Eitem ar yr agenda

Ystyried adroddiad (copi ynghlwm) gan y Rheolwr Cynllunio Strategol a Thai ar ddarparu Thema 2 Strategaeth Tai’r Cyngor: Creu cyflenwad o dai fforddiadwy.

10.10am – 10.45am

Cyflwynodd yr Aelod Arweiniol dros Gyllid, y Cynllun Corfforaethol a Pherfformiad yr adroddiad (a ddosbarthwyd yn flaenorol) yn absenoldeb yr Aelod Arweiniol dros Foderneiddio a Thai.  Cadarnhaodd yr Aelod Arweiniol bod yr adroddiad yn ddiweddariad i Aelodau Archwilio ar y cynnydd a wnaed hyd yma o ran cyflawni'r canlyniadau a'r camau gweithredu allweddol mewn perthynas â thai fforddiadwy a nodwyd yn Strategaeth Dai Sir Ddinbych.  Roedd y Strategaeth wedi ei mabwysiadu gan y Cyngor ar 1 Rhagfyr 2015.

Dywedodd yr Aelod Arweiniol fod Grŵp Cyflenwi’r Strategaeth Dai yn monitro darpariaeth y Strategaeth Dai yn ei chyfanrwydd yn rheolaidd, ac wedi nodi atebion ar gyfer mynd i'r afael ag unrhyw rwystrau i’w chyflawni.  Dywedodd fod yr holl dargedau yn y Cynllun Gweithredu o fewn targed ar hyn o bryd.  Roedd elfen allweddol ar gyfer creu cyflenwad o dai fforddiadwy, a datblygu cynlluniau lleol ar gyfer anghenion tai cymdeithasol ym mhob rhan o’r sir ar y gweill.  Mae nifer o safleoedd wedi eu caffael er mwyn adeiladu cartrefi newydd.  Yn ogystal, roedd eiddo hefyd wedi'i brynu gyda'r bwriad o gynyddu'r nifer o unedau tai cymdeithasol yn y sir.  Roedd y rhain yn cynnwys prynu cyn dai awdurdod lleol a werthwyd yn flaenorol o dan y cynllun "Hawl i Brynu". 

Amlinellodd y Rheolwr Tai a Chynllunio Strategol gefndir datblygu’r Strategaeth Dai trwy gyflwyniad PowerPoint.  Roedd pum thema’r Strategaeth yn cynnwys:

(i)              Mwy o gartrefi i ddiwallu'r angen a’r galw lleol;

(ii)             Creu cyflenwad o dai fforddiadwy;

(iii)            Sicrhau cartrefi diogel ac iach;

(iv)           Cartrefi a chefnogaeth i bobl ddiamddiffyn; a

(v)            Hyrwyddo a chefnogi cymunedau.

Eglurodd y Rheolwr Tai a Chynllunio Strategol sut oedd y pum thema wedi cael eu cynnwys mewn cynllun gweithredu, a'r cynnydd hyd yn hyn gyda themâu 1 a 2. Dywedodd mewn perthynas â Thema 2, roedd 57 eiddo newydd wedi eu galluogi fel anheddau fforddiadwy yn ystod 2015-16 (roedd y rhain yn cynnwys 7 prynu tŷ; 10 o gartrefi gwag; 24 o dai newydd; 6 wedi eu hariannu yn breifat gan Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig (LCC) a 10 prydles fel llety ar gyfer pobl ddigartref).  Roedd yr adborth a dderbyniwyd gan drigolion a oedd wedi elwa ar y cynlluniau hyn wedi bod yn hynod gadarnhaol. 

Roedd wedi cael ei gydnabod bod datblygiadau tai sylweddol, a fyddai'n sbarduno'r gofyniad darpariaeth tai fforddiadwy ar y safle, heb eu hadeiladu yn y blynyddoedd diwethaf oherwydd y dirywiad economaidd.  Fodd bynnag, bu arwyddion bod datblygwyr yn bwriadu adeiladu yn y dyfodol agos.  Felly, roedd y Cyngor wedi cynhyrchu prosbectysau safle tai ac wedi eu cyflwyno i ddatblygwyr mewn ymgais i’w hannog i ddechrau datblygu safleoedd. 

Gyda golwg ar gynyddu nifer yr unedau tai fforddiadwy sydd ar gael ledled y sir, mae'r Cyngor wedi cymeradwyo cynllun busnes 30 mlynedd Cyfrif Refeniw Tai ac wedi gwneud cais am ganiatâd i atal y cynllun "Hawl i Brynu".  Roedd y timau Polisi Cynllunio a Strategaeth Tai hefyd wedi eu cyfuno dan un Pennaeth Gwasanaeth mewn ymgais i leihau'r amser sy'n ymwneud â chyflwyno prosiectau sy'n gysylltiedig â thai.

Gan ymateb i gwestiynau Aelodau roedd Aelod Arweiniol y Parth Cyhoeddus, yr Aelod Arweiniol dros Gyllid, y Cynllun Corfforaethol a Pherfformiad, a Swyddogion yn:

·       cynghori y dylai’r strwythur staffio newydd ar waith gyfrannu tuag at gyflawni'r Strategaeth Dai o fewn yr amserlen a fwriedir;

·       cadarnhau bod rhai preswylwyr yn awr yn gwrthwynebu ceisiadau cynllunio a gyflwynwyd ar gyfer datblygiadau mawr, ond gan fod y safleoedd eisoes wedi'u dynodi o dan y Cynllun Datblygu Lleol (CDLl), fel tir datblygu tai, nid oedd ganddynt sail ddigonol i wrthwynebu'r cais oni bai eu bod yn gwyro’n sylweddol o’r lleoliad a gytunwyd neu bod pryderon diogelwch mawr yn dod i’r amlwg;

·       dweud nawr fod y Cyngor wedi optio allan o’r System Cymhorthdal Cyfrif Refeniw Tai (CRT) ac yn gweinyddu ei CRT ei hun, byddai eto yn hwyluso/galluogi adeiladu tai fforddiadwy.  Fel galluogwr tai byddai’r cyngor yn cyflwyno datblygiadau tai i ddarparu cartrefi a oedd yn adlewyrchu'r ddemograffeg leol ac a oedd yn gynaliadwy yn y tymor hir.  Teimlwyd y byddai'r dull hwn yn rhoi'r elw mwyaf posibl i’r awdurdod ar ei fuddsoddiadau CRT;

·cadarnhau bod y term "uned" tai yn gartref hunangynhwysol;

·       dweud bod nifer o unedau wedi eu prynu hyd yma ac eraill ar y gweill hyd nes i ddatblygiadau newydd gael eu hadeiladu.  Byddai'r elfen olaf yn gofyn am gyfnod hwy o amser ar gyfer cyflwyno;

·amlinellu cynlluniau sy’n cael eu hystyried ar hyn o bryd ar gyfer datblygu tai fforddiadwy mwy;

·       cadarnhau bod Landlordiaid Cymdeithasol Cofrestredig yn cael eu rheoleiddio yn yr un modd ag adrannau tai awdurdodau lleol sy'n darparu cartrefi i bobl leol;

·       cynghori, yn ychwanegol at y cyllid a ddarperir i awdurdodau lleol drwy'r Grant Tai Cymdeithasol (GTC), roedd gan Lywodraeth Cymru (LlC) duedd i gyhoeddi cyllid ychwanegol eithaf sylweddol ar gyfer materion sy'n ymwneud â thai yn hwyr yn y flwyddyn ariannol.  Roedd yr amseru hwn yn golygu ei bod yn anodd iawn i ddefnyddio’r arian yn effeithiol ar fyr rybudd, felly penderfynodd y Cyngor i gael briffiau datblygu wedi eu mabwysiadu o flaen llaw er mwyn galluogi'r awdurdod i ddefnyddio'r arian i'w lawn botensial os a phryd y byddai’n cael ei ddyfarnu;

·cadarnhau y byddai swyddogion yn trafod ac yn ymgynghori ar y Cynlluniau Ardal ar gyfer pob ardal gyda phob un o Grwpiau Ardal yr Aelodau unwaith y bydd y dadansoddiad cychwynnol wedi cael ei gynnal.

PENDERFYNWYD yn amodol ar y sylwadau uchod:

(i)       cymeradwyo'r cynnydd a wnaed hyd yma gyda chyflwyno Thema 2 o’r Strategaeth Dai Leol: Creu cyflenwad o dai fforddiadwy; a

(i)chyfarwyddo'r Cydlynydd Craffu i gysylltu â'r Aelod Arweiniol dros Foderneiddio a Thai a'r Penaethiaid Gwasanaeth i fonitro cyflwyno pob un o themâu Cynllun Gweithredu'r Strategaeth Dai Leol ar Raglen Waith i'r Dyfodol y Pwyllgor yn rheolaidd.