Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Pennaeth Cyllid ac Eiddo (copi ynghlwm).

 

 

Ar y pwynt hwn, datganodd y Cynghorydd Meirick Lloyd Davies gysylltiad personol gan ei fod yn aelod o Fwrdd yr Awdurdod Tân.

 

Cyflwynodd y Cynghorydd Julian Thompson-Hill, Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol, adroddiad Cyllideb 2021-22 – Cynigion Terfynol (a ddosbarthwyd ymlaen llaw).

 

Mae’n ofynnol yn ôl y gyfraith i'r Cyngor bennu cyllideb fantoledig y gellir ei chyflawni cyn dechrau pob blwyddyn ariannol a gosod lefel Treth y Cyngor er mwyn caniatáu i filiau gael eu hanfon at breswylwyr.

 

Derbyniodd y Cyngor y Setliad Drafft Llywodraeth Leol ar gyfer 2021/22 ar 21 Rhagfyr ac arweiniodd at setliad cadarnhaol o +3.6% o’i gymharu â chyfartaledd Cymru sef 3.8%.  Disgwylir y Setliad Terfynol ar 2 Mawrth ond mae Llywodraeth Cymru wedi nodi na fydd llawer o newidiadau o gwbl.

 

Fel rhan o’r setliad roedd yna 'drosglwyddiadau i mewn' o £1.280m a oedd wedi eu trosglwyddo i’r meysydd gwasanaeth perthnasol fel yn y blynyddoedd blaenorol:

·         Grant Cyflog Athrawon 2020/21 - £0.135m

·         Y Rhaglen Rheoli Risgiau Arfordirol £1.145m

 

Mae’r cynigion terfynol i gydbwyso cyllideb 2021/22 wedi eu dangos yn y Cynllun Ariannol Tymor Canolig yn Atodiad 1. Y prif feysydd o ran twf a phwysau yw:

·         Pwysau tâl o £0.870m

·         Chwyddiant prisiau ac ynni £250,000

·         Ardoll y Gwasanaeth Tân o £162,000

·         Lwfans ar gyfer cynnydd yn y Cynllun Gostyngiadau Treth y Cyngor o £350,000.

·         Pwysau chwyddiant ysgolion yn cael eu cydnabod yn swm o £1.205m

·         Buddsoddiad ysgolion mewn Anghenion Dysgu Ychwanegol £1.192m

·         Buddsoddiad ysgolion yng nghynaliadwyedd ysgolion bach £161,000

·         Pwysau demograffig ysgolion o £718,000

·         £2.4m i gydnabod pwysau’r galw a’r rhagolygon ym maes Gwasanaethau Cymorth Cymunedol fel rhan o strategaeth hirdymor y cyngor i reoli cyllidebau gofal.

·         £0.750m i gydnabod y pwysau presennol ym maes Addysg a Gwasanaethau Plant sy’n ymwneud â Lleoliadau y Tu Allan i’r Sir ac Adennill.

·         Mae'r pwysau o £250,000 ym maes Gwasanaethau Gwastraff wedi ei gydnabod yn seiliedig ar amcangyfrifon o bwysau yn ystod y flwyddyn.

·         Effaith penderfyniadau blaenorol gan y Cyngor/Cabinet (e.e. Cynllun Llifogydd y Rhyl, Bwrdd Uchelgais Economaidd Gogledd Cymru):

£0.276m

·         Pwysau o £389,000 am fuddsoddi yn y Targed Di-garbon sydd ei angen er mwyn cyrraedd y targed ar gyfer 2030 a gytunwyd gan y Cyngor.

·         Buddsoddiad o £250,000 ym mhroblem y Clefyd Coed Ynn. Byddai hyn yn gwneud taliad untro parhaol a nodwyd yng nghyllideb y llynedd.

·         Yn sgil graddfa'r pwysau, a’r ffaith nad yw effaith Covid a Brexit wedi eu datrys, mae £683,000 o arian at raid wedi ei gynnwys.

 

Cyfanswm y pwysau a nodwyd uchod yw £9.903m. Mae effaith defnyddio £685,000 o arian yn 20/21 (a gafodd yr effaith o ohirio’r angen i nodi arbedion yn unig) yn golygu bod cyfanswm y diffyg yn £10.588m. Byddai angen setliad drafft o tua 8% er mwyn ariannu’r pwysau hyn i gyd. Mae’r setliad net +3.6% yn cynhyrchu £5.42m o refeniw ychwanegol, gan adael bwlch cyllido o £5.167m.  Mae’r eitemau canlynol wedi eu cynnwys yn y cynigion er mwyn cau’r bwlch hwnnw:

·         Mae Cyllidebau Incwm Ffioedd a Thaliadau wedi bod yn destun chwyddiant yn unol â’r polisi Ffioedd a Thaliadau a gytunwyd, sy’n gweld cynnydd o £0.462m mewn incwm allanol.

·         Mae arbedion effeithlonrwydd gweithredol sy’n gyfanswm o £690,000 wedi eu nodi yn bennaf gan wasanaethau drwy gydol y flwyddyn ac o fewn cyfrifoldeb a ddirprwywyd i Benaethiaid Gwasanaeth mewn ymgynghoriad ag Aelodau Arweiniol.

·         Mae arbedion o £0.781m hefyd wedi eu nodi sy’n newid darpariaeth gwasanaeth mewn ryw ffordd a chawsant eu rhannu mewn manylder gyda'r Cabinet a'r Cyngor yn sesiynau briffio mis Rhagfyr.

·         1% (£0.733m) Targed effeithlonrwydd ysgolion o Gyllidebau Dirprwyedig Ysgolion. Gan fod cyllidebau ysgolion wedi eu datganoli, y cyrff llywodraethu fydd yn penderfynu sut bydd yr arbedion yn cael eu cyflawni. 

·         Argymhellir bod Treth y Cyngor yn cynyddu 3.8% a fydd yn creu refeniw ychwanegol o £2.132m. Mae hyn yn cymharu â chynnydd y llynedd o 4.3% a 6.35% y flwyddyn cyn hynny.

·         Yn olaf, mae Sylfaen Treth y Cyngor wedi cynyddu fwy na’r disgwyl eleni sy’n golygu y rhagwelir Treth y Cyngor ychwanegol o £369,000.

 

Yn ystod trafodaethau, codwyd y pwyntiau canlynol:

·         Mynegodd y Cynghorydd Mabon ap Gwynfor ei bryder gan fod diffyg ymgynghori a thryloywder wedi bod gyda’r holl gynghorwyr yn ei farn ef. 

Cyflwynwyd papur y gyllideb mewn Cyfarfod Briffio am y Gyllideb ar 21 Rhagfyr 2020 a chafodd ei gyflwyno i’r Cabinet hefyd. Nododd y Cynghorydd ap Gwynfor nad oedd hyn yn caniatáu digon o amser i drafod y manylion yn llawn.  Felly, cadarnhaodd y Cynghorydd ap Gwynfor na fyddai’n cefnogi Adroddiad y Gyllideb. 

·         Mynegodd y Cynghorydd Glenn Swingler ei fod yn cytuno â'r Cynghorydd Mabon ap Gwynfor. 

Mynegodd y Cynghorydd Swingler ei bryder hefyd am faint y cynnydd yn Nhreth y Cyngor ac nid oedd yn cytuno â'r cynnig y dylai ysgolion wneud 1% o arbedion. 

·         Mynegodd y Cynghorydd Paul Penlington ei fod yn cytuno â'r Cynghorydd Mabon ap Gwynfor.  Yna gofynnodd y Cynghorydd Penlington beth fyddai effaith Brexit. Cadarnhaodd yr Aelod Arweiniol Cyllid nad oes modd gwybod beth fydd effaith Brexit ar hyn o bryd, os byddai unrhyw effaith o gwbl.

·         Cadarnhaodd y Pennaeth Cyllid ac Eiddo ei fod wedi mynychu'r Fforwm Cyllideb Ysgolion a rhoddodd wybodaeth lawn am yr arbedion sydd eu hangen.

 

Yn dilyn trafodaeth, cynigiodd y Cynghorydd Julian Thompson-Hill argymhelliad y Gyllideb ac eiliwyd gan y Cynghorydd Richard Mainon.

 

Ar y pwynt hwn, gofynnodd y Cynghorydd Paul Penlington am bleidlais wedi’i chofnodi.  Roedd angen mwy nag un o bob chwech o’r rhai a oedd yn bresennol i alluogi pleidlais wedi'i chofnodi a nododd wyth aelod y byddai'n well ganddynt gael pleidlais wedi'i chofnodi.

 

Felly, cynhaliwyd pleidlais wedi'i chofnodi.

 

Roedd y rhai a bleidleisiodd o blaid Adroddiad y Gyllideb fel a ganlyn:

 

Cynghorwyr – Jeanette Chamberlain-Jones, Ellie Chard, Ann Davies, Gareth Lloyd Davies, Hugh Evans, Peter Evans, Bobby Feeley, Tony Flynn, Rachel Flynn, Huw Hilditch-Roberts, Martyn Holland, Hugh Irving, Alan James, Brian Jones, Tina Jones, Geraint Lloyd Williams, Richard Mainon, Christine Marston,  Barry Mellor, Melvyn Mile, Merfyn Parry, Anton Sampson, Peter Scott, Tony Thomas, Andrew Thomas, Julian Thompson-Hill, Joe Welch, Cheryl Williams, Huw Williams a Mark Young.

 

Roedd y rhai a bleidleisiodd yn erbyn Adroddiad y Gyllideb fel a ganlyn:

 

Cynghorwyr – Mabon ap Gwynfor, Paul Penlington, Arwel Roberts, Glenn Swingler, Rhys Thomas ac Emrys Wynne

 

Roedd y rhai a wnaeth ymatal rhag pleidleisio fel a ganlyn:

 

Cynghorwyr - Meirick Lloyd Davies ac Eryl Williams

 

PENDERFYNWYD bod y Cyngor yn:

·         nodi effaith Setliad Drafft Llywodraeth Leol 2021/22.

·         cymeradwyo’r cynigion a amlinellwyd yn Atodiad 1, a manylwyd yn Adran 4, er mwyn cwblhau’r gyllideb ar gyfer 2021/22.

·         cymeradwyo’r cynnydd cyfartalog o 3.8% a gynigiwyd yn Nhreth y Cyngor. 

·         dirprwyo awdurdod i’r Pennaeth Cyllid ac Eiddo mewn ymgynghoriad â’r Aelod Arweiniol Cyllid i addasu’r defnydd o arian sydd wedi’i gynnwys yng nghynigion y gyllideb o hyd at £500,000 os oes yna newid rhwng ffigyrau’r setliad drafft a’r setliad terfynol er mwyn gallu gosod Treth y Cyngor yn  brydlon.

·         cadarnhau ei fod wedi darllen, deall ac ystyried yr Asesiad o Effaith ar Les.