Eitem ar yr agenda
CYLLIDEB 2020/21 – CYNIGION TERFYNOL
Ystyried
adroddiad gan y Cyng. Julian Thompson-Hill, Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad
ac Asedau Strategol (copi’n amgaeedig) sy’n nodi goblygiadau Setliad Drafft
Llywodraeth Leol 20 a chynigion i gwblhau'r gyllideb ar gyfer 2020/21.
Penderfyniad:
PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn
–
(a) nodi effaith Setliad Drafft Llywodraeth Leol 2020/21;
(b) cefnogi’r cynigion a amlinellir yn Atodiad 1 i’r adroddiad, ac y manylir
arnynt yn Adran 4 yr adroddiad, ac yn eu hargymell i’r Cyngor llawn er mwyn
llunio’r gyllideb yn derfynol ar gyfer 2020/21;
(c) argymell i’r Cyngor y cynnydd cyfartalog arfaethedig o 4.3% yn Nhreth y
Cyngor;
(d) argymell i’r Cyngor fod awdurdod yn cael ei ddirprwyo i’r Pennaeth Cyllid
ac Eiddo mewn ymgynghoriad â’r Aelod Arweiniol Cyllid i addasu’r defnydd o
arian sydd wedi’i gynnwys yng nghynigion y gyllideb o hyd at £500k os oes yna
symud rhwng ffigyrau’r setliad drafft a’r setliad terfynol er mwyn gallu gosod
Treth y Cyngor yn amserol, a
(e) cadarnhau ei fod wedi darllen, deall ac ystyried yr Asesiadau o Effaith ar
Les a gyflwynwyd fel rhan o’r adroddiad hwn.
Cofnodion:
Cyflwynodd
y Cynghorydd Julian Thompson-Hill yr adroddiad a oedd yn amlinellu goblygiadau
Setliad drafft Llywodraeth Leol 2020/21 a'r cynigion ar gyfer cyllideb derfynol
2020/21, gan gynnwys lefel Treth y Cyngor.
Darparodd
y Cynghorydd Thompson-Hill drosolwg o broses y gyllideb a sefyllfa ddiweddaraf
y gyllideb ac ymhelaethodd ar y cynigion i’w hystyried a’r argymhelliad i’r
Cyngor llawn er mwyn gosod y gyllideb ar gyfer 2020/21. Roedd y setliad drafft
wedi arwain at setliad cadarnhaol o +4.3% a disgwylir y setliad terfynol ar 25
Chwefror 2020. Roedd
pwysau o £12.418m wedi'i nodi, a fyddai ynghyd â £2m o arbedion heb eu nodi o
2019/21, yn arwain at ddiffyg o £14.418m. Roedd y setliad o +4.3% yn
cynhyrchu £6.219m gan adael bwlch cyllid o £8.199m gyda chynigion i gau’r bwlch
wedi’u nodi yn yr adroddiad a’u hegluro ymhellach yn y cyfarfod. Roedd cynnydd o 4.3% yn Nhreth
y Cyngor wedi’i gynnig a fyddai’n cynhyrchu £2.298m o refeniw ychwanegol. Gan fod y setliad terfynol yn
hwyr, argymhellwyd bod awdurdod yn cael ei ddirprwyo er mwyn galluogi
addasiadau arian parod yng nghynigion y gyllideb hyd at £500mil. Roedd y cynigion yn cyflwyno
cyllideb gytbwys heb fawr o effaith ar breswylwyr.
Cydnabu’r
Arweinydd proses gadarn y gyllideb a'r cymhlethdodau pellach o ystyried bod y
setliad drafft yn hwyr. Roedd
yn falch bod Llywodraeth Cymru wedi ymateb yn gadarnhaol i'r lobïo dwys ar y pwysau y mae
llywodraeth leol yn ei wynebu a gobeithir y byddai’r setliadau cadarnhaol yn
parhau ac y byddai setliad tair blynedd yn cael ei ddarparu. Cefnogodd yr argymhellion yn
yr adroddiad hefyd.
Canolbwyntiwyd
ar y prif faterion trafod a ganlyn -
·
Cyfeiriodd y Cynghorydd Mark
Young at gynigion a gyhoeddwyd gan Lywodraeth y DU ynglŷn â chyllid
ychwanegol ar gyfer y GIG a’r effaith ar gyfer Cymru.
Eglurwyd
gan fod y GIG yn fater sydd wedi’i ddatganoli byddai’n rhaid i unrhyw
gyhoeddiad gan Lywodraeth y DU arwain at gyllid canlyniadol Fformiwla Barnett
ar gyfer Cymru ac mai penderfyniad Llywodraeth Cymru fyddai sut i ddyrannu’n
cyllid hwnnw. Eu
safbwynt hyd yma oedd blaenoriaethu cyllid ar gyfer y GIG, gyda llywodraeth
leol i ddilyn. Ond
roedd meysydd yn gorgyffwrdd a fyddai yn destun trafodaethau yn y dyfodol
gyda’r Bwrdd Iechyd ar adeg priodol.
·
Cyfeiriodd y Cynghorydd Graham
Timms at sawl elfen o broses y gyllideb a holi am fanteision defnyddio'r cyllid
ychwanegol o'r setliad gwell nag a ddisgwyliwyd i leihau'r cynnydd yn Nhreth y
Cyngor o 4.8% i 4.3% yn hytrach nag yn uniongyrchol ar ddarpariaeth
gwasanaethau ar gyfer preswylwyr.
Cadarnhaodd
y Cynghorydd Thompson-Hill y tu hwnt i’r Grant Cynnal Refeniw roedd nifer o
grantiau penodol yn cael eu cyhoeddi ar adegau gwahanol sy’n cael effaith ar y
gyllideb. Cyn
derbyn hysbysiad o’r setliad drafft roedd cynnydd o 4.8% yn Nhreth y Cyngor
wedi’i nodi fel elfen hanfodol i sicrhau cyllideb gytbwys. Roedd y cynnydd mewn cyllid yn
golygu bod modd cyflwyno nifer o fesurau gan gynnwys lleihau'r effaith ar
ysgolion o £700mil; mynd i'r afael â phwysau sydd heb eu hariannu; lleihau swm
arian parod i gefnogi'r gyllideb; a gwneud gostyngiad bychan i'r cynnydd
arfaethedig yn Nhreth y Cyngor. O ystyried y pwysau ar
breswylwyr credwyd nad oedd yn briodol codi mwy o Dreth y Cyngor na’r hyn sy’n
gwbl angenrheidiol. Ni
fyddai’r newidiadau a gynigwyd yn cael effaith negyddol ar breswylwyr ac roedd
yn cael ei ystyried yn becyn call a rhesymol o fesurau i fynd i'r afael â'r
setliad sy'n well na'r hyn a ddisgwyliwyd. Ychwanegodd yr Arweinydd bod
preswylwyr sy’n cael trafferthion talu Treth y Cyngor ar draws y sir a’r nod
oedd darparu cyllideb gytbwys i gefnogi gwasanaethau ond hefyd i ystyried yr
effaith ar breswylwyr a gallai amddiffyn sefyllfa’r Cyngor rhag unrhyw her o
ran hynny
·
Cyfeiriodd y Cynghorydd Bobby
Feeley at y gyfran uchel o gyllid yr oedd Llywodraeth Cymru yn ei dyrannu i'r
GIG ac roedd yn siomedig nad oedd trafodaethau maith am ddod ag iechyd a gofal
cymdeithasol yn agosach at ei gilydd wedi darparu rhagor o gyllid, yn enwedig
gan y byddai cyllid ychwanegol ar gyfer gofal cymdeithasol yn cael effaith
gadarnhaol ar y GIG.
·
Cyflwynodd y Cynghorydd Emrys
Wynne rai pryderon o ran y cyfeiriad at beidio â llenwi swyddi gwag fel rhan o
arbedion effeithlonrwydd gwasanaeth a’r effaith o ran amseroedd ymateb a phwysau
ar y gweithlu.
Nodwyd
yr effaith ar wydnwch a chapasiti o fewn timau a nododd yr Arweinydd bod pob
Aelod Cabinet wedi gweithio gyda'r Pennaeth Gwasanaeth ar gyfer eu meysydd
portffolio ar gyllidebau gwasanaeth ac roeddent yn gwbl ymwybodol o effaith yr
arbedion sy'n cael eu cyflwyno ar ddarpariaeth gwasanaethau. Ychwanegodd y Prif Weithredwr
o ystyried deng mlynedd o galedi ariannol nid oedd modd gwneud arbedion
effeithlonrwydd o fewn gwasanaethau heb effaith mwyach ac roedd angen i’r
Cyngor weithio o fewn ei adnoddau – gwnaed cryn dipyn o waith o ran strwythur,
technoleg, a datblygu sgiliau staff i sicrhau'r canlyniad gorau posib’ i
ddarparu gwasanaethau ac roedd swyddogion yn gweithio’n galed ar hynny. Roedd yr Uwch Dîm
Arweinyddiaeth hefyd yn gweithio gydag aelodau’r Cabinet o ran y ffyrdd gorau o
wneud arbedion heb gael effaith ar ddarpariaeth gwasanaeth ar gyfer preswylwyr.
PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn
–
(a) nodi effaith Setliad Drafft Llywodraeth Leol 2020/21;
(b) cefnogi’r cynigion a amlinellir yn Atodiad 1 i’r adroddiad, ac y manylir
arnynt yn Adran 4 yr adroddiad, ac yn eu hargymell i’r Cyngor llawn er mwyn
llunio’r gyllideb yn derfynol ar gyfer 2020/21;
(c) argymell i’r Cyngor y cynnydd cyfartalog arfaethedig o 4.3% yn Nhreth y Cyngor;
(d) argymell i’r Cyngor fod awdurdod yn cael ei ddirprwyo i’r Pennaeth Cyllid
ac Eiddo mewn ymgynghoriad â’r Aelod Arweiniol Cyllid i addasu’r defnydd o
arian sydd wedi’i gynnwys yng nghynigion y gyllideb o hyd at £500mil os oes yna
symud rhwng ffigyrau’r setliad drafft a’r setliad terfynol er mwyn gallu gosod
Treth y Cyngor yn amserol, a
(e) chadarnhau ei fod wedi darllen, deall ac ystyried yr Asesiadau o Effaith ar
Les a gyflwynwyd fel rhan o’r adroddiad hwn.
Dogfennau ategol:
- BUDGET 2020-21, Eitem 9. PDF 236 KB
- BUDGET 2020-21 - APP 1, Eitem 9. PDF 199 KB
- BUDGET 2020-21 - APP 2, Eitem 9. PDF 348 KB
- BUDGET 2020-21 - APP 3, Eitem 9. PDF 101 KB
- BUDGET 2020-21 - APP 4, Eitem 9. PDF 465 KB