Agenda, decisions and draft minutes

Croesawodd yr Arweinydd bawb i’r cyfarfod ac estyn croeso arbennig i’r Cynghorydd Huw Jones oedd yn dychwelyd ar ôl salwch.

Ni chafwyd unrhyw ymddiheuriadau.

Ni chafwyd unrhyw ymddiheuriadau.

Dylai’r Aelodau ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy'n rhagfarnu mewn unrhyw fater a nodwyd i'w ystyried yn y cyfarfod hwn. 

Datganodd y Cynghorydd Martyn Holland gysylltiad personol yn eitem 5 ar y rhaglen: Adolygiad o Ysgol Llanfair ac Ysgol Pentrecelyn gan ei fod yn Lywodraethwr yn Ysgol Bro Famau.

Datganodd y Cynghorydd Martyn Holland gysylltiad personol ag eitem rhif 5 ar y rhaglen : Adolygu Ysgol Llanfair ac Ysgol Pentrecelyn gan ei fod yn Lywodraethwr yn Ysgol Bro Famau.

Rhybudd o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel materion brys yn unol ag Adran 100B(4) Deddf Llywodraeth Leol 1972. 

Ni chafwyd unrhyw faterion brys.

Ni chafwyd unrhyw faterion brys.

Derbyn cofnodion cyfarfod y Cabinet a gynhaliwyd ar 25 Hydref 2016 (copi’n amgaeedig). 

PENDERFYNWYD cymeradwyo cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 25 Hydref 2016 fel cofnod cywir a’u llofnodi gan yr Arweinydd.

Cyflwynwyd cofnodion cyfarfod y Cabinet a gynhaliwyd ar 25 Hydref 2016.

PENDERFYNWYD cymeradwyo cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 25 Hydref 2016 fel cofnod cywir a’u llofnodi gan yr Arweinydd.

Ystyried adroddiad gan y Cynghorydd Eryl Williams, Aelod Arweiniol Addysg (copi yn amgaeedig) ynglŷn â’r ffordd ymlaen ar gyfer Ysgol Llanfair DC ac Ysgol Pentrecelyn.

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn -

(a)       cytuno bod swyddogion yn datblygu achos busnes ar gyfer adeilad newydd i Ysgol Llanfair DC, a

(b)       Chytuno i barhau â’r sefyllfa bresennol o ran Ysgol Pentrecelyn

Cyflwynodd y Cynghorydd Eryl Williams yr adroddiad a oedd yn nodi cefndir yr adolygiad mewn perthynas ag Ysgol Llanfair DC ac Ysgol Pentrecelyn, ynglŷn â’r rhesymeg dros y dull a argymhellir.

Ar ôl cwblhau’r broses trefniadaeth ysgolion ym mis Hydref 2015, cymeradwyodd y Cabinet argymhelliad i gau Ysgol Llanfair DC ac Ysgol Pentrecelyn ac agor ysgol gynradd newydd Categori 2 yr Eglwys yng Nghymru gyda dwy ffrwd.  Heriwyd y penderfyniad drwy Adolygiad Barnwrol a’i ddileu ar seiliau gweithdrefnol.  Nid oedd y Llys wedi beirniadu rhinweddau’r cynnig a byddai modd gwneud penderfyniad tebyg yn dilyn ymarfer ymgynghori pellach.  Fodd bynnag, roedd angen ailystyried unrhyw gynnig yn y dyfodol yn seiliedig ar effaith ehangach a’r amgylchiadau presennol gan roi sylw dyledus i gydlyniant cymunedol a dysgwyr.  Ar ôl trafodaethau gyda chymunedau’r ddwy ysgol, roedd yn amlwg nad oeddent yn dymuno ail-ystyried yr un cynnig a byddai olrhain y dewis hwnnw yn peri risg o  ymraniad cymunedol a heriau cyfreithiol pellach.  Roedd hefyd yn amlwg na ellir parhau â’r sefyllfa bresennol yn Ysgol Llanfair ac roedd galw am ysgol Categori 2 gynaliadwy yn yr ardal.  Yn sgil yr ystyriaethau hynny, argymhellwyd na ddylid ymgynghori ar y cynnig gwreiddiol.  Yn hytrach, gofynnwyd i’r Cabinet ystyried cynigion i ail-adeiladu Ysgol Llanfair ar safle newydd ac i beidio â chymryd unrhyw gam pellach ar gyfer dyfodol Ysgol Pentrecelyn a fyddai’n parhau fel ysgol Categori 1.

Amlygodd yr Arweinydd nod y cyngor i fuddsoddi mewn ysgolion newydd a chreu adeiladau cynaliadwy ar gyfer y dyfodol ac i roi plant wrth wraidd y broses o wneud penderfyniadau.  Er bod yr holl aelodau wedi cefnogi blaenoriaeth y Cyngor i foderneiddio ysgolion, roedd y broses wedi arwain at benderfyniadau anodd a chydnabuwyd fod y broses yn yr achos hwn wedi bod yn anodd iawn ar gyfer y cymunedau dan sylw.  Er y byddai modd ymgynghori eto ar y cynigion gwreiddiol, teimlwyd y byddai’r ymraniad a achoswyd yn y cymunedau o ganlyniad i’r broses yn amharu ar unrhyw gydweithrediad rhwng y cymunedau yn y dyfodol agos.  O ganlyniad, fel yr Aelod Lleol, cefnogodd yr Arweinydd argymhellion yr adroddiad a fyddai’n caniatáu i Ysgol Pentrecelyn barhau fel ysgol Categori 1 ac i elwa o’r un gefnogaeth a ddarperir i bob ysgol arall yn y sir, a darparu ysgol newydd ar gyfer Ysgol Llanfair o ystyried y cyfleusterau gwael iawn sydd ar y safle a’r pryderon o ran diogelwch ar y ffyrdd.

Ar ôl ystyried y ffactorau perthnasol a’r rhesymau dros y cynigion, cefnogodd y Cabinet yr argymhellion.  Derbyniwyd na fyddai’n fuddiol parhau â’r cynnig gwreiddiol o ystyried y digwyddiadau diweddar a’r gwrthdaro parhaus dros y categori iaith arfaethedig na ellir ei ddatrys i fodloni cymunedau’r ddwy ysgol.  O ran Ysgol Llanfair, roedd yn amlwg bod angen buddsoddi mewn adeiladu ysgol newydd Categori 2 â dwy ffrwd yn yr ardal, ac fe gyfeiriwyd yn benodol at yr amodau llawn a’r cyfleusterau anaddas nad oeddent yn arwain at ddysgu da a dyletswydd y Cyngor i ddarparu’r cyfleusterau gorau ar gyfer disgyblion lle bo modd.

Gwahoddodd yr Arweinydd gwestiynau a sylwadau gan rai nad oeddent yn Aelodau Cabinet ac roedd prif bwyntiau'r drafodaeth yn canolbwyntio ar y canlynol-

·         Er bod cefnogaeth gyffredinol ar gyfer argymhellion yr adroddiad ceisiwyd sicrwydd o ran diogelu Ysgol Pentrecelyn ar gyfer y dyfodol, a phwysleisiwyd bod angen cydraddoldeb a chwarae teg, yn enwedig o ran buddsoddiad yn yr ysgol. Eglurodd y Cynghorydd Eryl Williams y byddai’r sefyllfa bresennol yn cael ei chynnal yn Ysgol Pentrecelyn a fyddai’n parhau i dderbyn cefnogaeth gan y Cyngor a GwE ochr yn ochr â holl ysgolion y sir.  O ran buddsoddiad, defnyddir yr  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

Ystyried adroddiad gan y Cynghorydd Bobby Feeley, Aelod Arweiniol Gofal Cymdeithasol, Gwasanaethau Oedolion a Phlant (copi yn amgaeedig) yn ceisio cymeradwyaeth y Cabinet i ymestyn contract ‘Y Dyfodol’ Clwyd Alyn i 30 Medi 2018 ac ymchwilio ymhellach i’r opsiwn o ddatblygu cytundeb partneriaeth â Chlwyd Alyn i ddarparu’r gwasanaeth ar ôl Medi 2018.

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn -

(a)       cymeradwyo estyniad i gontract Y Dyfodol Clwyd Alyn tan 30 Medi 2018, a

(b)       chymeradwyo’r cynnig i ymchwilio ymhellach yr opsiwn o ddatblygu cytundeb partneriaeth gyda Clwyd Alyn i ddarparu’r gwasanaeth ar ôl mis Medi 2018.

Cyflwynodd y Cynghorydd Bobby Feeley yr adroddiad oedd yn ceisio cymeradwyaeth y Cabinet i ymestyn contract prosiect Y Dyfodol gyda Chymdeithas Tai Clwyd Alyn tan 30 Medi 2018, ac archwilio’r dewis o ddatblygu cytundeb partneriaeth gyda Clwyd Alyn ar gyfer darparu’r gwasanaeth ar ôl mis Medi 2018.

Roedd 46% o ddarpariaeth ar gyfer pobl ifanc a ariennir gan Gefnogi Pobl yn Sir Ddinbych yn cael ei ddarparu o dan brosiect Y Dyfodol a oedd yn darparu 33 uned o dai â chymorth.  Roedd y contract presennol yn dod i ben ar 31 Mawrth 2017 a byddai’r amrywiad contract arfaethedig yn ymestyn y contract am 18 mis pellach gan arwain at werth contract diwygiedig o £2,627,698.10 (roedd y gost flynyddol eisoes wedi’i chyllidebu yng Ngrant Cefnogi Pobl).  Ymhelaethodd y Cynghorydd Feeley ar y rhesymau dros ymestyn y contract er mwyn ail-fodelu Y Dyfodol mewn cydweithrediad â budd-ddeiliaid allweddol fel rhan o ddatblygiad ymagwedd ehangach Llwybr Pobl Ifanc oedd wedi’i nodi fel blaenoriaeth ar gyfer datblygu’r gwasanaeth.  Roedd amlinelliad bras a llinell amser wedi’u cytuno ac fe gynhaliwyd trafodaethau cychwynnol gyda Clwyd Alyn i ddarparu’r gwasanaeth a ailfodelwyd. O ystyried lefel y goblygiadau gwario o ganlyniad i estyniad y contract, roedd angen cymeradwyaeth y Cabinet.

Ymatebodd y Swyddog Comisiynu a Thendro i’r cwestiynau fel a ganlyn-

·         ymhelaethodd ar fwriad y gwasanaeth a ail-fodelwyd i leihau nifer yr unedau llety â chymorth gan eu disodli gyda chymhareb staff uwch gydag un uned a rennir llai sydd â dwysedd uwch ac unedau hunangynhwysol gwasgaredig.

·         eglurodd y rhesymeg y byddai symud i ymyraethau gwell ar gam cynharach yn y Llwybr newydd ar gyfer pobl ifanc sy’n datgan eu bod yn ddigartref yn arwain at ostyngiad mewn galw am unedau llety â chymorth.

·         cynghorodd bod ‘gweithwyr cymorth fel bo’r angen’ yn darparu cymorth i bobl ifanc yn eu llety eu hunain yn hytrach na chymorth penodedig i gyfeiriad penodol.

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn -

 (a)      cymeradwyo estyniad contract Y Dyfodol gan Clwyd Alyn tan 30 Medi 2018, ac yn

 (b)      cymeradwyo’r cynnig i archwilio’r dewis o ddatblygu cytundeb partneriaeth gyda Clwyd Alyn er mwyn darparu'r gwasanaeth ar ôl mis Medi 2018.

Ystyried adroddiad gan y Cynghorydd Julian Thompson-Hill, Aelod Arweiniol Cyllid, Cynllun Corfforaethol a Pherfformiad (copi’n amgaeedig) yn manylu ar y sefyllfa ariannol ddiweddaraf a’r cynnydd ar strategaeth y gyllideb y cytunwyd arni.

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn nodi'r cyllidebau a bennwyd ar gyfer 2016/17 a'r cynnydd a wnaed o ran y strategaeth gyllidol y cytunwyd arni.

Cyflwynodd y Cynghorydd Julian Thompson-Hill adroddiad yn nodi’r sefyllfa ariannol ddiweddaraf a chyllidebau gwasanaeth ar gyfer 2016/17. Darparodd grynodeb o sefyllfa ariannol y Cyngor fel a ganlyn-

·        rhagwelwyd tanwariant net o £0.545 miliwn ar gyfer cyllidebau gwasanaeth a chorfforaethol

·        Roedd 68% o’r arbedion wedi’u cyflawni hyd yn hyn (targed o 5.2m) gyda 2% pellach yn gwneud cynnydd da; byddai 25% yn cael eu gohirio ac yn cael eu cyflawni yn 2017/18 gyda dim ond 5% o’r arbedion heb eu cyflawni o fewn y terfyn amser.

·        amlygodd y risgiau cyfredol a’r rhagdybiaethau yn ymwneud â meysydd gwasanaeth unigol

·        diweddariad cyffredinol ar y Cyfrif Refeniw Tai, y Cynllun Cyfalaf Tai a'r Cynllun Cyfalaf (gan gynnwys elfen y Cynllun Corfforaethol).

Cafodd y materion canlynol eu codi yn ystod y drafodaeth  -

·         cyfeiriwyd at y goblygiadau ariannol sy’n deillio o fethiant GHA Coaches, ac adroddodd y Cynghorydd David Smith ar yr ymdrechion parhaus i dderbyn cymorth ariannol gan Lywodraeth Cymru i gynorthwyo i ddiwallu’r costau hynny – roedd y mater wedi’i ganlyn yn gryf ac fe hysbysir y Cabinet pan dderbynnir ymateb gan Weinidog yr Economi a Seilwaith mewn perthynas â hynny.

·           Tynnwyd sylw at y pwysigrwydd o ddarparu gwasanaethau bysiau lleol, yn enwedig mewn ardaloedd gwledig, ac eglurodd y Cynghorydd Smith y byddai unrhyw gymorth ariannol gan Lywodraeth Cymru’n daliad un tro mewn perthynas â’r costau ychwanegol a achoswyd i’r Cyngor i adfer y gwasanaethau bysiau lleol ar ôl methiant GHA.  O ran darpariaeth barhaus gwasanaethau bysiau lleol, byddai Aelodau Arweiniol o awdurdodau lleol Gogledd Cymru’n cyfarfod yn ddiweddarach yr wythnos honno i drafod y mater.  Nodwyd nad oedd Fforwm Cludiant Gwledig y Cyngor wedi cyfarfod ers peth amser ac roedd yr Arweinydd yn teimlo y byddai’n briodol trefnu cyfarfod er mwyn derbyn gwell dealltwriaeth o wasanaethau lleol yn Sir Ddinbych.

·         Roedd rhan o’r drafodaeth yn canolbwyntio ar falansau ysgolion ac fe godwyd pryderon ynglŷn â’r pwysau ar ysgolion a’r defnydd o falansau er mwyn parhau â’r gwaith da nad oedd yn gynaliadwy yn hirdymor- cyfeiriwyd at lefel y balansau a chanllawiau Llywodraeth Cymru mewn perthynas â hynny.   Canmolodd y Cynghorydd Eryl Williams waith y Fforwm Cyllideb Ysgolion ac adroddodd am y Grŵp Tasg a Gorffen a sefydlwyd i adolygu lefel balansau ysgolion a sut yr ariennir ysgolion.

·         Cyfeiriodd y Cynghorydd Bobby Feeley at ddatblygiad yr adeilad ysgol newydd a rennir yng Nglasdir ar gyfer Ysgol Stryd y Rhos ac Ysgol Penbarras a cheisiodd sicrwydd y byddai’r ysgolion yn agor ar amser ym mis Medi 2017. Eglurodd y Cynghorydd Eryl Williams fod prosiectau adeiladu o’r fath bob amser yn achosi rhywfaint o oedi mewn rhai agweddau penodol ac aildrefnu agweddau eraill.  Adroddodd ar y mesurau cadarn sydd yn eu lle i fonitro cynnydd drwy’r bwrdd prosiect ac fe gadarnhaodd yr asesir y risg ar gyfer pob prosiect ac yr ymatebir i unrhyw broblemau yn briodol.  Er nad oedd pryder gormodol na fyddai’r terfyn amser yn cael ei ddiwallu, cytunwyd pe bai’r sefyllfa yn newid dylai’r Cyngor fod yn agored am unrhyw oedi i’r terfyn amser a rhannu’r wybodaeth cyn gynted â phosib.

·         mewn ymateb i’r cwestiynau, ymhelaethodd y Cynghorydd Julian Thompson-Hill ar y 5% o arbedion na fyddent yn cael eu diwallu o fewn y terfyn amser. Roedd yn cynnwys dwy elfen yn ymwneud â phrosiect ‘newid sianeli – dewis digidol’ a’r gostyngiad mewn galw am ffioedd cyfreithiol/proffesiynol oedd heb eu gwireddu fel y disgwyliwyd.  O ran arbedion y Cynllun Ariannu Preifat byddai £1.4m yn cael ei wireddu a byddai arbedion ariannol yn ystod y flwyddyn yn cael eu dyrannu pan fo'r holl bwysau ar gyllidebau yn hysbys; o 2017/18 roedd  ...  view the full Cofnodion text for item 7.

Derbyn y Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol y Cabinet sydd wedi’i hamgáu, a nodi'r cynnwys. 

PENDERFYNWYD nodi Rhaglen Gwaith i'r Dyfodol y Cabinet.

Cyflwynwyd Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol y Cabinet i’w hystyried a nododd yr aelodau’r ychwanegiadau/ diwygiadau canlynol -

·         achos busnes ar gyfer adeilad newydd Ysgol Llanfair - Ionawr (i'w gadarnhau)

·         diweddariad ar y gwerthusiad opsiynau ar gyfer gwasanaethau gofal mewnol – annhebygol ym mis Rhagfyr gan y byddai’n rhaid cyflwyno canlyniadau’r Grŵp Tasg a Gorffen i’r Pwyllgor Archwilio Perfformiad yn y lle cyntaf.

·         tynnu enwau penodol yr Aelodau Cabinet Arweiniol unigol o’r rhaglen gwaith i’r dyfodol o fis Mai 2017 ymlaen (gan aros am ganlyniad yr etholiad)

PENDERFYNWYD nodi Rhaglen Gwaith i'r Dyfodol y Cabinet.

Daeth y cyfarfod i ben am 11.15 a.m.