Eitem ar yr agenda
CYNLLUN STRATEGOL CYMRAEG MEWN ADDYSG 2017-2020
Ystyried
adroddiad gan Brif Reolwr Cefnogi Addysg (copi’n amgaeedig) yn cyflwyno Cynllun
Strategol Cymraeg mewn Addysg arfaethedig y Cyngor ar gyfer 2017 – 2020 a
manylu ar y gwaith sydd wedi ei wneud hyd yma cyn cael cymeradwyaeth ffurfiol
gan Lywodraeth Cymru.
Cofnodion:
Cyflwynodd
Prif Reolwr Cymorth Addysg adroddiad (a ddosbarthwyd yn flaenorol) i gyflwyno
Cynllun Strategol Cymraeg mewn Addysg 2017 - 2020 y Cyngor a oedd yn dangos sut
byddai’r canlyniadau a’r targedau a amlinellwyd gan Lywodraeth Cymru yn cael eu
cyflawni. Roedd
yr adroddiad hefyd yn manylu ar waith a wnaed hyd yma wrth aros am
gymeradwyaeth ffurfiol Llywodraeth Cymru ar gyfer y Cynllun drafft.
Roedd
yr oedi o ran cymeradwyaeth Llywodraeth Cymru ar gyfer y Cynllun wedi achosi
rhwystredigaeth ond disgwyliwyd y byddai cymeradwyaeth yn dod yn y Flwyddyn Newydd a byddai’r Cynllun yn cael ei gyflwyno
i’r Cabinet i’w gymeradwyo wedyn. Roedd y Cynllun yn
canolbwyntio ar wella sgiliau, yn enwedig cyfathrebu ar lafar a dealltwriaeth
ac roedd yn gweithio tuag at y canlyniadau a ganlyn -
·
mwy o blant saith oed yn cael
eu haddysgu drwy gyfrwng y Gymraeg
·
mwy o ddysgwyr yn parhau i
wella eu sgiliau iaith wrth drosglwyddo o ysgol gynradd i ysgol uwchradd
·
mwy o fyfyrwyr 14 - 16 oed yn
astudio ar gyfer cymwysterau drwy gyfrwng y Gymraeg
·
mwy o fyfyrwyr rhwng 14 - 19
oed yn astudio pynciau drwy gyfrwng y Gymraeg mewn ysgolion, colegau a dysgu
seiliedig ar waith
·
mwy o fyfyrwyr gyda sgiliau
uwch yn y Gymraeg
·
darpariaeth cyfrwng Cymraeg ar
gyfer dysgwyr gydag anghenion dysgu ychwanegol
·
cynllunio’r gweithlu a
datblygiad proffesiynol parhaus
Eglurwyd
rôl y Grŵp Cynllun Strategol Cymraeg mewn Addysg o ran cefnogi a monitro
gweithredu’r Cynllun a darparwyd manylion aelodaeth y Grŵp. Byddai’r gwaith sy’n cael ei
wneud yn cyfrannu at Lywodraeth Cymru yn cyflawni ei darged o un filiwn o
siaradwyr Cymraeg erbyn 2050 ac roedd gan ysgolion cyfrwng Cymraeg a Saesneg
ran i’w chwarae. Fodd
bynnag, roedd canfyddiad bod y Cynllun yn ymwneud ag ysgolion cyfrwng Cymraeg
yn unig ac roedd gwaith yn mynd rhagddo i ymgysylltu ac annog cyfranogiad
ysgolion cyfrwng Saesneg – roedd cynyddu swm ac ansawdd Cymraeg a addysgir mewn
ysgolion cyfrwng Saesneg yn amcan allweddol. Yn olaf, tynnwyd sylw aelodau
at y gyfradd ymateb siomedig i’r ymgynghoriad ar y Cynllun drafft, er gwaethaf
sylw helaeth, ac roedd her wrth greu’r cynllun nesaf i sicrhau rhagor o fewnbwn
a rhagor o ymateb gan fudd-ddeiliaid.
Codwyd
y materion canlynol wrth drafod –
·
cydnabuwyd pwysigrwydd
datblygu sgiliau ar gam cynnar i wella cynnydd, ynghyd â’r heriau o sicrhau bod
systemau priodol ar waith ar gyfer hwyrddyfodiaid i ysgolion i sicrhau eu
llwyddiant.
·
nid oedd tystiolaeth amlwg i
awgrymu bod disgyblion yn symud o ysgolion cyfrwng Cymraeg i ysgolion cyfrwng
Saesneg i astudio ar gyfer cymwysterau Safon Uwch nac unrhyw ddata i ddangos
bod disgyblion yn cyflawni graddau is wrth iddynt gael eu haddysgu drwy gyfrwng
y Gymraeg ar y lefel honno.
Roedd
y penderfyniad o ran lle i astudio i lawr i ddewis rhieni. Fodd bynnag nodwyd bod rhai pynciau yn cael eu
haddysgu drwy gyfrwng y Saesneg yn unig mewn rhai lleoliadau ac roedd
disgyblion yn trosglwyddo o un ysgol i’r llall gan ddibynnu ar yr amrywiaeth o
bynciau sydd ar gael.
·
roedd rhywfaint o drafodaeth
yn canolbwyntio ar gategoreiddiad iaith ysgolion penodol a dywedwyd wrth aelodau
fod nifer y plant a oedd yn parhau ag addysg cyfrwng Cymraeg yn dilyn
trosglwyddo o ysgolion cynradd i ysgolion uwchradd yn cael ei fonitro gan
Grŵp Cynllun Strategol Cymraeg mewn Addysg ac roedd swyddogion yn datblygu
strategaeth farchnata i sicrhau bod rhieni yn gwbl ymwybodol o’r ffeithiau wrth
ddewis ysgol uwchradd i’w plentyn gyda bwriad o hyrwyddo’r cynnig Cymraeg – nod
y grŵp Cynllun Strategol Cymraeg mewn Addysg oedd nid colli disgyblion o’r
ffrwd Gymraeg ar lefel uwchradd; o ran Ysgol Brynhyfryd, cadarnhaodd swyddogion
fod y ffrwd ‘N’ wedi’i dileu gan adael y ffrydiau cyfrwng Cymraeg a chyfrwng
Saesneg.
·
er ei bod yn bwysig i’r
Pwyllgor fod yn ymwybodol o’r Cynllun Strategol Cymraeg mewn Addysg,
cyfrifoldeb y Grŵp Cynllun Strategol Cymraeg mewn Addysg oedd cefnogi a
monitro ei weithredu.
Fodd
bynnag, byddai croeso i aelodau fynychu cyfarfod y Grŵp yn y dyfodol ac
arsylwi lefel y drafodaeth, roedd manylion hyn yn cael eu darparu yn y
cyfarfod.
PENDERFYNWYD y
dylid derbyn a nodi cynnwys yr adroddiad.
Ar y pwynt hwn (11.15 a.m.) cymerodd y cyfarfod
egwyl am luniaeth.
Dogfennau ategol: