Agenda and draft minutes

Yn absenoldeb y Cadeirydd, y Cynghorydd Huw Williams, fe wnaeth yr Is-Gadeiyrdd, y Cynghorydd Graham Timms gadeirio’r cyfarfod.

Y Cynghorwyr Brian Blakeley, Anton Sampson Cheryl Williams a Huw Williams

Cyflwynodd y Cynghorydd Hugh Evans, Arweinydd ac Aelod Arweiniol Economi a Llywodraethu Corfforaethol ymddiheuriadau am absenoldeb ar gyfer eitem rhif 6 ar y Rhaglen oherwydd ymrwymiad blaenorol.

Aelodau i ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy'n rhagfarnu yn y busnes a nodwyd i'w ystyried yn y cyfarfod hwn.

Datganodd y Cynghorydd Merfyn Parry gysylltiad personol yn eitem rhif 5 ar y Rhaglen - Dyluniad Gwasanaeth Gwastraff ac Ailgylchu Newydd Arfaethedig gan fod ei gwmni yn contractio ar ran Biogen a oedd yn ymdrin â gwastraff bwyd o Waith y Waen.

Hysbysiad o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel materion brys yn unol ag Adran 100B(4) Deddf Llywodraeth Leol 1972.

Ni chodwyd unrhyw fater brys.

Derbyn cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Craffu Cymunedau a gynhaliwyd ar 6 Medi 2018 (copi ynghlwm).

Cyflwynwyd cofnodion cyfarfod y Pwyllgor a gynhaliwyd ar 6 Medi 2018.

Materion yn Codi - Tudalen 9, Eitem Rhif 5 Rhoi Cynnig Gofal Plant Am Ddim Llywodraeth Cymru ar waith yn Sir Ddinbych - roedd Swyddogion Llywodraeth Cymru wedi ymateb i’r ymholiad yn ymwneud â gohebiaeth ganddynt ar y mater hwn a oedd yn Saesneg yn unig a sicrhaodd y Swyddogion y byddai gohebiaeth yn y dyfodol yn ddwyieithog.

PENDERFYNWYD y dylid derbyn a chymeradwyo cofnodion y cyfarfod a gynhaliwyd ar 6 Medi 2018 fel cofnod cywir.

Rhoi ystyriaeth i adroddiad ar y cyd gan Bennaeth Gwasanaethau Priffyrdd a’r Amgylchedd a Rheolwr Ailgylchu a Gwastraff (copi ynghlwm) ar y Gwasanaeth Ailgylchu a Gwastraff arfaethedig ynghyd ag adborth a chanfyddiadau’r ymgysylltu a gwblhawyd i hysbysu’r cynnig.

10.10 a.m.– 11.00 a.m.

Cyn i’r Aelod Arweiniol Priffyrdd, Cynllunio a Theithio Cynaliadwy gyflwyno'r adroddiad a’r atodiadau ar y Gwasanaeth Gwastraff ac Ailgylchu newydd arfaethedig (wedi’i ddosbarthu’n flaenorol), cyflwynodd Kelly Thomas o Raglen Gweithredu'r Cynllun Gwastraff ac Adnoddau (WRAP) Cymru i'r cyfarfod. Eglurwyd bod WRAP Cymru yn sefydliad a oedd yn gweithio gyda llywodraethau, busnesau a chymunedau i ddarparu datrysiadau ymarferol er mwyn gwella economi cynaliadwy ac effeithlon o ran adnoddau. Eglurodd yr Aelod Arweiniol bod Kelly Thomas wedi bod yn gweithio’n agos gyda’r Cyngor i ddatblygu’r model arfaethedig a gyflwynwyd i’r Pwyllgor yn ystod y cyfarfod.

Yn ystod ei gyflwyniad, dywedodd yr Aelod Arweiniol wrth yr aelodau bod llawer o sesiynau/ gweithdai wedi’u cynnal ar gyfer aelodau etholedig yn ystod datblygiad y model newydd arfaethedig, er mwyn ceisio eu barn a’u briffio ar yr angen i newid y model gwastraff ac ailgylchu presennol. Er bod Sir Ddinbych wedi llwyddo am flynyddoedd i gadw ei safle fel y Cyngor sy’n perfformio orau yng Nghymru mewn perthynas ag ailgylchu gwastraff y cartref, roedd targedau a disgwyliadau cenedlaethol yn newid. O dan strategaeth 'Tuag at Ddyfodol Diwastraff' Llywodraeth Cymru a gofynion statudol Mesur Gwastraff (Cymru) 2010, erbyn 2024/25 bydd disgwyl i awdurdodau lleol gynyddu’r swm o wastraff sy’n cael ei ailddefnyddio, ei ailgylchu a’i gompostio i 70%. Ar hyn o bryd, roedd Sir Ddinbych yn bodloni’r targed o 64% a osodwyd ar gyfer 2019/20, ond roedd ei berfformiad wedi aros yr un fath yn ystod y blynyddoedd diwethaf. Felly, os nad oedd yn gallu cyrraedd y targed o 70% erbyn 2024/25 byddai modd codi dirwy arno o hyd at £200 y dunnell ar bob tunnell yr oedd yn ei anfon i safle tirlenwi a oedd yn uwch na’i lwfans tirlenwi. Yn ychwanegol i'r newidiadau i dargedau cenedlaethol, roedd agwedd y cyhoedd tuag at gyfrifoldeb dynoliaeth tuag at y blaned a chenedlaethau’r dyfodol hefyd yn newid, felly roedd angen dulliau mwy effeithiol i gael gwared ar wastraff ac ailgylchu/ ailddefnyddio. O ystyried yr holl elfennau hyn, roedd y Cyngor, o dan y model newydd, yn cynnig -

·         newid amlder casgliadau gwastraff ailgylchadwy o bob pythefnos i bob wythnos

·         cynyddu capasiti casgliadau gwastraff ailgylchadwy drwy ddarparu system ddidoli ymyl y ffordd ‘trolibocs’.

·         ehangu’r gwasanaeth casglu tecstilau ac esgidiau i gynnwys y sir gyfan; cyflwyno casgliadau ymyl y ffordd ychwanegol ar gyfer offer trydanol ac electronig gwastraff (WEEE) a gwasanaeth casglu batris y cartref.

·         cyflwyno gwasanaeth casglu gwastraff hylendid dynol e.e. clytiau a chynhyrchion anymataliaeth ac ati, y gellir gofyn amdano, a

·         newid amlder y gwasanaeth caglu gwastraff gweddilliol presennol o bob pythefnos i bob pedair wythnos ar gyfer y mwyafrif o aelwydydd.

Pwysleisiodd yr Aelod Arweiniol, er nad oedd modd cyfrifo’r gost wirioneddol o gyflwyno’r model newydd ar hyn o bryd oherwydd graddau'r gwaith a oedd angen ei wneud i ail-fodelu depos y Cyngor i ymdrin â’r gwastraff a fyddai’n cael ei anfon atynt, oherwydd y grant cyfalaf sylweddol ar gael gan Lywodraeth Cymru i gyflwyno’r gwasanaeth didoli ymyl y ffordd, roedd gan y model y potensial i leihau’r pwysau ar y gyllideb a oedd eisoes yn bresennol o fewn y gwasanaeth casglu presennol a oedd ar hyn o bryd yn cael ei gyllido gan gronfeydd wrth gefn. Yn ychwanegol, roedd y model newydd yn cyd-fynd â gweledigaeth Llywodraeth Cymru ar gyfer ailgylchu a rheoli gwaredu gwastraff yn y dyfodol.

Wrth ymateb i gwestiynau'r aelodau, bu i’r Aelod Arweiniol, Pennaeth Priffyrdd a’r Amgylchedd, Rheolwr Gwastraff ac Ailgylchu’r Cyngor a chynrychiolydd WRAP Cymru nodi’r canlynol -

·         dywedwyd bod gan yr holl fudd-ddeiliaid rôl i’w chwarae er mwyn sicrhau bod y sir yn cyflawni’r targed ailgylchu o 70%. Bydd gan  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

Rhoi ystyriaeth i adroddiad gan Arweinydd y Tîm: Twristiaeth, Marchnata a Digwyddiadau (copi ynghlwm) gyda manylion ynghylch y cynnydd a gyflawnwyd hyd yma gyda mentrau twristiaeth amrywiol a’u cyfraniad tuag at ddarparu uchelgais cyffredinol y Cyngor mewn perthynas â datblygu economaidd a chael barn aelodau am hynny.

11.15 a.m. - 12 hanner dydd

Yn absenoldeb yr Arweinydd, cyflwynodd yr Arweinydd Twristiaeth: Twristiaeth, Marchnata a Digwyddiadau yr adroddiad (a ddosbarthwyd yn flaenorol) yn manylu ar y cynnydd a gyflawnwyd mewn perthynas â mentrau twristiaeth amrywiol a’u cyfraniad tuag at gyflawni uchelgais gyffredinol y Cyngor mewn perthynas â datblygu economaidd.

Yn ystod ei gyflwyniad, tynnodd yr Arweinydd Twristiaeth sylw at lwyddiant Partneriaethau Twristiaeth Gogledd Ddwyrain Cymru a Gogledd Cymru, yn enwedig yr olaf sydd wedi derbyn £140k gan Lywodraeth Cymru at ddibenion hyrwyddo cynnig twristiaeth yr ardal ar gyfer y gaeaf, a fyddai’n cefnogi’r weledigaeth o farchnata’r ardal fel cyrchfan i dwristiaid drwy gydol y flwyddyn. Y nod oedd cynyddu nifer y twristiaid a oedd yn ymweld â’r ardal, ond wrth wneud hynny, sicrhau budd economaidd cynaliadwy drwy gydol y flwyddyn yn hytrach na thwristiaeth tymhorol a oedd o fudd i’r economi am gyfnod cyfyngedig yn unig.

Wrth ymateb i gwestiynau'r Aelodau, dywedodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol: Economi a’r Parth Cyhoeddus a’r Arweinydd Twristiaeth -

·         bod staff Twristiaeth, Marchnata a Digwyddiadau’r Cyngor yn fodlon gweithio’n agos â grwpiau twristiaeth a digwyddiadau lleol pan yr oeddent yn trefnu digwyddiadau yn eu hardaloedd lleol. Gyda’r bwriad o symleiddio’r broses a hyrwyddo digwyddiadau lleol i’r eithaf, symleiddiwyd y broses Hyrwyddo Digwyddiadau. Roedd y ffurflen Hysbysu Digwyddiadau bellach wedi’i chrynhoi i ddwy ochr o dudalen A4. Ar ôl derbyn ffurflen wedi’i chwblhau byddai’n cael ei rhannu â’r holl wasanaethau a’r swyddogion a fyddai angen gwybod am y digwyddiad. Yn ychwanegol, byddai’r dyddiad arfaethedig ar gyfer y digwyddiad yn cael ei wirio yn erbyn digwyddiadau hysbys eraill a oedd yn cael eu cynnal ar y diwrnod hwnnw ac os teimlwyd y byddai digwyddiadau eraill yn yr ardal leol yn effeithio ar y digwyddiad byddai’r trefnwyr yn cael gwybod. Nid oedd hyn o reidrwydd yn golygu y byddai’n rhaid newid y dyddiad, roedd y drefn hon ar waith er mwyn codi ymwybyddiaeth a chefnogi llwyddiant yr holl ddigwyddiadau lleol.

·         fel rhan o’r gwaith i gyflawni’r flaenoriaeth gorfforaethol ‘Cymunedau Cysylltiedig’, trefnwyd adroddiad i’w gyflwyno i’r “Bwrdd Cymunedau a’r Amgylchedd” yn ei gyfarfod ym mis Hydref ar sut y gellid gwella isadeiledd yn y sir i gefnogi cynnal mathau gwahanol o ddigwyddiadau cymunedol a digwyddiadau sy’n canolbwyntio ar dwristiaid.

·         byddai bob amser angen am lety dros nos ychwanegol i ymwelwyr yn Sir Ddinbych. Roedd hi’n ymddangos mai dim ond nifer gyfyngedig o leoedd oedd yn cynnig llety dros nos i dwristiaid yn rhan ganolog y Sir. Roedd llawer o westai i’w cael yn Ne Sir Ddinbych ac roedd llawer o safleoedd i garafannau sefydlog a theithiol yng ngogledd y sir. Er hynny, roedd gan Sir Ddinbych nifer sylweddol o letyau hunanarlwyo o safon ac roedd sawl un wedi ennill statws 5*.

·         roedd gan Croeso Cymru gyllid ar gael i fusnesau llety gwyliau a oedd yn awyddus i ennill statws 4* neu 5* er mwyn eu helpu i gyflawni’r nod hwn.

·         roedd sylw ar gyfryngau cymdeithasol yn sicr wedi cynyddu nifer yr ymwelwyr posibl a oedd wedi ceisio gwybodaeth am yr ardal leol yn ystod y blynyddoedd diwethaf, gwelwyd hyn yn yr atodiadau amrywiol ynghlwm wrth yr adroddiad, yn cynnwys Atodiad 13 a oedd yn cynnwys gwybodaeth am Fonitor Gweithgaredd Economaidd Scarborough (STEAM). Roedd STEAM yn mesur effaith ymwelwyr sy’n aros ac ymwelwyr dydd ar yr economi leol.

·         defnyddiwyd y cyfryngau cymdeithasol i godi proffil yr ardal a dangos yr hyn oedd gan Sir Ddinbych i’w gynnig i dwristiaid, ond roedd y cyfryngau cymdeithasol yn un o sawl llwyfan codi proffil a ddefnyddiwyd at y diben hwn. Ymddangoswyd i nifer yr ymweliadau â gwefannau cyfryngau cymdeithasol gyrraedd uchafbwynt pan gynhaliwyd ymgyrchoedd codi ymwybyddiaeth penodol.

·         roedd  ...  view the full Cofnodion text for item 6.

Rhoi ystyriaeth i adroddiad gan y Cydlynydd Craffu  (copi ynghlwm) yn gofyn am adolygiad o raglen gwaith i’r dyfodol y pwyllgor a rhoi’r diweddaraf i’r aelodau ar faterion perthnasol.

12 hanner dydd - 12.15pm.

Cyflwynodd y Cydlynydd Craffu adroddiad (a ddosbarthwyd yn flaenorol) sy’n gofyn i’r Aelodau adolygu Rhaglen Waith y Pwyllgor ac yn rhoi diweddariad ar faterion perthnasol.

Canolbwyntiodd y drafodaeth ar y canlynol –

·         ail-gadarnhawyd yr eitem ar y rhaglen gwaith ar gyfer cyfarfod nesaf y Pwyllgor yn ymwneud â gorfodi cynllunio a chytunwyd i wahodd yr Aelod Cabinet Arweiniol perthnasol i’r cyfarfod hwnnw; nododd yr aelodau'r potensial ar gyfer ychwanegu eitemau at y rhaglen ar gyfer y cyfarfod hwnnw yn dilyn cyfarfod y Grŵp Cadeiryddion ac Is-Gadeiryddion Craffu'r prynhawn hwnnw.

·         byddai’r adroddiad ar gynnydd y Dyluniad Gwasanaeth Gwastraff ac Ailgylchu Newydd Arfaethedig, a geisiwyd gan y Pwyllgor yn gynt yn y rhaglen, yn cael ei raglennu ar gyfer mis Mai.

·         tynnwyd sylw at faterion sy’n codi o Dân Mynydd Llantysilio i'w hystyried gan y Grŵp Cadeiryddion ac Is-Gadeiryddion Craffu'r prynhawn hwnnw er mwyn eu dyrannu ar gyfer craffu fel bo’n briodol ac fe gadarnhawyd y byddai adborth o’r cyfarfod aml-asiantaeth i ddod yn cael ei rannu ag aelodau.

·         cododd y Cynghorydd Meirick Davies y mater o adnoddau mewn perthynas â Rheoli Adeiladu a rhoddwyd gwybod iddo y dylid codi’r mater yn yr Her Gwasanaeth yn y lle cyntaf (cynrychiolydd y Pwyllgor ar yr Her Gwasanaeth honno oedd y Cynghorydd Huw Williams). Cynghorwyd iddo hefyd gwblhau Ffurflen Gynnig gan Aelod os oedd yn dymuno i’r mater gael ei ystyried gan y Pwyllgor Craffu.

PENDERFYNWYD yn amodol ar yr uchod, cymeradwyo’r rhaglen gwaith i'r dyfodol fel y caiff ei manylu yn Atodiad 1 yr adroddiad.

Derbyn unrhyw ddiweddariadau gan gynrychiolwyr y Pwyllgor ar Fyrddau a Grwpiau amrywiol y Cyngor.

12.15 p.m.

Tynnodd y Cydlynydd Craffu sylw'r Pwyllgor at nodiadau’r Her Gwasanaeth Gwelliant Busnes a Moderneiddio ar 2 Hydref 2018 a oedd wedi’u dosbarthu’n flaenorol fel rhan o Friff Gwybodaeth y Pwyllgor.

Dywedodd y Cynghorydd Glenn Swingler ei fod wedi mynychu cyfarfod llwybrau ymholi yn ddiweddar mewn perthynas â’r Gwasanaeth Cwsmeriaid, Cyfathrebu a Marchnata er mwyn ffurfio cwestiynau ar gyfer y cyfarfod Herio Gwasanaeth a fydd yn cael ei gynnal ym mis Tachwedd / Rhagfyr. Cadarnhaodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol Economi a’r Parth Cyhoeddus y broses i aelodau adrodd yn ôl i’r Pwyllgor yn dilyn y cyfarfod Herio Gwasanaeth ac fe dynnodd sylw at bwysigrwydd y ffaith bod aelodau yn ymgyfarwyddo â gwaith y ddau Fwrdd Rhaglen Corfforaethol a’u hannog i gwblhau’r Ffurflen Gynnig gan Aelod briodol os oeddent yn credu bod mater a fyddai’n elwa o graffu pellach.

PENDERFYNWYD y dylid derbyn a chofnodi’r adroddiad.

Daeth y cyfarfod i ben am 1.15pm.