Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Pennaeth Cynllunio, Gwarchod y Cyhoedd a Gwasanaethau Cefn Gwlad (copi ynghlwm) gan ofyn i’r aelodau adolygu’r uchafswm oedran cerbydau presennol ar gyfer ceisiadau newydd ac adnewyddu yn dilyn newidiadau dros dro i’r polisi presennol ym mis Ionawr 2022.

PENDERFYNWYD bod –

(a)       y dyddiad gweithredu i gerbydau trwydded yn unig hyd at 12 oed o ddyddiad y cofrestriad cyntaf i gael ei oedi am ddeuddeng mis arall o fis Gorffennaf 2023 tan Gorffennaf 2024, yn aros am adolygiad o’r cyfyngiadau oedran cerbyd cyfredol;

(b)       swyddogion yn gallu awdurdodi i ddechrau proses ymgynghori gyda holl ddeiliaid trwydded a phartneriaid allweddol i ystyried cynyddu oedran adnewyddu cerbydau i dros 12 oed, ar sail gofynion amserlen cynnal a chadw caeth a threfn profi cydymffurfio, yn hytrach nag oedran fel y prif ddynodwr;

(c)        swyddogion yn gallu awdurdodi i ddechrau proses ymgynghori gyda holl ddeiliaid trwydded a phartneriaid allweddol i ystyried cynyddu oedran cerbydau fflyd newydd i dan 8 oed, ar sail gofynion amserlen cynnal a chadw caeth a threfn profi cydymffurfio, yn hytrach nag oedran fel y prif ddynodwr; a

(d)       swyddogion yn gallu awdurdodi i edrych i mewn i broses dirprwyo i benderfynu ar geisiadau cerbyd fflyd newydd i gerbydau dros 5 oed, tra bod y broses ymgynghori uchod yn parhau, a chyflwyno adroddiad i gyfarfod nesaf o’r Pwyllgor ei ystyried.

Cyflwynodd y Rheolwr Busnes Gwarchod y Cyhoedd adroddiad (a ddosbarthwyd ymlaen llaw) yn ceisio adolygiad aelodau o’r uchafswm oedran cerbydau ar gyfer ceisiadau newydd ac adnewyddu yn dilyn newidiadau dros dro i’r polisi presennol ym mis Ionawr 2022 ac ymlacio’r terfyn oedran uchafswm ar gyfer ceisiadau cerbydau newydd.

Cafodd polisi presennol cerbydau hacni a cherbydau hurio preifat ei gymeradwyo gan y Pwyllgor Trwyddedu ym mis Rhagfyr 2016, yn dilyn ymgynghori helaeth, a daeth i rym ar 1 Gorffennaf 2017.   Roedd y polisi’n cynnwys cyfyngiad oedran ar gerbydau sef na ddylai unrhyw gerbyd newydd i’r fflyd fod yn hŷn na 5 mlwydd oed ac y dylid gwaredu unrhyw gerbyd sy’n cyrraedd 12 oed.  Rhoddwyd cyfnod gras o 5 mlynedd i gerbydau oedd eisoes â thrwydded a fyddai’n dod i ben ym mis Gorffennaf 2022.   Yn dilyn cais gan berchennog cerbyd tacsi ym mis Ionawr 2022 i ystyried adolygu’r polisi oedran cerbydau ar unwaith yn sgil y pandemig Coronafeirws a’i effaith ar ail-gerbydau a cherbydau newydd, cymeradwyodd y Pwyllgor i oedi gweithrediad y cyfyngiad oed am gyfnod o 12 mis er mwyn rhoi cyfle i adfer yn dilyn effeithiau’r pandemig, gan adolygu’r sefyllfa ym mis Ionawr 2023.   Gofynnodd yr un perchennog tacsi i’r aelodau hefyd ymlacio’r gofyniad nad yw ceisiadau cerbydau newydd yn hŷn na 5 oed ac yn hytrach, caniatáu i gerbydau beidio bod yn hŷn na 8 mlwydd oed.  Yn ogystal, roedd swyddogion wedi derbyn cais gan weithredwr gwahanol i ystyried ymlacio gofyniad oed ar gyfer Cerbydau Hygyrch i Gadeiriau Olwyn.  Roedd yr agweddau hyn yn newid polisi a fyddai’n golygu bod angen i’r Aelodau eu hystyried fel rhan o’r adolygiad a’r ymgynghoriad ehangach.   Darparwyd gwybodaeth am ofynion oedran cerbydau ar gyfer awdurdodau lleol eraill yng Ngogledd Cymru, gan gynnwys Cerbydau Hygyrch i Gadeiriau Olwyn hefyd.

Gofynnwyd i Aelodau ystyried p’un a yw hi’n briodol i ymlacio’r terfyn oedran uchafswm ar gyfer ceisiadau cerbydau newydd ac adnewyddu, ac os felly, p’un a fyddai angen gofynion amodol pellach. Roedd 21 o’r 287 o gerbydau trwyddedig wedi’u heffeithio gan y terfyn oedran uwch, gan godi i 23 ym mis Gorffennaf 2023, ar ôl i’r 5 mlynedd o gyfnod gras ddod i ben.   Roedd nifer blynyddol y cerbydau newydd i’r fflyd ers cyflwyno’r polisi yn 2017 wedi cael ei gynhyrchu, roedd y cerbydau hyn wedi bod yn destun yr uchafswm oedran o 5 mlynedd.   Ers 1 Awst 2022, roedd 12 o gerbydau newydd i’r fflyd pellach wedi bod.   Os oedd Aelodau o blaid cefnogi unrhyw gynigion ar gyfer diwygiadau i’r polisi, byddai angen ymgynghori â phob deiliad trwydded a phartner allweddol.

Trafododd yr aelodau’r adroddiad gyda’r Rheolwr Busnes Gwarchod y Cyhoedd ynghyd â’r rhesymau y tu ôl i gyflwyno cyfyngiad oedran ar gerbydau trwyddedig a cheisiwyd rhagor o fanylion mewn perthynas â hynny a ph’un a oedd angen amod oedran ar wahân mewn perthynas â  Cherbydau sy’n Hygyrch i Gadeiriau Olwyn.  Er y nodwyd bod y polisi oedran cerbydau wedi cael ei gyflwyno i foderneiddio’r fflyd bresennol o gerbydau trwyddedig i sicrhau safonau uchel, codwyd cwestiynau am y sylfaen dystiolaeth i gefnogi polisi o’r fath, a ph’un a fyddai modd bodloni gofynion diogelwch a safonau cerbydau yn well drwy batrwm cynnal a chadw cadarn sy’n cyfateb i oedran neu filltiroedd y cerbyd o bosibl.

Yn ystod y ddadl, ymatebodd y Rheolwr Busnes Gwarchod y Cyhoedd i gwestiynau/sylwadau’r aelodau fel a ganlyn - 

·         cyflwynwyd y polisi oedran cerbydau er mwyn mynd i’r afael â phryderon diogelwch a’r disgwyliad o draul dros amser yn sgil y nifer uchel o filltiroedd

·         roedd safonau a diogelwch yn mynd law yn llaw â’i gilydd, a byddai gwella safonau cerbydau yn arwain at wella diogelwch cerbydau

·         byddai’n fanteisiol cyflwyno cynllun cynnal a chadw rheolaidd i fynd i’r afael â thraul fecanyddol ar gerbydau yn sgil oedran a milltiroedd y cerbyd

·         nid oedd swyddogion yn ymwybodol o unrhyw ddigwyddiadau difrifol yn sgil oedran cerbyd ac nid oeddent yn gwybod p’un a oedd hynny yn sgil y cyfyngiad oedran a oedd ar waith

·         gellid defnyddio cyfyngiad oedran gwahanol ar gyfer Cerbydau sy’n Hygyrch i Gadeiriau Olwyn i annog rhagor o drwyddedau cerbydau hygyrch, a oedd yn llawer drytach na cherbydau salŵn safonol, a derbyniwyd sylwadau gan yr Adran Cludiant Teithwyr a oedd wedi cael trafferth nodi Cerbydau sy’n Hygyrch i Gadeiriau Olwyn ar gyfer contractau’r cyngor

·         roedd gan rai awdurdodau lleol bolisi a oedd yn ei gwneud yn ofynnol i bob cerbyd newydd i’r fflyd fod yn Gerbydau Hygyrch i Gadeiriau Olwyn i fodloni’r galw. Fodd bynnag, nid oedd digon o alw am Gerbydau Hygyrch i Gadeiriau Olwyn yn Sir Ddinbych i gyfiawnhau Cerbydau Hygyrch i Gadeiriau Olwyn yn unig yn y polisi newydd i’r fflyd

·         roedd yn ofynnol i berchnogion cerbydau ddarparu amserlenni cynnal a chadw ac roedd gwaith yn mynd rhagddo i gyflwyno’r cofnodion hynny i sicrhau eu bod ar waith

·         byddai modd cyflwyno gwiriadau cydymffurfiaeth mwy llym ar gyfer cerbydau hŷn a chynyddu nifer yr archwiliadau’n ddibynnol ar oedran neu filltiroedd

·         roedd Llywodraeth Cymru’n cynnal adolygiad o ddeddfwriaeth tacsi ar hyn o bryd, a byddai safonau disgwyliedig yn cael eu hamlinellu yn dilyn hynny a fyddai’n disodli rhai o bolisïau presennol y cyngor, gan gynnwys cyfyngiadau oedran, a nod Llywodraeth Cymru oedd i bob tacsi fod yn gerbyd trydan erbyn 2028.

Yn ystod y trafodaethau, amlygodd y Cadeirydd yr angen i ystyried deddfwriaeth sydd ar y gweill gan Lywodraeth Cymru mewn perthynas â safonau trwyddedu cenedlaethol a allai arwain at ailystyried polisïau trwyddedau cerbydau hurio preifat a cherbydau hacni.

Roedd rhai aelodau’n teimlo bod y polisi oedran cerbydau wedi bod yn llwyddiannus o ran gwella ansawdd y fflyd cerbydau ac roedd nifer y cerbydau newydd i’r fflyd wedi dangos bod y diwydiant yn prynu o fewn yr amodau hynny.    Gofynnodd aelodau eraill am ymarferoldeb y polisi oedran cerbydau o ran bod yn rhaid i gerbydau newydd i’r fflyd fod yn 5 oed neu iau i fod yn ddiogel ond eu bod yn cael eu trwyddedu am 12 mlynedd yn dilyn hynny, ac roedd yn bosibl hefyd i gerbydau newydd i’r fflyd fod â milltiroedd uchel a cherbydau hŷn nad ydynt yn y fflyd tacsis â milltiroedd is.   Fodd bynnag, roedd pawb yn cytuno mai diogelwch y fflyd drwyddedig oedd y brif flaenoriaeth ac y byddai’n fuddiol adolygu cyfyngiadau oedran ar gyfer ceisiadau adnewyddu a cherbydau newydd i’r fflyd, yn arbennig o ystyried y costau a oedd ynghlwm â Cherbydau sy’n Hygyrch i Gadeiriau a cherbydau hybrid/trydan, ynghyd â threfn brofi fwy llym yn ddibynnol ar oedran a milltiroedd y cerbyd, a chynnal ymgynghoriad perthnasol.   Gan y byddai’r adolygiad yn cymryd cryn dipyn o amser, cytunwyd hefyd y dylid gohirio’r dyddiad gweithredu ar gyfer gwaredu cerbydau sy’n hŷn na 12 oed tan fis Gorffennaf 2024.   Cafwyd hefyd dadl ynghylch cyflwyno mecanwaith priodol drwy’r cynllun dirprwyo ar gyfer penderfynu ar geisiadau newydd mewn perthynas â cherbydau sy’n hŷn na 5 oed dros dro.

Ar ôl ystyried y wybodaeth yn yr adroddiad, a chytuno ar ffordd ymlaen, nododd y Cyfreithiwr unwaith eto, i gadarnhau, y cynigion a gyflwynwyd ac a eiliwyd gan yr aelodau.   Wrth bleidleisio –

PENDERFYNWYD bod –

(a)       y dyddiad gweithredu i gerbydau trwydded yn unig hyd at 12 oed o ddyddiad y cofrestriad cyntaf i gael ei oedi am ddeuddeng mis arall o fis Gorffennaf 2023 tan Gorffennaf 2024 wrth ddisgwyl am adolygiad o’r cyfyngiadau oedran cerbyd cyfredol;

(b)       swyddogion yn cael eu hawdurdodi i ddechrau proses ymgynghori gyda holl ddeiliaid trwydded a phartneriaid allweddol i ystyried cynyddu oedran adnewyddu cerbydau i dros 12 oed, ar sail gofynion amserlen cynnal a chadw caeth a threfn profi cydymffurfio, yn hytrach nag oedran fel y prif ddynodwr;

(c)        swyddogion yn cael eu hawdurdodi i ddechrau proses ymgynghori gyda holl ddeiliaid trwydded a phartneriaid allweddol i ystyried cynyddu oedran cerbydau fflyd newydd i dan 8 oed, ar sail gofynion amserlen cynnal a chadw caeth a threfn profi cydymffurfio, yn hytrach nag oedran fel y prif ddynodwr; a

(d)       swyddogion yn cael eu hawdurdodi i edrych i mewn i broses dirprwyo i benderfynu ar geisiadau cerbyd fflyd newydd i gerbydau dros 5 oed, tra bod y broses ymgynghori uchod yn parhau, a chyflwyno adroddiad i gyfarfod nesaf o’r Pwyllgor ei ystyried.