Agenda and draft minutes

Agorwyd y cyfarfod gan Swyddog Arweiniol Tirweddau Cenedlaethol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy, Howard Sutcliffe.

Cafwyd ymddiheuriadau gan y Cynghorydd Dave Hughes (CSFf), David Healy (CSFf)  a Nigel Williams (CBSW).

Ni ddatganwyd unrhyw gysylltiad.

Ceisiodd Swyddog Arweiniol Tirweddau Cenedlaethol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy enwebiadau gan y Pwyllgor ar gyfer enwebu ar gyfer Cadeirydd.

Enwebwyd y Cynghorydd Alan James i fod yn Gadeirydd y Pwyllgor.

Ni chafwyd unrhyw enwebiadau eraill.

Felly:

PENDERFYNWYD: penodi’r Cynghorydd Alan James yn Gadeirydd ar gydbwyllgor Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy.

Ystyried cofnodion cyfarfod Cyd-bwyllgor AHNE blaenorol a gynhaliwyd ar 15 Tachwedd 2024 (copi ynghlwm).

Cyflwynwyd cofnodion cyfarfod Cyd-bwyllgor Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy a gynhaliwyd ar 15 Tachwedd 2024.

Felly:

PENDERFYNWYD: derbyn a chymeradwyo cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 15 Tachwedd 2024 fel cofnod cywir.

Ystyried y cofnodion (copi ynghlwm) o gyfarfod Partneriaeth y Dirwedd Genedlaethol a gynhaliwyd ar 21 Chwefror 2025.

Arweiniodd Cadeirydd Pwyllgor Partneriaeth Tirweddau Cenedlaethol yr aelodau drwy gofnodion cyfarfod Partneriaeth Tirweddau Cenedlaethol a gynhaliwyd ar 21 Chwefror 2025.

Bydd dathliadau 40 mlynedd y dynodiad ar y Tirweddau Cenedlaethol yn cael eu cynnal ym mis Gorffennaf 2025, a digwyddiadau a dathliadau'n cael eu paratoi i nodi'r achlysur.

Darparwyd manylion ynghylch Prosiectau Ffyniant Bro Gorllewin Clwyd a De Clwyd.

Trafodwyd y wybodaeth ddiweddaraf a gafwyd gan y Swyddog Tirweddau Cenedlaethol, a dywedodd aelodau o Gyngor Sir y Fflint (CSFf) a Chyngor Sir Dinbych (CSDd) eu bod wedi cyflwyno cais am fanylion pellach ar faterion cyllid a chynllunio i Gyfoeth Naturiol Cymru o ran y cynnig ar gyfer y Prosiect Parc Cenedlaethol newydd.

PENDERFYNWYD: derbyn a nodi cofnodion cyfarfod y Bartneriaeth Tirweddau Cenedlaethol a gynhaliwyd ar 21 Chwefror 2025.

Derbyn adroddiad (copi ynghlwm) ynglŷn ag Adroddiad Cwmpasu Archwilio Mewnol.

Cyflwynodd Swyddog Arweiniol Tirweddau Cenedlaethol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy yr Adroddiad Cwmpasu Archwilio Mewnol i'r Pwyllgor.

CSDd oedd yr awdurdod arweiniol ar yr Ardal o Harddwch Naturiol Eithriadol (AHNE) a oedd yn cynnwys monitro a rheoli'r Tirweddau Cenedlaethol. Cafwyd cyfraniadau gan bob un o’r tri awdurdod lleol a Chyfoeth Naturiol Cymru, a oedd wedi'u dyrannu’n unol â'r ardaloedd a ddyrannwyd o fewn y tri awdurdod lleol.

Y risgiau a amlygwyd yn yr adroddiad oedd - 

·       Trefniadau cyfreithiol

·       Gwytnwch ariannol

·       Trefniadau llywodraethu

·       Diffyg eglurhad ynghylch cyfrifoldeb ac atebolrwydd tir

·       Dim Cofrestr Asedau na Chofrestr Benthyciadau

Er bod Cyngor Sir y Fflint a Chyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam ill dau wedi cyfrannu tuag at ariannu’r AHNE, nid oedd trywydd archwilio i ddangos sut daethpwyd i gytundeb ynghylch y cyfraniadau ariannol pan ymunodd y tri awdurdod lleol â’r AHNE yn 2013. Roedd hwn yn gytundeb hirhoedlog, ac roedd angen ei adolygu i ystyried costau fel chwyddiant, costau staff a phwysau cyllidebol eraill (risg 1).

Er bod trefniadau effeithiol ar waith ar gyfer monitro cyllideb yr AHNE, roedd y gwasanaeth wedi nodi gostyngiad yn y cyllid ar gyfer 2024-25 a 2025-26. Roedd hyn yn ei gwneud yn anodd cynllunio ar gyfer y dyfodol o safbwynt costau staffio a chyflawni prosiectau (risg 2).

Cyfarfu Cyd-bwyllgor yr AHNE dair gwaith y flwyddyn. Roedd yr aelodau’n cynnwys swyddogion arweiniol o bob awdurdod, swyddog arweiniol Cyfoeth Naturiol Cymru ac aelod arweiniol i gynrychioli pob awdurdod. Cadarnhawyd drwy adolygu’r cofnodion nad oedd cworwm ymhob cyfarfod a bod y pwyllgor felly’n methu â gwneud penderfyniadau allweddol (risg 3).

Roedd adborth gan swyddogion ac aelodau CSDd, CSFf, CBSW a CNC wedi cadarnhau bod gan yr AHNE drefniant cydweithio effeithiol ar waith. Er bod y bartneriaeth yn gweithio'n dda, roedd angen trafodaeth bellach ynghylch eglurder gwaith a chyfrifoldebau atebolrwydd gyda CBSW (risg 4).

Prynwyd asedau â chyllid yr AHNE. Fodd bynnag, nid oedd cofrestr asedau na chofrestr benthyciadau ar waith (risg 5).

Diolchodd y Cadeirydd i Swyddog Arweiniol Tirweddau Cenedlaethol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy a Rheolwr y Gwasanaeth Ceidwaid am yr adroddiad.

PENDERFYNWYD: derbyn a nodi Adroddiad Cwmpasu’r Archwiliad Mewnol.

Derbyn diweddariad ar lafar gan Reolwr Rhaglen CNC (Ash Pierce (CNC) am Brosiect Dynodiad Parc Cenedlaethol Gogledd Ddwyrain Cymru.

Rhannwyd cyflwyniad gan Reolwr Rhaglen CNC ar y cynnig ar gyfer Parc Cenedlaethol newydd yng Nghymru a oedd yn cynnwys:

·       Amserlen Gwerthuso’r Cynnig

·       Proses Statudol

·       Casglu tystiolaeth barhaus

·       Prif themâu ar gyfer ymgysylltu

·       Y Camau Nesaf

Gofynnodd yr aelodau a fyddai unrhyw welliannau i'r ffiniau arfaethedig yn dilyn yr adborth a gafwyd. Esboniodd Rheolwr Prosiect Cyfoeth Naturiol Cymru y gallai fod rhai newidiadau i ffiniau'r Parc Cenedlaethol i gynnwys y Warchodfa Natur a oedd wedi'i lleoli'n agos at y ffiniau gwreiddiol, a bod trafodaethau’n mynd rhagddynt o ran hyn.

Diolchodd y Cadeirydd i Reolwr Rhaglen CNC am ei gyflwyniad.

PENDERFYNWYD: nodi’r diweddariad ar Brosiect Dynodiad Parc Cenedlaethol Gogledd-ddwyrain Cymru.

Ystyried Adroddiad Cyllid y Cyd-bwyllgor (copi ynghlwm) (SG a PO).

Arweiniodd y Rheolwr Cyllid a Sicrwydd yr aelodau'n fras drwy Adroddiad Cyllid y Cyd-bwyllgor.

Rhoddodd yr adroddiad grynodeb o sefyllfa refeniw derfynol y Tirweddau Cenedlaethol ar gyfer 2024-25. Y sefyllfa gyffredinol a ragwelir yw bod angen cyfraniad o’r refeniw o tua £45,000 i gefnogi’r costau, ychydig yn llai na’r disgwyl pan osodwyd y gyllideb. Darparwyd mwy o fanylion yn atodiadau 1 a 2 a ddosbarthwyd yn flaenorol.

Diolchodd y Cadeirydd i'r Rheolwr Cyllid a Sicrwydd am yr adroddiad.

PENDERFYNWYD: derbyn a nodi Adroddiad Cyllid y Cyd-bwyllgor.

Derbyn adroddiad gwybodaeth (copi ynghlwm) ynglŷn â Chrynodeb Cynllunio 2024-2025.

Cyflwynodd Swyddog Arweiniol Tirweddau Cenedlaethol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy y Crynodeb Cynllunio i'r Pwyllgor.

Roedd yr Ymgynghoriadau Cynllunio yn cwmpasu ystod eang o fuddiannau a oedd yn cynnwys:

·       Ceisiadau Deiliad Tŷ

·       Preswyl, gan gynnwys trawsnewid

·       Datblygiadau’n ymwneud â thwristiaeth

·       Amaethyddiaeth / Coedwigaeth 

·       Ceisiadau’n ymwneud ag ynni

·       Arall, mwynau, arwyddion, telathrebu

Ar y cyfan, roedd nifer y ceisiadau’n is na’r blynyddoedd blaenorol ar draws y 3 Awdurdod Cynllunio Lleol, yn rhannol oherwydd nifer y ceisiadau a ddelir yn ôl oherwydd mater yn ymwneud â ffosfforws. Cafwyd gostyngiad tebyg yn y nifer o Achosion Gorfodi a gyfeiriwyd at dimau gorfodi yr Awdurdod Cynllunio Lleol ar gyfer ymchwiliad.  Un achos parhaus oedd ar dir i'r De-orllewin o Fryn Oerog, Ffordd Llangollen, Trefor.

Diolchodd y Cadeirydd i Swyddog Arweiniol Tirweddau Cenedlaethol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy a Rheolwr y Gwasanaeth Ceidwaid am yr adroddiad.

PENDERFYNWYD: derbyn a nodi Crynodeb Cynllunio 2024-25.

Ystyried y Rhaglen Waith (copi ynghlwm) gan Swyddog AHNE (HS).

Arweiniodd Swyddog Arweiniol Tirweddau Cenedlaethol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy a Rheolwr y Gwasanaeth Ceidwaid yr aelodau drwy Raglen Waith y Pwyllgor, gan roi'r wybodaeth ddiweddaraf am gyllid, gweithio mewn partneriaeth a Phrosiectau AHNE.

PENDERFYNWYD: derbyn a nodi’r Rhaglen Waith.

Er gwybodaeth - dyddiad cyfarfod nesaf Cyd-bwyllgor yr AHNE yw 27 Mehefin 2025.

Roedd y cyfarfod nesaf wedi ei drefnu ar gyfer 27 Mehefin 2025.

Daeth y cyfarfod i ben am 11.25am.