Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Pennaeth Cyllid ac Eiddo a’r Arbenigwr Cyflog a’r Arbenigwr Tâl a Gwobrwyon (copi ynghlwm).

Cyflwynodd y Cynghorydd Julian Thompson-Hill, Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol, adroddiad y Cyflog Byw Gwirioneddol (a ddosbarthwyd ymlaen llaw).

Gwnaeth y Cyngor Sir ystyried goblygiadau talu'r Cyflog Byw Gwirioneddol yn Rhagfyr 2018 yn wreiddiol ac yna yn Ionawr 2020 yn dilyn y trafodaethau tâl cenedlaethol.  Yna gofynnodd y Cyngor am adroddiad pellach yn Ionawr 2021 i ystyried y sefyllfa bresennol ac, os oedd gwahaniaeth rhwng y Dyfarniad Cyflog Cenedlaethol a'r Cyflog Byw Gwirioneddol, a ddylid talu’r Cyflog Byw Gwirioneddol i’w staff yn y flwyddyn ariannol nesaf.

Ceir dwy lefel o gyflog byw. Y Cyflog Byw Cenedlaethol a osodir gan y Llywodraeth ac sy’n ofynnol i bob cyflogwr ei dalu yn ôl y gyfraith, a’r Cyflog Byw Gwirioneddol sy’n cael ei asesu a’i osod gan Sefydliad y Cyflog Byw Gwirioneddol ym mis Tachwedd bob blwyddyn.

Roedd y dyfarniadau cyflog diweddar ym maes llywodraeth leol wedi ceisio sicrhau y byddai’r graddau cyflog isaf yn cael eu talu’n uwch na chyfradd y cyflog byw gwirioneddol. Mae cynnydd pellach yn lefel y cyflog byw gwirioneddol wedi golygu bod Gradd 1 a phwynt isaf Gradd 2 o dan y gyfradd honno. Mae gan y Cyngor ar hyn o bryd 725 aelod o staff sy’n derbyn cyflog is na lefel bresennol y cyflog byw gwirioneddol.

Roedd gan gyflogwyr chwe mis ar ôl y cyhoeddiad ym mis Tachwedd i weithredu'r cynnydd yn lefel y cyflog byw gwirioneddol, a chan ystyried sefyllfa ariannol ehangach y Cyngor yn sgil Covid, byddai’n gosod pwysau ychwanegol pe bai’n cael ei roi ar waith eleni.  Felly, nodwyd y byddai’n fanteisiol i ddefnyddio’r cyfnod chwe mis a’i roi ar waith yn y flwyddyn ariannol nesaf, gan ystyried y dyfarniad cyflog cenedlaethol.

Yn dilyn trafodaeth fer, cynigiodd y Cynghorydd Graham Timms argymhellion pellach fel a ganlyn:

(i)            Ôl-ddyddio swm y Cyflog Byw Gwirioneddol i Ebrill 2020 i’r rhai a fethodd yn y fargen gyflogau ddiwethaf, ar gost o tua £17,000 y flwyddyn

(ii)          Ym mlwyddyn ariannol 2021/2022 bod Cyngor Sir Ddinbych yn talu'r Cyflog Byw Gwirioneddol fel y’i gosodwyd ym mis Tachwedd 2020 i’r holl staff a fyddai’n is nag ef a byddai hynny’n costio £37,500.

(iii)         Cynnig bod yr Aelod Arweiniol Cyllid yn dod ag adroddiad i'r Cyngor gyda chostau a map cynllun o sut gallai'r Cyngor fod yn Gyflogwr Achrededig y Cyflog Byw Gwirioneddol.

Cynigiodd y Cynghorydd Graham Timms yr argymhellion ychwanegol, eiliwyd gan y Cynghorydd Barry Mellor.

Esboniodd y Rheolwr Adnoddau Dynol Strategol y gallai’r ail argymhelliad godi problemau rhwng Graddau gan y byddai'n effeithio ar berthynoledd cyflogau a gallai greu goblygiadau posibl o ran cyflogau cyfartal. Byddai'n rhaid gwneud gwaith i asesu'r risg i'r Cyngor cyn cytuno ar hyn.

Cytunodd yr Aelodau fod angen i'r swyddogion gyfrifo beth fyddai'r goblygiadau ariannol yn 2021/2022 a fyddai'n dibynnu ar ddyfarniadau cyflog, y gellid dod i gytundeb yn eu cylch yn ystod y cyfnod hwnnw, neu beidio.   

Felly, cytunwyd y dylid cynnal pleidlais ar y ddau argymhelliad canlynol:

(i)            Holl weithwyr y cyngor i dderbyn y cyflog byw gwirioneddol ar gyfer blwyddyn ariannol 2020/2021 a fyddai’n golygu ôl-ddyddio cyflog y rhai sydd ar bwynt 1 y golofn gyflog sy’n derbyn £9.25 yr awr, i fyny i £9.30 yr awr, a byddai hyn yn costio £17,500, a

(ii)          Bod yr Aelod Arweiniol yn dod ag adroddiad yn ôl i'r Cyngor gyda chostau a map cynllun o sut gallai'r Cyngor ddod yn gyflogwr achrededig y cyflog byw gwirioneddol.

Gwnaeth y Cynghorwyr Graham Timms a Barry Mellor, y cynigydd a’r eilydd gwreiddiol, gytuno ar hyn.

Cynhaliwyd pleidlais ar y diwygiad i’r argymhelliad a chytunwyd arno yn unfrydol.

Felly, ar ôl cytuno ar y diwygiad, cynhaliwyd pleidlais ar yr argymhelliad gwreiddiol a chytunwyd arno yn unfrydol.

PENDERFYNWYD:

(i)            Holl weithwyr y Cyngor i dderbyn y cyflog byw gwirioneddol ar gyfer blwyddyn ariannol 2020/2021 a fyddai’n golygu ôl-ddyddio cyflog y rhai sydd ar bwynt 1 y golofn gyflog sy’n derbyn £9.25 yr awr, i fyny i £9.30 yr awr, a byddai hyn yn costio £17,500.

(ii)          Bod yr Aelod Arweiniol yn dod ag adroddiad yn ôl i'r Cyngor gyda chostau a map cynllun o sut gallai'r Cyngor ddod yn gyflogwr achrededig y cyflog byw gwirioneddol.