Eitem ar yr agenda
CWRICWLWM CYMRU
Cael cyflwyniad ar Ganllawiau Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg ac i drafod y posibilrwydd o ddefnyddio'r Canllawiau fel Maes Llafur Cytunedig. [Mae’r canllawiau ar gael trwy’r canlynol dolen (gweler adroddiad eitem 5 ynghlwm) ynghyd â Chrynodeb o'r Ddeddfwriaeth
Cofnodion:
Croesawodd y Cadeirydd y Prif
Reolwr Addysg i’w gyfarfod cyntaf o’r CYSAG.
Cyflwynodd y Prif Reolwr
Addysg yr eitem ar Gwricwlwm newydd Llywodraeth Cymru a fydd yn dod i rym ym
mis Medi 2022. Roedd yn ddiolchgar i’r
Ymgynghorydd AG am ei gyflwyniad a’i eglurhad o’r canllawiau Crefydd,
Gwerthoedd a Moeseg (CGM) sydd wedi cael eu rhyddhau’n ddiweddar.
Eglurodd yr Ymgynghorydd AG
bod angen cynnal Cynhadledd Maes Llafur Cytunedig er mwyn paratoi Maes Llafur
Cytunedig i’w fabwysiadu gan yr awdurdod addysg lleol. Y bwriad oedd cofnodi a rhannu’r cyflwyniad
gyda chyfranogwyr er mwyn llywio’r broses honno. Yn ogystal â chynrychiolwyr CYSAG,
gobeithiwyd y byddai gymaint o athrawon a phosibl yn gallu mynychu’r Gynhadledd
Maes Llafur Cytunedig a oedd wedi’i threfnu ar gyfer 14 Mawrth 2022.
Rhoddodd yr Ymgynghorydd AG
gyflwyniad a oedd yn cynnig trosolwg o’r Cwricwlwm i Gymru ac eglurhad o’r
canllawiau CGM.
Roedd y meysydd a oedd wedi’u
cynnwys yn y cyflwyniad cynhwysfawr yn cynnwys -
·
gofynion y ddeddfwriaeth
cwricwlwm ac asesu
·
cyflwyniad i’r chwe maes
dysgu a phrofiad a manylion pellach am yr iaith a ddefnyddir - ‘datganiadau o’r
hyn sy’n bwysig’, ‘egwyddorion cynnydd’, disgrifiadau dysgu’ a ‘chynllunio eich
cwricwlwm’
·
cyfeiriadau penodol at y
datganiadau o’r hyn sy’n bwysig ar gyfer y maes Dyniaethau a oedd yn cynnwys
cyd-destun, sgiliau, gwybodaeth a chysyniadau i’w datblygu
·
dolenni i dudalennau we
gan gynnwys crynodeb o ddeddfwriaeth gyda deddfwriaeth benodol yn ymwneud â
chanllawiau CGM a sut y gellid eu
mabwysiadu mewn Maes Llafur Cytunedig
·
y newid o addysg
grefyddol i grefydd, gwerthoedd a moeseg er mwyn adlewyrchu’r cwmpas ehangach a
chynnwys credoau anghrefyddol gan gynnwys dyneiddiaeth, anffyddiaeth a
seciwlariaeth
·
newidiadau
deddfwriaethol sy’n llywodraethu’r Gynhadledd Maes Llafur Cytunedig a CYSAG i
adlewyrchu credoau crefyddol a chredoau athronyddol anghrefyddol
·
nodau’r Maes Llafur
Cytunedig a’r canllawiau CGM a gafodd eu hysgrifennu fel sail i’r Maes Llafur
Cytunedig drwy weithio ar y cyd
·
gofynion cyfreithiol ar
gyfer Cynhadledd Maes Llafur Cytunedig a chwestiynau i’w hystyried ganddyn nhw
a CYSAG.
·
gwaredu’r hawl i dynnu’n
ôl o CGM yn y Cwricwlwm i Gymru
·
pwrpas y canllawiau CGM
sef darparu cefnogaeth ychwanegol ar sut y gellid dysgu CGM yn y maes
Dyniaethau a’r meysydd perthnasol eraill
·
y cyd-destun datblygiad
ysbrydol o fewn CGM a oedd yn parhau i fod yn agwedd allweddol
·
cynllunio’r cwricwlwm ar
gyfer CGM, gan gynnwys: themâu trawsbleidiol, sgiliau trawsbynciol, sgiliau
sy’n hanfodol i’r pedwar diben, datganiadau o’r hyn sy’n bwysig, cysyniadau CGM
a’r lens CGM.
·
dilyniant dysgwyr a
siwrneiau dysgu mewn perthynas â CGM gydag enghreifftiau dangosol, a
·
phwyntiau i
ysgolion/lleoliadau eu hystyried wrth gynllunio eu cwricwlwm ar gyfer CGM.
Wrth gloi, fe wnaeth yr
Ymgynghorydd AG gydnabod ei fod wedi cyflwyno cyfoeth o wybodaeth yn y
cyflwyniad, ond amlygodd bod y Cwricwlwm i Gymru a’r canllawiau CGM yn llawer
mwy cynhwysfawr. Byddai’r cyflwyniad a’r
sleidiau PowerPoint yn cael eu rhannu gydag aelodau CYSAG ac ysgolion er mwyn
rhoi cyfle i bawb ystyried y cynnwys yn eu hamser eu hunain.
Codwyd y pwyntiau canlynol yn
ystod y drafodaeth a ddilynodd -
·
roedd y canllawiau CGM
yn ddogfen gynhwysfawr ac roedd dolen i’r wefan berthnasol wedi cael ei
chynnwys ar y rhaglen er mwyn rhoi cyfle i aelodau gael golwg dros y wybodaeth
yn eu hamser eu hunain; er bod y cyflwyniad yn hir, llwyddwyd i grynhoi
elfennau o’r canllawiau er hwylustod.
·
cadarnhawyd mai’r
cyfieithiad Cymraeg swyddogol ar gyfer ‘Religion, Vales and Ethics Guidance’
oedd ‘Canllawiau ar Grefydd, Gwerthoedd a Moeseg’ fel y nodwyd yn y cyflwyniad.
·
cyfeiriodd y Cynghorydd
Meirick Davies at yr ymgynghoriad DU a oedd yn mynd rhagddo ar hyn o bryd ar
wahardd yr hawl i broselytio a’r goblygiadau posibl ar gyfer addysg
grefyddol. Nid oedd yr Ymgynghorydd AG
yn ymwybodol o’r cynigion ond rhoddodd wybod bod deddfwriaeth yng Nghymru i
ddiogelu addysg Gristnogol o fewn y cwricwlwm presennol, a diolchodd i’r
Cynghorydd Davies am dynnu ei sylw at hyn.
·
cafwyd trafodaeth
ynghylch diben y canllawiau i fod yn amlblwyfol ac addysgu am gredoau amrywiol
ar draws Cymru, yn hytrach na gwthio syniadau ffydd a dweud wrth ddisgyblion
beth i gredu, ac er y bydd gan ysgolion eglwys ddiben gwahanol mewn perthynas â
CGM a’i ddarpariaeth, byddai’n rhaid sicrhau bod elfen amlblwyfol er mwyn
adlewyrchu’r amrywiaeth o bobl a chredoau yng Nghymru.
·
roedd y ddeddfwriaeth a
oedd yn sail i’r canllawiau CGM yn nodi’n glir bod yn rhaid adlewyrchu mai
natur crefyddol bennaf Cymru yw Cristnogaeth yn ogystal â rhoi sylw i’r prif
grefyddau eraill a chredoau athronyddol anghrefyddol, felly roedd ymdeimlad o
hanes Cymru ynghlwm â’r gwersi.
·
cyfrifoldeb yr ysgolion
oedd sicrhau bod disgyblion yn ymwybodol o ddimensiynau moesoldeb ac
ysbrydolrwydd ac ystyriwyd bod siwrneiau dysgu CGM yn caniatáu i ddisgyblion
archwilio eu ffydd a’u credoau eu hunain, gyda’r rhyddid i wneud eu dewisiadau
a’u penderfyniadau personol eu hunain.
·
ni fyddai angen yr hawl
i beidio ag astudio AG mwyach yn sgil y ffordd y byddai CGM yn cael i ddysgu
drwy’r cwricwlwm newydd
·
eglurwyd bod gan Addoli
ar y Cyd ei gyfres ei hun o gyfreithiau a syniadau a oedd ar hyn o bryd yn
seiliedig ar fod yn gyfan gwbl neu’n bennaf o gymeriad Cristnogol
·
rhoddodd cynrychiolwyr
athrawon wybod am y cynlluniau a’r datblygiadau yn eu hysgolion eu hunain mewn
perthynas â’r cwricwlwm newydd a chroesawyd y cyflwyniad a oedd yn cynnig
eglurhad o addysg CGM yn y dyfodol a diolchwyd i’r Ymgynghorydd AG am ei waith
caled.
Diolchodd y Cadeirydd i’r
Ymgynghorydd AG am ei gyflwyniad diddorol a chynhwysfawr a oedd wedi derbyn
ymateb da gan CYSAG, a nododd y byddai ysgolion yn elwa’n fawr o’r cyflwyniad
wrth iddynt ddatblygu’r cwricwlwm newydd ac addysg CGM.
PENDERFYNWYD derbyn a nodi’r cyflwyniad gan yr Ymgynghorydd
AG mewn perthynas â’r canllawiau Crefydd, Gwerthoedd a Moeseg.
Dogfennau ategol: