na’r Disgrifiadau Dysgu

·         fframweithiau ac enghreifftiau o ddatblygiad ysbrydol

·         manylion pellach am weithgareddau ac adnoddau y gellid eu defnyddio.

Diolchodd yr aelodau i’r Ymgynghorydd AG am ei gyflwyniad diddorol, llawn gwybodaeth.

Cafwyd ychydig o drafodaeth am y newidiadau sylweddol i ddysgu’r maes pwnc er mwyn darparu cwricwlwm sy’n gyfredol, sy’n addas ar gyfer cymdeithas fodern, ac i adlewyrchu’r gwahanol ddiwylliannau a chredoau mewn cymdeithas ddemocrataidd.  Soniwyd am gymariaethau rhwng y gorffennol a’r presennol, a gwerthoedd a chredoau gwahanol ddiwylliannau a chenedlaethau, sy’n newid dros amser.  Cafwyd ychydig o drafodaeth am faterion proffil uchel ehangach yn y cyfryngau yn ymwneud â phriodasau o’r un rhyw a hunaniaeth rhywedd, a hefyd sut y cefnogir plant mewn ysgolion.  Cyfeiriodd yr Ymgynghorydd AG at Addysg Cydberthynas a Rhywioldeb (ACRh) fel elfen fandadol o’r cwricwlwm newydd mewn ysgolion, a rhoddodd y Cynghorydd Gill German ychydig o gefndir i’r her gyfreithiol ddiweddar a’r apêl ddilynol yn erbyn addysgu mandadol ACRh, a oedd wedi ei wrthod gan yr Uchel Lys.  Rhoddodd drosolwg o ACRh ac addysgu am berthnasoedd o fewn teuluoedd, cariad a pharch, mewn ffordd sy’n briodol o ran oedran, ac amlygodd y gamwybodaeth a oedd wedi ei rhannu yn y cyfryngau.  Dywedodd yr Ymgynghorydd AG fod angen i addysgu ganolbwyntio ar amrywiaeth a bod yn gynrychioliadol o’r gwahaniaethau mewn cymdeithas i normaleiddio derbyn y gwahaniaethau hynny.  Yr oedd cymal o fewn ACRh a oedd yn ymwneud â phobl a oedd â chredoau penodol iawn ynglŷn â rhywioldeb a materion rhywedd, oherwydd y mae yna bobl sydd wirioneddol yn credu ac yn coleddu safbwynt arbennig.  Yr oedd y mater yn ymwneud â goddefgarwch a derbyn gwahanol safbwyntiau a chredoau mewn cymdeithas ddemocrataidd.

Diolchodd y Cadeirydd i bawb am eu cyfraniad i’r drafodaeth, ac i’r Ymgynghorydd AG am ei gyflwyniad cynhwysfawr a groesawyd gan yr aelodau.

PENDERFYNWYD  derbyn a nodi’r cyflwyniad gan yr Ymgynghorydd AG mewn perthynas â chanllawiau Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg.