Agenda, decisions and draft minutes

Croesawodd a llongyfarchodd yr Arweinydd y Cynghorydd Will Price, Cynghorydd Sir oedd newydd ei ethol ac a oedd yn mynychu ei gyfarfod cyntaf o’r Cabinet.

Y Cynghorydd Gwyneth Ellis, Aelod Arweiniol Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol

Y Cynghorydd Gwyneth Ellis, Aelod Arweiniol, Cyllid, Perfformiad ac Asedau Strategol

Yr Aelodau i ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy’n rhagfarnu ag unrhyw fater a nodwyd i’w ystyried yn y cyfarfod hwn. 

Ni ddatganwyd unrhyw gysylltiad.

Ni ddatganwyd unrhyw gysylltiad.

Ystyried adroddiad gan y Cynghorydd Barry Mellor, Aelod Arweiniol yr Amgylchedd a Chludiant (copi ynghlwm), sy’n ceisio cymeradwyaeth ar gyfer adnoddau ychwanegol, er mwyn sicrhau y gall y gwasanaeth ailgylchu trolibocs wythnosol newydd a swyddogaethau casglu gwastraff cysylltiedig weithredu fel y rhagwelwyd.

PENDERFYNWYD bod y Cabinet yn –

(a)      cymeradwyo £1.299m ychwanegol mewn gwariant cyfalaf er mwyn caffael cerbydau ailgylchu ychwanegol, wedi’i ariannu drwy fenthyca darbodus;

(b)      cymeradwyo £1.067m ychwanegol o gostau refeniw er mwyn sicrhau y gall y newid gwasanaeth ddarparu fel y cynlluniwyd ar sylfaen gynaliadwy.   Mae hyn yn cynnwys y costau refeniw ar gyfer benthyca darbodus ar gyfer y cerbydau y cyfeirir atynt yn 3.1 yr adroddiad;

(c)      cytuno bod y penderfyniad yn cael ei weithredu ar unwaith heb gael ei alw i mewn, yn unol ag adran 7.25 yng Nghyfansoddiad y Cyngor, a

(d)      cadarnhau ei fod wedi darllen, deall ac ystyried yr Asesiad o Effaith ar Les (Atodiad A yr adroddiad) fel rhan o’i ystyriaethau.

Cyflwynodd y Cynghorydd Barry Mellor yr adroddiad oedd yn ceisio cymeradwyaeth y Cabinet ar gyfer adnoddau ychwanegol, er mwyn sicrhau y gallai’r gwasanaeth ailgylchu trolibocs wythnosol newydd a swyddogaethau casglu gwastraff cysylltiedig weithredu fel y rhagwelwyd.

Cyfeiriodd y Cynghorydd Mellor at weithrediad y gwasanaeth gwastraff/ailgylchu newydd ar 3 Mehefin 2024 nad oedd wedi gweithio fel y disgwyl, ac roedd o a’r Arweinydd wedi ymddiheuro'n gyhoeddus i breswylwyr, ac wedi ymrwymo i fynd i’r afael â’r problemau er mwyn sicrhau bod y system newydd yn gweithredu’n effeithiol.   Byddai adolygiad craffu dan arweiniad aelodau am gyflwyno’r system newydd yn cael ei gynnal er mwyn deall beth aeth o’i le, a pha wersi y gellid eu dysgu ar gyfer y dyfodol.   Fodd bynnag, roedd adroddiad heddiw yn ymwneud yn benodol â mynd i’r afael â’r problemau oedd wedi dod i’r amlwg ac i sicrhau bod y system newydd yn gweithio.

Ers cyflwyno’r gwasanaeth newydd, nid oedd nifer o’r rowndiau ailgylchu newydd wedi llwyddo i gwblhau eu casgliadau dyddiol gan arwain at niferoedd annerbyniol o gasgliadau’n cael eu methu/gwastraff ddim yn cael eu casglu, ac roedd adnoddau dros dro ychwanegol wedi cael eu dyrannu’n sydyn i fynd i’r afael â’r broblem.   Roedd yna gost ar gyfer yr adnoddau ychwanegol dros dro, ond fe fydd cyfanswm y gost ychwanegol ar gyfer 2024/25 yn cael ei osod yn erbyn taliad untro yn sgil ail ariannu Partneriaeth Trin Gwastraff Gweddilliol Gogledd Cymru, gan olygu nad oes yna bwysau cyllidebol yn y flwyddyn ariannol bresennol ar gyfer y gwasanaeth.   Serch hynny, mae angen datrysiad parhaol i alluogi’r gwasanaeth i fod yn llwyddiannus a chynaliadwy yn yr hirdymor fel y nodwyd yn yr adroddiad.   Yn gryno, nid oedd yna ddigon o rowndiau ailgylchu wedi’u cynllunio wrth ddylunio’r gwasanaeth, ac roedd angen adnoddau ychwanegol i ddarparu datrysiad parhaol a gwasanaeth cynaliadwy.

Fe argymhellodd y Cynghorydd Mellor y cynnig fel y nodwyd yn yr adroddiad i ddyrannu adnoddau ychwanegol i alluogi’r gwasanaeth i weithredu fel y rhagwelwyd.   Byddai methiant i wneud hynny yn arwain naill ai at barhau i glustnodi adnoddau ychwanegol dros dro nad oedd yn effeithlon ac yn fwy drud na’r datrysiad parhaol arfaethedig, neu gael gwared ar yr adnoddau ychwanegol dros dro a fyddai eto’n arwain at niferoedd uchel o gasgliadau’n cael eu methu - nid oedd modd cefnogi yr un dewis na’r llall.

Cyflwynodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol: Yr Amgylchedd a’r Economi fwy o fanylion i’r adroddiad.   Roedd y model ar gyfer y gwasanaeth ailgylchu newydd wedi cael ei seilio ar nifer o ragdybiaethau a gafodd eu profi’n anghywir. Y prif broblem oedd bod rhai o’r rowndiau ailgylchu dyddiol wedi cael eu dylunio gyda gormod o gartrefi ac nid oeddynt yn cael eu cwblhau.  Byddai angen rowndiau ailgylchu ychwanegol i ddarparu’r gwasanaeth newydd yn llwyddiannus ac yn gynaliadwy.   Roedd y model gwreiddiol wedi cael ei seilio ar 20 rownd ailgylchu fesul diwrnod ac roedd y nifer o rowndiau ychwanegol oedd eu hangen yn amrywio o 6 i 8 rownd, yn dibynnu ar ddiwrnod yr wythnos.   Roedd hyn yn golygu bod angen prynu 8 cerbyd ychwanegol ar gost cyfalaf o tua £1.3m (wedi’i ariannu trwy fenthyca darbodus) a gyrwyr a llwythwyr ychwanegol i weithredu’r cerbydau.   Y costau refeniw oedd yn gysylltiedig â’r rowndiau ychwanegol oedd  £1.067m, oedd yn cynnwys costau refeniw ar gyfer benthyca darbodus y cerbydau ychwanegol.   Byddai cais ffurfiol yn cael ei gyflwyno i Lywodraeth Cymru am gyllid cyfalaf ychwanegol i gynorthwyo â’r gost o brynu’r cerbydau.   Bydd angen ystyried y gyllideb ychwanegol sydd ei hangen (£1.067m) o fis Ebrill 2025 yn rhan o broses gosod y gyllideb ar gyfer 2025/26. 

Yn olaf, cafodd y Cabinet wybod  ...  view the full Cofnodion text for item 3.