Agenda and draft minutes

Dylai’r Aelodau ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy'n rhagfarnu mewn unrhyw fater a nodwyd i'w ystyried yn y cyfarfod hwn.

Aelodau heb ddatgan unrhyw gysylltiad personol neu gysylltiad sy'n rhagfarnu yn y busnes a nodwyd i'w ystyried yn y cyfarfod hwn.

Rhybudd o eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel materion brys yn unol ag Adran 100B(4) Deddf Llywodraeth Leol 1972.

Ni chodwyd unrhyw eitemau y dylid, ym marn y Cadeirydd, eu hystyried yn y cyfarfod fel mater o frys yn unol ag Adran 100B(4) Deddf Llywodraeth Leol, 1972.

Derbyn cofnodion cyfarfod y Pwyllgor Archwilio Cymunedau a gynhaliwyd ar 17 Rhagfyr 2015 (copi ynghlwm).

9:35am – 9:40am

Cyflwynwyd cofnodion y Pwyllgor Archwilio Cymunedau a gynhaliwyd ar 17 Rhagfyr 2015:-

PENDERFYNWYD - derbyn y Cofnodion a'u cymeradwyo fel cofnod cywir.

Ystyried goblygiadau Deddf Lles Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 ar y Cyngor, ar gymunedau Sir Ddinbych ac ar archwilio (papur briffio a chanllaw Hanfodion ynghlwm).

Bydd yr eitem fusnes ar ffurf gweithdy:

(i)            Deddf Lles Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015 – diweddariad ac amserlen

(ii)          Beth fydd y Ddeddf yn ei olygu ar gyfer ein cymunedau?

(iii)         Sut allai'r Ddeddf newid y math o gwestiynau rydym yn gofyn yn y pwyllgorau Archwilio?

(iv)         Trafodaeth ar oblygiadau'r Ddeddf ar gyfer Archwilio yn Sir Ddinbych

9:40am - 11:15am

Mae copi o'r papur briffio ar gyfer Aelodau Archwilio o Ddeddf Lles Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015, wedi ei ddosbarthu gyda phapurau’r cyfarfod.

Cynhaliwyd Gweithdy Aelodau i gyflwyno'r eitem fusnes.  Cyflwynodd y Pennaeth Gwella Busnes a Moderneiddio (PGBM) yr adroddiad a oedd yn fyr yn disgrifio materion allweddol yn y ddeddfwriaeth newydd a gafodd effaith benodol ar yr Awdurdod Lleol.  Tynnodd sylw at feysydd lle roedd Sir Ddinbych ymhell ar y blaen gyda’i baratoadau ac awgrymwyd ystyried fesul gwasanaeth ar yr amod y ceir cadarnhad y byddai Swyddfa Archwilio Cymru (SAC) yn arolygu gweithrediad Sir Ddinbych o'r dyletswyddau o dan y Ddeddf fel rhan o'u Hasesiad Corfforaethol nesaf yn hydref 2016. Roedd yr adroddiad yn cynnwys cofrestr risg a phenderfynwyd ar nifer o argymhellion ar gyfer gwasanaethau.  Roedd manylion yn ymwneud â chynigion y Cyngor i gydymffurfio â gofynion y Ddeddf newydd yn cael eu hamlinellu hefyd.

Roedd y papur briffio yn cynnwys y cwestiynau canlynol ac yn tynnu sylw at y meysydd canlynol a gafodd eu crynhoi gan y PGBM:-

·                     Beth yw Deddf?

·                     Beth yw ein dull a ddymunir i'r Ddeddf?

·                     Yr amserlen yn cwrdd â gofynion y Ddeddf

·                     Beth sy'n wahanol o dan y Ddeddf? - Mae manylion am y saith nodau Lles i’w cael yn yr adroddiad.

·                      Y saith Nodau Lles a'r Egwyddor Datblygu Cynaliadwy o'r Ddeddf – Pump o gwestiynau ac ystyriaethau y byddai angen i'r Awdurdod allu eu hateb er mwyn dangos bod yr Egwyddor wedi'i chymhwyso.

·                     Y Newyddion Da – beth mae Sir Ddinbych eisoes yn ei wneud a fyddai'n diwallu gofynion y Ddeddf

·                     Ystyriaethau a awgrymir ar gyfer gwasanaethau unigol fel a baratowyd ar gyfer gweithredu’r Ddeddf

·                     Effaith ar Reoliad – beth fyddai Rheoleiddwyr yn edrych amdano o ran cynllunio'r Cyngor ar gyfer gweithredu’r Ddeddf

·                     Yr argymhellion a’r gwaith sy'n cael ei ddatblygu gan Gyngor Sir Ddinbych wrth iddo baratoi ar gyfer gweithredu'r Ddeddf.

Gyda chymorth fideo a Chyflwyniad PowerPoint darparodd y PGBM grynodeb o Ddeddf Lles Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015, a oedd yn cynnwys y materion canlynol a’r meysydd yn berthnasol i Sir Ddinbych:-

-           Pa wahaniaeth bydd y Ddeddf yn ei wneud i gymunedau Sir Ddinbych?

-            Gwaith Grŵp

-            Rolau Archwilio

-            Gwaith Pwyllgorau Archwilio

-            Egwyddorion Datblygu Cynaliadwy

-            Ateb Model Archwilio

-            Casgliadau

Ffurfiodd Aelodau'r Pwyllgor ddau grŵp i drafod ac ystyried y pum cwestiwn ac ystyriaethau sy'n ymwneud â'r Egwyddor Datblygu Cynaliadwy, ac effaith y Ddeddf ar yr Awdurdod.  Darparodd yr PGBM fanylion o'r atebion enghreifftiol y gallai Aelodau fod wedi eu defnyddio yn ystod eu trafodaeth.  Eglurodd fod y Ddeddf yn pwysleisio'r angen i bob corff yn y sector cyhoeddus i newid pwyslais eu cynllunio busnes a darparu gwasanaethau o'r lleol i'r byd-eang, ac o’r tymor byr/canolig i’r tymor hir, hy 35 mlynedd.  Byddai newid sylweddol o'r fath yn gofyn i bob corff cyhoeddus i ail-alinio eu gwaith yn y dyfodol, ac i weithio'n llawer agosach gyda'u gilydd er budd y dinesydd.

 Cyflwynwyd y cwestiynau a'r sylwadau canlynol gan yr Aelodau:-

-               Nodwyd arferion da yn ymwneud â'r Ddeddf gan yr Aelodau.

-               Mae llawer o'r cynigion eisoes wedi derbyn sylw ac yn cael eu gweithredu.

-                Mae natur deddfwriaethol  y Deddf wedi achosi pryderon.

-               Mynegwyd pryderon ynghylch rheolaeth ganolog a roddir i Lywodraeth Cymru.

-               Cwestiynwyd lefel y pwerau a gedwir gan y Comisiynydd.

-               Cwestiynwyd y gwahaniaeth rhwng "dal i gyfrif" ac archwilio mewn perthynas â chyflwyno darpariaeth gwasanaeth.

-               Teimlwyd na ddylid cyfeirio at ddiwylliant a’r iaith Gymraeg a’i bwysleisio yn unig drwy chwaraeon, dylai fod yn rhan annatod o bob nodyn lles.

-               Mynegwyd pryderon ynghylch mabwysiadu proses ar  ...  view the full Cofnodion text for item 5.

Ystyried adroddiad gan y Cydlynydd Archwilio (copi wedi’i amgáu) yn gofyn am adolygiad o raglen waith y pwyllgor a rhoi diweddariad i’r aelodau ar faterion perthnasol.

11:15am – 11:30am

Cafodd copi o adroddiad gan y Cydlynydd Archwilio ei ddosbarthu gyda'r papurau ar gyfer y cyfarfod a oedd yn gofyn i'r Pwyllgor adolygu a chytuno ar ei raglen waith i'r dyfodol ac yn rhoi diweddariad ar faterion perthnasol.

Mae copi o'r 'Ffurflen Cynnig Aelodau' wedi’i gynnwys yn Atodiad 2. Roedd Rhaglen Waith i'r Dyfodol y Cabinet wedi'i gynnwys fel Atodiad 3, a thabl yn crynhoi penderfyniadau diweddar y Pwyllgor ac yn rhoi cyngor ar gynnydd â'u gweithredu, wedi eu hatodi yn Atodiad 4.

Bu'r Pwyllgor yn ystyried ei Raglen Gwaith i’r Dyfodol drafft ar gyfer cyfarfodydd yn y dyfodol, Atodiad 1, a chytunwyd ar y newidiadau a'r ychwanegiadau canlynol:-

24 Mawrth, 2016:- Cytunodd y Pwyllgor gydag awgrym y Cadeirydd, os mai dim ond un eitem sydd i'w ystyried yn y cyfarfod, efallai y bydd gofyniad i gynnal y cyfarfod yn cael ei adolygu.

Cadarnhaodd y Cydlynydd Archwilio fod y Grŵp Cadeiryddion ac Is-gadeiryddion Archwilio wedi cyfarfod ar 21 Ionawr, 2016. Yn unol â phenderfyniad diweddar y Grŵp ar y mecanwaith i ddelio gydag adroddiadau cenedlaethol a gyhoeddwyd gan Swyddfa Archwilio Cymru, gofynnwyd i'r Pwyllgor ystyried canfyddiadau yr astudiaeth genedlaethol ar wasanaethau hamdden a'u goblygiadau ar gyfer Sir Ddinbych.  Roedd y Grŵp wedi cytuno bod yr eitem hon yn cael ei chynnwys yn rhaglen gwaith i’r dyfodol y Pwyllgor ar gyfer cyfarfod mis Mai, 2016.  Fel rhan o'r gwaith paratoi ar gyfer y cyfarfod hwnnw, gofynnwyd i'r Aelodau ddarllen adroddiad Swyddfa Archwilio Cymru, 'Cyflawni gyda llai - Gwasanaethau Hamdden'.  Pwysleisiodd y Cadeirydd arwyddocâd a phwysigrwydd y Ddeddf mewn perthynas â darparu gwasanaethau yn y dyfodol gan y Cyngor.

Mewn ymateb i gais gan y Cynghorydd W. Mullen-James, cytunodd y Pwyllgor y dylid cynnwys adroddiad dilynol, mewn perthynas â materion torri gwair yn rhaglen gwaith i’r dyfodol y pwyllgor archwilio.  Awgrymodd nifer o Aelodau eitemau busnes posibl i'w cynnwys yn rhaglen gwaith i’r dyfodol y Pwyllgor, ac mae'r Cydlynydd Archwilio yn cynnig  eu helpu i lenwi’r Ffurflenni Cynnig Aelodau i’w hystyried gan y Grŵp Cadeiryddion ac Is-gadeiryddion Archwilio.  Yr eitemau y cyfeirwyd atynt yn cynnwys: -

-                 Gwasanaeth Tu Allan i Oriau Swyddfa Meddygon Teulu

-                 Canolfan newydd Ysgol Uwchradd y Rhyl. 

Dywedodd y Cydlynydd Archwilio y gellir cynnwys yr Egwyddor Datblygu Cynaliadwy a’r Nodau Lles yn y ddogfen Briff Gwybodaeth yn y dyfodol gyda’r bwriad o helpu aelodau i ganolbwyntio arnynt wrth drafod pynciau, nes y bydd modd cyflwyno templed adroddiad newydd.  Cytunodd yr Aelodau hefyd eu bod yn cael eu cyflwyno i gyfarfod nesaf y Grŵp Cadeiryddion ac Is-gadeiryddion Archwilio.

PENDERFYNWYD - yn amodol ar y newidiadau a chytundebau uchod, i gymeradwyo'r Rhaglen Waith fel a nodwyd yn Atodiad 1 o’r adroddiad.

Derbyn unrhyw ddiweddariad gan gynrychiolwyr y Pwyllgor ar wahanol Fyrddau a Grwpiau'r Cyngor.

11:30am – 11:40am

Roedd y Cynghorydd M.L. Holland wedi bod yng nghyfarfod y Gweithgor Mynd i’r Afael â Thlodi, a gynhaliwyd ar 3 Chwefror, 2016, lle trafodwyd materion yn ymwneud â thlodi ar draws y Sir.  Hysbysodd y Cynghorydd Holland y Pwyllgor ei fod wedi codi'r mater o gofnodion presenoldeb disgyblion mewn ysgolion.

Roedd y Cynghorydd W.L. Cowie wedi bod mewn cyfarfod y Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd a gynhaliwyd ar 22 Ionawr, 2016. Hysbysodd y Cynghorydd Cowie y Pwyllgor fod yr HLHRDS wedi darparu cyflwyniad manwl ar y Mesur Llywodraeth Leol (Cymru).

PENDERFYNWYD - bod yr adroddiadau yn cael eu derbyn a'u nodi.

Daeth y cyfarfod i ben am 11.50pm.