Eitem ar yr agenda
CYNNAL A CHADW LLEINIAU GLAS A LLWYNI AR YMYL PRIFFYRDD.
Ystyried
adroddiad gan y Pennaeth Priffyrdd a Gwasanaethau Amgylcheddol (copi ynghlwm)
ar bolisi’r Cyngor o ran cynnal a chadw ymylon ffyrdd/ perthi a gwasgaru
plaladdwyr.
10.55 am – 11.25 am
Cofnodion:
[Cafodd yr eitem hon ei dwyn ymlaen gyda chydsyniad y
Cadeirydd]
Cyflwynwyd yr adroddiad (a ddosbarthwyd eisoes) gan y
Cynghorydd Tony Thomas, Aelod Arweiniol Tai a Chymunedau a Phennaeth y
Gwasanaethau Priffyrdd ac Amgylcheddol ar bolisi’r Cyngor ar gynnal a chadw
lleiniau glas a llwyni a’r defnydd o blaladdwyr. Gwnaeth y Pwyllgor gais am adroddiad ar ôl
ystyried y mater yn flaenorol ym mis Chwefror 2021.
Cyflwynwyd yr adroddiad a’r atodiadau er mwyn galluogi’r
Pwyllgor i drafod y polisi a’r ymdriniaeth bresennol cyn dechrau’r flwyddyn
ariannol newydd. Tynnwyd sylw’r Pwyllgor
at yr atodiadau a oedd yn rhoi manylion am y polisi ar gynnal lleiniau gwyrdd
ar ymyl priffyrdd ynghyd â’r sefyllfa o ran y defnydd o blaladdwyr i ddibenion
rheoli chwyn, ac roedd yn cynnwys Nodyn
Gwybodaeth Llywodraeth Cymru ar y defnydd o gynnyrch sy’n cynnwys glyffosad y mae safbwynt y
cyngor wedi’i alinio ag ef. Cyfeiriwyd at y newid yn yr hinsawdd ac
uchelgeisiau ecolegol y Cyngor ac er nad oes ar hyn o bryd ddewis amgen
ymarferol yn lle defnyddio plaladdwyr i gael gwared â chwyn, mae gwaith y
parhau er mwyn ceisio dod o hyd i ddulliau eraill o ladd chwyn ac i symud tuag
at wireddu’r uchelgeisiau ecolegol hyn.
Yn ystod y drafodaeth cododd yr aelodau nifer o faterion
gyda’r Aelod Arweiniol, y Pennaeth Gwasanaeth a Rheolwr yr Uned Waith, a
chafwyd yr atebion canlynol:
·
er nad yn uniongyrchol
gysylltiedig â’r adroddiad, ymatebodd y Pennaeth Gwasanaeth i faterion a godwyd
gan y Cynghorwyr Emrys Wynne a Bobby Feeley yn ymwneud â phryderon ynghylch
llwybr ar hyd yr A525 rhwng Fferm Cantaba a Lôn Jericho, Rhuthun. Dywedodd nad oedd unrhyw waith arwyddocaol
wedi’i wneud pan oedd y lleoliad hwn yn cael ei hystyried fel llwybr teithiol
llesol posibl. Fodd bynnag, yn dilyn y
penderfyniad na fyddai’n addas ar gyfer teithio llesol, gwnaed cynlluniau i
wella’r sefyllfa. Crybwyllodd hefyd yr
heriau a wynebir o ran blaenoriaethu’r adnoddau ariannol sydd ar gael i ymateb
yn y ffordd orau bosibl i’r galwadau ar draws y rhwydwaith priffyrdd a’r
llwybrau troed perthnasol, a chadarnhaodd y bydd ef a’r swyddogion perthnasol
yn barod i drafod y materion hyn ymhellach, naill ai drwy’r Grŵp Aelodau
Ardal, y broses graffu neu fforwm arall priodol.
·
dywedodd unwaith eto nad
oes unrhyw ddewis ymarferol amgen yn lle defnyddio cemegau i drin chwyn ar y
rhwydwaith priffyrdd ond bod gwaith yn parhau i geisio dod o hyd i ateb. Mae trafodaethau ar y gweill gyda chontractwr
presennol y Cyngor sy’n arbrofi â dulliau amgen posibl ar ran awdurdod lleol yn
Lloegr er mwyn dileu’r pwyslais a’r ddibyniaeth ar lyffosad, ac mae gwaith yn
mynd yn ei flaen gyda’r Gwasanaethau Cefn Gwlad i geisio dod o hyd i safleoedd
yn y sir lle gellid treialu sylwedd addas amgen posibl, megis asid asetig
·
mae triniaethau chwistrellu
chwyn wedi gostwng dros y blynyddoedd diwethaf o bedair gwaith y blwyddyn i
ddwywaith y flwyddyn gyda’r rhan fwyaf o chwistrellu wedi’i gyfyngu i ardaloedd
trefol mewn parthau 30mya a chedwir yn llym at grynodiadau glyffosad o 300ml
fesul litr. Mae’r defnydd o lyffosad
wedi’i gymeradwyo ac mae chwistrellu chwyn yn digwydd yn unol â’r canllawiau
a’r cyfyngiadau presennol. Nodwyd bod
awdurdodau cyfagos yn defnyddio glyffosad i drin chwyn.
·
cafwyd trafodaethau gyda
Chyfoeth Naturiol Cymru eisoes mewn perthynas â’r defnydd o gemegau a’r effaith
ar gyrsiau dŵr ac ni chodwyd unrhyw bryderon gan fod y Cyngor yn
cydymffurfio â’r canllawiau sy’n rheoli’r defnydd hwn.
·
nodwyd problemau a brofwyd
yn y gorffennol mewn rhai ardaloedd trefol lle’r oedd chwyn wedi gordyfu gan
gyfeirio’n benodol at Princes Street, y Rhyl a rhoddwyd eglurhad ar yr amserlen
a’r rhaglen o waith chwistrellu chwyn gyda hyn yn ddibynnol i raddau helaeth ar
amodau’r tywydd ac roedd gwersi wedi’u dysgu o’r tymor blaenorol o ran amseru
chwistrellu chwyn i gael yr effaith gorau.
·
mewn ymateb i awgrymiadau
bod angen mwy o ymgysylltu ag aelodau a’r gymuned er mwyn helpu i adnabod a
rhoi sylw i ardaloedd problemus ar y camau cynharaf, dywedodd swyddogion fod yr
Uned Waith yn rhoi diweddariadau i aelodau a bod cymaint o rybudd â phosib yn
cael ei roi am y rhaglen chwistrellu a thorri gwair yn ogystal â’r gwaith
cynnal a chadw cylchol a wneir ar yr A525 a’r A447 - anogwyd aelodau i gysylltu
â Rheolwr yr Uned Waith os nad oeddent yn derbyn y wybodaeth berthnasol.
·
o ran goruchwyliaeth a
sicrhau bod y gwaith yn cyrraedd y safonau angenrheidiol, caiff yr ardaloedd eu
harchwilio gan Gydlynwyr y Gwasanaethau Stryd ac mae gwaith agos yn digwydd
gyda’r contractwyr torri gwaith a chwistrellu.
·
oherwydd bod triniaethau
lladd chwyn wedi gostwng o bedair gwaith i ddwywaith y flwyddyn er mwyn lleihau
faint o gemegau a ddefnyddir ac i helpu i wireddu uchelgeisiau ecolegol y
Cyngor, byddai cynnydd mewn materion cysylltiedig â rheoli chwyn i’w ddisgwyl.
·
fel rhywun sy’n cadw
gwenyn, dywedodd y Cynghorydd Rhys Thomas ei fod yn fodlon â’r defnydd o
lyffosad fel chwynladdwr systemig sydd yn rheoli chwyn yn effeithiol a dywedodd
ei fod yn fodlon derbyn yr adroddiad a’i gynnwys ac nad oedd yn teimlo bod
angen adroddiad ar hyn bob blwyddyn fel sydd wedi bod yn digwydd oni bai bod
newid sylweddol i’r polisi
·
Cyfeiriodd y Cynghorydd
Rachel Flynn at faterion yn ymwneud â Chlymog Japan ger y rheilffordd ym
Mhrestatyn a gofynnodd i’r swyddogion fynd ar ôl y mater yn uniongyrchol gyda Network
Rail fel y sefydliad cyfrifol; awgrymodd y gallai’r Cyngorydd Flynn hefyd o
bosibl gysylltu â Network Rail yn uniongyrchol mewn perthynas â hyn.
·
Caiff llwyni sy’n eiddo i’r
Cyngor eu torri yn unol â thelerau’r polisi a chaiff problemau gyda llwyni sydd
mewn perchnogaeth breifat eu cydnabod a chyfrifoldeb y perchnogion tir yw’r
rhain - roedd y Cyngor wedi chwarae rhan weithredol mewn mynd ar ôl cwynion a
godwyd yn y cyswllt hwn ac wedi cysylltu â pherchnogion tir i ddatrys y
materion hyn.
·
mae’r manylebau a’r safonau
torri wedi’u nodi yn y polisi ac mae disgresiwn i dorri mwy na stribed 1m o led
o ymyl y ffordd mewn lleoliadau penodol, yn bennaf am resymau iechyd a
diogelwch megis sicrhau gwelededd i ddefnyddwyr y ffyrdd a cherddwyr, a
chynhaliwyd archwiliadau rheolaidd i liniaru unrhyw bryderon. Mewn llawer o ardaloedd nid oedd yn
angenrheidiol torri’n ôl fwy nag 1 metr sydd yn cyd-fynd â’r gwaith ar y
safleoedd blodau gwyllt a bioamrywiaeth.
·
tynnwyd sylw at drefniadau
rheoli presennol y prosiect dolydd blodau gwyllt i ganiatáu twf a datblygiad er
mwyn gwneud y mwyaf o’r manteisio bioamrywiaeth ac i drefnu bod dolydd yn cael
eu torri o fewn cyfnod penodol o amser tua diwedd Awst/dechrau Medi - roedd y
Cadeirydd yn teimlo y byddai’n fuddiol torri’r ardaloedd hynny’n fwy rheolaidd
na phob 3 blynedd er mwyn gwella edrychiad y safleoedd a’u gwneud yn fwy
deniadol
·
ar hyn o bryd mae 75 o
ddolydd blodau gwyllt ar draws y sir a fydd yn cynyddu cyn bo hir i 105 safle,
a reolir ar y cyd â’r Gwasanaethau Cefn Gwlad gyda chyfran uchel o leiniau ymyl
y ffordd wedi’u cynnwys yn y prosiect.
Cafwyd cyllid gan Lywodraeth Cymru i brynu offer penodol i dorri a
chasglu’r glaswellt ar y safleoedd hyn fel bod blodau gwyllt eraill yn ffynnu -
bydd y gwaith hwnnw’n digwydd ddiwedd Awst/dechrau Medi.
Wedi ystyried y wybodaeth a gafwyd yn yr adroddiad, yr
atodiadau ac yn ystod y drafodaeth -
PENDERFYNODD y Cyngor
gymeradwyo polisïau ac ymdriniaeth presennol y cyngor mewn perthynas â chynnal
a chadw lleiniau ymyl y ffordd a llwyni yn ogystal â’r defnydd o blaladdwyr.
Dogfennau ategol:
- Highways Grass Verge Report 100122, Eitem 5. PDF 230 KB
- Highways Grass Verge Report 100121 - App 1, Eitem 5. PDF 116 KB
- Highway Grass Verge Maintenance Report 100222 - App 2, Eitem 5. PDF 537 KB
- Highway Grass Verge Maintenance Report 100222 - App 3 docx, Eitem 5. PDF 2 MB