Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad (copi ynghlwm) gan Bennaeth Dros Dro’r Gwasanaethau Cymorth Cymunedol, ynglŷn ag Adroddiad Sefydlogrwydd y Farchnad Gofal Cymdeithasol sy’n seiliedig  ar yr Asesiad o Anghenion y Boblogaeth, yn unol â gofynion Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014

11:30am – 12:00pm

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol Iechyd a Gofal Cymdeithasol yr adroddiad (a ddosbarthwyd o flaen llaw). Roedd Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 yn rhoi dyletswydd newydd ar awdurdodau lleol a byrddau iechyd i lunio asesiad ar y cyd o ddigonolrwydd a chynaladwyedd y farchnad gofal cymdeithasol. Lluniwyd yr Adroddiad ar Sefydlogrwydd y Farchnad gan Fwrdd Partneriaeth Rhanbarthol Gogledd Cymru yn unol â’r Cod Ymarfer (Llywodraeth Cymru, 2021a). Hwn oedd y tro cyntaf y lluniwyd Adroddiad ar Sefydlogrwydd y Farchnad ac roedd yn seiliedig ar Asesiad o Anghenion Poblogaeth Gogledd Cymru 2022.

 

Roedd yr adroddiad yn asesu digonolrwydd gofal a chymorth o ran bodloni’r anghenion a’r galw am ofal cymdeithasol, yn ogystal â sefydlogrwydd y farchnad.

 

Cyfeiriodd y Pennaeth Dros Dro, Gwasanaethau Cymorth Busnes at y negeseuon allweddol ynglŷn â gofal cymdeithasol i oedolion yn Sir Ddinbych, yn ogystal â gostyngiad bychan yn nifer y lleoedd oedd ar gael mewn cartrefi gofal yn Sir Ddinbych. Nid oedd y lleoedd oedd ar gael (gofal preswyl sylfaenol) yn bodloni anghenion cleientiaid am ofal ar gyfer anghenion mwy cymhleth – gofal preswyl a gofal nyrsio i’r henoed bregus eu meddwl.

 

Nid mater hawdd oedd newid cartrefi preswyl i fedru bodloni anghenion yr henoed bregus eu meddwl. Roedd yr adeiladau’n aml yn anaddas ac nid oedd y ffioedd bob amser yn talu costau’r darparwyr.

 

Roedd datblygiadau mewn gofal iechyd a meddyginiaeth wedi cael effaith arwyddocaol ar anghenion gofal cymdeithasol. Roedd pobl ag anableddau dysgu’n symud o’r gwasanaethau plant i’r gwasanaethau oedolion gyda phecynnau gofal cymhleth y byddai angen eu darparu gydol eu hoes.

 

Oherwydd yr awydd i gleientiaid gadw’n annibynnol ac aros yn eu cartrefi eu hunain roedd y galw am ofal cartref wedi cynyddu. Roedd heriau â recriwtio a chadw staff ym maes gofal cartref yn ei gwneud yn anos fyth i sicrhau’r ddarpariaeth.

 

Roedd gofal seibiant i bobl â chyflyrau iechyd cymhleth – strôc, anaf i’r ymennydd ac yn y blaen – yn brin a byddai hynny’n destun adolygiad yn ystod ymarferion comisiynu yn y dyfodol.

 

Dywedodd Pennaeth y Gwasanaethau Plant fod yr adroddiad yn amlygu materion yr oedd Sir Ddinbych eisoes yn gwybod amdanynt. Yn benodol, prinder y lleoliadau maeth tymor byr oedd ar gael yn lleol, yn enwedig felly i blant ag anghenion cymhleth, yn fewnol ac yn y sector annibynnol. Canolbwyntid ar y lleoliadau penodol hynny wrth gomisiynu yn y dyfodol.

 

Er bod lleoliadau preswyl ar gael yn Sir Ddinbych tueddai’r rheiny fod yn rhai arbenigol ac yn destun meini prawf penodol. Roedd yn rhaid chwilio ymhellach am leoliadau mwy cyffredinol. Byddai’r gwaith comisiynu yn y dyfodol yn canolbwyntio ar Fwthyn y Ddôl, uned asesu ar y cyd â Chonwy a Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr.

 

Y meysydd dan sylw yn y dyfodol fyddai:

·         Y bwriad i hyrwyddo maethu’n nes at adref wrth gomisiynu, a

·         Rhoi cynllun gweithredu ar waith yn y 12-18 mis nesaf ar gyfer y tîm mewnol. Byddai hynny’n cynnwys adolygu’r gefnogaeth graidd a ddarperid i ofalwyr.

 

Rhoes swyddogion y wybodaeth ganlynol wrth ymateb i gwestiynau’r aelodau:

 

·         Roedd yno brinder staff gofal cymdeithasol ac argyfwng recriwtio a chadw (ar bob lefel) ledled y Deyrnas Gyfunol.

·         Manteisiwyd ar bob cyfle i hyrwyddo / rhoi cyhoeddusrwydd i swyddi ym maes gofal cymdeithasol a gofal maeth, gan gynnwys cefndiroedd sgrin mewn cyfarfodydd ar-lein, ochrau cerbydau fflyd y Cyngor, ffeiriau swyddi ac yn y blaen.

·         Sefydlwyd bwrdd arbennig i ymchwilio i amryw ddulliau o roi hwb i recriwtio a chadw staff ym maes gofal cymdeithasol.  Un o’r meysydd dan ystyriaeth oedd amodau a thelerau.  Cydnabuwyd, fodd bynnag, y byddai ceisio mynd i’r afael â phroblemau recriwtio a chadw staff drwy amrywio amodau a thelerau’n cael effaith ar swyddi gydol y Cyngor.

·         Er mai landlordiaid cymdeithasol cofrestredig oedd yn berchen ar y tai gofal ychwanegol yng ngogledd y Sir, staff Cyngor Sir Ddinbych oedd yn darparu gofal i’r preswylwyr.

·         Roedd y galw am dai gofal ychwanegol dan reolaeth. Pe byddai darparwyr cartrefi gofal preswyl yn dymuno addasu eu darpariaeth roedd Sir Ddinbych yn fodlon trafod hynny â hwy.

·         Roedd trafodaeth yn mynd rhagddi yn y rhanbarth ynglŷn â gweithredu dull consortiwm lle byddai’r awdurdod lleol yn gorff arweiniol ar gyfer cynllun prentisiaethau ac yn darparu lleoliadau mewn gwahanol leoliadau, gan gynnwys gofal mewnol a darparwyr allanol.

·         O safbwynt sefydlogrwydd y farchnad, y rhain fyddai’r amcanion allweddol dros y deuddeg mis nesaf:

o   sicrhau sefydlogrwydd mewn gofal cartref, gan ystyried microfentrau a darparwyr gwledig, a

o   gweithredu polisïau sy’n ystyriol o faethu yn Sir Ddinbych a pharatoi ar gyfer agor uned asesu breswyl Bwthyn y Ddôl.

 

Wedi i’r Pwyllgor ystyried yr adroddiad a chael atebion i gwestiynau’r aelodau,

 

Penderfynwyd: 

 

(i)   argymell cymeradwyo Adroddiad Sefydlogrwydd y Farchnad yng Ngogledd Cymru 2022 (Atodiad 1), a

(ii)   chadarnhau fod y Pwyllgor, wrth ystyried y mater, darllen yr Asesiad o’r Effaith ar Gydraddoldeb (Atodiad 2), ei ddeall a’i gymryd i ystyriaeth.