Eitem ar yr agenda

Rhannu’r wybodaeth ddiweddaraf â’r Pwyllgor ynghylch y cynnydd a wnaed hyd yma o ran gwireddu gweledigaeth CGGSDd, gan wella ei berthynas waith â’r Cyngor a sefydliadau gwirfoddol yn Sir Ddinbych.

 

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol Polisi, Cydraddoldeb a Strategaeth Gorfforaethol, Tom Barham, Prif Swyddog Cyngor Gwasanaethau Gwirfoddol Sir Ddinbych (CGGSDd), gan wneud sylwadau ar bwysigrwydd y gefnogaeth a’r berthynas waith gyda phartneriaid Trydydd Sector er mwyn cyflawni amcanion ar y cyd.

 

Cyflwynodd y Prif Swyddogion adroddiad diweddaru ar waith CGGSDd dros y 12 mis diwethaf, wrth iddo symud ymlaen yn dilyn heriau Pandemig y Covid a’r Argyfwng Costau Byw. 

 

Yn ddiweddar, lluniodd CGGSDd ddatganiad i egluro pwrpas cynghorau gwirfoddol:

 

 ‘Mae CGGSDd yn galluogi elusennau a grwpiau cymunedol (Trydydd Sector) i fod yn fwy effeithiol a chysylltu’n well, gan gydweithio i ddatblygu Sir Ddinbych sy’n gryf a bywiog’.

 

Dywedodd bod CGGSDd yn elusen annibynnol sy’n gweithio orau mewn partneriaeth â’r Trydydd Sector a Chyngor Sir Ddinbych (CSDd), i wella cymunedau Sir Ddinbych fel galluogwyr sy’n cynghori, hwyluso, ariannu a hyrwyddo’r sector gwirfoddol. 

 

Roedd gan breswylwyr Sir Ddinbych ystod o anghenion a gafodd eu diwallu yn rhannol gan weithgareddau’r Trydydd Sector. Cefnogodd CGGSDd grwpiau cymunedol ag anghenion o ran:

·       sefydlu, 

·       twf,  

·       llywodraethu da, 

·       partneriaeth,  

·       rhwydweithio a dylanwadu, 

·       recriwtio staff a gwirfoddolwyr, 

·       cael gafael ar gyllid, 

·       sgiliau a 

·       gallu ymateb yn effeithiol i newid.

 

Roedd y CGGSDd yn rhan o rwydwaith Cefnogi Trydydd Sector Cymru, a ariennir gan Lywodraeth Cymru, gydag ystod o adnoddau ar-lein sy’n annog gwaith ar draws y 4 piler: gwirfoddoli, llywodraethu da, cyllid cynaliadwy ac ymgysylltu a dylanwadu. Canolbwyntir o’r newydd ar wirfoddoli dros y misoedd nesaf.

 

Caiff y gwaith o asesu a dyrannu rhaglenni grant gyda CSDd, Cyngor Gweithredu Gwirfoddol Cymru, Llywodraeth Cymru a’r Bwrdd Iechyd hefyd ei reoli gan CGGSDd. Cafodd bron i 0.25 miliwn o bunnoedd o gyllid, 87 grant eu dyrannu yn Sir Ddinbych y llynedd.

 

Roedd Llywodraethu yn elfen bwysig o rôl CGGSDd, wrth iddo ddarparu hyfforddiant, ymgynghoriaeth a chyngor uniongyrchol i grwpiau Trydydd Sector, gan helpu ffurfio 18 menter gymdeithasol newydd yn ystod y flwyddyn ddiwethaf.

 

Gyda chymorth cyllid gan CSDd, cyflawnwyd prosiect gan CGGSDd yn 2022 i ganfod gwytnwch sefydliadau Trydydd Sector ar ôl y Covid.

 

Roedd Adroddiad Ymchwil y Trydydd Sector, Ebrill 2022 yn amlygu:

·       bod 2450 sefydliad Trydydd Sector yn Sir Ddinbych

·       bod 10% o’r holl swyddi yn Sir Ddinbych yn y Trydydd Sector

·       mai Sir Ddinbych oedd â’r drydedd lefel gwirfoddoli uchaf yng Nghymru, sy’n cynrychioli 4,700,000 o oriau gwirfoddol

·       bod y sefydliadau hyn wedi dangos gwytnwch yn ystod Covid, ond eu bod bellach o dan fygythiad oherwydd cynnydd yn y galw, cyllid tymor byr a chostau gweithredu uwch

·       bod problemau o ran recriwtio, bylchau mewn sgiliau, technoleg a data. Roedd 52% yn credu y byddai eu sefydliad yn ehangu, ond dim ond 54% oedd o’r farn eu bod nhw’n gynaliadwy.

 

Gweithiodd CGGSDd gydag ystod o sefydliadau (tua 250), yn bennaf sefydliadau bach, newydd a rhai sy’n ehangu. Gellid darparu cefnogaeth wyneb yn wyneb neu trwy eu cyfeirio at adnoddau cenedlaethol ynghylch ariannu ac ati.

 

Roedd CGGSDd yn gweithio gyda CSDd yn ôl y Gronfa Ffyniant Gyffredin i wella sut mae awdurdodau lleol yn comisiynu a chaffael gwasanaethau o’r Trydydd Sector, a cheisio lleihau rhwystrau caffael sy’n pryderu sefydliadau llai, gan ganolbwyntio ar yr elfen gwerth cymdeithasol.

 

Roedd ymchwil CGGSDd yn dangos:

·       posibilrwydd o ran gwella perthynas waith â Chyngor Sir Ddinbych ac

·       awydd ar bob ochr am bartneriaeth, rhwydweithio a phontio’r bwlch, yn enwedig o ran yr argyfwng costau byw.

 

Dyma enghreifftiau ymarferol o CGGSDd yn gweithio gyda CSDd:

·       Sefydlu Grŵp Cyswllt Trydydd Sector newydd.

·       Menter Croeso Cynnes / Warm Welcome a

·       Cydweithio ar y Gronfa Ffyniant Gyffredin / Cyfleoedd Trydydd Sector, gan greu rhwydweithiau cymorth cymheiriaid.

 

Gan ymateb i gwestiynau’r aelodau, roedd Prif Swyddog CGGSDd yn annog aelodau i rannu eu gwybodaeth leol ynghylch sefydliadau a oedd angen cymorth neu gefnogaeth, yn enwedig o ran cyllid neu grantiau. Dywedodd ei bod hi’n bwysig i CGGSDd fod â phresenoldeb ac yn weladwy ar draws y sir. Nid oedd y sefydliad yn cyflogi nifer fawr o bobl, ei rôl oedd cefnogi a hwyluso grwpiau cymunedol i fod yn wydn. Yn ddiweddar, cynhaliwyd ffair gwirfoddolwyr yn Llangollen, a chynhelir y nesaf yn y Rhyl/Prestatyn.

 

Diolchodd y Prif Swyddog i swyddogion a chynghorwyr CSDd am y croeso a gafodd yn y swydd a’u parodrwydd i gydweithio. Anogodd aelodau etholedig i godi ymwybyddiaeth o wasanaethau CGGSDd o fewn eu cymunedau.

 

Diolchodd y Pwyllgor i’r Prif Swyddog am fynychu’r cyfarfod, am ei gyflwyniad llawn gwybodaeth ac am ei atebion cynhwysfawr i gwestiynau’r aelodau. Felly:

 

Penderfynwyd: –

 

(i)    cydnabod y cynnydd a wnaed gan Gyngor Gwasanaethau Gwirfoddol Sir Ddinbych (CGGSDd) hyd yma o ran gwireddu ei weledigaeth a gwella ei berthynas waith â’r Cyngor a chyda sefydliadau gwirfoddol yn Sir Ddinbych; a

(ii)  chefnogi nodau CGGSDd a’r Cyngor i ddatblygu partneriaeth agos ac effeithiol rhwng budd-ddeiliaid y sector gwirfoddol a’r cyhoedd, gyda’r nod o sicrhau y bydd cymunedau’r Sir yn fywiog, wedi’u cysylltu ac yn wydn ar gyfer y dyfodol.