Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Rheolwr Traffig, Parcio a Diogelwch ar y Ffyrdd i gynnig diweddariad pellach ar ganfyddiadau’r prosiect (copi ynghlwm).

 

 

Roedd aelod o'r cyhoedd, Mr Stuart Davies, wedi gofyn am gael cyfarch y Pwyllgor, a chytunwyd iddo gael siarad ar ôl yr aelodau a'r swyddogion.

 

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol Gwastraff, Cludiant a'r Amgylchedd, y Cynghorydd Brian Jones, adroddiad ar y Cynllun Teithio Llesol.  Roedd yr adroddiad yn rhoi manylion am y cynlluniau teithio llesol dros dro a roddwyd ar waith yn nifer o ganol trefi Sir Ddinbych ddiwedd 2020, ac oedd bellach wedi cael eu dileu.

 

Roedd yr adroddiad yn cynnig diweddariad pellach ar ganfyddiadau’r prosiect fel dilyniant i adroddiad a gyflwynwyd i’r Pwyllgor Craffu Partneriaethau ym mis Rhagfyr 2020 ac oedd wedi’i gynnwys yn Atodiad A yr adroddiad.

 

Cafwyd crynodeb gan y Rheolwr Traffig, Parcio a Diogelwch ar y Ffyrdd ar gefndir y cynllun gwreiddiol.   Roedd cynlluniau wedi cael eu datblygu ar gyfer canol trefi Dinbych, Llangollen, y Rhyl a Rhuthun.  Cafodd y rhain gyllid gan LlC ym mis Mehefin 2020, ac eithrio Dinbych, a dynnwyd yn ôl.  Roedd adroddiad Rhagfyr 2020, sydd wedi’i gynnwys yn Atodiad A, yn darparu mwy o fanylion am y grant a’r broses a ddilynwyd.

 

Yn dilyn oedi ar y cychwyn yn sgil argaeledd contractwr a phrinder deunyddiau, rhoddwyd cynlluniau Llangollen, y Rhyl a Rhuthun ar waith ym mis Tachwedd 2020.

 

Cynllun Rhuthun - Cafodd y cynllun yn Rhuthun broblemau cychwynnol y deliwyd a nhw'n bennaf drwy wneud mân addasiadau i’r cynllun. Cafwyd cwynion gan nifer o fusnesau a effeithiwyd yn uniongyrchol gan y mesurau am golli mannau parcio a llwytho y tu allan i’w heiddo. Er fod rhai mesurau lliniaru ar gyfer y colledion hynny wedi’u cynnwys o fewn y cynllun cyffredinol, ni ystyriwyd hyn yn ddigon gan rai perchnogion busnes. Yng ngoleuni’r pryderon hyn, cynhaliwyd cyfarfodydd gyda GAA Rhuthun a arweiniodd at i’r Aelod Arweiniol benderfynu tynnu’r cynllun yn ôl, a digwyddodd hyn ym mis Chwefror 2021.

 

Cynllun Llangollen ­- Ychydig iawn o adborth a gafwyd i gychwyn mewn ymateb i’r cynllun yn Llangollen yn dilyn ei gyflwyno yn gynnar ym mis Tachwedd 2020. Fodd bynnag, o fis Mawrth 2021 ymlaen, gwelwyd nifer o achosion o gerddwyr yn baglu dros sylfaeni’r pyst dros dro a osodwyd. Wrth i’r achosion hyn barhau, cafodd y pyst eu disodli gyda photiau plannu blodau cul a lwyddodd i roi diwedd ar yr achosion o faglu. Roedd y cynllun dros dro hefyd wedi arwain at gynnydd mewn cerbydau mawr yn gyrru ar y palmant er mwyn gallu mynd heibio rhwystrau a achoswyd gan y lôn draffig wrthwynebol.

 

Er gwaethaf y pryderon, roedd GAA Dyffryn Dyfrdwy yn awyddus i gadw’r cynllun dros dro gan fod y palmant ychwanegol a grëwyd yn ddefnyddiol iawn ar gyfer y nifer fawr o gerddwyr yn Llangollen. Roedd y farn hon hefyd wedi’i seilio ar yr adborth a gafwyd o ymgynghoriad ar-lein dilynol. Er y cafwyd safbwyntiau cymysg am y cynllun dros dro, nododd o leiaf 60% o’r ymatebwyr eu bod yn teimlo y dylai’r cynllun barhau oherwydd ei fod yn gweithio’n dda, neu oherwydd eu bod yn teimlo ei bod yn rhy gynnar i lunio casgliadau i’r gwrthwyneb. Nododd sylwadau gan swyddogion ar y safle fod digon o ddefnydd yn cael ei wneud o’r palmentydd ehangach, hyd yn oed y tu allan i’r cyfnodau brig, megis ar benwythnosau ac yn ystod gwyliau’r ysgol.

 

Yn dilyn llacio cyfyngiadau Covid Llywodraeth Cymru yng nghanol mis Awst 2021, ac ar ôl symud i Lefel Rhybudd 0, penderfynodd yr Aelod Arweiniol Gwastraff, Cludiant a'r Amgylchedd ddileu’r cynllun dros dro yn dilyn trafodaeth gydag aelodau lleol.

 

Cynllun y Rhyl - Ar ôl ei roi ar waith, ychydig iawn o adborth a gafwyd gan drigolion am y cynllun dros dro yn y Rhyl. Fodd bynnag, codwyd pryderon gan fusnesau lleol a ddywedodd bod colli parcio ar y stryd wedi cael effaith niweidiol ar eu busnesau. Cododd rhai trigolion ac aelodau lleol bryderon bod y cynllun wedi cynyddu ciwiau traffig ar gyffordd yr A548 Ffordd Wellington/Stryd Bodfor. Yn dilyn ymgynghoriad gyda GAA y Rhyl, daeth yr Aelod Arweiniol i benderfyniad, a dilëwyd y cynllun ddiwedd Ebrill 2021.

 

O ganlyniad i’r ymateb arbennig o negyddol i gynllun Dinbych, cytunwyd i gynnal ymgynghoriad byr ar gyfer y pedwar cynllun dros dro arfaethedig.

Ac eithrio cynllun Dinbych, cafodd y tri chynllun arall eu cefnogi gan ymatebwyr yr ymgynghoriad ar y cyfan. Erbyn i’r prosiectau gael eu cyflwyno ddiwedd Hydref/dechrau Tachwedd, roedd nifer ymwelwyr cyfnod brig y gwanwyn/yr haf wedi gostwng ac roedd y “cyfnod atal byr” ym mis Hydref newydd ddigwydd. Oherwydd y tywydd oerach, ynghyd â chyfnod clo pellach rhwng 20 Rhagfyr 2020 a’r Gwanwyn, roedd nifer o’r canol trefi yn eithaf gwag. Felly roedd diben y cynlluniau dros dro hyn yn llai amlwg, yn enwedig gan fod hyn yn aml wedi dod ar draul parcio ar y stryd. Roedd hyn yn sicr yn ffactor ar gyfer dileu cynlluniau’r Rhyl a Rhuthun yn gynnar.

 

Cadarnhawyd bod CSDd wedi bod mewn trafodaethau â Llywodraeth Cymru ac wedi cyfleu rhai o’r problemau a’r heriau a wynebwyd mewn perthynas â’r cynlluniau.

 

Yn ystod y drafodaeth: 

·         Bu i aelodau’r Pwyllgor gydnabod er mai nod y cynllun brys a ariannwyd yn llawn gan LlC oedd helpu busnesau canol y dref yn ystod argyfwng cenedlaethol pan oedd rheolau cadw pellter cymdeithasol mewn grym, bod yr amserlenni tynn a’r rheolau llym oedd yn gysylltiedig wedi llesteirio ei gyflawniad a’i effeithiolrwydd cyffredinol.

·         Dywedodd swyddogion bod yr awdurdodau lleol eraill a oedd wedi gweithredu'n gyflym heb ymgynghori â busnesau lleol er mwyn sefydlu’r cynlluniau’n gyflym, hefyd wedi cael eu beirniadu am eu gweithrediad a’u cyflawniad.

·         Roedd aelodau lleol Llangollen o’r farn y bu’r cynllun yn llwyddiant yno, a’i fod wedi helpu cadw trigolion lleol ac ymwelwyr yn ddiogel yn ystod tymor twristiaid eithriadol o brysur yn yr ardal.

·         Cafwyd trafodaethau rheolaidd wrth weithredu'r cynllun yng nghyfarfodydd Uwch Dîm Arwain y Cyngor, a bu awdurdodau lleol yn adrodd yn rheolaidd i LlC ar eu cynlluniau, eu llwyddiannau ac unrhyw wrthwynebiadau a heriau y bu'n rhaid iddyn nhw eu hwynebu.

·         Byddai gwersi a ddysgwyd o’r ymarfer penodol hwn yn fuddiol wrth ddatblygu cynlluniau teithio llesol hirdymor yn y dyfodol gyda’r nod o fynd i’r afael ag effeithiau newid hinsawdd.

 

Ar y pwynt hwn, rhoddwyd cyfle i Mr Stuart Davies gyfarch y Pwyllgor Craffu Partneriaethau.   Cyfeiriodd Mr Davies at yr adroddiad oedd yn ymwneud â Llangollen a oedd, yn ei farn ef, yn anghyflawn.  Teimlai bod yr adroddiad wedi methu â chydnabod materion pwysig.  Roedd yn cydnabod yr amserlen fer yr oedd rhaid gweithio iddi, ond teimlai y cytunwyd ar y cynllun mewn egwyddor heb ymgynghori ymlaen llaw â Chyngor Tref Llangollen nag aelodau'r cyhoedd.  Aeth ymlaen i nodi nad oedd yr adroddiad yn cydnabod deiseb ag arni 600 o lofnodion wedi’u dilysu a oedd yn gwrthwynebu’r cynllun, a gyflwynwyd i swyddogion a chynghorwyr CSDd.  Nododd bod 80% o’r busnesau lleol wedi gwrthwynebu’r cynllun.  O ystyried nifer yr anafiadau i aelodau’r cyhoedd, roedd swyddogion a chynghorwyr perthnasol CSDd wedi methu ag ymarfer diwydrwydd dyladwy drwy gofnodi asesiad risg a oedd yn rhoi ystyriaeth i’r perygl o anafiadau i’r cyhoedd, er i’r cyhoedd fynegi pryder am hyn o’r cychwyn cyntaf.  Bu i ymgynghoriad cyhoeddus mis Gorffennaf gydnabod bod mwyafrif yr ymatebion yn nodi nad oedden nhw’n cael eu hannog i ddefnyddio mwy ar fesurau teithio llesol.  Yn dilyn sawl anaf i’r cyhoedd ac er i Gyngor Tref Llangollen wneud cais am asesiad risg ar gyfer defnyddio amddiffynwyr lôn, ac yna potiau plannu, fel estyniad i gerddwyr ar briffordd gyhoeddus, ni chafwyd asesiad o’r fath.  Anwybyddwyd pryderon cychwynnol gan y cyhoedd nes i gopïau o ffilm TCC a ffotograffau gan Mr Davies o’r damweiniau a ddigwyddodd gael eu hanfon at Aelodau Seneddol a’r Wasg.  Ym marn Mr Davies, roedd Llangollen wedi cael rhywfaint o’r cyhoeddusrwydd gwaethaf posib o ganlyniad i’r wasg genedlaethol, gydag adroddiadau’n ymddangos ar y BBC ac yn y Daily Mail.  Hyd yn oed wedyn, yn ei farn ef, roedd swyddogion CSDd yn parhau i asesu bod y cynllun yn addas i’r diben heb unrhyw ddogfennau na thystiolaeth wedi’i seilio ar ffeithiau i gefnogi eu datganiad.  Aethpwyd ymlaen i addasu’r cynllun yn Llangollen, ar gost ychwanegol, gan wrthod ceisiadau’r cyhoedd i ddileu’r cynllun.  Roedd cau Short Street yn rhan o’r cynllun ac fe seiliwyd hyn ar safbwyntiau personol gan ddyfynnu pryderon diogelwch amhenodol.  Datgelodd ceisiadau Rhyddid Gwybodaeth dilynol na fu unrhyw ddamweiniau yno yn y pum mlynedd diwethaf.  Galwodd Mr Davies ar y Pwyllgor Craffu Partneriaethau i ofyn pam na chynhaliwyd asesiadau risg priodol, gan fod hynny wedi arwain at anafiadau difrifol i’r cyhoedd.  Pam na roddwyd ystyriaeth i’r farn gyhoeddus a pham fod CSDd wedi ceisio datblygu rhywbeth nad oedd yn addas i’r diben yn y lle cyntaf?  Dilëwyd cynllun teithio llesol Rhuthun, felly pam na ddigwyddodd hyn yn Llangollen?

 

Yn dilyn datganiad Mr Stuart Davies, cynigiodd y Cynghorydd Rachel Flynn bod y cyngor yn adolygu’r broses a ddefnyddiwyd i weithredu a dileu pob Cynllun Teithio Llesol Covid-19 yn Sir Ddinbych, ac eiliwyd hyn gan y Cynghorydd Joan Butterfield. 

 

Cynhaliwyd pleidlais a chytunwyd yn unfrydol i dderbyn yr argymhelliad ychwanegol.

 

Yn dilyn trafodaeth fanwl ar bob agwedd ar y Cynlluniau, bu i’r Pwyllgor:

 

BENDERFYNU: - yn amodol ar y sylwadau a’r arsylwadau uchod, y byddai’n –

(i)    derbyn y wybodaeth a ddarparwyd; ac yn

(ii)  gofyn i’r Cyngor adolygu’r broses a ddefnyddiwyd i weithredu ac i ddileu pob Cynllun Teithio Llesol Covid-19 yn Sir Ddinbych, gyda golwg ar adnabod arferion da a gwersi i’w dysgu y gellid eu defnyddio wrth ddosbarthu ffrydiau cyllido brys tymor byr allai fod ar gael yn y dyfodol.