Eitem ar yr agenda
DEDDF LLES CENEDLAETHAU'R DYFODOL (CYMRU) MEWN PERTHYNAS Â RHEOLI PERYGL LLIFOGYDD YN SIR DDINBYCH
I dderbyn adroddiad gan y Rheolwr Perygl Llifogydd (copi ynghlwm), i ddarparu gwybodaeth ynglŷn ag adroddiad gan Swyddfa Archwilio Cymru ar ddull y Cyngor ar gyfer rheoli perygl llifogydd a chydymffurfio ag egwyddor datblygu cynaliadwy Deddf Lles Cenedlaethau’r Dyfodol a 5 nod lles.
10.15 a.m. – 10.45 a.m.
Cofnodion:
Roedd Aelod
Arweiniol Gwastraff, Cludiant a’r Amgylchedd, y Cynghorydd Brian Jones,
Pennaeth Priffyrdd a Gwasanaethau Amgylcheddol, Tony Ward, a Pheiriannydd
Perygl Llifogydd, Wayne Hope yn bresennol ar gyfer yr eitem hon.
Cyflwynodd y
Cynghorydd Brian Jones yr adroddiad i ddarparu gwybodaeth ynglŷn ag
adroddiad gan Swyddfa Archwilio Cymru ar ymagwedd y Cyngor mewn perthynas â
rheoli perygl llifogydd ac a yw’r Cyngor yn cydymffurfio ag egwyddor datblygu
cynaliadwy a 5 nod lles Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol Cymru.
Yn yr adroddiad
roedd Swyddfa Archwilio Cymru yn nodi bod y Cyngor yn cymryd camau addawol i
weithredu yn unol â’r egwyddor datblygu cynaliadwy wrth gymryd camau i leihau’r
perygl o lifogydd ond mae angen iddo ystyried ei gamau nesaf er mwyn ymwreiddio
egwyddorion Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015 ymhellach.
Roedd pryderon yn
yr adroddiad nad oedd y Cyngor yn dangos ymagwedd o atal a oedd yn creu amodau
lle gallai problemau godi yn y dyfodol.
Roedd Strategaeth
Genedlaethol Rheoli Risg Llifogydd ac Erydu Arfordirol (FCERM) ar gyfer Cymru yn cael ei diwygio ar
hyn o bryd a disgwylir y byddai’n alinio gyda Deddf Llesiant Cenedlaethau’r
Dyfodol ac yn hyrwyddo mwy o ddefnydd o ddulliau rheoli risg naturiol ar gyfer
llifogydd.
Roedd cydweithio
yn elfen allweddol o ymagwedd y Cyngor ac roedd wedi gweithio'n agos gyda
phartneriaid ar ddyluniad a darpariaeth amddiffynfeydd llifogydd ond gellir
atgyfnerthu'r cysylltiadau gyda'r gymuned ffermio a pherchnogion tir
eraill.
Ar y cyfan
ystyrir ei fod yn adroddiad cadarnhaol.
Roedd ymateb a
chamau gweithredu’r Cyngor wedi’u nodi yn Rhan Dau yr adroddiad.
Cafwyd trafodaeth
bellach a chodwyd y pwyntiau canlynol:
·
Roedd
y Cyngor wedi derbyn grantiau ond roedd angen canolbwyntio ar ecoleg a phroses
lleihau llifogydd y risg honno.
Roedd gwaith i addysgu pobl ifanc er mwyn codi ymwybyddiaeth ar y gweill.
·
Roedd
astudiaeth ar y gweill i ddatblygu gwaith gyda pherchnogion tir ac Undeb y
Ffermwyr.
Bu materion gyda pherchnogion tir a ffermwyr a oedd wedi rhoi gwybod i’r
Cynghorwyr lleol bod disgwyl iddynt dalu am offer i osod cynlluniau lliniaru
llifogydd. Cadarnhawyd bod
cymorthdaliadau i ffermwyr ar gael a fyddai’n cynorthwyo gyda’r costau.
·
Cadarnhawyd
bod yr ardaloedd sy’n peri’r risg mwyaf wedi’u blaenoriaethu ond nid oedd hynny
ar draul ardaloedd eraill.
Nid ar gyfer y gwasanaeth yn unig yr oedd y casgliadau, ond roedd angen
trafodaethau manylach ar newid hinsawdd.
·
Cyfrifoldeb
Cyfoeth Naturiol Cymru oedd Wardeniaid Llifogydd a Rhybuddion Llifogydd o’r
prif afonydd.
Cadarnhawyd y byddai'r Cydlynydd Craffu yn derbyn rhestr o'r Wardeiniaid
Llifogydd a’i dosbarthu i’r holl aelodau er gwybodaeth iddynt.
Yn ystod y
trafodaethau ac yn sgil pryderon a godwyd mewn perthynas ag effaith bosibl
newid hinsawdd ar beryglon llifogydd i’r sir, cytunwyd y byddai cyfarfod
Pwyllgor Craffu Cymunedau yn cael ei gynnal ar 22 Hydref 2020 gan ganolbwyntio
ar faterion llifogydd fel a ganlyn:
·
Cyfrifoldebau
Rheoli Llifogydd yn Sir Ddinbych – gan gyflwyno casgliadau astudiaeth ar y cyd
ar ymarferion rheoli Ffos y Rhyl a Chwter Prestatyn, draeniau a charthffosydd
cyfagos a oedd eisoes wedi’i drefnu ar gyfer y cyfarfod.
·
Rheoli
Risg Llifogydd ar draws Sir Ddinbych – trafodaethau gyda swyddogion a
sefydliadau partner eraill ar reoli llifogydd a materion lliniaru ar draws y
sir gyda phartneriaid cyhoeddus a phreifat a pherchnogion tir.
Byddai
hyn yn cynnwys prosiectau peirianneg a mentrau rheoli tir i leihau perygl
llifogydd a mynd i'r afael ag effaith newid hinsawdd. Byddai gwybodaeth hefyd yn cael ei chyflwyno
ar waith yr Adran Gynllunio mewn perthynas â lliniaru llifogydd fel rhan o'r
broses gynllunio.
PENDERFYNWYD-
·
yn amodol ar yr arsylwadau uchod, derbyn
adroddiad Swyddfa Archwilio Cymru (WAO) yn dilyn ei archwiliad, yng
nghyd-destun Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015, o waith y
Cyngor i "leihau nifer yr eiddo sydd mewn perygl o lifogydd yn Sir
Ddinbych" ac ymateb y Cyngor i'r cyfleoedd a awgrymwyd ar gyfer gwelliant
gan WAO; a
·
bod cyfarfod
y Pwyllgor ym mis Hydref 2020 yn cael ei drefnu i archwilio rheolaeth y cyngor
o berygl llifogydd a gwaith lliniaru a mentrau ar draws y sir a'r rhai sy'n
cael eu cyflawni mewn partneriaeth gyda phartneriaid cyhoeddus a'r sector
preifat.
Dogfennau ategol:
- Flood Risk Management Report 230120 - Cym, Eitem 5. PDF 286 KB
- Appendix 1 (Welsh) Flood Risk Management Report, Eitem 5. PDF 346 KB