Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad gan y Cynghorydd Tony Thomas, Aelod Arweiniol Tai a Chymunedau (copi ynghlwm) yn cyflwyno’r Strategaeth Llyfrgell 2019 – 22 ar gyfer cymeradwyaeth gan y Cabinet. 

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn –

 (a)      Cefnogi Strategaeth Llyfrgell 2019 – 22 a

 (b)      chadarnhau eu bod wedi darllen, deall ac ystyried yr Asesiad o Effaith ar Les (Atodiad 2 yr adroddiad) fel rhan o'i ystyriaethau.

Cyflwynodd y Cyng. Tony Thomas yr adroddiad a Strategaeth Llyfrgell 2019-22 i’r Cabinet ei chymeradwyo. Mae’r strategaeth yn amlinellu’r weledigaeth ar gyfer gwasanaeth llyfrgelloedd cyhoeddus Cyngor Sir Ddinbych a’r nodau i’w cyrraedd yn ystod y tair blynedd nesaf.

Amlygodd y Cyng. Thomas bwysigrwydd y gwasanaeth llyfrgell a darparodd nifer o ystadegau perfformiad allweddol i ddangos pa mor dda mae’r gwasanaeth yn perfformio, gyda Sir Ddinbych ymhlith y deg awdurdod uchaf yng Nghymru ar gyfer nifer o fesurau. Amlygodd y Prif Weithredwr werth y sesiynau cymorth digidol, yn enwedig o ystyried y materion ynghylch cysylltedd digidol yn y sir.

Eglurodd Pennaeth Cwsmeriaid a Chymunedau y rhesymeg y tu ôl i’r strategaeth er mwyn amlygu pwysigrwydd y gwasanaeth o fewn cymunedau a sut mae’n cyfrannu at flaenoriaethau strategol y Cyngor. Adroddodd hefyd ar y buddsoddiad sydd wedi’i wneud yn ystod y blynyddoedd diwethaf mewn adeiladau llyfrgell a staff ac am ddatblygiadau pellach mewn partneriaethau i wneud y mwyaf o’r buddion, gan bwysleisio pwysigrwydd y gwasanaeth yn nhermau lles, dysgu a ffyniant, a hefyd rôl allweddol cymunedau o ran cymryd perchnogaeth a chymryd rhan. Cost y gwasanaeth llyfrgell yw ychydig dan £3 fesul ymweliad ac yn ôl astudiaeth genedlaethol yn 2013 mae gwariant lleol defnyddwyr llyfrgell yn oddeutu £8, sy’n mynd yn ôl i’r economi lleol.

Roedd y Cabinet yn cydnabod pwysigrwydd y gwasanaeth llyfrgell i gymunedau lleol ac iechyd a lles pobl a chanmolwyd yr ystod o weithgareddau a mentrau a ddarperir. Wrth ystyried y strategaeth, roedd y prif feysydd trafod yn canolbwyntio ar y canlynol:–

·         Mewn ymateb i gwestiwn gan y Cyng. Mark Young cadarnhawyd fod oriau agor yn cael eu hadolygu’n gyson er mwyn diwallu anghenion cymunedau o fewn yr adnoddau cyfyngedig sydd ar gael a rhoddwyd sicrwydd bod Wi-Fi ar gael ymhob llyfrgell at ddefnydd y cyhoedd.

·         Roedd y Cyng. Richard Mainon yn awyddus i weld mwy o fasnacheiddio a chynhyrchu incwm, ynghyd â defnyddio mwy ar wirfoddolwyr ac estyn oriau agor i wneud y mwyaf o fuddion y gwasanaeth; roedd hefyd yn teimlo y byddai datblygu targedau CAMPUS i fesur cynnydd yn beth da.

Eglurwyd beth yw rôl allweddol gwirfoddolwyr o fewn y cynllun gweithredu i ddatblygu mentrau a phrosiectau penodol. Amlygwyd y gwaith o hyrwyddo llyfrgelloedd fel canolfannau cymunedol ac ar gyfer gweithgareddau cymunedol y tu allan i’r oriau agor arferol, a chyfeiriwyd yn benodol at y bartneriaeth lwyddiannus gyda Chyngor Tref Rhuddlan a Chyngor Dinas Llanelwy yn hynny o beth.

·         Eglurwyd yr anawsterau wrth gymharu costau’r gwasanaeth gydag awdurdodau eraill oherwydd mai gwasanaeth llyfrgell Sir Ddinbych yw’r unig wasanaeth llyfrgell sydd wedi’i integreiddio â gwasanaethau i gwsmeriaid. Fodd bynnag, ymddengys bod gwasanaeth llyfrgell Sir Ddinbych yn ddrutach o gymharu ag awdurdodau lleol eraill ac mae gwaith dadansoddi pellach yn cael ei wneud i weld pam ac i nodi arbedion effeithlonrwydd posibl.

·         Amlygodd y Cyng. Bobby Feeley werth cymdeithasol y gwasanaeth a chyfeiriodd at yr ystod o wasanaethau i ymgysylltu â chymunedau a phobl fwy diamddiffyn, ond roedd hi hefyd yn deall yr angen am wneud llyfrgelloedd yn fwy masnachol a chost effeithlon gan chwilio am gyfleoedd i wneud hynny.

Mewn ymateb i gwestiynau pellach gan gynghorwyr nad ydynt yn Aelodau o’r Cabinet, manylodd Pennaeth Cwsmeriaid a Chymunedau ar y gwasanaethau amrywiol a geir, gan gynnwys y gwasanaeth ar gyfer y rheiny sy’n gaeth i’r tŷ. Eglurwyd nad yw’r £2.94 fesul ymweliad â’r llyfrgell yn cynnwys y gwasanaeth i’r rheiny sy’n gaeth i’r tŷ. Holodd y Cyng. Meirick Davies am effaith peidio â darparu copïau papur o geisiadau cynllunio mewn llyfrgelloedd. Cytunodd Pennaeth Cwsmeriaid a Chymunedau i edrych i mewn i’r mater ac adrodd yn ôl wrtho y tu allan i’r cyfarfod. Manteisiodd y Cyng. Peter Scott ar y cyfle hwn i ddiolch i’r Cyngor am fuddsoddi yn Llyfrgell Llanelwy ac adroddodd ar lwyddiant y llyfrgell fel canolfan gymunedol a gobeithiodd y bydd lyfrgelloedd eraill yn gwneud yr un peth ac yn cynnwys ac yn ymgysylltu â llyfrgelloedd mewn gweithgareddau cymunedol.

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn –

(a)       Cefnogi Strategaeth Llyfrgell 2019 – 22;

(b)       Cadarnhau eu bod wedi darllen, deall ac ystyried yr Asesiad o Effaith ar Les (Atodiad 2 yr adroddiad) fel rhan o'i ystyriaethau.