Agenda, decisions and draft minutes

Ni chafwyd unrhyw ymddiheuriadau.

Ni chafwyd unrhyw ymddiheuriadau.

Aelodau i ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy'n rhagfarnu yn y busnes a nodwyd i'w ystyried yn y cyfarfod hwn.  

Y Cynghorydd Meirick Davies – Cysylltiad Personol – Eitemau 6 ac 8 ar y Rhaglen

Y Cynghorydd Glenn Swingler – Cysylltiad Personol – Eitemau 5 ac 8 ar y Rhaglen

Y Cynghorydd Rhys Thomas – Cysylltiad Personol – Eitem Rhif 8 ar y Rhaglen

Datganodd yr aelodau gysylltiad personol yn yr eitemau a ganlyn -

Cynghorydd Meirick Davies – Eitem 6 ar y Rhaglen fel Cadeirydd Awdurdod Tân Gogledd Cymru ac Eitem 8 ar y Rhaglen gan ei fod yn rhentu garej gan y cyngor

Y Cynghorydd Glenn Swingler – Eitem 5 ar y Rhaglen fel Gweithiwr Cefnogi ar gyfer pobl gydag anableddau dysgu ac Eitem 8 ar y Rhaglen gan ei fod yn gynghorydd ar Gyngor Tref Dinbych

Y Cynghorydd Rhys Thomas – Eitem 8 ar y Rhaglen gan ei fod yn gynghorydd ar Gyngor Tref Dinbych

Hysbysiad o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel materion brys yn unol ag Adran 100B(4) Deddf Llywodraeth Leol 1972.  

Dim materion brys wedi eu codi ac angen penderfyniad arnynt.

Dim materion brys wedi eu codi ac angen penderfyniad arnynt.

Roedd cwestiwn wedi ei dderbyn gan y Cynghorydd Rhys Thomas y cytunodd yr Arweinydd y gellir delio ag o dan faterion brys.

Cyflwynodd y Cynghorydd Rhys Thomas y cwestiwn canlynol:

 “Yn sgil y newyddion fod Hitachi wedi atal eu gwaith yn y Wylfa Newydd oherwydd costau cynyddol, a yw’r Cabinet wedi ystyried goblygiadau’r newyddion ar Gynnig Twf Gogledd Cymru gan ei fod yn dibynnu’n drwm, fel y mae, ar ddau brosiect mawr arall sy’n gysylltiedig â’r diwydiant niwclear?”

Ymatebodd yr Arweinydd i’r cwestiwn drwy nodi, gan fod y cyhoeddiad ond newydd gael ei wneud ar ddiwedd yr wythnos flaenorol, nid oedd y Cabinet wedi cael cyfle hyd yma i ystyried y mater.  Fodd bynnag, roedd Bwrdd Uchelgais Economaidd Gogledd Cymru (NWEAB) wedi cwrdd â chynrychiolwyr Llywodraeth Cymru ac Ynni Niwclear Horizon y diwrnod blaenorol ac wedi rhyddhau’r datganiad canlynol –

 “Mae’r Bwrdd yn llwyr gefnogol i ddatblygu atomfa niwclear newydd yn Wylfa ar Ynys Môn a’r buddion economaidd y bydd hyn yn ei gynnig i’r rhanbarth cyfan.

Rydym wedi ymrwymo i adeiladu ar y perthnasau gwaith agos sydd eisoes wedi eu sefydlu gyda Llywodraethau'r DU a Chymru, y sector preifat a Horizon Nuclear Power, ac yn ogystal ag archwilio’r camau nesaf a’r ffordd orau o fwrw ymlaen.

Hoffai’r Bwrdd nodi’n glir na fydd y penderfyniad i atal gwaith ar y Wylfa Newydd yn cael unrhyw effaith o gwbl ar unrhyw brosiectau ym Margen Dwf Gogledd Cymru. Mae’r prosiectau hynny’n sefyll ar eu traed eu hunain gydag achosion busnes wedi eu cymeradwyo a byddant yn hanfodol i ffyniant economaidd pellach yr ardal.

Byddwn rŵan yn dechrau ar drafodaethau pellach gyda Llywodraethau'r DU a Chymru i edrych ar gymorth ychwanegol a chyfleoedd ariannu yn sgil y penderfyniad hwn.”

Caniatawyd cwestiwn atodol a holodd y Cynghorydd Rhys Thomas a fyddai unrhyw gyfle i gael prosiectau ynni adnewyddadwy eraill yng Ngogledd Cymru a fyddai’n fwy manteisiol i Sir Ddinbych pe na bai’r prosiect yn mynd yn ei flaen.  Ymatebodd yr Arweinydd gan ddweud fod NWEAB yn parhau i gefnogi'r datblygiad ac roedd trafodaethau’n parhau gyda’r rhai a oedd yn ymwneud â chynnydd y prosiect fel y bwriadwyd yn wreiddiol os oedd modd.  Os na fyddai modd cyflawni hynny, byddai cyfleoedd i ailedrych ar brosiectau presennol o fewn y Fargen Dwf na fyddai angen cymaint o ffocws ar ynni niwclear ar gyfer y rhanbarth.  Roedd hefyd cyfle i geisio cyllid ychwanegol gan Lywodraeth y DU ar gyfer y Fargen Dwf, a fyddai, pe bai’n llwyddiannus, yn galluogi prosiectau eraill i amlygu eu hunain.

Derbyn cofnodion cyfarfod y Cabinet a gynhaliwyd ar 18 Rhagfyr 2018 (copi’n amgaeedig).  

PENDERFYNWYD derbyn a chadarnhau cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 18 Rhagfyr 2018 fel cofnod cywir.

Cyflwynwyd cofnodion cyfarfod y Cabinet a gynhaliwyd ar 18 Rhagfyr 2018.

Materion yn Codi – Tudalen 8, Eitem 4 y Cofnodion – Cabinet 30 Hydref 2018 (Darpariaeth Sipsiwn a Theithwyr) – holodd y Cynghorydd Peter Scott ynghylch cynnydd o ran dadansoddi ymatebion i'r ymgynghoriad cyn cyflwyno cais cynllunio, ac o ystyried y sibrydion oedd ar led ynglŷn â’r mater, gofynnodd am eglurhad i drigolion Llanelwy.  Cadarnhaodd y Cynghorydd Tony Thomas fod y dadansoddiad bron yn gyflawn, nid oedd unrhyw benderfyniad wedi ei wneud hyd yma, a byddai adroddiad yn cael ei gyflwyno er mwyn cael penderfyniad yn y Gwanwyn.  I ymateb i’r sibrydion, cytunodd yr Arweinydd y byddai’n Cyngor yn cadarnhau’r sefyllfa bresennol yn gyhoeddus.

PENDERFYNWYD derbyn a chadarnhau cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 18 Rhagfyr 2018 fel cofnod cywir.

Ystyried adroddiad gan y Cynghorydd Bobby Feeley, Aelod Arweiniol ar gyfer Lles ac Annibyniaeth (copi’n amgaeedig) yn ceisio cymeradwyaeth y Cabinet ar gyfer cyfranogiad Sir Ddinbych yn y Strategaeth Anabledd Dysgu Rhanbarthol.

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn cymeradwyo ymrwymiad Cyngor Sir Ddinbych yn y Strategaeth Anabledd Dysgu Rhanbarthol.

Cyflwynodd y Cynghorydd Bobby Feeley yr adroddiad a oedd yn cynnwys Strategaeth Anabledd Dysgu Gogledd Cymru 2018 – 2023 a gofynnodd am gymeradwyaeth y Cabinet i gyfranogiad y Cyngor yn y Strategaeth honno.

Datblygwyd y Strategaeth ar y cyd rhwng Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr, chwe chyngor Gogledd Cymru, ac wedi ei chefnogi gan Iechyd Cyhoeddus Cymru.  Roedd yn cynnwys dull rhanbarthol o weithio tuag at wasanaethau anabledd dysgu integredig yng Ngogledd Cymru ac wedi ei llywio gan bobl gydag anableddau dysgu a’u gofalwyr gyda’r nod o gyflawni gwell ansawdd bywyd i’r rhai hynny sydd ag anableddau dysgu.  Roedd y Strategaeth yn cynnwys pum maes gwaith ac roedd yn cyd-fynd â blaenoriaethau corfforaethol y Cyngor.  Roedd y costau darparu wedi eu cefnogi gan werth £1.7m o gyllid Llywodraeth Cymru ac ni ddylai greu unrhyw bwysau ychwanegol yn lleol.

Trafododd y Cabinet y dogfennau gyda’r Aelod Arweiniol a swyddogion a -

·         ddarparodd sicrwydd ynghylch materion cydraddoldeb a chael gafael ar wasanaethau

·         cadarnhaodd yr heriau a gyflwynwyd wrth ddiwallu anghenion ardaloedd gwledig a oedd wedi eu nodi ac roedd cryn dipyn o waith yn cael ei wneud i’r perwyl hwnnw i liniaru effeithiau negyddol o ran diogelu a hyrwyddo annibyniaeth

·         cadarnhaodd y byddai dull rhanbarthol yn cryfhau gwasanaethau ac nid eu gwanhau

·         eglurodd ddarpariaeth cyllid grant a oedd yn parhau am flynyddoedd i ddod a’r angen i gyd-fynd â’r galwadau cynyddol ar wasanaethau.

Wrth ymateb i gwestiynau gan gynghorwyr nad oedd yn Aelodau o’r Cabinet, gwnaeth yr Aelod Arweiniol a swyddogion -

·         gadarnhau y gellid darparu gwasanaethau drwy gyfrwng y Gymraeg

·         adrodd ar y sefyllfa o safbwynt o ran ymateb cwmnïau bysiau o safbwynt dangos chwarae teg i bobl gydag anableddau dysgu drwy hunan-eiriolaeth

·         nodi fod diogelu a’r oes ddigidol yn fater ehangach ac roedd protocolau pendant ynghylch camdriniaeth ar y we, a oedd yn fater arall

·         cadarnhau y gellid trefnu hyfforddiant perthnasol ar gyfer cynghorwyr

·         egluro fod rhaid defnyddio cyllid rhanbarthol at ddibenion penodol ac roedd un o’r pum maes gwaith yn y Strategaeth yn canolbwyntio ar ddatblygu'r gweithlu

·         nodi fod y Strategaeth yn cael ei chyfieithu ar hyn o bryd a byddai fersiwn Gymraeg ar gael mor fuan â phosibl.

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn cymeradwyo cyfranogiad Cyngor Sir Ddinbych yn y Strategaeth Anabledd Dysgu Rhanbarthol.

Ystyried adroddiad gan y Cynghorydd Julian Thompson-Hill, Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol (copi’n amgaeedig) yn gofyn am gymeradwyaeth y Cabinet i godi rhent blynyddol tai cyngor Sir Ddinbych ac i gymeradwyo Cyllidebau Cyfalaf a Refeniw y Cyfrif Refeniw Tai ar gyfer 2019/20 a’r Cynllun Busnes Stoc Dai.

PENDERFYNWYD –

(a)       mabwysiadu Cyllideb y Cyfrif Refeniw Tai ar gyfer 2019/20 (Atodiad 1 i’r adroddiad) a Chynllun Busnes y Stoc Dai (Atodiad 2 i’r adroddiad); ac

(b)       Cynyddu rhent anheddau'r Cyngor yn unol â Pholisi Llywodraeth Cymru ar gyfer Rhent Tai Cymdeithasol i rent wythnosol cyfartalog o £89.77 i’w weithredu o ddydd Llun 1 Ebrill 2019.

Cyflwynodd y Cynghorydd Julian Thompson-Hill yr adroddiad a oedd yn gofyn am gymeradwyaeth i gynnydd rhent blynyddol Tai Sir Ddinbych, Cyfalaf y Cyfrif Refeniw Tai a Chyllidebau Refeniw ar gyfer 2019/20 a'r Cynllun Busnes Stoc Dai.

Soniodd y Cynghorydd Thompson-Hill wrth yr aelodau am ffigurau’r gyllideb a rhagdybiaethau lefel yr incwm a oedd wedi’u cyfrifo gan ystyried Polisi Llywodraeth Cymru ar gyfer Rhenti Tai mewn perthynas â thai cymdeithasol a’i dull ar gyfer cynyddu rhenti.  Y cynnydd ar gyfer 2019/20 oedd 2.4% a byddai’n gadael 40% o gartrefi ar lefelau rhent targed.  Daeth y polisi presennol i ben yn 2018/19 ac roedd y cynnydd ar gyfer 2019/20 yn bolisi dros dro am flwyddyn ac mae disgwyl cyhoeddiad gan Lywodraeth Cymru ar y polisi rhent yn y dyfodol ym mis Ebrill 2019. Dangosodd yr adolygiad blynyddol o’r Cynllun Busnes Stoc Dai ei fod yn parhau’n gadarn ac yn hyfyw’n ariannol ac roedd digon o adnoddau i gefnogi rheolaeth a goruchwyliaeth o’r gwasanaeth tai a’r angen am fuddsoddiad yn y stoc.

Wrth ystyried yr adroddiad, trafodwyd y materion canlynol -

·         eglurwyd y gofyniad i gynnwys darpariaeth dyledion drwg ynghyd ag effaith Credyd Cynhwysol a dull rhagweithiol y Cyngor i’r perwyl hwnnw a darparu cyngor ariannol a chymorth i denantiaid – nodwyd fod cyfraddau casglu rhent yn parhau’n uchel ac roedd yr ôl-ddyledion ymhlith y rhai isaf yng Nghymru.

·         o safbwynt colli incwm ar Dai Gwag, cydnabuwyd ei bod wedi cymryd amser i gwblhau gwaith i sicrhau fod eiddo gwag o safon uchel - roedd y bendithion yn cynnwys cyn lleied o amhariad â phosibl i denantiaid yn y dyfodol a chartref o ansawdd uchel gyda llai o gostau atgyweirio yn y dyfodol, rhywbeth roedd tenantiaid yn ei werthfawrogi.

·         nodwyd nad oedd yr adroddiad yn ymdrin â garejys gan nad oedd yn destun Polisi Rhenti Llywodraeth Cymru a byddai’n cael ei adolygu gan y Pennaeth Gwasanaeth dan awdurdod dirprwyedig - yn hanesyddol, roedd rhenti garejys yn dueddol o gael eu cynyddu yn unol â rhenti tai. 

Teimlai’r Cynghorydd Huw Hilditch-Roberts y byddai rhinwedd i’r Cabinet osod lefelau rhenti garejys wrth osod lefelau rhent ar gyfer tai.  Roedd yr adolygiad o garejys yn tynnu at ei derfyn, a gofynnodd yr Arweinydd i aelodau gael eu hysbysu ar ôl i’r adolygiad gael ei gwblhau, a fyddai hefyd yn amser priodol i ystyried y pwynt a godwyd gan y Cynghorydd Hilditch-Roberts

·         derbyniwyd y gallai Ffederasiwn Tenantiaid a Thrigolion Sir Ddinbych fod yn fwy cynrychioliadol, fodd bynnag roedd perthynas dda’n bodoli gyda thenantiaid ac roedd cynllun cyswllt manwl i gael adborth a llywio cynlluniau yn y dyfodol

·         gwerthfawrogwyd y gallai unrhyw gynnydd rhent gael effaith ar allu rhai tenantiaid i gyflawni eu hymrwymiadau ariannol a byddai swyddogion yn parhau i helpu cwsmeriaid i reoli eu cyllid yn effeithiol a chynyddu eu hincwm. 

Cydnabuwyd yr angen i sicrhau fforddiadwyedd a gwerth am arian, a dangosodd adborth cychwynnol gan yr arolwg STAR diweddaraf fod 89% o denantiaid yn ystyried fod eu cartref yn cynnig gwerth am arian.

PENDERFYNWYD –

 (a)      mabwysiadu Cyllideb y Cyfrif Refeniw Tai ar gyfer 2019/20 (Atodiad 1 i’r adroddiad) a Chynllun Busnes y Stoc Dai (Atodiad 2 i’r adroddiad); a

 (b)      cynyddu rhent anheddau'r Cyngor yn unol â Pholisi Llywodraeth Cymru ar gyfer Rhent Tai Cymdeithasol i rent wythnosol cyfartalog o £89.77 i’w weithredu o ddydd Llun 1 Ebrill 2019.

Ystyried adroddiad gan y Cynghorydd Julian Thompson-Hill, Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol (copi'n amgaeedig) yn gofyn am gefnogaeth y Cabinet ar gyfer prosiectau a nodwyd ar gyfer eu cynnwys yng Nghynllun Cyfalaf 2019/20.

PENDERFYNWYD bod y prosiectau a nodwyd yn Atodiad 1 i'r adroddiad i'w cynnwys yng Nghynllun Cyfalaf 2019/20 yn cael eu cefnogi a’u hargymell i'r Cyngor llawn.

Cyflwynodd y Cynghorydd Julian Thompson-Hill yr adroddiad gan geisio cefnogaeth y Cabinet i brosiectau a nodwyd i’w cynnwys yng Nghynllun Cyfalaf 2019/20 fel yr argymhellwyd gan y Grŵp Buddsoddi Strategol (GBS) ac fel y nodwyd yn Atodiad 1 i’r adroddiad.

Arweiniodd y Cynghorydd Thompson-Hill yr aelodau drwy’r adroddiad ac ymhelaethodd ar y cyllid sydd ar gael ar gyfer dyraniadau bloc ar gyfer rhaglenni gwaith parhaus a oedd hefyd yn cynnwys dyraniadau dros dro cyn cael cadarnhad o’r cyllid grant cyfalaf cyffredinol ychwanegol o £1.680m.  Mae’r arian grant ychwanegol wedi ei gadarnhau gan Lywodraeth Cymru ers hynny ac felly gallai’r dyraniadau dros dro gael eu cadarnhau hefyd.  Cyfeiriwyd at waith y GBS wrth adolygu’r cynigion am ddyraniadau a darparwyd crynodeb o’u hargymhellion ac fe ymhelaethwyd arnynt ymhellach yn y cyfarfod.  Mewn ymateb i gwestiwn gan y Cynghorydd Gwyneth Kensler, cadarnhawyd nad oedd rhan o’r dyraniad bloc ar gyfer priffyrdd yn cynnwys elfen o atgyweirio troedffyrdd a fyddai’n cael ei flaenoriaethu fel oedd yn briodol gan yr adran honno.

PENDERFYNWYD bod y prosiectau a nodwyd yn Atodiad 1 i'r adroddiad i'w cynnwys yn Nghynllun Cyfalaf 2019/20 yn cael eu cefnogi a’u hargymell i'r Cyngor llawn.

Ar y pwynt hwn (11.30 a.m.) cymerodd yr aelodau egwyl am luniaeth.

Ystyried adroddiad gan y Cynghorydd Julian Thompson-Hill, Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol (copi’n amgaeedig) yn nodi goblygiadau Setliad Llywodraeth Leol 2019/20 a chynigion i gwblhau'r gyllideb ar gyfer 2019/20.

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn –

(a)       nodi effaith Setliad Llywodraeth Leol 2019/20;

(b)       cefnogi’r cynigion a amlinellwyd yn Atodiad 1 o’r adroddiad sy’n cyd-fynd â’r cynigion a gyflwynwyd yn y gweithdy cyllideb i’r aelodau a gynhaliwyd ar 11 Ionawr 2019, ac felly’n eu hargymell i'r Cyngor llawn er mwyn cwblhau cyllideb 2019/20;

(c)        cymeradwyo’r arbedion sy’n dod i £223k wedi'u rhestru yn Atodiad 2 fel rhan o’r pecyn cyllideb;

(ch)     argymell i’r Cyngor y cynnydd cyfartalog o 6.35% yn Nhreth y Cyngor, sy’n cydnabod pwysau cynyddol amrywiol, gan gynnwys cynnydd o ran costau ar wasanaethau gofal cymdeithasol plant ac oedolion ac yn cefnogi'r dyraniad o £2.0m o gyllid ychwanegol ar draws y ddau wasanaeth, a 

(d)       cadarnhau ei fod wedi darllen, deall ac ystyried yr Asesiadau o Effaith ar Les a gyflwynwyd fel rhan o’r adroddiad hwn.

Cyflwynodd y Cynghorydd Julian Thompson-Hill yr adroddiad a oedd yn amlinellu goblygiadau Setliad Llywodraeth Leol 2019/20 a'r cynigion ar gyfer cyllideb derfynol 2019/20, gan gynnwys lefel Treth y Cyngor.

Darparodd y Cynghorydd Thompson-Hill drosolwg o broses y gyllideb a sefyllfa ddiweddaraf y gyllideb ac ymhelaethodd ar y cynigion i’w hystyried a’r argymhelliad i’r cyngor llawn er mwyn gosod y gyllideb ar gyfer 2019/20. Roedd y setliad terfynol wedi arwain at sefyllfa ariannu niwtral, ond er mwyn i’r sefyllfa ariannu aros yn niwtral o safbwynt y pwysau ariannu isafswm, byddai angen i’r setliad fod yn nes at +5%.  Roedd y pwysau’n cynnwys tâl, pensiwn, Cyflog Byw Cenedlaethol, chwyddiant pris/ ynni, ardoll y gwasanaeth tân, lwfansau ar gyfer cynnydd yn y cynllun gostyngiad Treth y Cyngor, gostyngiad yng Ngrant Gweinyddu’r Adran Gwaith a Phensiynau ac arian wrth gefn canolog.  Mae pwysau ar y gyllideb mewn meysydd blaenoriaeth hefyd wedi ei gydnabod gan gynnwys gofal cymdeithasol, ysgolion a chludiant.  Mae cynnydd o 6.35% mewn Treth y Cyngor wedi ei gynnig er mwyn codi £797,000 yn ychwanegol o’i gymharu â'r cynnydd mewn Treth y Cyngor yn 2018/19, i’w ddefnyddio fel rhan o’r pecyn cyffredinol i fynd i’r afael â’r diffyg ar y gyllideb – roedd hyn yn cynnwys £2 filiwn yn ychwanegol ar gyfer gofal cymdeithasol.

Diolchodd y Prif Weithredwr i aelodau’r Cabinet a swyddogion am roi pecyn o arbedion at ei gilydd a oedd yn diogelu gwasanaethau rheng flaen am gyhyd â phosibl a hefyd yn cydnabod pwysau o ran galw.  Roedd y pecyn wedi ei gyflawni drwy ganolbwyntio ar arbedion effeithlonrwydd a datblygu modelau darparu amgen.  Cydnabuwyd fod penderfyniadau anodd wedi eu gwneud, gan gynnwys o ran lefel Treth y Cyngor, a chydnabuwyd y byddai’r blynyddoedd i ddod yr un mor heriol.

Wrth ystyried yr adroddiad, trafododd aelodau’r Cabinet y cynigion yn fanwl, ynghyd â swyddogion, ac ymatebwyd i gwestiynau amrywiol a oedd yn ymwneud â meysydd penodol o fewn eu portffolios gan gynnwys ystod eang o wahanol faterion.

Canolbwyntiwyd ar y prif faterion trafod a ganlyn -

·        y rhesymeg tu ôl i gyfran y dyraniad cyllid ychwanegol arfaethedig i Wasanaethau Cymorth Cymunedol (CCC) a thrafodwyd Addysg a Gwasanaethau Plant (AGP) o ystyried y gwahaniaethiad yn y cyllidebau sail. 

Nodwyd fod cynigion cyllid wedi eu trafod yn seiliedig ar amcanestyniadau galw ar gyfer y gwasanaethau unigol er mwyn mynd i'r afael yn briodol â materion uniongyrchol ym mhob maes gwasanaeth.  Roedd y strategaeth ar gyfer ymdrin â CCC hefyd yn cynnwys defnydd o gronfa wrth gefn benodol i reoli’r pwysau ac roedd argaeledd tebygol cymorth grant ychwanegol ar gyfer 2019/20 wedi ei ystyried hefyd.  Roedd CCC ac AGP yn wasanaethau statudol ond, er fod y mwyafrif o wasanaethau i oedolion yn gallu cael eu darparu o fewn y sir, roedd yn rhaid diwallu anghenion rhai plant y tu allan i’r sir mewn darpariaeth arbenigol am gost sylweddol.  Roedd £750,000 ychwanegol wedi ei neilltuo i CCC yn y flwyddyn ariannol ddiwethaf ac roedd £1.5 miliwn yn ychwanegol wedi ei gynnig ar gyfer 2019/20 – gobeithiwyd fod y dull o godi’r gyllideb sail yn mynd i’r afael â’r mater yn y tymor hir.

·        mae’r cyngor yn parhau i gefnogi ysgolion drwy ariannu tâl a chwyddiant cysylltiedig ac unrhyw newid mewn perthynas â nifer y disgyblion. 

Gofynnwyd i ysgolion nodi arbedion gwerth 2% ac er bod hynny’n anodd, cafwyd ymateb cadarnhaol gan benaethiaid drwy’r Fforwm Cyllidebau Ysgolion ac roedd hyder y byddai modd cyflawni arbedion.  Mater i ysgolion unigol fyddai asesu effaith yr arbedion a'u gweithredu, a fyddai'n wahanol ar gyfer pob ysgol

·        o safbwynt yr arbediad arfaethedig o £23,000 yn ymwneud â chostau rhedeg  ...  view the full Cofnodion text for item 8.

Ystyried adroddiad gan y Cynghorydd Julian Thompson-Hill, Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol (copi’n amgaeedig) ynglŷn â'r sefyllfa ariannol ddiweddaraf a’r cynnydd a wnaed o ran y strategaeth y cytunwyd arni ar gyfer y gyllideb.

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn nodi'r cyllidebau a bennwyd ar gyfer 2018/19 a'r cynnydd a wnaed yn erbyn y strategaeth gyllidol y cytunwyd arni.

Cyflwynodd y Cynghorydd Julian Thompson-Hill yr adroddiad yn rhoi manylion ynglŷn â'r sefyllfa ariannol ddiweddaraf a’r cynnydd a wnaed o ran y strategaeth y cytunwyd arni ar gyfer y gyllideb.  Rhoddodd grynodeb o sefyllfa ariannol y Cyngor fel a ganlyn -

·        y gyllideb refeniw net ar gyfer 2018/19 oedd £194.418 miliwn (£189.252m yn 2017/18)

·        roedd amcanestyniad o orwariant o £0.756 miliwn ar gyllidebau gwasanaethau a chorfforaethol

·        rhoddwyd manylion arbedion ac arbedion effeithlonrwydd gwerth £4.6 miliwm a gytunwyd arnynt gan gynnwys y rhai hynny a oedd eisoes wedi eu cyflawni gyda’r dybiaeth y byddai pob arbediad effeithlonrwydd/ arbediad yn cael eu cyflawni – byddai unrhyw eithriadau yn cael eu hadrodd i'r Cabinet lle bo angen

·        amlygwyd risgiau ac amrywiadau cyfredol yn ymwneud â meysydd gwasanaeth unigol, a

·        darparwyd y wybodaeth gyffredinol ddiweddaraf ar y Cyfrif Refeniw Tai, y Cynllun Cyfalaf Tai a’r Cynllun Cyfalaf (gan gynnwys yr elfen Cynllun Corfforaethol).

Ymatebodd aelodau’r Cabinet i nifer o gwestiynau a godwyd, gan ymhelaethu ar y rhesymeg y tu ôl i’r gorwariant yn y gwasanaethau Cwsmeriaid, Cyfathrebu a Marchnata a’r gwasanaethau Priffyrdd a’r Amgylchedd.  O safbwynt cludiant i'r ysgol, roedd y mater o ran a fyddai’n well gosod y gyllideb o fewn Priffyrdd a'r Amgylchedd neu Addysg a Gwasanaethau Plant wedi ei drafod yn flaenorol er ei fod yn bwysau a gydnabuwyd a oedd angen mynd i'r afael ag o ble bynnag y byddai'n cael ei leoli.

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn nodi'r cyllidebau a bennwyd ar gyfer 2018/19 a'r cynnydd a wnaed yn erbyn y strategaeth gyllidol y cytunwyd arni.

Derbyn Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol y Cabinet sydd ynghlwm, a nodi'r cynnwys.  

PENDERFYNWYD nodi Blaenraglen Waith y Cabinet.

Cyflwynwyd Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol y Cabinet i’w hystyried a nodwyd y byddai’r eitemau a ganlyn yn cael eu hychwanegu at y rhaglen waith ar gyfer mis Mawrth – Rhoi Model Darparu Amgen ar waith ar gyfer gwahanol weithgareddau / swyddogaethau cysylltiedig â hamdden (i gymeradwyo’r achos busnes).

PENDERFYNWYD nodi Rhaglen Gwaith i'r Dyfodol y Cabinet.

PENDERFYNWYD dan ddarpariaethau Adran 100A Deddf Llywodraeth Leol 1972, gwahardd y Wasg a’r Cyhoedd o’r cyfarfod ar gyfer yr eitemau canlynol ar y sail y byddai gwybodaeth eithriedig yn debygol o gael ei datgelu fel y’i diffinnir ym Mharagraffau 12, 14 a 15 Rhan 4 Atodlen 12A y Ddeddf.

Ystyried adroddiad cyfrinachol ar y cyd gan y Cynghorwyr Bobby Feeley, Aelod Arweiniol ar gyfer Lles ac Annibyniaeth a Julian Thompson-Hill, Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol (copi ynghlwm) yn gofyn am gefnogaeth y Cabinet ar gyfer y brîff prosiect.

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn –

(a)       cymeradwyo’r Brîff Prosiect yn amgaeedig i'r adroddiad er mwyn gallu symud Achos Busnes llawn y Prosiect ymlaen, a

(b)       cadarnhau ei fod wedi darllen, deall a chymryd yr Asesiad o’r Effaith ar Lesiant  i ystyriaeth (Atodiad B o’r adroddiad) fel rhan o'i benderfyniad.

Cyflwynodd y Cynghorwyr Bobby Feeley a Julian Thompson-Hill adroddiad cyfrinachol ar y cyd yn ceisio cymeradwyaeth y Cabinet i’r Briff Prosiect Model Darparu Amgen, i'n galluogi i fwrw ymlaen â’r achos busnes llawn ar gyfer y prosiect.

Amlygwyd gwerth a phwysigrwydd darpariaeth gwasanaeth hamdden y Cyngor a bod buddsoddiad sylweddol wedi bod yn ei gyfleusterau.  Eglurwyd y rhesymeg y tu ôl i’r prosiect er mwyn cynnal a, gobeithio, gwella’r ddarpariaeth honno o ystyried y cyfyngiadau ariannol sy’n wynebu’r awdurdod a’r arbedion sylweddol y gellid eu cynhyrchu gan ymagwedd o'r fath.  Pwrpas y brîff prosiect oedd ystyried y cwmpas o safbwynt pa weithgareddau / swyddogaethau cysylltiedig â hamdden y dylid eu symud ymlaen i achosion busnes ar hyn o bryd, tra hefyd yn cydnabod y cyfleoedd posibl i ychwanegu swyddogaethau / gweithgareddau yn y dyfodol fel y bo’n briodol.  Eglurwyd y rhesymeg y tu ôl i’r elfennau o’r ddarpariaeth a gynigiwyd eu cynnwys o fewn cwmpas y brîff prosiect er mwyn adlewyrchu’r busnes hamdden craidd a’r elfennau hynny a oedd yn cynnig eu hunain i ddull mwy masnachol.

Trafododd y Cabinet rinweddau’r brîff prosiect a chwmpas gweithgareddau yn ymwneud â hamdden i’w cynnwys fel rhan o’r cam nesaf.  Holodd y Cynghorydd Huw Hilditch-Roberts a fyddai modd defnyddio matrics sgorio i asesu’r elfennau hynny i’w cynnwys i sicrhau rhesymeg glir y tu ôl i'r penderfyniad i gynnwys neu hepgor elfennau penodol ynghyd â chostau manwl.  Rhoddwyd sicrwydd ynghylch lefel y manylion a fyddai’n cael eu cynnwys o fewn yr achos busnes.  Canolbwyntiodd y drafodaeth bellach ar elfennau staffio ac adnoddau’r cynnig a rhoddwyd cadarnhad, er fod angen gwaith pellach o safbwynt datblygu'r costau gweithredol a fyddai’n cael eu cynnwys fel rhan o’r achos busnes, gellid cyflenwi arbedion ar unwaith o safbwynt rhyddhad ar drethi busnes ac esemptiadau TAW.  O safbwynt yr effaith ar y Gymraeg, rhoddwyd sicrwydd y byddent yn ymdrin â’r mater fel rhan o unrhyw drefniadau llywodraethu yn y dyfodol a byddai ymlyniad at bolisi’r Cyngor yn cael ei gynnwys yn nhelerau ac amodau’r cwmni darparu amgen newydd.  Rhoddwyd sicrwydd pellach hefyd o safbwynt sicrhau bod gwasanaethau hamdden yn parhau’n fforddiadwy i drigolion o ystyried y ffocws ar ddull mwy masnachol.  O safbwynt yr amserlenni, y bwriad oedd cynnig gwybodaeth ar yr achos busnes i Frîff y Cabinet ym mis Chwefror, wedi ei ddilyn gan Weithdy Aelodau ym mis Mawrth, rydym yn aros am benderfyniad ar yr achos busnes sy'n cael ei ystyried gan y Cabinet ar ôl y Gweithdy Aelodau gyda phenderfyniad terfynol yn cael ei wneud gan y Cyngor ym mis Ebrill.

PENDERFYNWYD bod y Cabinet –

 (a)      yn cymeradwyo’r Brîff Prosiect yn amgaeedig i'r adroddiad er mwyn gallu symud Achos Busnes llawn y Prosiect ymlaen, a

 (b)      yn cadarnhau ei fod wedi darllen, deall a chymryd yr Asesiad o’r Effaith ar Lesiant  i ystyriaeth (Atodiad B o’r adroddiad) fel rhan o'i benderfyniad.

Daeth y cyfarfod i ben am 14.15 pm.