Eitem ar yr agenda
ADRODDIAD BLYNYDDOL BWRDD GWASANAETHAU CYHOEDDUS CONWY A SIR DDINBYCH 2018-19
I ystyried Adroddiad Blynyddol Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus Conwy a Sir Ddinbych ar gyfer 2018/19 (copi yn atodedig) gan ddarparu adborth a/neu argymhellion i’r Bwrdd fel
bo’n briodol
2.10pm – 3.10pm
Cofnodion:
Hysbysodd Iwan Davies, Is-Gadeirydd Bwrdd y Gwasanaethau
Cyhoeddus yr aelodau o fis Mehefin 2019, y byddai Sian Williams, Pennaeth
Gweithrediadau Cyfoeth Naturiol Cymru yn Gadeirydd y Bwrdd Gwasanaethau
Cyhoeddus a byddai Judith Greenhalgh, Prif Weithredwr Cyngor Sir Ddinbych yn
Is-Gadeirydd Bwrdd y Gwasanaethau Cyhoeddus.
Cyflwynodd Is-Gadeirydd Bwrdd y Gwasanaethau Cyhoeddus yr
adroddiad a chyflwyniad (dosbarthwyd yn flaenorol) i gyflwyno Adroddiad
Blynyddol 2018-19 y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus i’r aelodau. Eglurodd fod gan ardal bob awdurdod lleol
rwymedigaeth gyfreithiol i sefydlu Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus. Gan fod Conwy
a Sir Ddinbych wedi sefydlu Bwrdd Gwasanaethau Lleol ar y cyd yn flaenorol,
rhagflaenydd y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus, cytunwyd i barhau’r bartneriaeth
hon drwy sefydlu Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus ar y cyd. Roedd aelodaeth y Bwrdd
Gwasanaethau Cyhoeddus yn cynnwys y ddau Gyngor, yr Heddlu, Comisiynydd Heddlu
a Throseddu, Gwasanaeth Tân ac Achub, Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr,
Cyfoeth Naturiol Cymru, Llywodraeth Cymru, Gwasanaeth Prawf Gogledd Cymru,
Iechyd y Cyhoedd Cymru, Cwmni Adsefydlu Cymunedol Cymru a'r Cynghorau
Gwasanaethau Gwirfoddol yn y ddwy sir (Cyngor Gwasanaethau Gwirfoddol Conwy a
Chyngor Gwasanaethau Gwirfoddol Dinbych) ac ati. Byddai sefydliadau cyhoeddus eraill yn cael
eu gwahodd i gyfrannu at waith y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus os oedd yn cael
ei ystyried yn briodol. Rôl y Bwrdd
Gwasanaethau Cyhoeddus oedd gwella lles economaidd, cymdeithasol, amgylcheddol
a diwylliannol ardaloedd y siroedd drwy weithio i gyflawni’r saith nod lles a
amlinellwyd yn Neddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015.
Hysbyswyd yr Aelodau am y broses a ddilynir i lunio
Cynllun Llesiant y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus. Fel rhan o’r broses hon, cysylltwyd â’r
cyhoedd yn yr haf 2016 yn defnyddio dull Sgyrsiau’r Sir. Diben hyn oedd cael dealltwriaeth o’r hyn
oedd yn gweithio’n dda yn yr ardaloedd gwahanol a beth oedd angen canolbwyntio
arno er budd cenedlaethau’r dyfodol.
Rhwng yr haf 2016 ac Ebrill 2017, cafodd yr Asesiad Lles ei lunio.
Penderfynodd y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus na ddylai
ddyblygu gwaith a wnaed neu a wneir gan sefydliad arall, felly roedd y Bwrdd
Gwasanaethau Cyhoeddus wedi nodi 6 thema y gellir eu hadolygu. Roedd y rhain yn cynnwys:
1.
Mil Diwrnod Cyntaf Bywyd
2.
Hybu canolfannau cymunedol
3.
Hybu lles meddyliol ar gyfer pob oed
4.
Hybu gwytnwch mewn pobl hŷn
5.
Hybu gwytnwch amgylcheddol
6.
Magu pobl ifanc wydn ac uchelgeisiol
Drwy’r broses Sgyrsiau’r Sir, roedd y Bwrdd Gwasanaethau
Cyhoeddus wedi ymgynghori â’r cyhoedd ar y themâu hyn ac yn seiliedig ar
adborth a dderbyniwyd penderfynwyd rhesymoli’r nifer o themâu blaenoriaeth o 6
i 3. Gwnaed hyn drwy asesu’r effaith,
goblygiadau hirdymor ac archwilio a oedd gwaith eisoes wedi’i wneud mewn
perthynas â’r rhain. Yn dilyn y broses
hon roedd y Cynllun Llesiant ei hun wedi’i gymeradwyo gan bob partner statudol
cyn cael ei gymeradwyo gan y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus yn Ebrill 2018. Roedd y Cynllun terfynol yn nodi cyfanswm o
dair thema y dylai’r Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus ddelio â nhw, roedd y rhain
yn cynnwys:
1.
Pobl – Cefnogi lles meddyliol da i rai o bob oed
2.
Cymuned - Rhoi grym i gymunedau
3.
Lle - Cefnogi Gwytnwch Amgylcheddol
Mae’r Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus hefyd wedi ymrwymo i 4
egwyddor ychwanegol sy’n cefnogi’r 3 thema blaenoriaethau:
a. Mynd i'r afael
ag anghydraddoldeb a thrin pawb yn gyfartal
b. Cefnogi a
hyrwyddo’r Gymraeg
c. Cefnogi pobl er
mwyn iddynt gael gafael ar lety iach, diogel a phriodol
ch.Osgoi dyblygu gwaith.
Roedd Pennaeth
Gweithrediadau Gogledd Cymru Cyfoeth Naturiol Cymru yn egluro ar y dechrau bod
y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus yn dymuno cysylltu â’r prosiect o ongl wahanol,
yn hytrach na chael arbenigwr yn eu meysydd perthnasol ar gyflawni’r
blaenoriaethau byddent yn mabwysiadu dull gwahanol ar gyfer penodi arbenigwyr o
feysydd pwnc eraill i arwain ar flaenoriaethau y tu allan i’w meysydd arbenigol
e.e. Cyfoeth Naturiol Cymru i arwain ar iechyd
meddwl. Nod hyn oedd caniatáu gwahanol
safbwyntiau ar y themâu, gyda’r gobaith y gellir gofyn cwestiynau newydd i gael
canlyniad gwahanol a gwell. Roedd arferion
yn dangos nad oedd y dull hwn wedi bod mor effeithiol ag y rhagwelwyd yn wreiddiol. Felly, o hyn ymlaen byddai’r sefydliad
arbenigol yn arwain ar y themau perthnasol i barhau ymchwil.
Roedd y flaenoriaeth gyntaf, Cefnogi Lles Meddyliol da i
bob oed yn profi’n thema fwy nag y rhagwelwyd.
Roedd Cadeirydd newydd y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus yn hysbysu’r
Pwyllgor bod Is-Grŵp Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus wedi’i sefydlu i gael
dealltwriaeth o’r gwaith a wneir eisoes yn y maes drwy’r Partneriaethau a
Byrddau Lleol.
Yn unol â’r adroddiad wedi'i amgáu, tudalen 31. Roedd 2 gam cyntaf y thema Cefnogi Lles
Meddyliol da wedi’i gwblhau gyda’r trydydd cam ar y gweill. Hysbyswyd yr Aelodau yn ystod cyfarfod
blaenorol y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus y cytunwyd i drosglwyddo’r ffrwd
gwaith i Fwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr (BIPBC). Byddai yna angen nawr i nodi amcanion tymor
byr, canolig a hir mewn perthynas â chyflawni themau.
Roedd Is-Gadeirydd y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus yn
awgrymu i’r Pwyllgor, ei fod fel rhan o’i raglen gwaith i’r dyfodol, efallai yn
dymuno asesu'r cynnydd a gyflawnwyd hyd yma o ran y thema benodol hon.
Cyflwynodd Rheolwr Tîm Cynllunio Strategol Sir Ddinbych
yr ail flaenoriaeth; Cymuned – Cefnogi Ymrymuso'r Gymuned i’r grŵp.
Eglurodd fod y canlyniad wedi’i ffurfio drwy gasglu gwybodaeth
yn y Gweithdai Cyhoeddus. Y 3 maes a nodwyd oedd;
Ø Cymunedau Cyfeillgar i Dementia
Ø Presgripsiynu Cymdeithasol
Ø Cefnogaeth i Ddigartrefedd a Thenantiaethau Ansefydlog
Hysbyswyd yr Aelodau er fod Sir Ddinbych yn arwain ar y
thema Ymruso’r Gymuned, roedd ganddynt ddigon o gefnogaeth gan adrannau yn Sir
Ddinbych a Chonwy. Yn ystod y gweithdai dywedodd un partner o’r Bwrdd
Gwasanaethau Cyhoeddus, Cyngor Gwasanaethau Gwirfoddol Sir Ddinbych eu bod wedi
derbyn cyllid gan Lywodraeth Cymru i ddarparu Rhaglen o dan arweiniad Cymuned
sy’n Ymwybodol o Dementia, byddai’r Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus yn cefnogi’r
rhaglen ac yn derbyn diweddariadau drwy gydol 2 flwyddyn y cynllun.
Yn wreiddiol roedd y nod ar gyfer Rhagnodi Cymdeithasol
yn edrych ar y ddarpariaeth a ffurfioli’r cynigion i’r cyhoedd. Dywedodd y Rheolwr Tîm Cynllunio Strategol yn
ystod misoedd diweddar bod yr agenda wedi newid a’r canolbwynt presennol ar
gyfer Rhagnodi Cymdeithasol oedd Rheoli Pwysau. Y bwriad oedd creu cynllun
lleol ar gyfer Sir Ddinbych a Chonwy i helpu pobl i reoli eu pwysau. Roedd y
Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus nawr yn ceisio datblygu rhaglen ar gyfer rheoli
pwysau.
Cafodd yr Aelodau eu hysbysu nad oedd y trydydd maes,
Cefnogaeth ar gyfer Digartrefedd a Thenantiaethau Ansefydlog yn derbyn yr un
sylw â’r ddau faes blaenorol roedd hyn o ganlyniad i'r capasiti o fewn y tîm.
Fodd bynnag, eglurodd y Rheolwr Tîm Cynllunio Strategol eu bod yn ymwybodol o
gefnogaeth oedd ar gael ar hyn o bryd a byddai'n canolbwyntio mwy ar y maes hwn
yn y flwyddyn ariannol nesaf.
Cyflwynodd Rheolwr Perfformiad a Gwelliant Corfforaethol
Conwy y drydedd flaenoriaeth, Cefnogi Gwydnwch Amgylcheddol. Eglurodd mai un maes lle roeddent yn teimlo
bod yna fwlch o ran gweithio mewn partneriaeth oedd y brys o ran newid
hinsawdd.
Roedd y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus yn teimlo bod angen
mwy o waith o ran ymrymuso cymunedau i fynd i’r afael â’r broblem newid
hinsawdd a sut gall y sector cyhoeddus eu cynorthwyo. Roedd yna angen hefyd i ystyried y testun ar
lefel strategol, drwy brosesau caffael, ceisiadau cynllunio a gwasanaethau
gwastraff.
Eglurodd y Rheolwr Perfformiad a Gwelliant Corfforaethol
bod 2 is-grŵp wedi eu sefydlu i ganolbwyntio ar themâu ar wahân. Byddai’r grŵp cyntaf yn cynnwys
arbenigwyr amgylcheddol yn datblygu datganiad polisi oedd yn amlinellu pa
fframweithiau y byddai pawb yn gweithio tuag atynt, gan gynnwys meysydd arferion
da a chamau i’w cymryd. Byddai’r ail
grŵp yn dod ag arbenigwyr amgylcheddol ynghyd i ddatblygu addewidion
gwyrdd cymunedol. Y canlyniad fyddai annog cymunedau i gynorthwyo. Roedd ymchwil wedi canfod bod rhai cymunedau
eisoes wedi datblygu mentrau llwyddiannus.
Roedd rhai addewidion cymunedol wedi eu drafftio, byddai’r rhain yn cael
eu defnyddio fel canllawiau i awgrymu ffyrdd o fod yn fwy gwyrdd.
Roedd y Rheolwr Perfformiad a Gwelliant Corfforaethol yn
hysbysu’r aelodau yr ymgynghorir â chynghorau tref a chymuned yn ystod yr haf
2019.
Pwnc arall fyddai’r Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus yn delio
ag ef fyddai risgiau amgylcheddol. Er bod hwn yn ei ddyddiau cynnar. Hysbyswyd
yr Aelodau bod trafodaethau ar y gweill.
Nodwyd hefyd bod yna fwriad i weithio’n rhanbarthol, i sicrhau y gall yr
holl gynghorau rannu syniadau a'u gweithredu ar draws Gogledd Cymru.
Roedd Is-Gadeirydd y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus yn
canmol y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus am y cynnydd a wnaed, gan nodi y byddai
rhai agweddau o ymchwil y Bwrdd angen mwy o amser a sylw. Roedd hefyd yn amlygu
canlyniad cadarnhaol y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus, y berthynas waith
gadarnhaol gyda sefydliadau eraill, oedd yn dwyn ffrwyth mewn amrywiol agweddau
o waith sector cyhoeddus yn yr ardal.
Roedd Rheolwr Tîm Cynllunio Strategol, Cyngor Sir
Ddinbych yn ychwanegu y bu newidiadau newydd o ran deddfwriaeth tai oedd wedi
rhoi pwysau ar Awdurdodau Lleol. O ran Sir Ddinbych, roeddent eisiau sicrhau
bod y broses bresennol yn gywir cyn gweithio gyda sefydliadau partner,
cadarnhaodd mai dyma pam y bu oedi o ran datblygu’r elfen Dai yn thema
Ymrymuso'r Gymuned.
Roedd Aelodau yn cydnabod y byddai yna lawer o bethau y
gellir eu rhannu rhwng y ddwy sir.
Pryder arbennig oedd yr angen i ystyried yr effeithiau a’r budd i’r ddwy
sir o ran datblygu ar hyd ardaloedd ffiniau’r siroedd. Roedd Is-Gadeirydd y Bwrdd Gwasanaethau
Cyhoeddus yn hysbysu'r aelodau bod gwaith wedi'i wneud gyda’r Cynllun Datblygu
Lleol (CDLl), i sicrhau bod y ddau CDLl yn ymwybodol o bryderon ffin y naill
Sir a’r llall.
Cytunodd yr Aelodau y dylai Conwy a Sir Ddinbych weithio
gyda'i gilydd ar nifer o faterion. Roedd
llifogydd yn fater mawr i’r ddwy sir a gellir gwneud mwy o waith ar y cyd. Roedd gan Bodelwyddan a nodwyd yn y Fargen
Dwf Gogledd Cymru fel ardal ddatblygu y potensial i achosi materion i Sir
Ddinbych a Chonwy. Roedd y Bwrdd
Gwasanaethau Cyhoeddus wedi argymell bod y byrddau yn gweithio’n rhanbarthol ar
y sefyllfa risg llifogydd. Roedd Cyfoeth
Naturiol Cymru eisoes wedi sefydlu grwpiau i weithio gyda’i gilydd ar lifogydd
a materion cysylltiol – byddai Gwynedd ac Ynys Môn yn cydweithio ar lifogydd a
newid hinsawdd, tra byddai Sir Ddinbych a Chonwy yn gweithio ar effaith y rhain
ar gymunedau ar draws y rhanbarth.
Byddai canfyddiadau’r gwaith hwn yn dod ynghyd ac yn cael ei rannu’n
rhanbarthol.
Roedd yr Aelodau yn holi pa fudd ychwanegol fyddai’r
Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus yn ei gynnig i’r bobl, hefyd sut gallai’r Bwrdd
Gwasanaethau Cyhoeddus ddylanwadu ar wasanaethau/sefydliadau eraill i gynorthwyo.
Egluro sut byddai’r Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus angen herio Llywodraeth Cymru
i ddarparu adnoddau i sicrhau y gellir delio â’r blaenoriaethau a nodwyd gan y
Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus Eglurodd yr
Is-Gadeirydd Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus bod y meysydd blaenoriaeth wedi eu
datblygu ar y cyd, ond roedd yn cydnabod bod sicrhau bod
gwasanaethau/sefydliadau eraill yn cyflawni eu hymrwymiad yn gallu bod yn
heriol gan fod eu trefniadau llywodraethu yn wahanol i rai awdurdodau lleol. Rôl y Pwyllgor oedd herio uwch swyddogion
sefydliadau partner ar eu hymrwymiad i gyflawni blaenoriaethau a chynlluniau’r
Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus. Roedd
Cydlynydd Craffu Sir Ddinbych yn hysbysu’r Pwyllgor fod ganddo’r grymoedd i
adrodd i Weinidogion Llywodraeth Cymru, Archwilydd Cyffredinol Cymru a
Chomisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol ar ei farn ar waith y Bwrdd Gwasanaethau
Cyhoeddus i gyflawni ei flaenoriaethau a llywodraethu.
Roedd Pennaeth
Gweithrediadau Gogledd Cymru Cyfoeth Naturiol Cymru yn atgoffa’r aelodau bod y
Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus yn ymwybodol o sicrhau nad oedd yn dyblygu
syniadau na newidiadau yr oedd gwasanaethau/sefydliad arall eisoes wedi eu
gweithredu. Byddai’r Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus yn edrych ar waith nad oedd
wedi'i gyflawni yn y gorffennol ac yn asesu a fyddai defnyddio dull
cydbartneriaeth yn gallu ei gyflawni.
Roedd Aelodau yn amlygu’r ffaith na fyddai’r cynlluniau
ar gyfer Gorsaf Bŵer Niwclear Wylfa yn symud ymlaen, felly dylai’r Bwrdd
Gwasanaethau Cyhoeddus edrych ar sut y gall gefnogi’r agenda ynni gwyrdd. Roedd gan Sir Ddinbych a’i siroedd cyfagos y
potensial ar gyfer cynlluniau ynni dŵr felly gallai hynny fod yn rhywbeth
y gall y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus gyfrannu ato a’i annog. Roedd Pennaeth Gweithrediadau Gogledd Cymru
Cyfoeth Naturiol Cymru
yn nodi'r sylwadau a wnaed a dywedodd y byddai yna
botensial i archwilio cynlluniau ynni gwyrdd cymunedol. Aeth ati i godi’r materion uchod gyda
Grŵp Ynni Gogledd Cymru.
Roedd yr Aelodau yn dweud sut yr oeddent yn teimlo y gallai’r
Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus ddod at ei gilydd a gwneud i bethau ddigwydd. Roeddent yn amlygu bod yna ddigon o bynciau
lle roedd yna faterion y byddai o fudd delio â nhw ar y cyd. Roedd swyddogion yn cynghori er nad oedd gan
y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus ei gyllideb benodedig ei hun roedd y budd o
amgylch datblygu perthynas a chynyddu lefelau ymddiriedaeth i allu darparu
prosiectau ac wrth wneud hynny mwyhau effaith a budd y prosiectau hynny i
bawb..
Rhoddodd Pennaeth Gweithrediadau Gogledd Cymru Cyfoeth
Naturiol Cymru
drosolwg i‘r aelodau o brosiect parhaus gyda'r
Ymddiriedolaeth Genedlaethol. Roedd y
prosiect wedi dechrau 3-4 blynedd yn ôl ac roedd yn canolbwyntio ar y tirwedd
ar ran uchaf Dyffryn Conwy, ar rostir y Migneint. Roedd Cyngor Bwrdeistref
Sirol Conwy yn cyfrannu o safbwynt atgyfeiriad iechyd. Roedd yn gwneud sylwadau
ar fanteision perthnasoedd gwaith drwy’r Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus i
ddarparu’r prosiect hwn a darparu budd iechyd, lles ac amgylcheddol.
Roedd aelodau’r Pwyllgor yn cymeradwyo’r dair thema a
ddewiswyd i’w blaenoriaethu gan y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus.
Roedd yr Is-Gadeirydd Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus yn
canmol cynnydd a wnaed gan y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus hyd yma ond hefyd
amlygodd yr angen am fwy o waith ar bynciau penodol.
Roedd y Rheolwr Perfformiad a Gwelliant Corfforaethol yn
hysbysu’r aelodau eu bod mewn cysylltiad rheolaidd gyda swyddfa Comisiynydd
Cenedlaethau'r Dyfodol mewn perthynas â'r cynllun a’i ddarpariaeth. Roedd brîff
prosiect Swyddfa Archwilio Cymru wedi’i gyhoeddi o ran gwaith archwilio ar y
Cynllun a fyddai’n dechrau ar ddiwedd yr haf/dechrau'r hydref 2019.
Roedd Aelodau yn canmol yr ystadegau ar anifeiliaid a’r
amgylchedd gan ei fod yn faes sydd angen mwy o sylw. Roeddent hefyd yn holi am ystadegau Sgwrs y
Sir gan fod yna wahaniaeth mawr rhwng oedrannau a phwnc rhwng pob sir.
Eglurodd y Rheolwr Tîm Cynllunio Strategol fod Sir
Ddinbych wedi ymweld â chynghorau ysgol i gael barn y bobl ifanc, roeddent
hefyd wedi cael llawer o wybodaeth o grwpiau ffocws. Felly, yn dibynnu lle roedd Conwy yn cael y
wybodaeth, efallai y bydd yna wahaniaeth mewn materion oed a phwnc.
Penderfynwyd: - bod y Pwyllgor;
(i)
yn derbyn Adroddiad
Blynyddol 2018/19 Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus Conwy a Sir Ddinbych, yn
cymeradwyo’r tri chynllun blaenoriaeth a gymeradwywyd gan y Bwrdd a’r
cynlluniau ar waith i’w cyflawni; a
(ii)
cefnogi’r cynnydd a wnaed
hyd yma o ran eu cyflawni a'r mesurau arfaethedig i wneud cynnydd gyda chyflawni
Cynllun Llesiant y Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus yn ystod 2019/20
Dogfennau ategol:
- Cover report - C&D PSB Annual Report (v3), Eitem 6. PDF 359 KB
- Appendix A - CD PSB annual report 18-19 (English - graphic design version), Eitem 6. PDF 8 MB
- Appendic A - CD PSB annual report 18-19 (English - word version), Eitem 6. PDF 738 KB
- Appendix B - C&D PSB - Well-being Plan, Eitem 6. PDF 1 MB
- Appendix C - County Conversation monitoring, Eitem 6. PDF 296 KB