Agenda and draft minutes

Dylai’r Aelodau ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy'n rhagfarnu mewn unrhyw fater a nodwyd i'w ystyried yn y cyfarfod hwn.

Datganodd y Cynghorydd Huw Hilditch-Roberts, Martyn Holland, Cefyn Williams a Cheryl Williams gysylltiad personol yn eitem 5 (Adolygu’r Polisi Cludiant o’r Cartref i'r Ysgol).

Rhybudd o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel materion brys yn unol ag Adran 100B(4) Deddf Llywodraeth Leol 1972.

Dim.

Derbyn cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Archwilio Cymunedau a gynhaliwyd ar 12 Mai 2016 (copi ynghlwm).

Cyflwynwyd Cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Archwilio Cymunedau a gynhaliwyd ar 12 Mai 2016:-

PENDERFYNWYD – y dylid derbyn a chymeradwyo’r Cofnodion fel cofnod cywir.

Ystyried canfyddiadau adolygiad o effaith gweithredu'r polisi cludiant i'r ysgol a gwybodaeth am y blaengynllunio ar gyfer trefniadau cludiant mis Medi.

Cyflwynodd y Pennaeth Addysg yr adroddiad (a ddosbarthwyd yn flaenorol) i'r Aelodau er mwyn ystyried effaith y polisi cludiant ysgol newydd ar gyfer disgyblion ysgolion uwchradd sydd ar waith o fis Medi 2015.

Eglurodd y Pennaeth Addysg bod aelodau etholedig wedi cymeradwyo i gynnal adolygiad o'r Polisi Cludiant Ysgol bresennol yn y Gweithdy Rhyddid a Hyblygrwydd a gynhaliwyd ym mis Mehefin 2014.  Mae'r broses wedi arwain at Bolisi diwygiedig yn cael ei weithredu o fis Medi 2015. 

 Pwrpas yr adolygiad oedd edrych ar y meysydd canlynol:

·       Sicrhau bod y rheol 2-3 milltir cynradd/uwchradd yn cael ei chadw

·       Darpariaeth Ffydd/Iaith

·       Darpariaeth ôl-16

·       Dichonoldeb pwyntiau casglu canolog

·       Darpariaeth Anghenion Addysgol Arbennig (AAA)

·       Llwybrau peryglus

Mae'r adolygiad hefyd yn cydnabod pwysau ariannol ar y gyllideb Cludiant Ysgol ar y cyfnod hynny, rhai ohonynt wedi’u priodoli i anghysondebau hanesyddol yn y gwasanaethau a ddarperir, lle’r oedd yr adolygiad yn gofyn am gywiriad.

Wrth gymhwyso'r Polisi, dynodwyd "mannau codi" lle mae gan ddisgyblion yr hawl i gludiant am ddim o'r cartref i'r ysgol gan dderbyn cludiant i’w "hysgol addas" agosaf. 

Yn sgil cymhwyso'r Polisi, mae nifer o gwynion wedi dod i law gan rieni/gwarcheidwaid, y rhan fwyaf ohonynt yn ymwneud â chael gwared ar dacsis o’r cartref i’r ysgol neu gyflwyno "mannau codi dynodedig" a'r ffaith ei fod yn gyfrifoldeb ar y rhiant/gwarcheidwad i drefnu taith y disgybl at y "man codi dynodedig". 

Ar ddiwedd 2015, ysgogwyd her Adolygiad Barnwrol gan riant a oedd yn herio fod gan yr Awdurdod Lleol ddyletswydd i gludo eu plentyn o'r cartref i'r man codi, gan eu bod o'r farn bod y llwybr yn un peryglus.  Ar ôl cael cyngor cyfreithiol gan Gwnsler, dyma’r Cyngor yn yr achos penodol hwn, yn defnyddio ei bwerau dewisol i ddarparu gwasanaeth tacsi o gartref y disgybl at y "man codi" dynodedig. 

Mewn ymateb i'r cyngor cyfreithiol a dderbyniwyd, eglurodd y Cyngor hefyd eiriad y Polisi ac o dan amgylchiadau lle y dylid cymhwyso disgresiwn, ail-archwiliwyd nifer o achosion eraill. Lle bo'n briodol, ailgyflwynwyd gwasanaethau tacsi sy’n bwydo i’r bysiau a gafodd eu tynnu yn ôl yn flaenorol.  M Mae’r Cyngor wedi cysylltu â rhieni/gwarcheidwaid sydd â phlant oedd yn arfer cael eu danfon mewn tacsis ond lle cafodd y gwasanaeth ei dynnu'n ôl ond sydd heb apelio neu gwyno, ac sydd o bosibl yn byw ar lwybr peryglus, yn eu cynghori i ailymgeisio am gludiant am ddim ac i ddarparu tystiolaeth berthnasol o'r llwybr peryglus. 

Yn dilyn her yr Adolygiad Barnwrol, mae canllawiau pellach wedi'u cyhoeddi i egluro'r polisi, a chopi wedi ei atodi i'r adroddiad er gwybodaeth i'r Aelodau.  O ganlyniad i'r adolygiad barnwrol, a'r canllawiau a gyhoeddwyd, mae gofyn i’r Polisi ei hun i gael ei adolygu.  Amlinellodd y Pennaeth Addysg yr amserlen arfaethedig ar gyfer y broses adolygu, fel y nodir ym mharagraff 4.4.2 yr adroddiad.

Gofynnodd yr Aelodau a oedd ysgolion cymunedol mewn ardaloedd gwledig yn cael eu hystyried o hyd yn "ysgolion bwydo" ar gyfer ysgolion uwchradd penodol, ee Ysgol Bro Fammau yn Llanferres yn gwasanaethu cymunedau Llanferres, Llanarmon yn Iâl a Graianrhyd ac yn y gorffennol wedi bod yn "ysgol fwydo" i Ysgol Brynhyfryd.  Fodd bynnag, ers gweithrediad llym y Polisi Cludiant o’r Cartref i'r Ysgol, nid oedd Ysgol Brynhyfryd bellach yn cael ei ystyried fel yr "ysgol briodol agosaf" ar gyfer rhai o ddisgyblion Ysgol Bro Fammau gan eu bod yn byw yn nalgylch ysgolion yr Wyddgrug.  Mae'r broblem hon yn effeithio mwy ar ardaloedd gwledig nag ar ardaloedd trefol, a allai o bosibl yn y tymor hir effeithio ar ddemograffeg ardaloedd gwledig.

Wrth ymateb i gwestiynau'r Aelodau, roedd yr Aelod Arweiniol dros Addysg,  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

Ystyried y cynnydd a wnaed gyda chyflwyno'r Gwasanaeth Cefnogi Byw’n Annibynnol, manylion am y cyllid Cefnogi Pobl ar gyfer y Gwasanaeth a manteision cymryd dull symlach, integredig o reoli Cefnogi Byw’n Annibynnol, Ailalluogi a'r Gwasanaeth Gweithiwr Cymorth Iechyd a Gofal Cymdeithasol ynghyd â mentrau eraill i wireddu gwerth am arian (yr adroddiad i gynnwys y nifer o dderbynwyr Gwasanaeth Cefnogi Byw’n Annibynnol ym mhob ward y Cyngor a'r Cynllun Gweithredu Cefnogi Byw’n Annibynnol)

Cyflwynodd y Rheolwr Tîm Cefnogi Pobl yr adroddiad (a ddosbarthwyd eisoes) fel bod yr Aelodau’n gallu monitro cynnydd Cefnogi Byw'n Annibynnol (SIL) wrth ddiwallu anghenion cymorth sy'n gysylltiedig â thai i bobl hŷn ar draws y sir.

Mae nodau ac amcanion y Gwasanaeth Cefnogi Byw’n Annibynnol yn cynnwys cefnogi unigolion drwy ddarparu cymorth ymyrraeth gynnar i gefnogi'r rhai ag anghenion mwy cymhleth. 

Dywedwyd wrth yr Aelodau er na fu unrhyw doriad i'r grant Cefnogi Pobl ar gyfer y flwyddyn ariannol 2016/17, nid oedd unrhyw sicrwydd na fyddai LlC yn torri'r cyllid yn y dyfodol.  Pwysleisiwyd na ellir defnyddio cyllid Cefnogi Pobl i ddarparu tai statudol neu wasanaethau gofal cymdeithasol.  Ar hyn o bryd mae'r gwasanaethau Cefnogi Byw’n Annibynnol ond yn cyflenwi 400 awr o gefnogaeth yr wythnos, a oedd gryn dipyn yn llai na'r gofyniad cytundebol o 507 awr yr wythnos.   Fodd bynnag, mae gwaith ar y gweill i fynd i'r afael â’r diffyg hwn trwy wella’r gwaith o farchnata’r gwasanaeth, yn enwedig i'r sectorau hynny o'r gymuned a oedd yn ymddangos i danddefnyddio’r gwasanaeth hy perchennog preswyl a deiliaid tai rhent preifat.

Gan ymateb i gwestiynau'r aelodau cynghorodd y Rheolwr Tîm Cefnogi Pobl:-

·       bod pobl sy'n holi am Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl yn cael eu cyfeirio at yr adran berthnasol gan y Gwasanaeth Un Pwynt Mynediad (SPoA)

·       bod y cyllid a ddyrannwyd i'r Gwasanaeth yn cael ei ddefnyddio yn bennaf i dalu staff Cefnogi Byw’n Annibynnol, a oedd yn cynnwys cyn-wardeniaid y llety gwarchod lle mae pob un ohonynt yn awr yn gweithio i'r Gwasanaeth Cefnogi Byw’n Annibynnol

·       bod y gwasanaeth yn cynnig cefnogaeth ledled y sir i bob math o aelwydydd a oedd yn gymwys ar gyfer cymorth, a bod y Gwasanaeth heb ei gyfyngu i gyn gyfadeiladau llety cysgodol

·       bod unigolion sydd wedi derbyn cymorth yn gyffredinol dros 50 oed

·       bod nifer cynyddol o bobl hŷn sydd â dibyniaethau alcohol neu sylweddau, rhai ohonynt hefyd yn cyflwyno nodweddion ymddygiad gwrthgymdeithasol, a oedd yn cael eu cefnogi i fyw'n annibynnol

·        bod y Gwasanaeth Cefnogi Byw’n Annibynnol yn gweithio’n agos ag Ymarferwyr Iechyd i gefnogi unigolion lle bo hynny'n briodol

·       ar ôl derbyn atgyfeiriad, bydd holl anghenion yr unigolyn yn cael ei asesu, bydd asesiad yn un cyfannol sy'n cynnwys edrych ar anghenion y defnyddiwr gwasanaeth a rhai ei deulu/theulu/ gofalwyr ac ati, ac

·       rhai defnyddwyr gwasanaeth Cefnogi Byw’n Annibynnol yn defnyddio canolfannau dydd y Cyngor ac/neu wasanaethau cysylltiedig eraill os ydynt yn dymuno gwneud hynny.

Trafododd y Rheolwr Tîm Cefnogi Pobl gyda'r Rheolwr Un Pwynt Mynediad y mathau o wybodaeth a rannwyd yn rheolaidd rhwng y ddau wasanaeth fel mater o drefn gan archwilio a ellir gwella’r llif gwybodaeth ymhellach.

Ar ddiwedd y drafodaeth, diolchodd y Pwyllgor i'r Rheolwr Tîm Cefnogi Pobl am fynychu a phwysleisiodd y pwysigrwydd i holl wasanaethau'r Cyngor gydweithio â’i gilydd i ddarparu gwasanaethau gwell, effeithiol a di-dor i drigolion.  Felly:

PENDERFYNWYD:

(i)              (a) yn amodol ar y wybodaeth uchod, i dderbyn yr adroddiad, a

(ii)   bod adroddiad manwl yn cael ei gyflwyno i'r Pwyllgor yn ei gyfarfod ym mis Hydref 2016 ar y manteision posibl o fabwysiadu ymagwedd symlach i reoli Cefnogi Byw'n Annibynnol, Ail-alluogi a Gwasanaethau Gweithiwr Cefnogi Iechyd a Gofal Cymdeithasol.

Ystyried adroddiad gan y Cydlynydd Archwilio (copi wedi’i amgáu) yn gofyn am adolygiad o raglen waith y pwyllgor a rhoi’r diweddaraf i’r aelodau ar faterion perthnasol.

Roedd copi o adroddiad gan y Cydlynydd Archwilio, a oedd yn gofyn i'r Pwyllgor adolygu a chytuno ar ei Raglen Waith i'r Dyfodol ac a oedd yn rhoi diweddariad ar faterion perthnasol, wedi ei ddosbarthu gyda'r papurau ar gyfer y cyfarfod.

Roedd copi o ‘ffurflen ar gyfer cynigion Aelodau’ wedi ei chynnwys yn Atodiad 2. Roedd Rhaglen Gwaith i’r Dyfodol y Cabinet wedi’i chynnwys yn Atodiad 3 ac roedd tabl yn rhoi crynodeb o benderfyniadau diweddar y Pwyllgor a’r cynnydd a wnaed o ran eu gweithrediad wedi ei gynnwys yn Atodiad 4.

Ystyriodd y Pwyllgor ei Rhaglen Waith i'r Dyfodol drafft ar gyfer cyfarfodydd yn y dyfodol, Atodiad 1, a chytunwyd ar y newidiadau a'r ychwanegiadau canlynol:-

8 Medi 2016

·       Absenoldeb mewn Ysgolion Cynradd ac Uwchradd

·       Llwybrau Peryglus i’r ysgol

·       Arolwg Preswylwyr, ac

·       Darpariaeth Adran Gwaith a Phensiynau/People Plus yn Sir Ddinbych.  Gwahoddiad wedi'i ymestyn i'r Adran Gwaith a Phensiynau a People Plus i fynychu'r cyfarfod.

Cyn y cyfarfod ar 8 Medi, 2016, trefnwyd rhag-gyfarfod ar gyfer Aelodau yn dechrau am 9.00am

27 Hydref 2016 - Cefnogi Byw'n Annibynnol

15 Rhagfyr 2016 – Polisi Cymhwysedd Cludiant o'r Cartref i'r Ysgol Drafft

PENDERFYNWYD - yn amodol ar y newidiadau a chytundebau uchod, i gymeradwyo’r Rhaglen Waith fel y caiff ei hamlinellu yn Atodiad 1 yr adroddiad.

Ar y pwynt yma, gofynnodd y Cynghorydd Cheryl Williams am ddiweddariad ynghylch â’r problemau gyda Gwasanaeth Meddygon Teulu y Tu Allan i Oriau. 

Cadarnhaodd y Cydlynydd Archwilio y byddai cynrychiolwyr o Fwrdd Iechyd Prifysgol Betsi Cadwaladr yn mynychu cyfarfod y Pwyllgor Archwilio Partneriaethau ar 7 Gorffennaf 2016 lle byddai croeso i'r Cynghorydd Williams i fod yn bresennol i gyflwyno ei chwestiwn.

Derbyn unrhyw ddiweddariad gan gynrychiolwyr y Pwyllgor ar amrywiol Fyrddau a Grwpiau'r Cyngor.

Cadarnhaodd y Cynghorydd Martyn Holland ei fod wedi mynychu:

·       Cyfarfod y Gweithgor Mynd i'r Afael â Thlodi

·       Cyfarfod Sgwrs y Sir – roedd y presenoldeb yn wael i’r cyfarfod hwn, a

·       Cynhaliwyd cyfarfod o'r Cydbwyllgor Ymgynghorol Lleol (CBYLl) y diwrnod blaenorol, a gafodd ei ganslo ar ôl hynny oherwydd dim ond un cynrychiolydd Undeb oedd yn bresennol.

Cadarnhaodd y Cynghorydd Brian Blakeley ei fod wedi ymddiswyddo o'r Cyngor Iechyd Cymuned (CIC).

Daeth y cyfarfod i ben am 11.08am.