Eitem ar yr agenda

Derbyn cyflwyniad ar lafar. 

9.40 a.m. – 10.30 a.m.

 

 

Croesawodd y Cadeirydd, y Cynghorydd Jeanette Chamberlain Jones, Gareth Evans, y Cyfarwyddwr Prosiect a Stephanie O’Donnell, y Rheolwr Prosiect, o Fwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr (BIPBC) i’r cyfarfod i roi'r newyddion diweddaraf i’r Pwyllgor am y cynnydd hyd yma o ran datblygu cyfleuster iechyd/ysbyty cymuned ar gyfer ardal gogledd Sir Ddinbych, ar safle blaenorol Ysbyty Brenhinol Alexandra, y Rhyl.

 

Cafodd yr aelodau wybodaeth, drwy gyflwyniad PowerPoint, am hanes y prosiect a’r camau y mae’r Bwrdd Iechyd wedi’u cymryd hyd yma i gyrraedd ei sefyllfa bresennol, sef gweithio ar gwblhau’r Achos Busnes Amlinellol (ABA) i’w gyflwyno i Lywodraeth Cymru (LlC) ddechrau 2017. Yn ystod y cyflwyniad, amlinellodd y cynrychiolwyr y model gwasanaeth arfaethedig fyddai’n cael ei ddatblygu ar y safle. Byddai’r model dan ystyriaeth yn canolbwyntio ar ofal brys ac undydd, gwasanaethau cleifion allanol ger cartrefi defnyddwyr y gwasanaeth a gwasanaethau iechyd meddwl a chorfforol integredig i bobl hŷn, a byddai’n cynnwys mynediad at wasanaethau atal i wella lles y trigolion lleol. Roedd y Gwasanaeth Iechyd yn bwriadu darparu’r gwasanaethau atal hyn mewn partneriaeth â’r awdurdod lleol, y gymuned a sefydliadau trydydd sector.

 

Rhoddwyd manylion am gwmpas y gwasanaethau arfaethedig yn y cyfleuster newydd, fyddai’n cynnwys:

·       Canolfan gofal undydd (gan gynnwys uned mân anafiadau (UMA) ac amrediad o wasanaethau i gefnogi gofal sylfaenol lleol);

·       Clinigau cleifion allanol;

·       Gwelyau cleifion mewnol;

·       Unedau therapi ac asesu;

·       Ystafelloedd therapi mewnwythiennol;

·       Diagnosteg;

·       Gwasanaethau therapi;

·       Gwasanaethau Deintyddol Cymunedol;

·       Gwasanaethau Iechyd Meddwl Plant a Phobl Ifanc (CAMHS);

·       Gwasanaethau Iechyd Rhywiol;

·       Gwasanaeth Cleifion Allanol Iechyd Meddwl Pobl Hŷn;

·       Un Pwynt Mynediad (UPM) / safle gweithio Iechyd a Gofal Cymdeithasol Integredig;

·       Canolbwynt Cymunedol (fyddai’n cynnwys caffi, mynediad at y sector gwirfoddol, ystafelloedd cyfarfod ac ati).

 

 Dangoswyd map o’r awyr o’r safle (y Campws) i’r aelodau ynghyd â chynlluniau llawr arfaethedig pob un o dri llawr yr adeilad newydd, fyddai wedi'i leoli ar safle'r adeilad Ward Glantraeth presennol. Disgwylir i’r amrediad o wasanaethau fyddai ar gael yn y cyfleuster newydd, ynghyd â’r ymagwedd ragweithiol tuag at ddarparu’r gwasanaethau ymyrraeth:

·       leihau’r effaith ar Uned Damweiniau ac Achosion Brys (A&E) Ysbyty Glan Clwyd;

·       lleihau’r straen ar wardiau yn Ysbyty Glan Clwyd ac ysbytai cymuned yr ardal ehangach, sydd ar hyn o bryd yn cynnwys trigolion ardal arfordirol Sir Ddinbych cyn eu rhyddhau;

·       creu gwasanaeth undydd cynaliadwy fyddai’n lleihau’r galw  yn lleol am ofal sylfaenol;

·       gwella’r modd y mae anghenion iechyd a lles yn cael eu hunan reoli trwy addysg, gwybodaeth a gwasanaethau atal, ar y cyd â’r awdurdod lleol a darparwyr trydydd sector;

·       darparu cyfleusterau fyddai’n galluogi gofalwyr i aros ar y safle a helpu gyda phroses adsefydlu’r claf;

·       cwtogi cyfnodau hir yn yr ysbyty i gleifion mewnol trwy adsefydlu, e.e. datblygu hyder y claf o ran cyflawni tasgau dydd i ddydd;

·       darparu amrediad o wasanaethau i gleifion allanol mor lleol ag y bo modd a lleihau’r angen i gleifion allanol deithio ymhellach i gael apwyntiadau ac ati;

·       gwneud y defnydd gorau o adnoddau gwerthfawr trwy ymgyfuno timau amlasiantaeth ac ati; a

·       gwella cyfraddau recriwtio a chadw staff trwy’r ffaith y byddent wedi’u lleoli mewn cyfleuster modern, newydd sy’n darparu gwasanaethau iechyd arloesol.

 

Dyma ymateb cynrychiolwyr y Bwrdd Iechyd i gwestiynau’r aelodau:

·        hysbyswyd mai trydydd cam y broses, sef y cam terfynol, ar ôl i LlC gymeradwyo’r ABA, fyddai mynd ati i ddatblygu’r Achos Busnes Llawn (Abl) a chyflawni’r prosiect;

·       cadarnhawyd bod pob partner wedi ymrwymo i gyflawni’r prosiect;

·        hysbyswyd y byddai’r cyfleuster yn cynnwys darpariaeth ar gyfer uned â 28 gwely i gleifion mewnol (fydd yn cynnwys 22 ystafell sengl gydag ystafell ymolchi gysylltiedig, a 6 gwely arhosiad byrrach er dibenion ail-alluogi/asesu);

·       eglurwyd y byddai canolfan ragoriaeth ar gyfer Gwasanaethau Iechyd Deintyddol Cymunedol i Gonwy a Sir Ddinbych yn cael ei datblygu ar y safle fel rhan o’r prosiect. Ond ni fydd y cyfleuster Gwasanaethau Deintyddol Cymunedol yn cynnwys Gwasanaeth Orthodontig;

·       cadarnhawyd y bydd y Gwasanaeth UPM yn cael ei leoli ar y campws;

·       hysbyswyd eu bod wrthi ar hyn o bryd yn archwilio posibilrwydd dad-fabwysiadu Alexandra Road, gyda’r nod o ymgorffori’r ffordd fel rhan o'r campws;

·       cadarnhawyd mai bwriad Bwrdd y Prosiect yw cyflwyno’r ABA i’r Bwrdd Iechyd yn ei gyfarfod ar 8 Rhagfyr 2016. Yna, byddai BIPBC yn cyflwyno’r ABA i LlC ei gymeradwyo yn ystod mis Ionawr 2017.  Disgwylir i LlC gymryd 10 i 12 wythnos i graffu ar yr ABA. Ar ôl cael cymeradwyaeth, byddai BIPBC yn mynd ymlaen at gam yr Achos Busnes Llawn (Abl), fyddai eto’n cymryd tua 10 i 12 wythnos arall.    Pe gellid cymeradwyo’r Abl yn ystod haf 2017 a rhoi caniatâd cynllunio (y mae Ymgynghorydd Cynllunio wrthi’n gweithio arno gydag Adran Gynllunio Sir Ddinbych), y gobaith yw y byddai’r gwaith yn cychwyn ar y safle yn gynnar yn 2018 gyda’r nod o gychwyn darparu gwasanaethau o’r cyfleuster newydd ddechrau 2020;

·       cadarnhawyd y byddai Uned Mân Anafiadau (UMA) yn y cyfleuster fel rhan o wasanaeth Canolfan Gofal Undydd fwy, fyddai’n darparu amrediad llawer ehangach o wasanaethau na dim ond mân anafiadau, gyda'r nod o gefnogi darpariaeth gofal sylfaenol ardal gogledd Sir Ddinbych;

·        hysbyswyd bod yr iard ganolog agored a ddangosir yn y cynlluniau yn rhwymedigaeth bensaernïol i ofynion golau naturiol adeilad o'r maint a gynigir yn y cynlluniau;

·       cydnabuwyd nad oedd y prosiect wedi gwneud cynnydd yn y blynyddoedd diweddar, a’r rheswm am hynny oedd cyfyngiadau strwythurol adeilad blaenorol Ysbyty Brenhinol Alexandra am ei fod yn adeilad rhestredig, ac yn fwy diweddar, oherwydd ymarfer ailstrwythuro mewnol gyda Bwrdd BIPBC. 

Er hynny, mae camau sylweddol wedi’u cymryd yn y misoedd diwethaf. Yn ôl Rheolwr y Prosiect a Chyfarwyddwr Corfforaethol y Cyngor: Mae cymunedau wedi dylanwadu’n fawr ar gynnydd y prosiect yn ddiweddar;

·        cadarnhawyd y byddai darparu gwelyau ail-alluogi/asesu yn y cyfleuster newydd yn lleddfu’r broblem o brinder gwelyau yn Ysbyty Glan Clwyd.  

Mae BIPBC wrthi’n ymchwilio i broses newydd ar sut i wella a chyflymu’r broses o sicrhau ‘rhyddhau diogel’;

·        hysbyswyd yr ystyrir bod uned cleifion mewnol 28 gwely yn ddigonol i ateb y galw yn y dyfodol am wasanaethau cleifion mewnol, ar sail niferoedd poblogaeth presennol, rhagfynegiadau poblogaeth y Cynllun Datblygu Lleol (CDLl), data twf poblogaeth disgwyliedig cydnabyddedig a’r agenda ail-alluogi;

·       eglurwyd y bydd yna le yn yr uned ailalluogi/asesu 6 gwely i ofalwyr aros gyda’r claf – mae hyn yn cydymffurfio â'r athroniaeth ailalluogi sy’n dod i’r amlwg, sy’n dadlau dros y rhan bwysig y mae gofalwyr yn ei chwarae yn y broses ailalluogi;

·        cadarnhawyd bod trafodaethau eisoes wedi’u cynnal gyda’r Grŵp Strategaeth Gofalwyr o ran manteision galluogi gofalwyr/aelodau teulu i aros yn yr ysbyty gyda phobl sy'n dioddef o ddementia, yn unol â nodau ‘John’s Campaign’;

·       cadarnhawyd yr ariannwyd y Gwasanaeth UPM bron yn gyfan gwbl gan arian y Gronfa Gofal Canolraddol (CGC) a roddwyd gan LlC er diben darparu gwasanaethau iechyd a gofal cymdeithasol integredig gyda’r nod o gefnogi unigolion i barhau’n annibynnol cyhyd ag y bo modd;

·       cadarnhawyd bod dyletswydd statudol ar y Bwrdd Iechyd i ddarparu gwasanaethau drwy gyfrwng y Gymraeg, a’u ‘bod yn gwneud hynny lle bynnag y bo modd.  Bu i’r Bwrdd gydnabod pwysigrwydd darparu gwasanaethau yn eu hiaith gyntaf i les cleifion â dementia;

·       hysbyswyd bod meddygfeydd teulu yn y Rhyl, Llanelwy a meddygfeydd eraill yn yr ardal, ynghyd â chyfleuster Prestatyn a Rhuddlan Iach, eisoes yn ymgysylltu â’r Bwrdd Iechyd mewn perthynas â datblygiad y campws. Byddai disgwyl i’r meddygfeydd teulu hyn weld eu cleifion yng nghyfleuster yr ysbyty maes o law, a defnyddio’r cyfleuster er dibenion camu i fyny/camu i lawr;

·        hysbyswyd, gan fod rhai cleifion o ardal y Rhyl yn cael eu derbyn ar hyn o bryd i Ysbyty Dinbych, y rhagwelir y byddai agor yr uned gwelyau i gleifion mewnol newydd yn lleihau’r pwysau ar yr ysbyty hwnnw. Fodd bynnag, gan fod gan Ysbyty Dinbych welyau resbiradol arbenigol, byddai rhai cleifion o ardal y Rhyl yn dal i gael eu derbyn yno;

·       eglurwyd, er y bydd gwasanaethau offthalmoleg cymunedol ar gael ar y campws, y byddai’r prif wasanaeth ysbyty llygaid yn aros yn Ysbyty Abergele; ac

·       eglurwyd y byddai pob adeilad dros dro presennol ar safle Ysbyty Brenhinol Alexandra yn cael eu dymchwel a'u clirio i wneud lle ar gyfer maes parcio ychwanegol ar y safle. Byddai  cludiant cyhoeddus i’r safle hefyd yn llunio rhan o waith datblygu gwasanaethau’r prosiect, yn ogystal â chynllunio’r gweithlu ar gyfer y cyfleuster. Bydd strategaeth y gweithlu’n cael ei ddarparu a gwneir pob ymdrech i sicrhau na fyddai staffio’r cyfleuster newydd yn creu bwlch mewn lleoliadau Iechyd neu ofal cymdeithasol eraill.

 

Cyn i’r drafodaeth ddod i ben, gofynnodd yr aelodau i swyddogion y Bwrdd Iechyd holi am bosibilrwydd sicrhau cyllid i gynhyrchu llyfryn hanesyddol am Ysbyty Brenhinol Alexandra, yn debyg i’r un a gyhoeddwyd yn ddiweddar am y cyn Ysbyty H M Stanley yn Llanelwy, oedd yn llwyddiant mawr.

 

Diolchodd y Pwyllgor i’r cynrychiolwyr am fynychu ac am ateb eu cwestiynau. Felly:

 

PENDERFYNWYD, yn amodol ar y sylwadau uchod, derbyn y cyflwyniad, nodi'r cynnydd a wnaed hyd yma a chefnogi'r gwaith sy'n mynd rhagddo i ddarparu'r Ysbyty Cymuned a Chyfleuster Iechyd newydd i ardal gogledd Sir Ddinbych yn y Rhyl.